Dziennik Ustaw - rok 1961 nr 32 poz. 159

1) położonymi w granicach administracyjnych miast i osiedli oraz

2) położonymi poza granicami administracyjnymi miast i osiedli terenami państwowymi, które jako włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta (osiedla) przekazane zostały dla realizacji zadań jego gospodarki.

2. Użyte w niniejszej ustawie określenie „tereny państwowe” oznacza tereny stanowiące własność Państwa położone na obszarach określonych w ust. 1.

2. Decyzje dotyczące terenów państwowych, położonych poza granicami miast i osiedli (art. 1 ust. 1 pkt 2), wydaje właściwy do spraw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej organ prezydium powiatowej rady narodowej na wniosek organu do spraw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej prezydium rady narodowej, do której planów zagospodarowania przestrzennego tereny te zostały włączone. Decyzję wydaje się po zasięgnięciu opinii biura prezydium właściwej gromadzkiej rady narodowej.

2. Organizacjami społecznymi w rozumieniu niniejszej ustawy są organizacje polityczne, związki zawodowe i organizacje spółdzielcze, prócz spółdzielni budownictwa mieszkaniowego i rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Użytkowanie terenów przekazywanych organizacjom społecznym jest odpłatne.

3. Przekazywanie terenów spółdzielniom budownictwa mieszkaniowego i rolniczym spółdzielniom produkcyjnym normują odrębne przepisy.

2. Przekazywanie w użytkowanie lub w wieczyste użytkowanie terenów w portach morskich i w morskim nadbrzeżnym pasie technicznym wymaga porozumienia z właściwym organem państwowej administracji morskiej.

3. Przekazywanie w użytkowanie lub w wieczyste użytkowanie terenów na obszarach górniczych wymaga porozumienia z właściwym okręgowym urzędem górniczym.

2. Miejska rada narodowa miasta wyłączonego z województwa może przekazać dzielnicowym radom narodowym; uprawnienia dotyczące przekazywania jednostkom państwowym i organizacjom społecznym terenów (ust. 1) nie mających znaczenia ogólnomiejskiego.

3. Wydanie decyzji o przekazaniu terenów państwowych będących w zarządzie organów do spraw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej prezydiów rad narodowych osiedli oraz miast nie stanowiących powiatów miejskich następuje po wysłuchaniu opinii tych organów.

4. Przekazanie terenu państwowego między jednostkami państwowymi bez zmiany sposobu użytkowania nie wymaga decyzji przewidzianej w ust. 1. Przekazywanie takich terenów normują odrębne przepisy; o przekazaniu terenu na podstawie tych przepisów jednostka przekazująca teren jest obowiązana zawiadomić organ do spraw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej prezydium właściwej rady narodowej (art. 2 ust. 1).

2. Jeżeli teren znajduje się w użytkowaniu Sił Zbrojnych decyzję o wygaśnięciu prawa użytkowania wydaje Minister Gospodarki Komunalnej w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.

3. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb przekazywania terenów państwowych w użytkowanie jednostkom państwowym i organizacjom społecznym, zasady i tryb wydawania decyzji o wygaśnięciu prawa użytkowania oraz zasady rozliczania się z jednostkami państwowymi i organizacjami społecznymi w razie wygaśnięcia użytkowania i w razie potrzeby zapewnienia im użytkowania innego terenu państwowego.

2. Ustanowienie wieczystego użytkowania terenu zabudowanego następuje jednocześnie z zawarciem umowy sprzedaży budynków, do których mają zastosowanie przepisy o sprzedaży przez Państwo domów mieszkalnych i działek budowlanych. Warunki korzystania z innych budynków i urządzeń określi Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

3. Ustanowienie wieczystego użytkowania może nastąpić na rzecz jednej lub kilku ^:osób.

4. Prawo wieczystego użytkowania podlega wpisowi do księgi wieczystej.

2. Odmowa przedłużenia prawa wieczystego użytkowania na dalszy okres do 99 lat, nie niżej lat 40, dopuszczalna jest tylko ze względu na ważny interes publiczny.

3. Do ustanowienia wieczystego użytkowania, terenu stanowiącego gospodarstwo rolne mają zastosowanie przepisy o normach obszarowych i kwalifikacjach rolniczych nabywcy gruntu.

2. Przeniesienie przez wieczystego użytkownika w drodze umowy prawa wieczystego użytkowania wymaga formy aktu notarialnego oraz wpisu do księgi wieczystej.

3. Minister Sprawiedliwości unormuje w drodze rozporządzenia sprawę zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych dla nieruchomości oddanych w wieczyste użytkowanie.

2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Gospodarki Komunalnej unormuje w drodze rozporządzenia sprawę egzekucji z prawa wieczystego użytkowania.

2. Jeżeli oddanie terenu w wieczyste użytkowanie następuje celem wzniesienia na nim budynków lub urządzeń, umowa powinna określać:

1) termin rozpoczęcia i zakończenia robót,

2) rodzaj budynków lub urządzeń oraz obowiązek utrzymywania ich w należytym stanie,

3) warunki i termin odbudowy w razie zniszczenia albo rozbiórki budynków lub innych urządzeń w okresie trwania wieczystego użytkowania,

4) wynagrodzenie, jakie przysługuje wieczystemu użytkownikowi za budynki i inne urządzenia istniejące na terenie w dniu wygaśnięcia wieczystego użytkowania.

2. Decyzja wymieniona w ust, 1 powinna w szczególności określać osobę wieczystego użytkownika oraz przedmiot i warunki wieczystego użytkowania.

3. Jeżeli teren mający stanowić przedmiot wieczystego użytkowania pozostaje w zarządzie organu prezydium rady narodowej miasta nie stanowiącego powiatu lub osiedla, wydanie decyzji, o której mowa w ust. 1, następuje po zasięgnięciu opinii organu do spraw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej prezydium zainteresowanej rady narodowej.

4. Ustanowienie wieczystego użytkowania lub wydzierżawienie (art. 8) na rzecz osoby prawnej, nie będącej jedenastką państwową lub organizacją społeczną, wymaga zgody prezydium wojewódzkiej (miasta wyłączonego z województwa) rady narodowej.

2. Prezydium powiatowej (miejskiej, dzielnicowej) rady narodowej może rozwiązać umowę i zarządzić odebranie terenu:

1) w razie użytkowania terenu oddanego w wieczyste użytkowanie w sposób wyraźnie niezgodny z jego przeznaczeniem określonym w umowie,

2) w razie niewzniesienia budowli wbrew obowiązkom określonym w umowie.

Przepis art. 18 ust. 3 ma odpowiednie zastosowanie.

3. Wieczystemu użytkownikowi służy prawo odwołania się od decyzji prezydium określonej w ust. 2 do prezydium wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa).

4. Prawo wieczystego użytkowania może być wywłaszczone. Zasady odszkodowania w tych przypadkach określi Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. W przypadkach wymienionych w art. 23 ust. 3 wydaje się jedynie orzeczenie o ustaleniu odszkodowania.

2. Roszczeń o wynagrodzenie szkód wynikłych z niewłaściwego korzystania z terenu (art. 19 ust. 2) i roszczeń wieczystego użytkownika, wynikających z art. 21, nie można dochodzić po upływie 3 lat od zwrotu nieruchomości.

2. Na obszarze urbanizacyjnym przechodzą na własność Państwa z mocy samego prawa, bez odszkodowania i w stanie wolnym od obciążeń, nieruchomości stanowiące własność osób fizycznych oraz osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej.

3. Właścicielom domów jednorodzinnych, lokali w małych domach mieszkalnych, budynków przeznaczonych na warsztaty rzemieślnicze, a w miejscowościach uzdrowiskowych i letniskowych również budynków przeznaczonych na prowadzenie małych pensjonatów, właścicielom jedynych działek pod budowę domu jednorodzinnego oraz właścicielom gospodarstw rolnych, sadowniczych i warzywniczych zostaną tereny oddane w wieczyste użytkowanie. Jeżeli oddanie w wieczyste użytkowanie byłoby niezgodne z planami zagospodarowania przestrzennego albo jeżeli niezgodność ta okaże się w okresie trwania wieczystego użytkowania, będzie właścicielom przyznane odszkodowanie na podstawie przepisów o wywłaszczeniu nieruchomości.

4. Wieczysty użytkownik wymieniony w. ust. 3 zwolniony jest od ponoszenia opłat związanych z wieczystym użytkowaniem terenu i zachowuje własność znajdujących się na terenie budynków.

5. Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia objąć przepisami ust. 3 i 4 również właścicieli innych nieruchomości niż wymienione w ust. 3 oraz szczegółowo unormować tryb postępowania w sprawach wymienionych w ust. 2 i 3.

2. Przy ustalaniu stawek cennika należy brać pod uwagę położenie gruntu (centrum miasta, przedmieście) i jego uzbrojenie.

3. Rada Ministrów wyda wytyczne dla ustalenia wysokości opłat na terenie całego kraju lub poszczególnych regionów.

2. Poza przypadkami określonymi w art. 25 wysokość opłat rocznych lub stawek czynszu dzierżawnego może w czasie trwania użytkowania, wieczystego użytkowania lub dzierżawy ulegać podwyższeniu w miarę ulepszania użytkowania terenu wskutek wybudowania przez Państwo dróg dojazdowych, kanalizacji, wodociągów, doprowadzenia elektryczności, gazu, komunikacji i innych urządzeń komunalnych oraz w przypadku, gdy zaszły warunki uzasadniające zastosowanie innej stawki cennika np. zmiana osiedla na miasto).

3. Podwyższoną opłatę uiszcza się w przypadkach wymienionych w ust. 2 od dnia pierwszego stycznia roku następującego po powstaniu warunków uzasadniających podwyżkę opłat,

2. Udział jednostek państwowych w ponoszeniu kosztów budowy urządzeń komunalnych określa Rada Ministrów.

2. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady, wysokość i sposób pokrywania kosztów wymienionych .w ust. 1.

2. Obowiązek zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, ciąży na sprzedawcy oraz na notariuszu, który sporządził umowę sprzedaży.

3. W przypadkach, gdy prezydium rady narodowej nie zamierza korzystać z prawa pierwokupu, zobowiązane jest w terminie 1 miesiąca od otrzymania zawiadomienia wymienionego w ust. 1 zwrócić się do prezydium wojewódzkiej rady narodowej o wyrażenie zgody na nieskorzystanie z tego prawa.

1) gdy sprzedaż następuje na rzecz osób uprawnionych do dziedziczenia ustawowego po osobie dokonywającej sprzedaży albo

2) gdy przedmiotem sprzedaży jest gospodarstwo rolne (ogrodnicze, sadownicze, leśne lub rybne) położone na terenach przeznaczonych według planów zagospodarowania przestrzennego do użytkowania rolniczego, a sprzedaż następuje na rzecz osób, posiadających kwalifikacje rolnicze wymagane przy nabywaniu państwowych nieruchomości rolnych.

2. Do czasu ustalenia maksymalnych cen prawo pierwokupu wykonuje się według ceny odpowiadającej wysokości odszkodowania za nieruchomość wywłaszczoną.

3. Przepis ust. 2 stosuje się również w przypadkach wykupu w razie darowizny lub zamiany (art. 36).

4. W przypadkach, gdy umówiona cena sprzedaży jest niższa, niż cena. obliczona według ust. 1, nabycie nieruchomości w wykonaniu prawa pierwokupu następuje za cenę ustaloną w umowie.

2. Rada Ministrów może w drodze uchwały wydzielić poszczególne nieruchomości spośród wymienionych w ust. 1 i przekazać je osobom prawnym na własność lub w wieczyste użytkowanie. Przepis niniejszy nie narusza przepisów o sprzedaży przez Państwo domów mieszkalnych i działek budowlanych oraz państwowych nieruchomości rolnych.

3. Nieruchomości stanowiące zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. Nr 13, poz. 87 z późniejszymi zmianami) własność osób, którym wobec uzyskania przez nie stwierdzenia narodowości polskiej służyło obywatelstwo polskie, przechodzą z samego prawa na własność Państwa, jeżeli osoby te w związku z wyjazdem, z kraju utraciły lub utracą obywatelstwo polskie.

4. Gospodarka nieruchomościami wymienionymi w ust. 1 i 3 należy do właściwych organów prezydiów rad narodowych.

5. Tytuł własności Państwa do nieruchomości wymienionych w ust. 1 i 3 podlega wpisowi do księgi wieczystej na wniosek organów prezydiów powiatowych (miejskich, dzielnicowych) rad narodowych do spraw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, w odniesieniu zaś do nieruchomości rolnych – organów do spraw rolnictwa.

6. Przepisy ust. 1–5 stosuje się również do nieruchomości położonych w gromadach.

2. Osoby, którym na podstawie art. 10 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1961 r. Nr 18, poz. 94) przysługuje prawo do otrzymania działki zamiennej, otrzymują taką działkę, o ile jest ona położona w granicach administracyjnych miast i osiedli (art. 1 ust. 1 pkt 1), w wieczyste użytkowanie, z tym że nie uiszczają opłat z tytułu wieczystego użytkowania, w przypadkach jednak określonych w art. 26 ust. 2 opłacają różnicę pomiędzy stawką obowiązującą po ulepszeniu a stawką obowiązującą przed ulepszeniem.

1) dekretu z dnia 6 grudnia 1946 r. o przekazywaniu przez Państwo mienia nierolniczego na obszarze Ziem Odzyskanych i b. Wolnego Miasta Gdańska (Dz. U. Nr 71, poz. 389),

2) dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o odstępowaniu przez Państwo nieruchomego mienia nierolniczego na cele mieszkaniowe oraz na cele budownictwa indywidualnych domów jednorodzinnych (Dz. U. Nr 49, poz. 326),

3) ustawy z dnia 28 maja 1957 r. o sprzedaży przez Państwo domów mieszkalnych i działek budowlanych (Dz. U. Nr 31, poz. 132),

4) dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279),

5) dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1952 r. Nr 4, poz. 31).

2. W przypadkach określonych w ust. 1 przepisy art. 18 i 19 mają odpowiednie zastosowanie.

1) do państwowych gruntów, które znajdują się: pod uprawą leśną albo w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczone są pod tę uprawę,

2) do mienia gromadzkiego położonego poza granicami miast i osiedli.

Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady stosowania przepisów niniejszej ustawy do mienia gromadzkiego położonego na terenie miast i osiedli.

2. Przepisów niniejszej ustawy dotyczących terenów państwowych nie stosuje się do gruntów, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zostały oddane w posiadanie osobom trzecim na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13), dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarach Ziem Odzyskanych i b. Wolnego Miasta Gdańska.(Dz. U. z 1946 r. Nr 49, poz. 279 i z 1947 r. Nr 66, poz. 410), dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. z 1959 r. Nr 14, poz. 78), oraz na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71), i nadal są w posiadaniu tych osób lub ich prawonabywców, chociażby osoby te nie nabyły jeszcze prawa własności.

2. W ustawie z dnia 22 maja 1958 r. o terenach dla budownictwa domów jednorodzinnych w miastach i osiedlach (Dz. U. z 1958 r. Nr 31, poz. 138 oraz z 1961 r. Nr 1, poz. 47) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3 ust. 2 skreśla się wyrazy „na koszt Państwa”,

2) skreśla się art. 25 i 26.

1) tytuł ustawy otrzymuje brzmienie: „Ustawa z dnia 6 czerwca 1958 r. o ściąganiu czynszów najmu i innych należności Państwa związanych z korzystaniem z terenów i budynków państwowych”;

2) dodaje się art. 1a w brzmieniu:

„Art. 1a. Należnościami Państwa podlegającymi przymusowemu ściąganiu od dłużników określonych w art. 1 wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi, w trybie egzekucji administracyjnej świadczeń pieniężnych są również należności z tytułu:

1) opłat za korzystanie z terenu oddanego w użytkowanie lub w wieczyste użytkowanie,

2) czynszu dzierżawnego od terenów stanowiących własność Państwa,

3) wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z terenów, budynków lub lokali – do wysokości czynszu należnego od tych obiektów. Za należności Państwa z tytułu tego wynagrodzenia odpowiadają solidarnie wszystkie osoby i instytucje faktycznie korzystające z danego obiektu.”;

3) dodaje się w art. 6 ust. 2 w brzmieniu:

„2. Sprawy procesowe i egzekucyjne Wszczęte po dniu 6 czerwca 1958 r. o należności, o których mowa w art. 1a, a będące jeszcze w toku, będą prowadzone według przepisów niniejszej ustawy.”;

4) dotychczasowa treść art. 6 staje się ust. 1.

„2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Gospodarki Komunalnej określi wysokość opłat od wniosku o wpis prawa wieczystego użytkowania.”

Przewodniczący Rady Państwa: A. Zawadzki

Sekretarz Rady Państwa: J. Horodecki