Dziennik Ustaw - rok 1989 nr 26 poz. 138

2. PKP podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych na zasadach określonych w przepisach ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.

3. Siedzibą PKP jest miasto stołeczne Warszawa.

1) przewóz osób i rzeczy oraz świadczenie innych usług związanych z przewozem,

2) utrzymywanie i naprawa obiektów, taboru i urządzeń kolejowych w stanie zapewniającym sprawne wykonywanie przewozów, regularność i bezpieczeństwo ruchu kolejowego, ochronę środowiska naturalnego i przeciwpożarową oraz wymogi sanitarne,

3) budowa, przebudowa i modernizacja kolei,

4) produkcja i naprawa specjalistycznych maszyn, urządzeń i materiałów na potrzeby kolei,

5) prowadzenie spedycji krajowej i międzynarodowej,

6) zakładanie i używanie wewnątrzzakładowej kolejowej sieci telekomunikacyjnej.

2. PKP może podjąć inną działalność, jeżeli nie ogranicza to działalności określonej w ust. 1. Podjęcie takiej działalności podlega ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorstw państwowych.

1) nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o porządku na kolejach użytku publicznego,

2) zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej na obszarze kolejowym,

3) nadzoru technicznego oraz innych zadań dotyczących kolei użytku niepublicznego,

4) postępowania egzekucyjnego w administracji.

2. Do kolejowej służby zdrowia należy:

1) opieka zdrowotna, obejmująca profilaktykę, lecznictwo i rehabilitację pracowników, emerytów, rencistów kolejowych i członków ich rodzin oraz uczniów szkół kolejowych,

2) udzielanie pomocy leczniczej w nagłych wypadkach na obszarze kolejowym,

3) prowadzenie orzecznictwa lekarskiego mającego na celu ustalanie przydatności do wykonywania pracy w PKP.

2. Działalność gospodarcza PKP jest oparta na zasadach racjonalnej gospodarki i rachunku ekonomicznego.

2. Budowa, modernizacja i utrzymanie infrastruktury kolejowej są finansowane ze środków własnych PKP, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Budowa, modernizacja i utrzymanie infrastruktury kolejowej, w części dotyczącej przewozu osób, są finansowane z budżetu państwa w formie dotacji podmiotowej, w wysokości 50% wydatków ponoszonych na budowę, modernizację i utrzymanie infrastruktury kolejowej.

4. Różnica między wpływami uzyskiwanymi z opłat określonych w krajowej taryfie za przewozy osób a kosztami przewozu wraz z narzutem zysku jest finansowana dotacją przedmiotową z budżetu państwa, udzielaną z uwzględnieniem dotacji, o której mowa w ust. 3.

2. Minister Transportu, Żeglugi i Łączności może określać warunki współpracy, o której mowa w ust 1.

2. Na podstawie wniosków komisji Minister Transportu, Żeglugi i Łączności może zobowiązać Dyrektora Generalnego PKP do:

1) przeprowadzenia postępowania wewnętrznego, mającego na celu poprawę gospodarki PKP,

2) przedstawienia projektu programu uzdrowienia gospodarki PKP,

3) realizacji programu zatwierdzonego przez Ministra Transportu, Żeglugi i Łączności.

2. Mienie PKP stanowią środki będące w jego dyspozycji w dniu wejścia w życie ustawy oraz środki nabyte przez PKP w toku jego dalszej działalności.

3. PKP, gospodarując wydzielonym mu i nabytym mieniem, zapewnia jego ochronę oraz racjonalne wykorzystanie.

4. PKP wykonuje wszelkie uprawnienia w stosunku do mienia będącego w jego dyspozycji, z wyjątkiem uprawnień wyłączonych w przepisach ustawowych.

2. PKP odpowiada za swoje zobowiązania.

3. PKP nie odpowiada za zobowiązania Skarbu Państwa ani innych osób prawnych.

4. Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania PKP.

2. Do zbywania przez PKP środków trwałych innym jednostkom organizacyjnym niż określone w ust 1, a także innym osobom, stosuje się odpowiednio przepisy obowiązujące przedsiębiorstwa państwowe.

2. Dyrektor Generalny PKP, działając zgodnie z przepisami prawa, podejmuje decyzje samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność.

3. Dyrektor Generalny PKP za zgodą Ministra Transportu, Żeglugi i Łączności powołuje i odwołuje zastępców Dyrektora Generalnego PKP, głównego księgowego PKP i przedstawicieli PKP za granicą.

1) Dyrekcja Generalna PKP,

2) dyrekcje okręgowe kolei państwowych, prowadzące działalność na określonym obszarze sieci kolei,

3) zakłady budownictwa, produkcyjne i naprawcze zaplecza kolejowego,

4) inne jednostki organizacyjne PKP.

2. Statut PKP określa w szczególności:

1) podział sieci kolei znajdującej się w eksploatacji PKP na okręgi kolei państwowych oraz nazwy i siedziby dyrekcji okręgowych kolei państwowych,

2) organizację wewnętrzną Dyrekcji Generalnej PKP,

3) zasady tworzenia, łączenia i likwidacji zakładów i innych jednostek organizacyjnych, w tym przedstawicielstw PKP za granicą,

4) system kontroli wewnętrznej,

5) stosunki prawne między jednostkami organizacyjnymi PKP,

6) jednostki organizacyjne, których kierowników powołuje się w drodze konkursu, oraz zasady i tryb przeprowadzania konkursu.

3. Statut PKP, przedstawiony przez Dyrektora Generalnego PKP, zatwierdza Minister Transportu, Żeglugi i Łączności.

2. Członków kolegium oraz rady techniczno-ekonomicznej powołuje i odwołuje Dyrektor Generalny PKP.

2. Komisji przewodniczy radca prawny.

2. Warunki i tryb tworzenia oraz zasady funkcjonowania jednostek gospodarczych, o których mowa w ust. 1, określają odrębne przepisy ustawowe.

3. Do włączenia do PKP lub wydzielenia z niego przedsiębiorstwa państwowego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, dotyczące łączenia i podziału przedsiębiorstw.

2. Jeżeli czynności prawne dokonywane przez osoby określone w ust. 1 obejmują rozporządzenie prawem, którego wartość przekracza granicę wartości określoną w statucie, lub czynności te mogą spowodować powstanie zobowiązania PKP do świadczenia o wartości powyżej granicy określonej w statucie, do skuteczności oświadczeń woli jest wymagane współdziałanie co najmniej dwóch osób.

2. Udzielenie pełnomocnictwa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorstw państwowych. Nie dotyczy to pełnomocnictwa do dokonywania poszczególnych czynności oraz ustanowienia pełnomocnictw procesowych.

2. Organami samorządu załogi są:

1) ogólne zebrania pracowników,

2) zakładowe rady pracownicze.

3. W jednostkach zatrudniających więcej niż 300 pracowników lub w których organizowanie ogólnych zebrań pracowników ze względów organizacyjnych jest utrudnione, funkcję ogólnego zebrania pracowników pełni zebranie delegatów.

4. Do organów samorządu załogi należy stanowienie w sprawach określonych przepisami ustawy, wyrażanie opinii, zgłaszanie inicjatyw i wniosków oraz dokonywanie kontroli działalności jednostki.

5. Pracownicy jednostek określonych w statucie PKP mogą wspólnie powołać organy samorządu załogi. Do organów tych stosuje się przepisy o organach samorządu załogi jednostek.

1) liczbą i sposób wyboru delegatów oraz członków zakładowej rady pracowniczej,

2) szczegółowe zasady powoływania komisji wyborczej oraz tryb jej działania,

3) terminy odbywania oraz sposób zwoływania i prowadzenia posiedzeń ogólnego zebrania pracowników i zakładowej rady pracowniczej, a także tryb podejmowania uchwał przez te organy,

4) terminy i sposób corocznego składania ogólnemu zebraniu pracowników sprawozdań z działalności rady pracowniczej i kierownika jednostki,

5) liczbę oraz sposób wyboru członków zakładowej rady pracowniczej i jej prezydium,

6) częstotliwość oraz sposób zwoływania i prowadzenia posiedzeń ogólnego zebrania pracowników i zakładowej rady pracowniczej, a także tryb podejmowania uchwał przez te organy.

1) uchwalanie na wniosek zakładowej rady pracowniczej statutu samorządu załogi jednostki,

2) dokonywanie rocznej oceny działalności zakładowej rady pracowniczej oraz kierownika jednostki,

3) wyrażanie opinii we wszystkich sprawach dotyczących działalności jednostki.

2. Do zebrania ogólnego pracowników w jednostkach budownictwa, produkcyjnych i naprawczych zaplecza kolejowego należy ponadto:

1) podejmowanie uchwał w sprawie zakładowego budownictwa socjalnego i mieszkaniowego w ramach środków będących w dyspozycji jednostki,

2) podejmowanie uchwał w sprawie podziału na fundusze wygospodarowanego zysku pozostającego w dyspozycji jednostki oraz zasad wykorzystywania tych funduszów,

3) uchwalanie na wniosek zakładowej rady pracowniczej statutu samorządu jednostki.

1) dokonywanie rocznej oceny działalności jednostki,

2) dokonywanie kontroli całokształtu działalności jednostki, z wyjątkiem spraw dotyczących obronności i bezpieczeństwa państwa,

3) wnioskowanie w sprawach zakładowego budownictwa mieszkaniowego i socjalnego w ramach środków przeznaczonych na ten cel,

4) inicjowanie postępu organizacyjnego, technicznego i ekonomicznego,

5) uchwalanie na wniosek kierownika jednostki regulaminu pracy jednostki,

6) opiniowanie wniosków o nadanie orderów oraz odznaczeń państwowych i resortowych,

7) podejmowanie uchwał w sprawie klubów techniki i racjonalizacji,

8) opiniowanie projektów przydziału mieszkań zakładowych.

2. Do zakładowej rady pracowniczej w jednostkach budownictwa, produkcyjnych i naprawczych zaplecza kolejowego należy ponadto:

1) uchwalanie oraz zmiana planu rocznego jednostki, z uwzględnieniem zadań wyznaczonych przez Dyrektora Generalnego PKP,

2) przyjmowanie sprawozdania rocznego oraz zatwierdzanie bilansu jednostki,

3) podejmowanie uchwał stanowiących w sprawie podziału i zasad wykorzystania funduszów przeznaczonych dla załogi, będących w dyspozycji jednostki,

4) wyrażanie opinii w sprawie powoływania i odwoływania kierownika jednostki,

5) wyrażanie zgody na powołanie i odwołanie zastępcy dyrektora i głównego księgowego jednostki.

3. Uprawnienia organów samorządu wymienione w ust. 1 i 2 oraz w art. 32 nie naruszają uprawnień związków zawodowych wynikających z ustawy o związkach zawodowych i Kodeksu pracy.

2. Członek organu samorządu zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z powodu pełnienia swoich zadań w godzinach pracy.

3. Wypowiedzenie i rozwiązanie stosunku pracy z członkiem zakładowej rady pracowniczej w czasie trwania kadencji oraz w ciągu roku po jej upływie, a także zmiana w tym czasie warunków pracy i płacy na jego niekorzyść wymaga zgody tej rady.

4. Przepis ust. 3 nie narusza przepisów o rozwiązywaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia.

2. Wybory organizuje i przeprowadza komisja wyborcza.

2. Bierne prawo wyborcze nie przysługuje kierownikowi jednostki, jego zastępcom, głównemu księgowemu i radcy prawnemu.

3. Funkcji członka zakładowej rady pracowniczej nie można pełnić bez przerwy dłużej niż dwie kadencje.

2. Wniosek o odwołanie członka organu samorządu lub całego składu organu samorządu wymaga podpisu jednej piątej liczby pracowników jednostki.

3. W razie zmniejszenia się składu zakładowej rady pracowniczej o więcej niż 1/3, wybory uzupełniające przeprowadza się w trybie przewidzianym w art. 36.

2. Niewyrażenie przez zakładową radę pracowniczą opinii w terminie określonym w ust. 1 uważa się za brak zastrzeżeń.

3. Kierownik jednostki powiadamia zakładową radę pracowniczą, w terminie nie dłuższym niż dwa tygodnie, o zajętym stanowisku w sprawach przedstawionych przez radę.

1) została podjęta bez wymaganego stanowiska zakładowej rady pracowniczej,

2) jest niezgodna z prawem albo sprzeczna z uchwałą ogólnego zebrania pracowników lub uchwałą zakładowej rady pracowniczej podjętą w sprawie, w której zakładowa rada pracownicza ma kompetencje stanowiące.

2. Kierownik jednostki wstrzymuje wykonanie uchwały ogólnego zebrania pracowników lub uchwały zakładowej rady pracowniczej, jeżeli uchwała ta jest niezgodna z prawem.

2. Komisję rozjemczą powołuje kierownik jednostki nadrzędnej na wniosek strony, która wnosi spór.

3. Zgłoszenie wniosku powinno nastąpić w ciągu 14 dni od powzięcia wiadomości o zdarzeniu stanowiącym przyczynę sporu.

4. Komisja rozjemcza rozstrzyga spór w terminie 14 dni od dnia jej powołania.

2. Minister Transportu, Żeglugi i Łączności wykonuje w stosunku do PKP funkcje organu założycielskiego wynikające z odrębnych przepisów.

2. W przypadkach określonych w ust. 1 Minister Transportu, Żeglugi i Łączności zapewnia PKP środki finansowe niezbędne do wykonania nałożonego zadania lub wskazuje podmiot, który na podstawie umowy z PKP zapewni środki finansowe na wykonanie tego zadania.

2. Pracownicy kolejowego dozoru technicznego mają, prawo do szczególnych uprawnień przewidzianych w odrębnych przepisach dla pracowników PKP.

2. Ukonstytuowanie się organów samorządu załogi nastąpi w ciągu sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

1) skreśla się rozdział 2 "Przedsiębiorstwo Polskie Koleje Państwowe", z wyjątkiem art. 19 i 20,

2) dotychczasowe art. 19 i 20 oznacza się jako art. 7 i 8 w rozdziale 1,

3) wprowadza się rozdział 2 "Świadczenia na rzecz utrzymania ruchu kolei" w brzmieniu:

"Rozdział 2

Świadczenia na rzecz utrzymania ruchu kolei.

Art. 9. 1. W razie gdy środki techniczne, którymi dysponuje przedsiębiorstwo państwowe "Polskie Koleje Państwowe", zwane dalej "przedsiębiorstwem PKP", nie są wystarczające w okresie trudnych warunków zimowych, terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia wojewódzkiego na obszarze swojej właściwości terytorialnej, na wniosek naczelnego dyrektora okręgu kolei państwowych, wprowadza obowiązek odpłatnych świadczeń na rzecz utrzymania ruchu kolei.

2. Obowiązek świadczeń, o których mowa w ust. 1, wprowadza się w celu zapobieżenia przerwaniu lub innemu zagrożeniu utrzymania ruchu na sieci kolei znajdującej się w eksploatacji przedsiębiorstwa PKP z powodu zaśnieżenia, oblodzenia linii i urządzeń kolejowych.

3. Zarządzenia terenowych organów administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia wojewódzkiego w sprawach, o których mowa w ust. 1, wchodzą w życie z dniem podpisania.

Art. 10. 1. Świadczenia, o których mowa w art. 9, polegają na obowiązku dostarczania pojazdów samochodowych lub sprzętu wraz z obsługą, a także innych pracowników niezbędnych do wykonania prac objętych świadczeniem.

2. Do wykonania świadczeń rzeczowych są obowiązane jednostki gospodarki uspołecznionej na terenie objętym zarządzeniem terenowego organu administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia wojewódzkiego.

Art. 11. Jednostki gospodarki uspołecznionej zobowiązane do wykonania świadczeń rzeczowych wyznacza terenowy organ administracji państwowej właściwy w sprawach komunikacji stopnia wojewódzkiego.

Art. 12. Za uszkodzenie, zniszczenie lub utratę dostarczonego pojazdu lub sprzętu, które nastąpiło bez winy posiadacza lub obsługującego sprzęt w związku z wykonywaniem świadczeń, przysługuje odszkodowanie.

Art. 13. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa warunki i sposób wykonywania świadczeń na rzecz utrzymania ruchu na sieci kolei znajdującej się w eksploatacji przedsiębiorstwa PKP, odpłatność, tryb dochodzenia roszczeń z tego tytułu oraz zwolnienie od obowiązku świadczeń, a także organy właściwe w tych sprawach."

Przewodniczący Rady Państwa: wz. K. Barcikowski

Sekretarz Rady Państwa: Z. Surowiec