Dziennik Ustaw - rok 1989 nr 45 poz. 243

Na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229, z 1981 r. Nr 12, poz. 57, z 1983 r. Nr 44, poz. 200 i 201, z 1984 r. Nr 35, poz. 185 i 186, z 1987 r. Nr 21, poz. 124 i z 1988 r. Nr 41, poz. 324) zarządza się, co następuje:

2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do sieci gazowych służących do przesyłania gazów technicznych i gazu węglowodorowego (płynnego) oraz do sieci gazowych w kanałach zbiorczych i doświadczalnych sieci gazowych, a także do sieci znajdujących się na obszarach zakładów przemysłowych i zakładów górniczych.

1) sieć gazowa - rozumie się:

a) rurociągi wraz z przyłączami i wyposażeniem, ułożone na zewnątrz obiektów produkcyjnych wydobywających lub użytkujących gaz, służące do przesyłania lub rozprowadzania paliw gazowych, zwane dalej "gazociągami",

b) stacje gazowe o przepływie większym niż 60 m³/h wraz z wyposażeniem, zasilane z gazociągów o ciśnieniu większym niż 5 kPa, służące do redukcji ciśnienia gazu i pomiaru przepływającego gazu, zwane dalej "stacjami gazowymi",

2) przyłącze - rozumie się odcinek gazociągu od kurka głównego do zasuwy zainstalowanej na gazociągu, a w razie braku zasuwy - do odgałęzienia na gazociągu,

3) rurociągi stacji gazowej - rozumie się elementy stacji wykonane z rur,

4) ciąg redukcyjny stacji gazowej - rozumie się urządzenie do obniżania i utrzymania ciśnienia gazu na odpowiednim poziomie,

5) przewody wejściowe i wyjściowe stacji gazowej - rozumie się odcinki rurociągów usytuowane między zespołem zaporowo-upustowym na wlocie gazu do stacji gazowej a zespołem zaporowo-upustowym na wylocie gazu ze stacji gazowej, łączące urządzenia stacji z gazociągami poza jej obrębem,

6) przewód awaryjny - rozumie się odcinek rurociągu usytuowany poza stacją gazową, łączący przewód wejściowy i wyjściowy stacji gazowej przed i za zespołem zaporowo-upustowym na wlocie lub wylocie gazu ze stacji,

7) kurek główny - rozumie się urządzenie do zamykania i otwierania przepływu gazu w przyłączu; w razie zasilania odbiorcy gazu z gazociągu o ciśnieniu równym 0,4 MPa lub mniejszym, kurkiem głównym jest urządzenie do zamykania i otwierania przepływu gazu, umieszczone przed reduktorem domowym (zespołem reduktorów domowych),

8) obiekt terenowy - rozumie się obiekt naturalny lub sztuczny usytuowany nad lub pod powierzchnią ziemi, który ze względu na swój charakter może podlegać szkodliwym działaniom sieci gazowej lub sam na nią szkodliwie oddziaływać.

2. Minimalne odległości sieci gazowych, o których mowa w ust. 1, mają odpowiednie zastosowanie przy ustalaniu odległości projektowanych obiektów terenowych w stosunku do istniejących gazociągów i stacji gazowych.

1) podmokłych i bagnistych,

2) górskich,

3) górniczych.

2. Gazociągi, z wyjątkiem odcinków doprowadzających gaz bezpośrednio do odbiorców, nie powinny być układane na terenach:

1) portów i przystani,

2) odprowadzania ścieków z zakładów chemicznych i magazynów materiałów łatwo zapalnych,

3) będących w zarządzie organów wojskowych.

3. Gazociągi, w których ciśnienie nominalne gazu przekracza 0,4 MPa, nie powinny być układane na obszarze zabudowy zwartej lub przeznaczonym do zabudowy zwartej.

4. Gazociągi o ciśnieniu większym niż 15 kPa nie powinny być układane na obszarze zabudowy zwartej na terenach górniczych.

5. Na obszarach zabudowanych lub przeznaczonych do zabudowy gazociągi o ciśnieniu nominalnym równym 0,4 MPa lub mniejszym powinny być układane przede wszystkim pod chodnikami o nawierzchni rozbieralnej lub pod pasami zieleni.

2. W razie budowy gazociągów nad powierzchnią ziemi, w miarę możliwości należy je układać na mostach i wiaduktach albo na żelbetowych konstrukcjach.

3. Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać konstrukcje mostowe dla gazociągów układanych nad powierzchnią ziemi na terenach górniczych, określają odrębne przepisy.

2. Na terenach, na których występują ruchy gruntu, w szczególności na terenach górniczych, do budowy gazociągów o ciśnieniu nominalnym większym niż 0,4 MPa nie należy stosować rur ze szwem spiralnym.

2. Dla gazociągów o ciśnieniach nominalnych nie większych niż 5 kPa dopuszcza się stosowanie:

1) armatury z korpusami wykonanymi z żeliwa lub brązu odlewniczego,

2) zamknięć hydraulicznych, pod warunkiem że wielkość ciśnienia zamknięcia będzie większa co najmniej o 1,5 kPa od ciśnienia w gazociągu.

3. Armatura, o której mowa w ust. 2 pkt 1, powinna być łączona z przewodami rurowymi za pomocą kołnierzy.

4. Zabrania się umieszczania w gazociągach usytuowanych na obszarach górniczych armatury z korpusami wykonanymi z żeliwa, jeżeli równocześnie zmniejszono odległość podstawową gazociągów od obiektów terenowych.

5. Zabrania się instalowania zaworów (zasuw) w gazociągach układanych pod jezdnią.

6. W gazociągach o ciśnieniu nominalnym równym 0,4 MPa lub mniejszym, doprowadzających gaz do odbiorców, należy umieszczać zawory (zasuwy) dla umożliwienia zamknięcia dopływu gazu do budynków. Warunek ten nie dotyczy domów jednorodzinnych.

2. Armatura zaporowa powinna mieć przy pełnym otwarciu przelot równy przekrojowi poprzecznemu gazociągu.

1) powłok izolacyjnych,

2) niezależnie od zabezpieczenia, o którym mowa w pkt 1, ochrony elektrochemicznej na gazociągach:

a) narażonych na działanie prądów błądzących,

b) układanych poza obszarami zabudowanymi, na odcinkach dłuższych niż 4 km, o średnicy nominalnej równej 100 mm lub większej, w gruntach, które oddziałują korozyjnie na przedmioty stalowe w sposób niszczący.

2. W stacji gazowej dopuszcza się umieszczanie również innych urządzeń związanych z przesyłem gazu, pod warunkiem zachowania wymagań bezpieczeństwa pracy i ochrony przeciwpożarowej.

2. W stacjach gazowych typu szafkowego dopuszcza się instalowanie jednego ciągu redukcyjnego jako rezerwowego z regulacją ręczną.

1) trzystopniowy, z zainstalowanym w ciągu redukcyjnym gazu zaworem szybko zamykającym i dwoma wydmuchowymi zaworami bezpieczeństwa pierwszego i drugiego stopnia, z następującą kolejnością działania przy wzroście ciśnienia: wydmuchowy zawór bezpieczeństwa pierwszego stopnia - zawór szybko zamykający - wydmuchowy zawór bezpieczeństwa drugiego stopnia; system trzystopniowy powinien być stosowany jako podstawowy,

2) dwustopniowy, z zainstalowanym w ciągu redukcyjnym gazu zaworem szybko zamykającym i wydmuchowym zaworem bezpieczeństwa, z następującą kolejnością działania przy wzroście ciśnienia: wydmuchowy zawór bezpieczeństwa - zawór szybko zamykający; system dwustopniowy powinien być stosowany w stacjach o ciśnieniach wylotowych wysokich i średnich:

a) ze stałą obsługą,

b) bez względu na rodzaj obsługi, gdy ciśnienia wysokie i średnie są ciśnieniami pośrednimi na stacjach o redukcji wielostopniowej,

3) jednostopniowy, z zainstalowanym wydmuchowym zaworem bezpieczeństwa po stronie wylotowej ciągu redukcyjnego; system jednostopniowy można stosować jako zabezpieczenie rezerwowego ciągu redukcyjnego, o którym mowa w § 25 ust. 2, oraz dla przewodów awaryjnych stacji gazowych.

2. Zawór szybko zamykający powinien odcinać przepływ gazu przy ciśnieniu wylotowym:

1) do 5 kPa włącznie:

a) jeżeli zostanie ono przekroczone o 50% do 80%,

b) jeżeli ono się obniży o 10% do 50%,

2) powyżej 5 kPa:

a) jeżeli zostanie ono przekroczone o 20% do 50%,

b) jeżeli ono się obniży o 10% do 50%.

2. Przepustowość wydmuchowych zaworów bezpieczeństwa drugiego stopnia, zainstalowanych w trzystopniowym systemie zabezpieczeń, i wydmuchowych zaworów bezpieczeństwa, umieszczonych w jednostopniowym systemie zabezpieczeń, powinna wynosić 100% maksymalnej przepustowości reduktora.

2. Ciśnienie gazu, powodujące otwarcie wydmuchowych zaworów bezpieczeństwa, zastosowanych w jednostopniowym systemie zabezpieczeń i w trzystopniowym systemie zabezpieczeń jako zawory drugiego stopnia, powinno być wyższe co najmniej o 5% od ciśnienia zamknięcia zaworu szybko zamykającego, jednak nie mniejsze niż 5 kPa oraz równe lub niższe od dopuszczalnego ciśnienia w odbiornikach gazu.

1) armaturę zaporową do wyłączenia ciągu z eksploatacji,

2) urządzenia zabezpieczające przed skutkami nadmiernego wzrostu lub spadku ciśnienia gazu,

3) aparaturę kontrolno-pomiarową.

2. Aparatura kontrolno-pomiarowa powinna spełniać wymagania zapewniające zabezpieczenie przed wybuchem.

2. Dopuszcza się zastosowanie jednego filtra dla kilku równolegle pracujących ciągów redukcyjnych, pod warunkiem że będzie zainstalowany rezerwowy filtr przeciwpyłowy.

3. Dla ciągu redukcyjnego z regulacją ręczną nie wymaga się instalowania filtra przeciwpyłowego.

2. Dopuszcza się wyposażenie kilku szeregowo pracujących stopni redukcji ciśnienia gazu w jeden system zabezpieczeń, pod warunkiem że ciśnienie nominalne urządzeń i rurociągów poszczególnych stopni redukcji nie będzie niższe od ciśnień maksymalnych, jakie mogą wystąpić w przyjętym układzie.

2. Dopuszcza się zainstalowanie w stacji gazowej tylko jednego podgrzewacza gazu, pod warunkiem że układ armatury i rurociągów stacji umożliwi przepływ i redukcję ciśnienia gazu w razie awarii podgrzewacza.

3. Urządzenia do podgrzewania gazu powinny być zaprojektowane w sposób zabezpieczający przed wybuchem.

1) manometry miejscowe wskazujące do pomiaru dolotowego ciśnienia gazu, umieszczone przed reduktorem oraz po każdym punkcie zmiany ciśnienia (pośredniego i wylotowego),

2) termometry miejscowe wskazujące, umieszczone w sposób ustalony dla manometrów wymienionych w pkt 1, a w razie potrzeby podgrzewania gazu - także za podgrzewaczem,

3) manometry rejestrujące ciśnienia wlotowe i wylotowe gazu.

2. Dopuszcza się instalowanie rurociągów stacji gazowej w kanałach, pod warunkiem że rurociągi nie będą miały połączeń rozbieralnych, a kanały będą przykryte kratami stalowymi ocynkowanymi lub zabezpieczonymi w równorzędny sposób przed korozją albo drewnianymi łatami impregnowanymi ognioodpornie.

3. W pomieszczeniach stacji gazowej powinna być wykonana wentylacja nawiewno-wywiewna, zapewniająca co najmniej pięciokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny, a w pomieszczeniach stacji gazowej ze stałą obsługą również samoczynnie działająca wentylacja awaryjna, zapewniająca dziesięciokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Otwory nawiewne wentylacji powinny znajdować się w dolnej części pomieszczeń stacji, a otwory wywiewne w górnej części i być wyprowadzone ponad dach. Nawiewnych kratek wentylacyjnych nie należy umieszczać w pomieszczeniu reduktorów oraz w pomieszczeniach pomocniczych, od strony filtrów lub urządzeń do nawaniania gazu usytuowanych na zewnątrz budynku.

2. W stacjach gazowych typu szafkowego dopuszcza się wyprowadzenie wylotów przewodów wydmuchowych ponad dach na wysokość co najmniej 0,3 m, ale powyżej 0,5 m od wylotu komina pieca grzewczego.

3. Wyloty przewodów wydmuchowych z urządzeń stacji gazowych bez obudowy powinny być wyprowadzone na wysokość co najmniej 2 m nad poziom miejsca obsługi urządzeń.

4. Odległość pozioma wylotów przewodów wydmuchowych od wylotów wywietrzników i komina kotłowni powinna wynosić co najmniej 3 m.

5. W stacjach gazowych typu szafkowego dopuszcza się zmniejszenie odległości między wylotem przewodu wydmuchowego i komina pieca grzewczego do 1 m, a między wylotem przewodu wydmuchowego i wywietrznikami do 0,3 m.

6. Wyloty przewodów wydmuchowych, upustów i innych urządzeń powinny być zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi oraz przed możliwością zatkania lub dostaniem się zanieczyszczeń.

2. Jeżeli objętość odpowietrzanych urządzeń jest mniejsza od 0,3 m³, dopuszcza się wyprowadzenie gazu bezpośrednio do pomieszczenia stacji gazowej, pod warunkiem wyposażenia osób obsługujących stację w odpowiedni sprzęt ochrony osobistej.

2. Drzwi wejściowe i okna w zespole urządzeń technologicznych i do nawaniania gazu nie powinny być umieszczone po tej samej stronie zewnętrznej budynku stacji, co drzwi i okna innych pomieszczeń.

3. Dopuszcza się umieszczenie drzwi i okien po tej samej stronie budynku stacji pod warunkiem zastosowania w pomieszczeniach dla urządzeń technologicznych i do nawaniania gazu lub w innych pomieszczeniach okien nie otwieranych i drzwi samozamykających o odporności ogniowej co najmniej klasy 0,5 lub otwieranych okien i drzwi, z zachowaniem odległości równej strefie zagrożenia wybuchem.

2. Dopuszcza się w ogrodzonych stacjach gazowych stosowanie armatury z korpusami żeliwnymi, wmontowanej w miejscach, w których ciśnienie nominalne nie powinno być większe niż 1,6 MPa.

Minister Przemysłu: M. Wilczek

Załącznik do rozporządzenia Ministra Przemysłu
z dnia 24 czerwca 1989 r. (poz. 243)

MINIMALNE ODLEGŁOŚCI SIECI GAZOWYCH OD OBIEKTÓW TERENOWYCH

A. 1. Minimalne odległości podstawowe gazociągów ułożonych w ziemi o ciśnieniu nominalnym równym 0,4 MPa lub mniejszym od obrysów obiektów terenowych określa tabela nr 1.

Tabela nr 1

2. Odległość podstawowa może być zmniejszona do 25%. Odległości zmniejszone można przyjmować przy zastosowaniu rury ochronnej na gazociągu, o długości nie większej niż 20 m. Odległość wylotu rury ochronnej od obiektu terenowego powinna być zgodna z wielkościami określonymi w tabeli nr 1. W razie braku technicznych możliwości zastosowania rury ochronnej na gazociągu niskiego ciśnienia, dopuszcza się umieszczenie na gazociągu tylko sączka węchowego liniowego. Stosowanie rury ochronnej i sączka węchowego nie dotyczy obiektów terenowych wymienionych w Ip. 6, 7, 9, 10, 11, 12 i 14 tabeli nr 1.

B. 1. Minimalne odległości podstawowe gazociągów ułożonych w ziemi o ciśnieniu nominalnym powyżej 0,4 MPa do 6,3 MPa od obrysów obiektów terenowych określa tabela nr 2.

Tabela nr 2

2. Odległość zmniejszoną można przyjąć, stosując zmniejszenie naprężenia zredukowanego w ściance rury. Jeżeli odległość gazociągu od obiektu terenowego wynosi co najmniej:

1) 75% odległości określonej w tabeli nr 2, naprężenie zredukowane należy zmniejszyć o 10%,

2) 50% odległości określonej w tabeli nr 2, naprężenie zredukowane należy zmniejszyć o 20%,

3) 25% odległości określonej w tabeli nr 2, naprężenie zredukowane należy zmniejszyć o 30%.

3. Jeżeli naprężenie zredukowane w ściance rury zostało zmniejszone o 30%, gazociąg powinien być usytuowany w odległości nie mniejszej od obiektu terenowego niż:

1) 10 m dla gazociągów o ciśnieniu nominalnym do 1,2 MPa włącznie i 15 m dla gazociągów o ciśnieniu nominalnym większym niż 1,2 MPa,

2) 5 m dla gazociągów o ciśnieniu nominalnym do 2,5 MPa włącznie i 10 m dla gazociągów o ciśnieniu nominalnym większym niż 2,5 MPa, pod warunkiem założenia na gazociąg rury ochronnej, kończącej się od obrysu obiektu terenowego w odległości wynoszącej co najmniej 25% odpowiedniej odległości określonej w tabeli nr 2, jednak nie mniejszej niż 10 m dla gazociągów o ciśnieniu nominalnym do 1,2 MPa włącznie i 15 m dla gazociągów o ciśnieniu nominalnym większym niż 1,2 MPa; długość rury ochronnej nie może być większa niż 100 m.

4. Zmniejszonych odległości nie należy stosować, gdy ich wartości są większe lub równe odległościom podstawowym, określonym w tabeli nr 2.

5. Odległość zmniejszona między gazociągiem i przewodami kanalizacyjnymi i kanałami, mającymi bezpośrednie połączenie z pomieszczeniami dla ludzi i zwierząt, nie może wynosić mniej niż 8 m, pod warunkiem że na całym odcinku gazociągu, dla którego przyjęto odległość zmniejszoną:

1) zmniejszy się naprężenie zredukowane w ściance rury o 30%,

2) sprawdzi się metodami nie niszczącymi wszystkie spoiny obwodowe i wzdłużne,

3) zastosuje się sączek węchowy liniowy.

6. W przecinkach i duktach leśnych dopuszcza się przyjęcie odległości zmniejszonej równej 3 m między gazociągiem istniejącym i projektowanym o ciśnieniu powyżej 1,2 MPa i średnicy większej niż 300 mm, pod warunkiem zastosowania zmniejszonego naprężenia zredukowanego w ściance rury o 30%.

7. Odległości zmniejszonych nie należy stosować w odniesieniu do napowietrznych linii elektroenergetycznych o napięciu większym niż 1 kV i elektroenergetycznych stacji transformatorowych. Na terenach zabudowanych oraz w przecinkach i duktach leśnych dopuszcza się przyjęcie odległości zmniejszonej, wynoszącej 25% odległości określonej w tabeli nr 2, między skrajnym przewodem linii elektroenergetycznej lub elektroenergetycznej stacji transformatorowej a projektowanym gazociągiem, pod warunkiem zastosowania zmniejszonego naprężenia zredukowanego w ściance rury o 30%.

C. 1. Minimalne odległości podstawowe gazociągów ułożonych w ziemi o ciśnieniu nominalnym większym niż 6,3 MPa i średnicy do 150 mm od obiektów terenowych określa tabela nr 3.

Tabela nr 3

2. Przy zmniejszeniu odległości obiektów terenowych od gazociągów o ciśnieniu nominalnym większym niż 6,3 MPa należy odpowiednio stosować wymagania określone w części B ust. 2-7.

D. Minimalne odległości stacji gazowych o ciśnieniu nominalnym równym 6,3 MPa lub mniejszym od obiektów terenowych określa tabela nr 4.

Tabela nr 4