Dziennik Ustaw - rok 1995 nr 95 poz. 474

2. PKP otrzymuje dotacje z budżetu państwa na zasadach określonych w przepisach prawa budżetowego oraz w ustawie.

1) liniach kolejowych – rozumie się przez to drogi szynowe wraz z przyległym pasem gruntu, a także budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego oraz zajęte pod nie grunty,

2) zorganizowanej części mienia – rozumie się przez to taki zespół składników materialnych i niematerialnych, który może być ze struktury PKP wydzielony i może funkcjonować jako odrębne przedsiębiorstwo lub inny samodzielny podmiot.

2. Siedzibą PKP jest miasto stołeczne Warszawa.

1) przewóz osób i rzeczy oraz świadczenie usług związanych z przewozem,

2) budowa, modernizacja, remont i utrzymywanie linii kolejowych,

3) prowadzenie spedycji krajowej i międzynarodowej,

4) udostępnianie linii kolejowych innym podmiotom gospodarczym,

5) przygotowywanie linii kolejowych i taboru do wykonywania zadań przewozowych wynikających z potrzeb obronnych państwa, na zasadach określonych odrębnymi przepisami,

6) zakładanie i używanie wewnętrznej kolejowej sieci telekomunikacyjnej, na zasadach określonych przepisami o łączności.

2. PKP może podejmować i prowadzić inną działalność, jeżeli nie ogranicza ona działalności określonej w ust. 1.

2. Koszty ustalania i wypłaty świadczeń, o których mowa w ust. 1, są pokrywane ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

2. Do kolejowej służby zdrowia należy w szczególności:

1) udzielanie świadczeń zdrowotnych pracownikom, emerytom, rencistom kolejowym i członkom ich rodzin oraz uczniom i pracownikom szkół kolejowych, a także innym osobom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów,

2) udzielanie pomocy leczniczej w nagłych wypadkach na obszarze kolejowym,

3) prowadzenie orzecznictwa lekarskiego w celu ustalenia przydatności do wykonywania pracy w PKP.

3. Kolejowa służba zdrowia wykonuje również zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej na obszarach kolejowych, przy pomocy organów Inspekcji Sanitarnej PKP, w zakresie i na zasadach określonych odrębnymi przepisami.

2. PKP występuje w obrocie we własnym imieniu i na własny rachunek.

2. Zamiar dokonania czynności prawnej, o której mowa w ust. 1, dotyczącej mienia wchodzącego w skład linii kolejowej o państwowym znaczeniu, PKP zgłasza Ministrowi Transportu i Gospodarki Morskiej. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej, w terminie miesiąca od dnia otrzymania zgłoszenia, może nie wyrazić zgody na dokonanie przez PKP czynności prawnej, której dotyczyło zgłoszenie.

3. Czynność prawna, dokonana pomimo niewyrażenia zgody przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej, jest nieważna.

4. Zarządowi PKP przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w trybie art. 40.

5. Do sprzedaży środków trwałych lub zorganizowanych części mienia przedsiębiorstwa stosuje się przepisy obowiązujące przedsiębiorstwa państwowe.

6. W przypadkach uzasadnionych względami gospodarczymi lub społecznymi PKP może przekazać zbędne mienie nieodpłatnie na rzecz Skarbu Państwa, gminy lub państwowej jednostki organizacyjnej, w drodze umowy. Przepisy ust. 2–4 stosuje się odpowiednio.

7. Rada Ministrów, po zasięgnięciu opinii Rady PKP, określi, w drodze rozporządzenia, wykaz linii kolejowych o państwowym znaczeniu, sporządzany w oparciu o kryteria: gospodarcze, społeczne, obronne, ekologiczne.

2. Inwestycje, o których mowa w ust. 1, oraz wielkość dotacji na ich finansowanie w danym roku określa corocznie ustawa budżetowa.

3. Koszty utrzymania linii kolejowych o państwowym znaczeniu są finansowane ze środków PKP.

4. Inwestycje oraz koszty utrzymania linii kolejowych, innych niż o państwowym znaczeniu, są finansowane ze środków PKP.

5. Koszty likwidacji nieczynnych linii kolejowych są finansowane z budżetu państwa.

6. Inwestycje i likwidacje nieczynnych linii, o których mowa w ust. 1, 4 i 5, mogą być również finansowane z innych źródeł.

7. PKP pobiera opłaty za udostępnianie linii kolejowych innym podmiotom.

8. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej, po zasięgnięciu opinii Zarządu PKP, określi, w drodze rozporządzenia, zasady ustalania opłat, o których mowa w ust. 7, a w porozumieniu z Ministrem Finansów, w odniesieniu do linii o państwowym znaczeniu.

2. Wysokość należnej PKP dotacji, o której mowa w ust. 1, określa się na podstawie sieci połączeń kolejowych uzgodnionej w protokole, o którym mowa w art. 17 ust. 3.

3. Stawka dotacji jest ustalana w stosunku do jednego pociągokilometra wykonywanej pracy eksploatacyjnej.

4. Wysokość dotacji, o której mowa w ust. 1, określa corocznie ustawa budżetowa.

2. Umowa, o której mowa w ust. 1, określa w szczególności:

1) zakres mienia wchodzącego w skład linii kolejowych o państwowym znaczeniu, finansowanego z budżetu państwa,

2) zasady wykorzystania środków pieniężnych na inwestycje i likwidacje nieczynnych linii kolejowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 5,

3) zasady określania i wykorzystania dotacji przedmiotowej, o której mowa w art. 16,

4) zakres i standard świadczonych przez PKP usług.

3. Integralną częścią umowy, o której mowa w ust. 1, jest protokół, podpisywany corocznie, po wejściu w życie ustawy budżetowej, przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej, Ministra Finansów oraz Zarząd PKP.

4. Podstawą do określenia w projekcie ustawy budżetowej wysokości dotacji, o których mowa w art. 15 i 16, jest projekt protokołu uzgodniony przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej, Ministra Finansów oraz Zarząd PKP.

5. Protokół, o którym mowa w ust. 3, w ramach dotacji ustalanej corocznie w ustawie budżetowej, określa w szczególności:

1) zakres rzeczowy, wysokość środków pieniężnych dotyczących inwestycji i likwidacji nieczynnych linii kolejowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 5, i terminy ich przekazywania PKP w danym roku budżetowym,

2) rodzaje i wartości robót będących utrzymaniem, o którym mowa w art. 15 ust. 3,

3) koszt wykonania jednego pociągokilometra w odniesieniu do wzrostu cen czynników produkcji, zastosowania nowych technologii przewozu oraz podnoszenia poziomu obsługi pasażerów,

4) wysokość środków pieniężnych dotyczących dotacji, o których mowa w art. 16, i terminy ich przekazywania PKP w danym roku budżetowym,

5) sposób rozliczania się przez PKP ze środków pieniężnych otrzymanych z budżetu państwa na dany rok budżetowy.

2. Do sporządzania, badania i ogłaszania sprawozdań finansowych w PKP stosuje się przepisy ogólnie obowiązujące.

3. PKP wyodrębni, w ramach prowadzonej rachunkowości, i przedłoży do uzgodnienia Ministrowi Transportu i Gospodarki Morskiej, w porozumieniu z Ministrem Finansów:

1) ewidencję przychodów i kosztów wykonywania przewozów pasażerskich, w tym ewidencję ilościowo-wartościową przewozów realizowanych w oparciu o uprawnienia do bezpłatnych i ulgowych przejazdów, wynikające z odrębnych przepisów,

2) ewidencję kosztów ponoszonych na realizację zadań, o których mowa w art. 15 ust. 1, oraz ewidencję wpływów pochodzących z opłat ustalonych na podstawie art. 15 ust. 7,

3) ewidencję kosztów linii kolejowych, z podziałem na koszty budowy, utrzymania, prowadzenia ruchu i administrowania tymi liniami.

2. Grunty zajęte pod linie kolejowe są zwolnione od opłat z tytułu użytkowania wieczystego.

2. Statut PKP, uchwalony przez Radę PKP, jest zatwierdzany przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w terminie 30 dni od dnia przedłożenia statutu.

3. Statut PKP określa w szczególności:

1) podział terytorialny sieci kolejowej PKP oraz nazwy i siedziby jednostek organizacyjnych PKP,

2) zasady tworzenia, łączenia i likwidacji jednostek organizacyjnych, w tym przedstawicielstw PKP za granicą,

3) system kontroli wewnętrznej,

4) stosunki prawne między jednostkami organizacyjnymi PKP,

5) sposób powoływania komisji do spraw sporów majątkowych, powstałych między jednostkami organizacyjnymi PKP, jej skład osobowy i tryb postępowania,

6) jednostki organizacyjne, których kierowników powołuje się w drodze konkursu, oraz zasady i tryb przeprowadzania konkursu.

4. Statut PKP może przewidywać powołanie organów opiniodawczych i doradczych Zarządu PKP.

5. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” obwieszczenie o uchwaleniu statutu PKP, którego tekst stanowi załącznik do obwieszczenia.

1) Rada PKP,

2) Zarząd PKP.

2. Członków Rady PKP, w tym przewodniczącego i wiceprzewodniczącego, powołuje Minister Transportu i Gospodarki Morskiej.

3. Kadencja Rady PKP, z zastrzeżeniem ust. 4, trwa 4 lata i upływa po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego PKP za ostatni rok obrotowy.

4. Kadencja pierwszej Rady PKP trwa 2 lata.

5. Rada PKP działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu, zatwierdzonego przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej.

6. Uchwały Rady PKP zapadają bezwzględną większością głosów, przy obecności co najmniej 5 jej członków. W przypadku głosowania nie rozstrzygniętego liczbą głosów decyduje głos przewodniczącego Rady PKP.

2. Sposób zgłaszania kandydatów na członków Rady PKP, o których mowa w ust. 1, a także ich imienny wykaz ustalają wspólnie ponadzakładowe organizacje związkowe działające w PKP, w terminie 30 dni od dnia otrzymania pisma Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w tej sprawie.

3. W razie niewyłonienia kandydatów w sposób i w terminie określonym w ust. 2, ich imienny wykaz przedstawiają, w terminie 15 dni, ponadzakładowe organizacje związkowe posiadające reprezentatywność w rozumieniu Kodeksu pracy.

4. W razie niewyłonienia kandydatów w sposób i w terminie określonym w ust. 3, przedstawicieli pracowników PKP wyznacza i powołuje Minister Transportu i Gospodarki Morskiej.

2. Członka Rady PKP może odwołać Minister Transportu i Gospodarki Morskiej w przypadku:

1) rezygnacji, złożonej na piśmie,

2) ciężkiej choroby uniemożliwiającej sprawowanie funkcji,

3) skazania prawomocnym wyrokiem za popełnione przestępstwa z winy umyślnej,

4) rażącego naruszenia regulaminu Rady PKP,

5) działania na szkodę PKP.

3. W przypadku odwołania członka lub jego śmierci przed upływem kadencji, Minister Transportu i Gospodarki Morskiej powołuje nowego członka Rady PKP na okres do końca kadencji.

1) powołuje i odwołuje Prezesa Zarządu PKP – Dyrektora Generalnego PKP oraz, na jego wniosek, pozostałych członków Zarządu PKP,

2) uchwala statut PKP i jego zmiany, na wniosek Zarządu PKP,

3) zatwierdza regulamin Zarządu PKP,

4) dokonuje okresowej i rocznej oceny działalności PKP oraz Zarządu PKP,

5) opiniuje i przedstawia do zatwierdzenia Ministrowi Transportu i Gospodarki Morskiej roczne sprawozdanie finansowe PKP wraz z opinią biegłego rewidenta i raportem z badania,

6) zatwierdza roczny plan rzeczowo-finansowy PKP,

7) opiniuje wieloletnie programy rozwojowe,

8) wyraża zgodę na przystąpienie PKP do spółki lub innego wspólnego przedsięwzięcia kapitałowego wymagającego wniesienia przez PKP wkładu przewyższającego granicę wartości określoną w statucie oraz na zaciąganie zobowiązań przekraczających granice statutowe,

9) zatwierdza projekty likwidacji linii kolejowych lub ich części,

10) ocenia i zatwierdza kierunki polityki zatrudnienia i płac,

11) wykonuje czynności prawne w zakresie stosunku pracy członków Zarządu PKP oraz określa warunki ich pracy i płacy,

12) uchwala swój regulamin oraz przedstawia go Ministrowi Transportu i Gospodarki Morskiej do zatwierdzenia,

13) opiniuje projekt umowy oraz projekty protokołów określonych w art. 17,

14) opiniuje inne sprawy wniesione przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej lub Zarząd PKP,

15) wykonuje inne zadania określone w ustawie oraz w statucie PKP.

2. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej dokonuje corocznej oceny działalności Rady PKP oraz zatwierdza roczne sprawozdanie finansowe PKP.

3. W przypadku negatywnej rocznej oceny działalności Rady PKP, Minister Transportu i Gospodarki Morskiej może odwołać wszystkich członków Rady PKP.

2. Roczny plan wydatków Rady PKP, będący częścią planu, o którym mowa w art. 27 pkt 6, podlega zatwierdzeniu przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej.

3. Wysokość wynagrodzenia członków Rady PKP ustala Minister Transportu i Gospodarki Morskiej.

2. Zarząd PKP powoływany jest przez Radę PKP na okres 3 lat.

2. Prezes Zarządu PKP – Dyrektor Generalny PKP kieruje bieżącą działalnością PKP.

1) przyjęcie statutu PKP lub jego zmiany,

2) przyjęcie rocznego planu rzeczowo-finansowego lub jego zmiany,

3) przyjęcie sprawozdania finansowego wraz ze sprawozdaniem z działalności PKP za rok ubiegły,

4) wniesienie przez PKP wkładu oraz zaciąganie zobowiązań przewyższających granice wartości określone w statucie,

5) ustanawianie taryf przewozowych,

6) likwidacja nieczynnych linii kolejowych lub ich części,

7) określenie kierunków polityki zatrudnienia i płac,

8) tworzenie podmiotów gospodarczych i przedstawicielstw PKP za granicą,

9) udostępnienie linii kolejowych lub ich części innym podmiotom krajowym lub zagranicznym,

10) powołanie i odwołanie, określonych w statucie PKP, kierowników jednostek organizacyjnych PKP oraz przedstawicieli PKP za granicą,

11) przyjęcie regulaminu Zarządu PKP lub jego zmiany,

12) uznane za istotne dla działalności PKP i przedstawione przez Prezesa Zarządu PKP – Dyrektora Generalnego PKP.

2. Regulamin Zarządu PKP może określać inne sprawy wymagające uchwały Zarządu PKP.

3. Uchwały Zarządu PKP są podejmowane bezwzględną większością głosów przy obecności co najmniej potowy jego członków. W przypadku głosowania nie rozstrzygniętego liczbą głosów decyduje głos Prezesa Zarządu PKP – Dyrektora Generalnego PKP.

2. Spory w sprawach, o których mowa w ust. 1, rozstrzyga Minister Transportu i Gospodarki Morskiej. Każdej ze stron przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji podjętej przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej na zasadach i w trybie określonym w przepisach o przedsiębiorstwach państwowych.

2. Jeżeli czynności prawne, dokonywane przez osoby określone w ust. 1, obejmują rozporządzenie prawem, którego wartość przekracza granicę wartości określoną w statucie PKP, lub czynności te mogą spowodować powstanie zobowiązania do świadczenia o wartości powyżej granicy określonej w statucie PKP, do skuteczności oświadczeń woli jest wymagane współdziałanie co najmniej dwóch osób.

2. Udzielenie pełnomocnictwa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorstw państwowych. Nie dotyczy to pełnomocnictwa do dokonywania poszczególnych czynności oraz ustanowienia pełnomocnictw procesowych.

2. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej wykonuje w stosunku do PKP funkcje organu założycielskiego wynikające z odrębnych przepisów, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej.

2. Na podstawie wniosków komisji Minister Transportu i Gospodarki Morskiej może zobowiązać Zarząd PKP do:

1) przeprowadzenia postępowania wewnętrznego, mającego na celu poprawę gospodarki PKP,

2) przedstawienia projektu programu uzdrowienia gospodarki PKP,

3) realizacji programu zatwierdzonego przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej.

2. Od decyzji Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej, o której mowa w ust. 1, organom PKP nie przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu.

2. Sprzeciw wraz z uzasadnieniem wnosi się do Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji. Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonanie decyzji.

3. W razie podtrzymania decyzji przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej, Zarządowi PKP przysługuje prawo wniesienia, w terminie 14 dni, sprawy do sądu. Sąd w terminie 14 dni wyznacza rozprawę.

„2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów określi dla przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” dane nie podlegające wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych, w szczególności w zakresie mienia tego przedsiębiorstwa.”

1) tworzenia z nich odrębnych przedsiębiorstw państwowych lub innych państwowych jednostek organizacyjnych,

2) wnoszenia ich do spółek lub przekazania podmiotom, o których mowa w pkt 1.

2. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej, w terminie określonym w ust. 1, może również wydzielić z PKP jednostki organizacyjne lub zorganizowane części mienia tego przedsiębiorstwa i oddać je, w drodze umowy, do odpłatnego korzystania, stosując odpowiednio przepisy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, z tym że uprawnienia Ministra Przekształceń Własnościowych wykonuje Minister Transportu i Gospodarki Morskiej.

3. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej dokonuje wydzielenia, o którym mowa w ust. 1 i 2, po zasięgnięciu opinii Rady PKP.

4. Decyzje, o których mowa w ust. 1 i 2, określają w szczególności:

1) jednostki organizacyjne lub zorganizowane części mienia PKP podlegające wyłączeniu,

2) komisje do przeprowadzania inwentaryzacji i podziału mienia podlegającego wyłączeniu,

3) przedsiębiorstwa państwowe lub państwowe jednostki organizacyjne, które zostaną utworzone i przejmą wydzielone mienie.

5. Do wydzielenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące podziału przedsiębiorstw państwowych.

6. Od decyzji, o których mowa w ust. 4, Zarządowi PKP przysługuje sprzeciw w trybie art. 40.

1) umowy o pracę na czas nie określony, jeżeli w dniu wejścia w życie decyzji o wydzieleniu byli zatrudnieni na podstawie mianowania lub na podstawie umowy o pracę na czas nie określony,

2) powołania, jeżeli w dniu wejścia w życie decyzji o wydzieleniu byli zatrudnieni na podstawie powołania,

3) umowy o pracę na czas określony, jeżeli w dniu wejścia w życie decyzji o wydzieleniu byli zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas określony.

2. Pracownicy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zatrudnieni na podstawie mianowania, mogą, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie decyzji o wydzieleniu, złożyć kierownikowi zakładu pracy pisemne oświadczenie o odmowie dalszego zatrudnienia. W tym przypadku stosunek pracy rozwiązuje się po upływie 3 miesięcy od dnia złożenia oświadczenia, w ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego. Rozwiązanie stosunku pracy na zasadach przewidzianych w niniejszym ustępie pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez zakład pracy za wypowiedzeniem z powodu likwidacji zakładu pracy.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do pracowników podmiotów, o których mowa w art. 44 ust. 1 pkt 1, w zakresie uprawnień pracowniczych posiadanych przed wydzieleniem z PKP.

2. Przy ustalaniu okresów, o których mowa w ust. 1, okresy nieskładkowe uwzględnia się w rozmiarze nie przekraczającym jednej trzeciej uwzględnionych okresów składkowych.

3. Przepis ust. 1 stosuje się również do pracowników wydzielonych z PKP jednostek, o których mowa w art. 44 ust. 1 i 2, oraz do pracowników przedsiębiorstw państwowych utworzonych z jednostek organizacyjnych wydzielonych z PKP w okresie od dnia 1 lipca 1991 r. do dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli okresy, o których mowa w ust. 1, pracownicy ci osiągnęli do dnia wydzielenia jednostki z PKP.

1) ustawa z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe” (Dz. U. Nr 26, poz. 138 i z 1991 r. Nr 107, poz. 463),

2) ustawa z dnia 19 października 1991 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe” (Dz. U. Nr 107, poz. 463).

2. Przepisy regulujące organizację i działalność PKP, wydane na podstawie ustawy, o której mowa w ust. 1 pkt 1, zachowują moc nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, o ile nie są z nią sprzeczne.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Wałęsa