Dziennik Ustaw - rok 2004 nr 3 poz. 19

Na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 63, poz. 636, z póżn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) kolby szklane z jedną kreską klasy A, zwane dalej „kolbami"

2) pipety laboratoryjne jednomiarowe klasy A, zwane dalej „pipetami jednomiarowymi"

3) pipety laboratoryjne wielomiarowe klasy A, zwane dalej „pipetami wielomiarowymi"

4) biurety zwykłe klasy A, zwane dalej „biuretami"

5) cylindry pomiarowe klasy A, zwane dalej „cylindrami".

1) pojemność nominalna – wartość objętości zaokrągloną lub przybliżoną oznaczoną na szklanym przyrządzie pomiarowym;

2) błąd graniczny dopuszczalny – wartości skrajne błędu pojemności szklanych przyrządów pomiarowych odniesione do pojemności nominalnej;

3) czas wypływu – wyrażony w sekundach czas swobodnego opadania menisku wody w pipecie jednomiarowej, pipecie wielomiarowej i biurecie, od kreski ograniczającej pojemność do:

a) końcówki wypływowej w przypadku pipety jednomiarowej i pipety wielomiarowej,

b) kreski oznaczającej pojemność nominalną w przypadku biuret i nieobejmujący czasu odczekania;

4) czas odczekania – wyrażony w sekundach czas, który należy odczekać po zatrzymaniu się menisku wody na danej kresce podziałki lub w końcówce wypływowej, przed wyjęciem pipety jednomiarowej, pipety wielomiarowej lub biurety z odbieralnika;

5) długość działki elementarnej – odstęp pomiędzy środkami sąsiadujących kresek podziałki.

1) kolby: 1; 2; 5; 10; 20; 25; 50; 100; 200; 250; 500; 1 000; 2 000 i 5 000;

2) pipety jednomiarowe: 0,5; 1; 2; 5; 10; 20; 25; 50; 100 i 200;

3) pipety wielomiarowe na wypływ:

a) częściowy lub całkowity: 1; 2; 5; 10 i 25,

b) podwójny: 0,5; 1; 2; 5; 10 i 25;

4) biurety: 1; 2; 5; 10; 25; 50 i 100;

5) cylindry: 5; 10; 25; 50; 100; 250; 500; 1 000 i 2 000.

1) kolb określa załącznik nr 1 do rozporządzenia;

2) pipet jednomiarowych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia;

3) cylindrów określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

2. Wymiary pipet wielomiarowych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

3. Wymiary biuret oraz kształt ich zaworów, w szczególności kurkowych, zwanych dalej „zaworami", określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

2. Oznaczenie kresek podziałki wartościami liczbowymi uwzględniające pojemność nominalną oraz wartość działki elementarnej dla pipet wielomiarowych, biuret i cylindrów określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

2. Kolby powinny być wykonywane ze szkła borokrzemowego.

3. Szkło, z którego wykonuje się kolby i biurety, może być barwione na brązowo.

4. Cylindry powinny być wykonane ze szkła borokrzemowego oraz mogą być wykonywane z tworzywa sztucznego o nazwie polimetylopenten (PMP).

5. Szkło i tworzywo sztuczne powinny być pozbawione widocznych wad utrudniających odczyt wyników pomiarów.

6. Grubość ścianek kolb, pipet jednomiarowych, pipet wielomiarowych, biuret oraz cylindrów powinna być równomierna, bez widocznych nierówności.

1) dokładnie dopasowany do szyjki;

2) wykonany z pełnego lub drążonego, dmuchanego szkła albo z polietylenu;

3) wyposażony w uchwyt czworokątny, sześciokątny lub ośmiokątny.

1) mieć kształt stopniowo zwężającego się, odwróconego stożka;

2) zapewniać równomierny wypływ;

3) stanowić integralną część biuret, o których mowa w załączniku nr 5 do rozporządzenia pkt 2 lit. a i b, pipety jednomiarowej oraz pipety wielomiarowej.

1) pojemność nominalna z oznaczeniem legalnej jednostki objętości:

a) ml albo cm³,

b) ml, cm³ albo l (L) – dla kolb o pojemności nominalnej 1 000 ml, 2 000 ml i 5 000 ml,

2) temperatura odniesienia;

3) znak lub nazwa producenta, jego przedstawiciela lub osoby wprowadzającej do obrotu;

4) litera „A".

2. Na kolbach dodatkowo powinny być zamieszczone:

1) „In" oznaczający wzorcowanie kolby (na wlew);

2) litery „AW" dla kolb z szeroką szyjką;

3) wielkość szlifu, w tym również na korku;

4) znak lub nazwa szkła;

5) wartość błędu granicznego dopuszczalnego pojemności kolby, o którym mowa w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

3. Na pipetach jednomiarowych i pipetach wielomiarowych oraz biuretach powinny być dodatkowo zamieszczone:

1) „Ex" oznaczający wzorcowanie (na wypływ) przyrządu bez określonego czasu odczekania;

2) „Ex + 15 s" oznaczający wzorcowanie (na wypływ) pipety jednomiarowej i pipety wielomiarowej z określonym czasem odczekania równym 15 s;

3) „Ex + 30 s" oznaczający wzorcowanie (na wypływ) biurety z określonym czasem odczekania równym 30 s;

4) numer identyfikacyjny na rurce oraz na uchwycie korka zaworu biuret, o których mowa w załączniku nr 5 do rozporządzenia pkt 2 lit. c i d.

4. Na cylindrach ponad najwyższą kreską podziałki powinny być dodatkowo zamieszczone:

1) „In" oznaczający wzorcowanie cylindrów (na wlew);

2) znak lub nazwa masy szklanej lub tworzywa sztucznego;

3) wielkość szlifu, w tym również na korku.

5. Oznaczenia, o których mowa w ust. 1–4, nie powinny uniemożliwiać ustalenia położenia menisku.

6. Na szklanych przyrządach pomiarowych mogą być dodatkowo zamieszczone:

1) wartość błędu granicznego dopuszczalnego w postaci „± ... ml" lub „± ... cm³", równa wartości błędu określonego w rozporządzeniu dla pipet jednomiarowych, pipet wielomiarowych, biuret i cylindrów;

2) czas wypływu dla pipet jednomiarowych, pipet wielomiarowych i biuret.

7. Na biuretach wykonanych ze szkła borokrzemowego powinna być zamieszczona jego nazwa lub znak.

8. Na rurce zasysającej powyżej kreski oznaczającej pojemność pipety jednomiarowej i pipety wielomiarowej może być naniesiony pasek barwny oznaczający pojemność nominalną tej pipety.

1) z wąską szyjką;

2) z szeroką szyjką.

2. Kolby o pojemności:

1) mniejszej niż 25 ml, puste i bez korków, ustawione na płaskiej powierzchni, nachylonej pod kątem 10⁰ do poziomu,

2) większej lub równej 25 ml, puste i bez korków, ustawione na płaskiej powierzchni, nachylonej pod kątem 15⁰ do poziomu

– nie powinny się przewracać.

3. Oś kolby powinna być prostopadła do podstawy.

2. Górna część szyjki kolb może być wykonana bez szlifu lub ze szlifem.

3. Wierzchołek szyjki kolby bez szlifu powinien być zakończony kołnierzem wzmacniającym.

4. Średnica szyjki kolby ze szlifem może być powiększona poniżej szlifu.

1) trwałą i wyraźną linią o grubości nie większej niż 0,4 mm, leżącą w płaszczyźnie prostopadłej do osi szyjki;

2) długości nie mniejszej niż 90% obwodu szyjki;

3) zamieszczona w odległości l nie mniejszej niż 1/3 długości szyjki od górnej krawędzi szyjki.

1) bez określonego czasu odczekania;

2) z określonym czasem odczekania równym 15 s.

1) 0,5 ml – powinny być wykonane bez zbiornika;

2) 1 ml – mogą być wykonane bez zbiornika lub ze zbiornikiem;

3) od 2 ml do 200 ml – powinny być wykonane ze zbiornikiem.

2. Zbiornik powinien mieć kształt cylindra, przy czym jego górna i dolna część powinny się stopniowo wydłużać wewnątrz rurek zasysającej i odpływowej i przechodzić w kształt stożkowy.

1) na wypływ częściowy;

2) na wypływ całkowity;

3) na wypływ podwójny – częściowy lub całkowity.

2. Pipety wielomiarowe mogą być wykonywane jako pipety:

1) bez określonego czasu odczekania;

2) z określonym czasem odczekania, przy czym dla pipet, o których mowa w ust. 1 pkt 3, czas odczekania wynosi 15 s.

2. Białe pole paska Schellbacha powinno obejmować kąt około 45° (1/8 obwodu przekroju prostopadłego do osi pipety), pole niebieskie lub czerwone około 15° (1/24 obwodu przekroju prostopadłego do osi pipety).

3. Pasek Schellbacha powinien być:

1) naniesiony na powierzchnię szkła pipety równomiernie;

2) wykonany po przeciwnej stronie niż podziałka wzdłuż całej jej długości.

1) zaworem z przelotem prostym;

2) zaworem z przelotem bocznym.

1) bez określonego czasu odczekania;

2) z określonym czasem odczekania równym 30 s.

2. Biureta może być:

1) wyposażona w urządzenie do napełniania;

2) zakończona wzmacniającym kołnierzem;

3) zakończona cylindrycznym naczyniem w biuretach z działką elementarną nie większą niż 0,05 ml;

4) zakończona lejkiem w biuretach z działką elementarną większą niż 0,05 ml.

2. Zawór biurety może być wykonany z tworzywa sztucznego obojętnego chemicznie.

1) prostym powinna stanowić jedną całość z korpusem zaworu;

2) bocznym powinna stanowić jedną całość z korkiem zaworu.

2. Końcówka wypływowa biurety powinna być wykonywana:

1) z cienkościennej kapilary;

2) w sposób eliminujący powstawanie pęcherzyków powietrza.

2. W przypadku cylindrów o podstawie wielokątnej za średnicę podstawy cylindra przyjmuje się średnicę koła opisanego na wielokącie.

1) 1,3 ± 0,3 mm – dla cylindrów o pojemności nominalnej od 5 ml do 25 ml;

2) 1,5 ± 0,5 mm – dla cylindrów o pojemności nominalnej od 50 ml do 100 ml;

3) 2,2 ± 1,0 mm – dla cylindrów o pojemności nominalnej od 250 ml do 500 ml;

4) 2,75 ± 1,0 mm – dla cylindrów o pojemności nominalnej 1000 ml;

5) 2,75 ± 1,25 mm – dla cylindrów o pojemności nominalnej 2000 ml.

1) 1 mm – dla cylindrów o pojemności nominalnej od 5 ml do 100 ml;

2) 1,5 mm – dla cylindrów o pojemności nominalnej większej niż 100 ml.

2. Wylew powinien być ukształtowany w sposób zapewniający opróżnianie cylindra z wody, bez jej spływania po zewnętrznej powierzchni cylindra.

2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli kolba uprzednio niezwilżona zostanie napełniona wodą do kreski oznaczającej pojemność, a menisk będzie ustawiony tak, aby płaszczyzna przechodząca przez górną krawędź kreski była styczna w najniższym punkcie menisku.

2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli:

1) pipeta jednomiarowa zostanie napełniona wodą do kreski oznaczającej pojemność i opróżniona do zatrzymania się menisku wody w końcówce wypływowej pipety dotykającej ścianki szklanego odbieralnika;

2) wynik pomiaru pojemności pipet jednomiarowych z określonym czasem odczekania ustala się po 15 s.

2. W przypadku zaznaczenia na pipecie czasu wypływu zmierzony czas wypływu nie powinien różnić się od czasu zaznaczonego o więcej niż:

1) 2 s – dla pipet o pojemności nominalnej 0,5 ml, 1 ml, 2 ml;

2) 3 s – dla pipet o pojemności nominalnej 5 ml, 10 ml;

3) 4 s – dla pipet o pojemności nominalnej 20 ml, 25 ml;

4) 5 s – dla pipet o pojemności nominalnej 50 ml, 100 ml, 200 ml.

2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli końcówka wypływowa pipety wielomiarowej dotyka ścianki szklanego odbieralnika oraz gdy:

1) pipeta wielomiarowa na wypływ częściowy zostanie opróżniona od kreski zerowej do kreski oznaczającej jej pojemność nominalną;

2) pipeta wielomiarowa na wypływ całkowity zostanie opróżniona od kreski oznaczającej pojemność nominalną do zatrzymania się menisku w jej końcówce wypływowej;

3) pipeta wielomiarowa na wypływ podwójny częściowy zostanie opróżniona od kreski zerowej do zatrzymania się menisku wody nie więcej niż 2 do 5 mm nad daną kreską, przy czym ustalenie pojemności pipety następuje po odczekaniu 15 s;

4) pipeta wielomiarowa na wypływ podwójny całkowity zostanie opróżniona od kreski zerowej do zatrzymania się menisku w jej końcówce wypływowej, przy czym ustalenie pojemności nominalnej pipety następuje po odczekaniu 15 s.

2. W przypadku zaznaczenia na pipecie czasu wypływu zmierzony czas wypływu nie powinien różnić się od czasu zaznaczonego o więcej niż 2 s.

2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli zawór biurety będzie całkowicie otwarty i końcówka wypływowa biurety nie będzie dotykać ścianki odbieralnika oraz gdy:

1) biureta bez określonego czasu odczekania zostanie opróżniona od kreski zerowej do kreski oznaczającej pojemność nominalną biurety;

2) biureta z określonym czasem odczekania zostanie opróżniona od kreski zerowej do zatrzymania się menisku wody nie więcej niż 5 mm nad kreską oznaczającą pojemność nominalną biurety, przy czym ustalenie pojemności biurety następuje po odczekaniu 30 s.

2. Błędy, o których mowa w ust. 1, dla wyznaczanej pojemności powinny zostać zachowane, jeżeli cylinder uprzednio niezwilżony zostanie napełniony wodą do kreski oznaczającej pojemność, a menisk będzie ustawiony tak, aby płaszczyzna przechodząca przez górną krawędź kreski była styczna w najniższym punkcie menisku.

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej: J. Hausner

¹⁾ Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej – gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 1, poz. 5).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 155, poz. 1286 i Nr 166, poz. 1360 oraz z 2003 r. Nr 170, poz. 1652.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 11 grudnia 2003 r. (poz. 19)

Załącznik nr 1

KSZTAŁT I WYMIARY KOLB

1. Kolby powinny mieć następujące kształty:

1) stożkowy – przy pojemności 1 i 2 ml;

2) stożkowy lub gruszkowy – przy pojemności od 5 do 50 ml;

3) gruszkowy przy pojemności od 100 do 5000 ml.

2. Kształty i wymiary kolb przedstawiają poniższe rysunki:

a) kolba o stożkowym kształcie korpusu, b) kolba o gruszkowym kształcie korpusu.

3. Wymiary kolb z wąską szyjką określa tabela:

¹⁾ Wysokość kolby bez korka.

²⁾ ISO 383 (PN-92/B-13013 Szklany sprzęt laboratoryjny Złącza wymienne ze szlifem stożkowym).

³⁾ Alternatywny rodzaj i wielkość szlifu to (k4) 14/15 oraz (k6) 14/23.

4. Wymiary kolb z szeroką szyjką określa tabela:

¹⁾ Wysokość kolby bez korka.

²⁾ ISO 383 (PN-92/B-13013 Szklany sprzęt laboratoryjny Złącza wymienne ze szlifem stożkowym).

Załącznik nr 2

KSZTAŁT I WYMIARY PIPET JEDNOMIAROWYCH

1. Kształt i wymiary pipet jednomiarowych przedstawiają poniższe rysunki:

a) pipeta bez zbiornika, b) pipeta ze zbiornikiem.

2. Wymiary pipet jednomiarowych określa tabela:

Załącznik nr 3

KSZTAŁT I WYMIARY CYLINDRÓW

1. Kształt i wymiary cylindrów przedstawiają poniższe rysunki:

a) cylinder bez szlifu, b) cylinder ze szlifem, c) okrągła podstawa cylindra,
d) sześciokątna podstawa cylindra, e) ośmiokątna podstawa cylindra.

2. Wymiary cylindrów określa tabela:

¹⁾ ISO 383 (PN-92/B-13013 Szklany sprzęt laboratoryjny Złącza wymienne ze szlifem stożkowym).

²⁾ Alternatywny rodzaj i wielkość szlifu to k4 – 19/17.

Załącznik nr 4

WYMIARY PIPET WIELOMIAROWYCH

Wymiary pipet wielomiarowych określa tabela:

¹⁾ Dotyczy pipety o pojemności nominalnej 25 ml z działką elementarną 0,2 ml.

²⁾ Dotyczy pipety o pojemności nominalnej 25 ml z działką elementarną 0,1 ml.

Załącznik nr 5

WYMIARY BIURET I KSZTAŁT ICH ZAWORÓW

1. Wymiary biuret określa tabela:

2. Kształt zaworów biuret przedstawiają poniższe rysunki:

a) i b) biureta z zaworem z przelotem prostym z końcówką wypływową połączoną z korpusem zaworu, c) i d) biureta z zaworem z przelotem bocznym z końcówką wypływową stanowiącą część zaworu.

Załącznik nr 6

WZORY I SPOSOBY NANOSZENIA PODZIAŁEK W PIPETACH WIELOMIAROWYCH, BIURETACH I CYLINDRACH

1. Pipety wielomiarowe na wypływ częściowy i całkowity oraz biurety bez określonego czasu odczekania powinny mieć naniesioną podziałkę wykonaną według jednego z wzorów przedstawionych na rysunkach:

2. Na podziałce, o której mowa w pkt 1 lit. a:

a) działka elementarna powinna wynosić 1 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 1 ml,

b) co dziesiąta kreska podziałki powinna być kreską długą,

c) kreska średnia powinna być umieszczona w połowie odległości pomiędzy kolejnymi kreskami długimi,

d) kreski krótkie powinny być umieszczone pomiędzy kolejnymi kreskami średnią i długą.

3. Na podziałce, o której mowa w pkt 1 lit. b:

a) działka elementarna powinna wynosić 2 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 2 ml,

b) co piąta kreska podziałki powinna być kreską długą,

c) pomiędzy dwiema kolejnymi kreskami długimi powinny być umieszczone cztery kreski krótkie.

4. Na podziałce, o której mowa w pkt 1 lit. c:

a) działka elementarna powinna wynosić 5 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 5 ml,

b) co dziesiąta kreska podziałki powinna być kreską długą,

c) pomiędzy dwiema kolejnymi kreskami długimi powinny być umieszczone w równych odstępach cztery kreski średnie,

d) pomiędzy dwiema kolejnymi kreskami średnimi lub pomiędzy kolejnymi kreskami: średnią i długą powinna być umieszczona kreska krótka.

5. Długość i położenie kresek podziałek pipet wielomiarowych na wypływ częściowy i całkowity oraz biuret bez określonego czasu odczekania przedstawiono na rysunku:

6. Kreski podziałek, o których mowa w pkt 2, powinny obejmować:

a) nie mniej niż 50 % obwodu pipety lub biurety – kreski krótkie;

b) około 65 % obwodu pipety lub biurety – kreski średnie, które powinny wystawać z każdej strony równo i symetrycznie poza kreski krótkie;

c) cały obwód pipety lub biurety albo stanowić nie mniej niż 90 % tego obwodu – kreski długie.

7. Położenie i oznaczenie liczbowe kresek podziałki pipet wielomiarowych na wypływ częściowy i całkowity przedstawiono na rysunku:

 8. Położenie i oznaczenie liczbowe kresek podziałki pipet na wypływ całkowity powinny być zgodne z przedstawionym rysunkiem:

a) pipeta o pojemności nominalnej 1 ml,

b) pipeta o pojemności nominalnej 2 ml,

c) pipeta o pojemności nominalnej 5 ml,

d) pipeta o pojemności nominalnej 10 ml,

e) pipeta o pojemności nominalnej 25 ml.

9. Wartości odpowiadające najniższej oznaczonej kresce podziałki i najniższej kresce podziałki pipet na wypływ całkowity określa tabela:

10. Dla pipet na wypływ częściowy i całkowity, na których pionowy układ podziałki wykonano zgodnie z jednym z wzorów, o których mowa w pkt 1, końce kresek krótkich podziałki powinny znajdować się na pozornej linii pionowej, a linia ta przy kierunku obserwacji pipety ustawionej jak przy użytkowaniu powinna wyznaczać koniec kresek krótkich.

11. Pipety wielomiarowe na wypływ podwójny, biurety z określonym czasem odczekania oraz cylindry powinny mieć naniesioną podziałkę wykonaną według jednego z wzorów przedstawionych na rysunkach:

12. Na podziałce, o której mowa w pkt 8 lit. a:

a) działka elementarna powinna wynosić 1 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 1 ml,

b) kolejność kresek podziałki powinna być wykonana w sposób, o którym mowa w pkt 2 lit. b–d.

13. Na podziałce, o której mowa w pkt 8 lit. b:

a) działka elementarna powinna wynosić 2 ml lub stanowić dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 2 ml,

b) kolejność kresek podziałki powinna być wykonana w sposób, o którym mowa w pkt 3 lit. b–c.

14. Na podziałce, o której mowa w pkt 8 lit. c:

a) działka elementarna wynosi 5 ml lub stanowi dziesiętną wielokrotność lub podwielokrotność 5 ml,

b) kolejność kresek podziałki powinna być wykonana w sposób, o którym mowa w pkt 4 lit. b–d.

15. Długość i położenie kresek podziałki dla pipet na wypływ podwójny, biuret z określonym czasem odczekania oraz cylindrów przedstawiono na rysunku:

16. Kreski podziałki, o której mowa w pkt 12, powinny:

a) kreski krótkie – obejmować nie mniej niż 10 % i nie więcej niż 20 % obwodu pipety,

b) kreski średnie – być około 1,5-krotnie większe niż kreski krótkie i wystawać z każdej strony równo i symetrycznie poza kreski krótkie,

c) kreski długie – obejmować cały obwód pipety lub stanowić nie mniej niż 90 % tego obwodu.

17. Położenie i oznaczenie liczbowe kresek podziałki pipet na wypływ podwójny powinny być zgodne z przedstawionym rysunkiem:

a) pipeta o pojemności nominalnej 0,5 ml,

b) pipeta o pojemności nominalnej 1 ml,

c) pipeta o pojemności nominalnej 2 ml,

d) pipeta o pojemności nominalnej 5 ml,

e) pipeta o pojemności nominalnej 10 ml,

f) pipeta o pojemności nominalnej 25 ml.

18. Wartości odpowiadające najniższej oznaczonej kresce podziałki i najniższej kresce podziałki pipet na wypływ podwójny określa tabela:

19. Położenie i oznaczenia liczbowe kresek podziałki cylindrów przedstawiono na rysunkach

a) cylinder o pojemności nominalnej 5 ml,

b) cylinder o pojemności nominalnej 10 ml,

c) cylinder o pojemności nominalnej 25 ml,

d) cylinder o pojemności nominalnej 50 ml,

e) cylinder o pojemności nominalnej 100 ml,

f) cylinder o pojemności nominalnej 250 ml,

g) cylinder o pojemności nominalnej 500 ml,

h) cylinder o pojemności nominalnej 1000 ml,

i) cylinder o pojemności nominalnej 2000 ml.

20. Wartości odpowiadające najniższej oznaczonej kresce podziałki i najniższej kresce podziałki cylindrów określa tabela:

21. Dla pipet wielomiarowych na wypływ podwójny, biuret i cylindrów, na których pionowy układ podziałki wykonano zgodnie z rysunkiem, o którym mowa w pkt 8 lit. a, środkowe punkty kresek krótkich i średnich podziałki powinny znajdować się na pozornej linii pionowej, a linia ta przy kierunku obserwacji pipety, ustawionej jak przy użytkowaniu, powinna dzielić te kreski na dwie równe części, zgodnie z rysunkiem, o którym mowa w pkt 11.

22. Podziałka pipet wielomiarowych i biuret powinna spełniać następujące wymagania:

a) oznaczenie podziałki powinno umożliwiać łatwe odczytanie, jaka jest wartość liczbowa każdej kreski,

b) wszystkie znaki na podziałce powinny być tego samego typu,

c) co najmniej co dziesiąta kreska podziałki powinna być oznaczona,

d) kreski długie podziałki powinny być oznaczone, przy czym znaki liczbowe należy umieszczać tuż nad kreską i nieco w prawo od najbliższych krótszych kresek podziałki,

e) grubość kresek podziałki nie może być większa niż 0,3 mm,

f) kreski długie podziałki pipet z naniesionym paskiem Schellbacha powinny obejmować część obwodu pipety nieobjętą paskiem.

23. Podziałka cylindrów powinna spełniać wymagania, o których mowa w pkt 17 lit. a–d, oraz:

a) grubość kresek podziałki dla cylindrów o pojemności nominalnej 5 ml i 10 ml nie może być większa niż 0,3 mm,

b) grubość kresek podziałki dla cylindrów o pojemności nominalnej 25 ml, 50 ml, 100 ml, 250 ml, 500 ml, 1000 ml i 2000 ml nie może być większa niż 0,4 mm.

24. W pipetach wielomiarowych na wypływ podwójny, biuretach i cylindrach w przypadku, gdy:

a) kreski długie nie obejmują całego obwodu, znaki liczbowe mogą być umieszczone w prawo od końca długiej kreski tak, aby przy przedłużeniu tej kreski były podzielone na połowy,

b) zachodzi konieczność oznaczenia znakami liczbowymi średniej lub krótkiej kreski podziałki, znaki liczbowe należy umieścić w prawo od końca takiej kreski tak, że gdyby ją przedłużyć, liczby zostałyby podzielone na połowy.

25. Na cylindrze o pojemności nominalnej 250 ml, jeżeli najniższą oznaczoną kreską podziałki jest cyfra 20, to co druga kreska długa powinna być oznaczona cyframi od 20 do 240 z dodatkową cyfrą 250.

26. Na cylindrze o pojemności nominalnej 250 ml, jeżeli najniższą oznaczoną kreską podziałki jest cyfra 30, to co druga kreska długa powinna być oznaczona cyframi od 30 do 250.

Załącznik nr 7

OZNACZENIE KRESEK PODZIAŁKI WARTOŚCIAMI LICZBOWYMI PIPET WIELOMIAROWYCH, BIURET I CYLINDRÓW

1. Oznaczenie kresek podziałki wartościami liczbowymi pipet wielomiarowych przedstawia tabela:

2. Oznaczenie kresek podziałki wartościami liczbowymi biuret przedstawia tabela:

3. Oznaczenie kresek podziałki wartościami liczbowymi cylindrów przedstawia tabela:

Załącznik nr 8

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE POJEMNOŚCI KOLB

1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności kolb z wąską szyjką określa tabela:

2. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności kolb z szeroką szyjką określa tabela:

Załącznik nr 9

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE POJEMNOŚCI PIPET JEDNOMIAROWYCH ORAZ CZASY WYPŁYWU DLA PIPET JEDNOMIAROWYCH

1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności pipet jednomiarowych określa tabela:

2. Czasy wypływu dla pipet jednomiarowych bez określonego czasu odczekania określa tabela:

3. Czasy wypływu dla pipet jednomiarowych z czasem odczekania równym 15 s określa tabela:

Załącznik nr 10

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE KAŻDEGO POMIARU POJEMNOŚCI PIPET WIELOMIAROWYCH ORAZ CZASY WYPŁYWU DLA PIPET WIELOMIAROWYCH

1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności pipet wielomiarowych określa tabela:

2. Czasy wypływu dla pipet wielomiarowych na wypływ częściowy określa tabela:

3. Czasy wypływu dla pipet wielomiarowych na wypływ całkowity określa tabela:

4. Czasy wypływu dla pipet wielomianowych na wypływ podwójny określa tabela:

Załącznik nr 11

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE KAŻDEGO POMIARU POJEMNOŚCI BIURET ORAZ CZASY WYPŁYWU DLA BIURET

1. Błędy graniczne dopuszczalne pojemności biuret określa tabela:

2. Czasy wypływu dla biuret bez określonego czasu odczekania określa tabela:

3. Czasy wypływu dla biuret z określonym czasem odczekania równym 30 s określa tabela:

Załącznik nr 12

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE KAŻDEGO POMIARU POJEMNOŚCI CYLINDRÓW

Błędy graniczne dopuszczalne pojemności cylindrów określa tabela: