Dziennik Ustaw - rok 2004 nr 205 poz. 2102

Na podstawie art. 34 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 oraz z 2004 r. Nr 69, poz. 625, Nr 92, poz. 880 i Nr 96, poz. 959) zarządza się, co następuje:

1) kwalifikacje osób uprawnionych do zawodowego uboju;

2) warunki przemieszczania, przetrzymywania, unieruchamiania w celu dokonania uboju lub uśmiercenia zwierząt;

3) warunki i metody uboju i uśmiercania zwierząt stosownie do gatunku.

1) przemieszczaniu – rozumie się przez to wyładunek lub przewóz i przepędzanie z platform rozładunkowych, zagród lub pomieszczeń znajdujących się na terenie ubojni lub do miejsca uboju;

2) przetrzymywaniu – rozumie się przez to utrzymywanie zwierząt w pomieszczeniach, zagrodach, wydzielonych obszarach na terenie ubojni w celu zapewnienia im niezbędnej opieki przed ubojem;

3) unieruchamianiu – rozumie się przez to metody ograniczające ruchy zwierzęcia w celu dokonania efektywnego jego ogłuszenia lub uśmiercenia;

4) uśmierceniu – rozumie się przez to każdą czynność powodującą śmierć zwierzęcia.

1) ukończyły 18 lat;

2) posiadają wykształcenie co najmniej zasadnicze zawodowe;

3) odbyły szkolenie teoretyczne oraz trzymiesięczną praktykę na stanowisku ubojowym, pod stałym nadzorem osoby posiadającej udokumentowany 3-letni staż pracy na stanowisku ubojowym.

2. Kwalifikacje, o których mowa w ust. 1 pkt 3, są potwierdzane dokumentem, który jest przechowywany w ubojni.

3. Czynności związane z przemieszczaniem i przetrzymywaniem zwierząt mogą być wykonywane przez osoby inne niż określone w ust. 1, jeżeli odbyty miesięczny staż w ubojni pod stałym nadzorem osoby posiadającej udokumentowany 3-letni staż pracy przy przemieszczaniu i przetrzymywaniu zwierząt.

4. Osoby nadzorujące, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i ust. 3, wyznacza podmiot prowadzący ubojnię po udzieleniu zgody przez powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce położenia ubojni.

2. Narzędzia, sprzęt oraz instalacje służące do ogłuszania lub uśmiercania zwierząt powinny być zaprojektowane, wykonane, utrzymywane i używane w sposób pozwalający na szybkie i skuteczne ogłuszenie lub uśmiercenie zwierząt.

3. W miejscu uboju zapewnia się zapasowe wyposażenie i narzędzia służące do ogłuszania lub uśmiercania zwierząt przygotowane do użycia w przypadku awarii.

4. Wyposażenie i narzędzia, o których mowa w ust. 3, są kontrolowane przed każdym rozpoczęciem uboju.

2. Kończyn zwierząt nie krępuje się, a zwierząt przed ogłuszeniem lub uśmierceniem nie podwiesza się.

3. Bydło poddawane ubojowi zgodnie z obyczajami religijnymi zarejestrowanych związków wyznaniowych jest unieruchamiane przy użyciu mechanicznych urządzeń służących do krępowania.

4. Drób lub króliki można podwieszać przed ogłuszeniem, przy czym podczas ich ogłuszania ciało zwierzęcia powinno być rozluźnione w celu zapewnienia całkowitego i natychmiastowego pozbawienia wrażliwości na ból.

5. Nie jest podwieszeniem, o którym mowa w ust. 2, trzymanie zwierząt w urządzeniach unieruchamiających.

6. Zwierzęta, które ogłusza się z zastosowaniem mechanicznych lub elektrycznych urządzeń przykładanych do głowy, unieruchamia się w taki sposób, aby efekt ogłuszenia został osiągnięty w jak najkrótszym czasie.

7. Do ogłuszania koni lub bydła mogą być stosowane urządzenia ograniczające ruchy głowy.

8. Niedopuszczalne jest stosowanie urządzeń do elektronarkozy w celu unieruchamiania i przepędzania zwierząt.

1) urządzenia z zablokowanym bolcem lub

2) urządzenia udarowego, lub

3) elektronarkozy, lub

4) dwutlenku węgla;

5) pałki – w przypadku małych partii królików.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zwierząt poddawanych ubojowi zgodnie z obyczajami religijnymi zarejestrowanych związków wyznaniowych.

3. Strusie ogłusza się wyłącznie przez zastosowanie urządzenia udarowego lub elektronarkozy.

4. Szczegółowe warunki i sposoby stosowania urządzeń, o których mowa w ust. 1, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

5. Zwierzęta ogłusza się wyłącznie w przypadku, gdy można przystąpić do ich wykrwawiania przed upływem czasu określonego w § 10.

1) użycie broni palnej lub

2) porażenie prądem, lub

3) zastosowanie dwutlenku węgla, lub

4) dekapitację lub dyslokację kręgów szyjnych – wyłącznie w przypadku drobiu;

5) zastosowanie komory próżniowej – wyłącznie w przypadku bażantów i przepiórek pochodzących z hodowli fermowych.

2. Szczegółowe warunki i metody uśmiercania zwierząt, o których mowa w ust. 1, są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

1) rozpoczyna się po ich ogłuszeniu, przy czym nie później niż w:

a) 60 sekund – w przypadku bydła i jednokopytnych,

b) 15 sekund – w przypadku owiec i kóz,

c) 10 sekund – w przypadku świń wykrwawianych w pozycji leżącej,

d) 20 sekund – w przypadku świń wykrwawianych w pozycji wiszącej,

e) 15 sekund – w przypadku pozostałych zwierząt ciepłokrwistych;

2) kończy się przed odzyskaniem przez zwierzę świadomości;

3) powinno być obfite i całkowite oraz wykonane w możliwie najkrótszym czasie przez nacięcie co najmniej jednej tętnicy szyjnej lub naczyń z niej wychodzących.

2. Przed zakończeniem wykrwawiania zwierząt:

1) nie przeprowadza się żadnych czynności związanych z obróbką poubojową;

2) nie stosuje się pobudzenia elektrycznego.

3. W przypadku gdy jedna osoba wykonuje czynności ogłuszania, podwieszania i wykrwawiania, wszystkie te czynności wykonuje się kolejno na jednym zwierzęciu, a następnie przystępuje do ich wykonywania na następnym zwierzęciu.

4. W przypadku wystąpienia awarii urządzenia używanego do wykrwawiania drobiu ogłuszoną partię drobiu niezwłocznie poddaje się wykrwawieniu przy użyciu noża.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do drobiu, królików, świń, owiec i kóz poddawanych ubojowi w gospodarstwie na potrzeby własne gospodarstwa, przy czym świnie, owce i kozy ogłusza się przed wykrwawieniem.

3. Uboju świń, owiec i kóz w gospodarstwach dokonują wyłącznie osoby posiadające kwalifikacje, o których mowa w § 3 ust. 1.

2. Przepisy § 8 ust. 1 pkt 1, 3, 4 i ust. 5 oraz § 9 do zwierząt, o których mowa w § 6, poddawanych uśmiercaniu związanemu ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt stosuje się odpowiednio.

3. W przypadku uśmiercania zwierząt związanego ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt:

1) po zastosowaniu urządzenia, o którym mowa w § 8 ust. 1 pkt 1, natychmiast po ogłuszeniu zwierzęcia wprowadza się sondę w otwór w czaszce zwierzęcia w sposób zapewniający zniszczenie pnia mózgu i spowodowanie śmierci zwierzęcia;

2) natychmiast po ich ogłuszeniu przykłada się elektrody do serca zwierzęcia i przy zachowaniu tych samych parametrów doprowadza do migotania komór i zatrzymania akcji serca – w przypadku zastosowania elektronarkozy.

1) urządzeń działających mechanicznie powodujących penetrację mózgu lub

2) środka znieczulającego w dawce śmiertelnej, lub

3) porażenia prądem powodującego zatrzymanie akcji serca, lub

4) chloroformu, lub

5) dwutlenku węgla, lub

6) tlenku węgla.

2. Szczegółowe warunki i metody uśmiercania zwierząt, o których mowa w ust. 1, są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

1) urządzeń mechanicznych powodujących natychmiastową śmierć lub

2) dwutlenku węgla.

2. Zarodki gatunków ptaków wymienionych w ust. 1 uśmierca się w sposób określony w ust. 1 pkt 1.

3. Urządzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1:

1) jest wyposażone w szybko obracające się ostrza lub wypustki z polistyrenu;

2) ma wydajność wystarczającą do natychmiastowego uśmiercenia wszystkich umieszczonych w nim ptaków.

4. Ptaki uśmiercane przez zastosowanie dwutlenku węgla umieszcza się, do czasu stwierdzenia ich śmierci, w atmosferze o najwyższym osiągalnym stężeniu gazu, dostarczonego przez 100 % źródło dwutlenku węgla.

1) iniekcję śmiertelnej dawki środka stosowanego do narkozy lub eutanazji lub

2) zastosowanie środków używanych do narkozy wziewnej, lub

3) wykrwawienie zwierzęcia w trakcie narkozy;

4) użycie broni palnej lub urządzenia z zablokowanym bolcem – w przypadku dużych ssaków i gadów;

5) uderzenie w głowę powodujące utratę świadomości w połączeniu ze skrwawieniem lub zniszczeniem mózgu – w przypadku ryb, płazów, małych gadów, ptaków, królików, świnek morskich, szczurów, chomików i myszy;

6) macerację w urządzeniu, o którym mowa w § 14 ust. 1 pkt 1 – w przypadku ptaków mających nie więcej niż 72 godziny;

7) dekapitację – w przypadku ryb, płazów, gadów, ptaków, gryzoni i królików o masie ciała nieprzekraczającej 300 g, przy czym zwierzęta zimnokrwiste uprzednio ogłusza się;

8) dyslokację kręgów szyjnych – w przypadku płazów, gadów, ptaków i ssaków o masie ciała nieprzekraczającej 150 g;

9) porażenie prądem – w przypadku ryb, płazów, ptaków, świń, owiec, kóz, cieląt i królików;

10) zastosowanie środków chemicznych wchłaniających się przez skórę i skrzela – w przypadku kręgowców wodnych.

2. Zwierzęta domowe uśmierca się w sposób określony w ust. 1 pkt 1.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zwierząt przewożonych do uboju sanitarnego lub uboju z konieczności, jeżeli lekarz weterynarii uznał, że dalszy transport nie narazi ich na zbędne cierpienie.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: W. Olejniczak

¹⁾ Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 134, poz. 1433).

²⁾ Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy 93/119/WE z dnia 22 grudnia 1993 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas uboju lub zabijania (Dz. Urz. WE L 340 z 31.12.93 r., z późn. zm.). Dane dotyczące ogłoszenia aktu prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszym rozporządzeniu, dotyczą ogłoszenia tego aktu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 9 września 2004 r. (poz. 2102)

Załącznik nr 1

WARUNKI PRZEMIESZCZANIA ZWIERZĄT NA TERENIE UBOJNI

Załącznik nr 2

SZCZEGÓŁOWE WARUNKI I SPOSOBY STOSOWANIA URZĄDZEŃ DO OGŁUSZANIA ZWIERZĄT

Załącznik nr 3

SZCZEGÓŁOWE WARUNKI I METODY UŚMIERACANIA ZWIERZĄT

Załącznik nr 4

SZCZEGÓŁOWE WARUNKI I METODY UŚMIERACANIA ZWIERZĄT FUTERKOWYCH