Dziennik Ustaw - rok 2006 nr 181 poz. 1335

Na podstawie art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, z późn. zm.³⁾) zarządza się, co następuje:

1) warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji urządzeń do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych, w tym:

a) portowych ramion przeładunkowych,

b) instalacji i urządzeń do napełniania i opróżniania, w tym ramion przeładunkowych dla stałych, ciekłych i gazowych towarów niebezpiecznych,

c) instalacji i urządzeń do napełniania i opróżniania opakowań do gazów sprężonych, pojazdów baterii, wagonów baterii, cystern, cystern przenośnych, wieloelementowych kontenerów do gazu,

d) instalacji i urządzeń, w tym ramion przeładunkowych, do napełniania i opróżniania pod ciśnieniem wyższym niż 0,5 bara, zbiorników transportowych dla towarów niebędących towarami niebezpiecznymi

– zwanych dalej „urządzeniami NO”, oraz elastycznych przewodów przeładunkowych, stanowiących stałe wyposażenie cystern lub urządzeń i instalacji do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych, składające się z węży elastycznych z odpowiednimi końcówkami dla podłączenia do odpowiednich króćców;

2) rodzaje specjalistycznych urządzeń, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji.

2. Przepisy rozporządzenia nie dotyczą urządzeń w napełnialniach butli i wiązek butli.

3. Przepisów rozdziałów 2–6 i 8 nie stosuje się do elementów, podzespołów, zespołów lub urządzeń NO, jeżeli w zakresie projektowania i wytwarzania objęte są one przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087, z 2005 r. Nr 64, poz. 565 i Nr 267, poz. 2258 oraz z 2006 r. Nr 170, poz. 1217) oraz aktami wykonawczymi wydanymi na podstawie tej ustawy.

1) baza (terminal) paliw płynnych – zespół obiektów przeznaczonych do magazynowania lub przeładunku ropy naftowej i produktów naftowych;

2) ciśnienie robocze urządzenia NO – ciśnienie mierzone w MPa na kołnierzu wlotowym urządzenia NO w czasie napełniania lub opróżniania zbiornika transportowego;

3) instalacja oparów – układ rur i zaworów, przeznaczony do odprowadzania oparów lub fazy gazowej do instalacji odzysku lub zbiornika magazynowego;

4) Instalacja opróżniająca – układ rur i zaworów o małej średnicy umożliwiający grawitacyjne lub przy użyciu pompy opróżnianie lub resztkowanie urządzeń NO po zakończeniu przeładunku;

5) OCIMF – Międzynarodowe Forum Przewoźników Ropy;

6) portowe ramiona przeładunkowe – systemy i instalacje do napełniania i opróżniania statków żeglugi morskiej i śródlądowej z towarów ciekłych i gazowych;

7) ramię przeładunkowe – urządzenie do napełniania i opróżniania cystern w ruchu drogowym, kolejowym i żegludze śródlądowej, składające się z członów rurowych (sztywnych, elastycznych lub sztywno-elastycznych) połączonych szczelnymi złączami obrotowymi, ograniczone z jednej strony zaworem odcinającym od instalacji przesyłowej, a z drugiej elementem łączącym z napełnianym lub opróżnianym zbiornikiem;

8) stan spoczynkowy – położenie elementów urządzenia NO w czasie postoju;

9) strefa alarmowa – przestrzeń, w której może znaleźć się kołnierz wylotowy lub zawór łączący urządzenie NO ze zbiornikiem, znajdującą się bezpośrednio za strefą pracy, której przekroczenie powinno powodować włączenie układu alarmowego;

10) strefa pracy – przestrzeń obejmującą wszystkie możliwe położenia kołnierza lub zaworu łączącego urządzenie NO z napełnianym lub opróżnianym zbiornikiem;

11) zawór napowietrzający – zawór dwupozycyjny jednokierunkowy, otwierany w celu grawitacyjnego opróżnienia urządzenia NO poprzez napowietrzenie wnętrza instalacji rurowej;

12) zespół urządzeń NO – kilka urządzeń NO zmontowanych w taki sposób, aby stanowiły zintegrowaną i funkcjonalną całość;

13) złącze awaryjnego rozłączania – urządzenie uruchamiane zdalnie lub samoczynnie, umożliwiające szybkie i bezrozlewowe odłączenie urządzenia NO od napełnianego lub opróżnianego zbiornika w przypadku nieprzewidzianego przemieszczenia się tego zbiornika;

14) złącze szybkomocujące – złącze sterowane ręcznie, hydraulicznie lub pneumatycznie, stosowane do podłączenia urządzenia NO do napełnianego lub opróżnianego zbiornika, bez użycia śrub i połączeń gwintowanych;

15) TDT – Transportowy Dozór Techniczny.

2. Zespół urządzeń NO powinien być zaprojektowany i wykonany z uwzględnieniem potencjalnych zagrożeń dla życia i zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska występujących w wyniku oddziaływania warunków terenowych i klimatycznych na terenie obiektu, na którym urządzenia NO mają być instalowane.

2. Producent, w celu spełnienia wymagań, o których mowa w ust. 1, powinien zastosować odpowiednie rozwiązania dotyczące:

1) wyeliminowania lub zminimalizowania zagrożeń;

2) zastosowania koniecznych środków ochronnych w stosunku do zagrożeń, których nie można wyeliminować;

3) informowania użytkowników o zagrożeniach, które nie zostały wyeliminowane, i wskazania, czy jest konieczne zastosowanie odpowiednich środków specjalnych w celu zmniejszenia ryzyka podczas instalowania i użytkowania urządzenia NO.

2. Podczas projektowania urządzenia NO należy uwzględnić odpowiednie współczynniki bezpieczeństwa, stosując kompleksowe metody, o których wiadomo, że w sposób spójny zapewniają odpowiednie zapasy bezpieczeństwa w odniesieniu do wszystkich rodzajów uszkodzeń tych urządzeń.

1) ciśnienie wewnętrzne i zewnętrzne;

2) temperatura otoczenia i temperatura robocza;

3) masa substancji w warunkach pracy i badań;

4) obciążenia wiatrem, śniegiem lub lodem;

5) obciążenia dynamiczne;

6) siły reakcji i momenty pochodzące od takich konstrukcji, jak podpory i zamocowania;

7) korozja, erozja, zmęczenie materiału;

8) rozkład płynów nietrwałych.

2. Podczas projektowania urządzenia NO należy uwzględnić możliwość jednoczesnego wystąpienia różnych czynników, o których mowa w ust. 1.

1) należy stosować w obliczeniach takie współczynniki bezpieczeństwa, które pozwalają na całkowite wyeliminowanie niepewności wynikającej z procesu wytwarzania, rzeczywistych warunków pracy, naprężeń, modeli obliczeniowych oraz właściwości i zachowania się materiału;

2) metody obliczeniowe powinny zapewniać odpowiedni, wynikający z analizy bezpieczeństwa, zapas bezpieczeństwa;

3) wymagania, o których mowa w pkt 1 i 2, można spełnić, stosując odpowiednio jedną z metod projektowania na podstawie wzorów, analizy oraz mechaniki pękania; metody te mogą być stosowane łącznie.

1) ciśnienie obliczeniowe nie może być niższe niż najwyższe ciśnienie robocze, przy czym należy uwzględnić statyczne i dynamiczne ciśnienie płynu oraz rozkład płynów nietrwałych;

2) temperatury obliczeniowe powinny zapewnić odpowiedni, wynikający z analizy bezpieczeństwa, zapas bezpieczeństwa;

3) w projekcie należy uwzględnić wszystkie możliwe kombinacje temperatury i ciśnienia, które mogłyby wystąpić w danym urządzeniu NO w warunkach pracy dających się w sposób uzasadniony przewidzieć;

4) naprężenia maksymalne i wartości szczytowe spiętrzeń naprężeń należy utrzymywać w bezpiecznych granicach;

5) w obliczeniach obciążenia ciśnieniem należy przyjmować wartości odpowiednie dla materiału użytego do budowy urządzenia NO wraz z odpowiednimi współczynnikami bezpieczeństwa.

2. Właściwości materiału, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, przeznaczonego do wykonania urządzenia NO ocenia się z uwzględnieniem:

1) odpowiednio, granicy plastyczności lub umownej granicy plastyczności przy wydłużeniu 0,2 % lub 1,0 % w temperaturze obliczeniowej;

2) wytrzymałości na rozciąganie;

3) wytrzymałości na pełzanie;

4) danych zmęczeniowych;

5) modułu sprężystości Younga;

6) odpowiedniego stopnia odkształcenia plastycznego;

7) udarności;

8) odporności na kruche pękanie.

3. Określając właściwości materiału, należy uwzględnić odpowiednie współczynniki wytrzymałościowe złączy zależne od takich czynników, jak rodzaj badań nieniszczących, rodzaj łączonych materiałów oraz przewidywane warunki pracy.

4. W projekcie urządzenia NO należy odpowiednio uwzględnić wszystkie mechanizmy degradacji, dające się przewidzieć w sposób uzasadniony i współmierny do przewidywanego zastosowania urządzenia, takie jak korozja, pełzanie oraz zmęczenie materiałowe.

5. Materiały przeznaczone do budowy elementu ciśnieniowego urządzenia NO powinny:

1) mieć własności odpowiednie do warunków pracy urządzenia NO, dających się przewidzieć, w szczególności w zakresie plastyczności i odporności na obciążenia udarowe; powinna być wykazana należyta staranność przy doborze materiałów w celu zapobieżenia kruchemu pękaniu, a jeżeli z określonych przyczyn będzie zastosowany materiał podatny na kruche pękanie, to należy podjąć odpowiednie przeciwdziałania;

2) być wystarczająco odporne na oddziaływanie przeładowywanych towarów; chemiczne i fizyczne własności użytych materiałów konieczne dla zachowania bezpieczeństwa eksploatacji nie mogą się wyraźnie pogarszać przez założony okres eksploatacji urządzenia NO;

3) być odpowiednie do stosowanych procesów produkcyjnych;

4) być dobierane w taki sposób, aby wyeliminować niepożądane skutki przy łączeniu różnorodnych materiałów.

1) 1 – dla urządzeń NO, których złącza poddawane są badaniom niszczącym i nieniszczącym w zakresie potwierdzającym, że wszystkie połączenia spawane nie wykazują niezgodności;

2) 0,85 – dla urządzeń NO, których złącza poddawane są losowo badaniom nieniszczącym;

3) 0,7 – dla urządzeń NO, których złącza poddawane są tylko badaniom wizualnym.

2. Przy dobieraniu odpowiednich wartości współczynnika wytrzymałości złączy spawanych, kierując się uznaną praktyką inżynierską należy uwzględniać charakter występujących naprężeń, właściwości wytrzymałościowych i technologicznych połączeń spawanych. Przy projektowaniu urządzeń NO do przeładunku materiałów niebezpiecznych zapalnych oraz o właściwościach trujących i żrących należy przyjmować współczynnik wytrzymałości złącza spawanego równy 1.

2. Program badań, o którym mowa w ust. 1, powinien być uzgodniony przed rozpoczęciem badań przez TDT.

3. W programie badań należy określić warunki badań oraz kryteria przyjęcia lub odrzucenia urządzenia NO, jako niespełniającego wymagań rozporządzenia.

4. Przed rozpoczęciem badań powinny zostać ustalone rzeczywiste wartości podstawowych wymiarów i właściwości materiałów, z których wykonano urządzenie NO przeznaczone do badań.

5. Podczas przeprowadzania badań powinna być umożliwiona obserwacja krytycznych stref i zakresu pracy urządzenia NO przy użyciu odpowiednich przyrządów umożliwiających rejestrowanie odkształceń i naprężeń z wystarczającą dokładnością.

6. Program badań, o którym mowa w ust. 1, powinien obejmować:

1) wytrzymałościową próbę ciśnieniową, której celem jest sprawdzenie, czy pod ciśnieniem określonym z zapasem bezpieczeństwa w stosunku do najwyższego dopuszczalnego ciśnienia urządzenie nie wykazuje nieszczelności ani odkształceń przekraczających wartości określone przez projektanta; ciśnienie próbne wyznacza się, uwzględniając różnice między wartościami geometrycznymi i właściwościami materiału zmierzonymi w warunkach przeprowadzanej próby a wartościami zastosowanymi do celów projektowych; uwzględnia się również różnicę między temperaturą próby i temperaturą przyjętą do obliczeń;

2) odpowiednie badania, określone na podstawie warunków eksploatacyjnych ustalonych dla urządzenia, takich jak wytrzymałość w czasie w określonych temperaturach oraz liczba cykli przy określonych poziomach naprężeń, przeprowadzane, gdy występuje ryzyko pełzania lub zmęczenia materiału;

3) badania dodatkowe wynikające z innych czynników, takich jak korozja, parcie wiatru, obciążenie lodem.

1) rodzaj i właściwości fizykochemiczne przeładowywanego towaru;

2) wydajność i prędkość przeładunku;

3) temperatury powierzchni elementów urządzenia;

4) warunki atmosferyczne typowe w miejscu pracy.

2. Urządzenia NO, w których występują pokrywy lub inne zamknięcia, powinny być wyposażone w urządzenie umożliwiające użytkownikowi upewnienie się, że otwarcie zamknięcia nie stwarza zagrożenia. W przypadku gdy pokrywa może zostać szybko otwarta, urządzenie NO powinno być wyposażone w urządzenie zapobiegające otwarciu, gdy ciśnienie lub temperatura zawartego w nich towaru stwarzają zagrożenie.

2. Urządzenia NO powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby możliwe było określenie stanu wnętrza tych urządzeń.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku, gdy:

1) urządzenie jest zbyt małe;

2) otwieranie urządzenia wpływałoby ujemnie na stan jego wnętrza;

3) wykazano, że substancja znajdująca się w urządzeniu NO nie działa szkodliwie na jego materiał i nie występują inne mechanizmy degradacji wewnętrznej.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3, projektant w dokumentacji eksploatacji danego urządzenia NO określa metody oceny stanu wnętrza tego urządzenia.

1) uniknięcia szkodliwych efektów, takich jak uderzenia wodne, zaklęśnięcia pod wpływem próżni, korozji i niekontrolowanych reakcji chemicznych; należy uwzględnić wszystkie fazy eksploatacji i badań, w szczególności próbę ciśnieniową;

2) umożliwienia bezpiecznego czyszczenia, przeprowadzania kontroli i konserwacji.

1) ograniczenia skutków korozji, erozji lub ścierania; w tym przypadku należy stosować odpowiednie rozwiązania projektowe, takie jak naddatek grubości materiału, zastosowanie wykładzin ochronnych lub materiałów platerowanych;

2) wymiany najbardziej narażonych elementów.

1) napełniania, mając na względzie w szczególności możliwość przepełnienia lub przekroczenia ciśnienia;

2) opróżniania – niekontrolowanego uwolnienia płynu pod ciśnieniem;

3) napełniania i opróżniania – niebezpiecznego przyłączania i odłączania.

2. Urządzenia zabezpieczające powinny być dobierane na podstawie szczegółowych charakterystyk urządzenia NO.

3. Urządzenia zabezpieczające obejmują:

1) osprzęt zabezpieczający;

2) odpowiednie urządzenia monitorujące, w szczególności wskaźniki lub układy alarmowe umożliwiające podjęcie stosownych działań automatycznie lub ręcznie dla utrzymania parametrów urządzenia NO w zakresie określonym jego projektem.

2. Opary przeładowywanych towarów niebezpiecznych z instalacji, o których mowa w ust. 1, powinny być odprowadzane do instalacji odzysku lub do zbiornika magazynowego.

2. Złącze awaryjnego rozłączenia musi być zabezpieczone przed omyłkowym uruchomieniem.

1) być wyposażone w układ blokady wykluczający możliwość samoczynnego otwarcia;

2) zapewniać szczelność otworu po rozłączeniu;

3) być wyposażone w zwalniacz ręczny, umożliwiający ręczne rozłączenie, bez konieczności stosowania napędu.

1) w położeniu spoczynkowym żadna część ramienia nie powinna wystawać poza obrys pomostu przeładunkowego;

2) zakres ruchów ramienia oraz miejsce jego zamocowania powinny umożliwiać przeprowadzanie jego konserwacji lub demontażu z pomostu przeładunkowego;

3) minimalne odległości jakiegokolwiek elementu ramienia w położeniu roboczym lub manewrowym powinny wynosić:

a) 0,15 m od jakiejkolwiek części sąsiedniego ramienia będącego w położeniu spoczynkowym lub w konserwacji,

b) 0,30 m od jakiejkolwiek części ramienia będącego w stanie roboczym (z wyjątkiem przeciwciężarów),

c) 0,30 m od jakiejkolwiek części konstrukcji lub wyposażenia pomostu przeładunkowego,

d) 0,15 m pomiędzy przeciwciężarami sąsiednich, równocześnie pracujących ramion.

2. Przekroczenie stref pracy przez elementy ramienia przeładunkowego powinno samoczynnie uruchamiać układ alarmowy, jeżeli taki układ został zamontowany.

2. Przecieki wewnętrzne w napędowych układach hydraulicznych nie powinny powodować niekontrolowanych ruchów ramion. Składowa pionowa prędkości opadania kołnierza wylotowego nie powinna przekraczać 0,1 m/h.

2. Układy pneumatyczne powinny być wyposażone w urządzenia oczyszczające sprężone powietrze oraz zapobiegające jego zamarzaniu.

3. Przewody pneumatyczne powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi.

2. Instalacja grzewcza nie powinna ograniczać ruchów roboczych urządzenia NO.

3. Urządzenia NO wyposażone w elektryczną instalację grzewczą powinny być zabezpieczone przed możliwością porażenia prądem elektrycznym.

4. Elektryczne instalacje grzewcze powinny być zaopatrzone w układy umożliwiające kontrolę i sterowanie mocą grzewczą w zależności od temperatury otoczenia, tak aby zapewnione było utrzymanie temperatury przeładowywanego towaru w wymaganym zakresie.

5. Instalacje grzewcze powinny samoczynnie wyłączać się po zakończeniu przeładunku lub powinno istnieć zabezpieczenie uniemożliwiające pozostawienie włączonej instalacji grzewczej po zakończeniu przeładunku.

2. Izolacja cieplna powinna być wykonana z materiałów charakteryzujących się:

1) odpornością na oddziaływanie przeładowywanego towaru;

2) odpowiednią przewodnością cieplną i własnościami mechanicznymi;

3) ognioodpornością.

2. Przyciski i dźwignie sterownicze powinny powracać do położenia neutralnego (zerowego) po zaniku siły oddziaływującej na te elementy.

3. Oznakowanie, napisy oraz symbole opisujące przeznaczenie przycisków i dźwigni sterowniczych powinny w sposób jednoznaczny i czytelny umożliwiać ich odczyt, w każdych warunkach pracy urządzenia NO.

2. W układach cięgnowych, o których mowa w ust. 1, należy stosować liny dwuzwite odprężone o co najmniej sześciu splotkach wielowarstwowych.

3. Wytrzymałość na rozciąganie drutu lin stalowych powinna wynosić nie mniej niż 1570 N/mm² i nie więcej niż 1770 N/mm².

4. Współczynnik bezpieczeństwa cięgien powinien wynosić nie mniej niż 5, gdy na elementy urządzenia NO zawieszone na cięgnach nie wchodzą ludzie; współczynnik bezpieczeństwa elementów urządzenia NO zawieszonych na cięgnach, na które mogą wchodzić ludzie lub przebywać pod nimi, powinien wynosić nie mniej niż 10.

5. Mocowanie końców cięgien do konstrukcji urządzenia NO powinno być wykonane w taki sposób, aby wytrzymałość takiego mocowania była nie mniejsza niż wytrzymałość liny na rozerwanie w całości (nie mniejsza od rzeczywistej siły zrywającej linę w całości).

6. Sposób mocowania i prowadzenia lin powinien eliminować nadmierne ich zginanie, możliwość spadania z bębnów i krążków oraz ocierania się o konstrukcję urządzenia NO lub o inne cięgna.

1) urządzenie-układ kontrolny urządzenia NO powinno być łączone z pojazdem cysterną za pośrednictwem dziesięciostykowego standardowego złącza elektrycznego; końcówka męska złącza powinna być zamocowana na pojeździe cysternie, a końcówka żeńska powinna być umieszczona na ruchomej części urządzenia NO;

2) czujnikami maksymalnego napełnienia mogą być dwuprzewodowe czujniki termistorowe, dwuprzewodowe czujniki optyczne, pięcioprzewodowe czujniki optyczne, zapewniające równoważny stopień bezpieczeństwa; termistory powinny mieć ujemny współczynnik temperaturowy;

3) urządzenie-układ kontrolny urządzenia NO powinien być przystosowany zarówno do dwuprzewodowych jak i pięcioprzewodowych systemów pojazdu cysterny;

4) urządzenie NO powinno mieć możliwość połączenia z pojazdem cysterną za pośrednictwem wspólnego powrotnego przewodu czujników maksymalnego napełnienia, które powinny być podłączone do dziesiątego styku złącza typu męskiego podwozia pojazdu; styk dziesiąty złącza żeńskiego powinien być połączony z obudową urządzenia-układu kontrolnego, która powinna być połączona z masą urządzenia NO;

5) wszystkie pojazdy cysterny z oddolnym napełnianiem powinny być zaopatrzone w tabliczki identyfikacyjne określające typ zainstalowanych czujników maksymalnego napełnienia, dwuprzewodowych lub pięcioprzewodowych, oraz liczbę ramion przeładunkowych, które mogą być jednocześnie podłączone.

1) wysokość położenia przyłączy do napełniania powinna wynosić: maksymalnie 1,4 m (przy próżnej cysternie); minimalnie 0,5 m (przy cysternie napełnionej), zalecana wysokość 0,7 m do 1,0 m;

2) poziome odległości króćców powinny być nie mniejsze niż 0,25 m; zalecany rozstaw 0,3 m;

3) przyłącza do napełniania powinny być rozmieszczone na długości nieprzekraczającej 2,5 m;

4) złączki odprowadzania oparów powinny być umieszczone po prawej stronie złączek cieczowych i na wysokości nieprzekraczającej 1,5 m (przy próżnej cysternie) i nie mniejszej niż 0,5 m (przy cysternie napełnionej);

5) wyżej opisane przyłącza i złączki powinny być umieszczone po jednej stronie pojazdu cysterny.

1) braku odpowiedniego sygnału informującego o ciągłości uziemienia i podłączeniu czujników maksymalnego napełnienia;

2) przekroczenia maksymalnego napełnienia komór zbiornika pojazdu cysterny lub utraty ciągłości uziemienia pomiędzy urządzeniem NO a pojazdem cysterną.

1) nazwę wytwórcy;

2) numer fabryczny;

3) rok produkcji;

4) oznaczenie typu, o ile takie oznaczenie występuje;

5) parametry urządzenia (średnica nominalna, natężenie przepływu, ciśnienie robocze i zakres dopuszczalnych temperatur przeładowywanego towaru);

6) przeznaczenie urządzenia (rodzaj przeładowywanego towaru);

7) znak kontroli jakości wytwórcy;

8) data ostatniego badania i stempel inspektora TDT przeprowadzającego badania.

2. Każdy elastyczny przewód przeładunkowy powinien być zaopatrzony w trwale z nim połączoną tabliczkę wykonaną z materiału odpornego na korozję, zawierającą co najmniej następujące dane:

1) nazwę lub znak wytwórcy;

2) numer normy lub określenie przeznaczenia (dopuszczone rodzaje przeładowywanych towarów);

3) numer fabryczny i datę produkcji;

4) datę ostatniego badania; wartość ciśnienia próbnego.

Powyższe dane mogą być naniesione na korpusach zakończeń przewodów.

2. Dokumentacja techniczna powinna zawierać:

1) wykaz zastosowanych przepisów i norm;

2) rysunki zestawieniowe zespołów i podzespołów oraz rysunki wykonawcze elementów, które pozwolą na dokonanie sprawdzenia zgodności rozwiązań konstrukcyjnych z wymaganiami norm oraz niniejszego rozporządzenia;

3) wykaz materiałów przewidzianych do budowy urządzenia;

4) dane techniczne izolacji cieplnej, w przypadku jej zastosowania;

5) schemat instalacji hydraulicznej i pneumatycznej, w przypadku ich zastosowania;

6) schemat instalacji grzewczej, w przypadku jej zastosowania;

7) schemat elektryczny napędu i sterowania, ideowy i montażowy, w przypadku ich zastosowania;

8) schemat elektryczny zasilania, w przypadku jego zastosowania;

9) instrukcję eksploatacji;

10) obliczenia wytrzymałościowe urządzenia NO w zakresie wynikającym z analizy zagrożenia;

11) analizę zagrożeń, o których mowa w § 3;

12) program prób i badań podzespołów i całego urządzenia;

13) wzór tabliczki fabrycznej;

14) uzgodniony zgodnie z przepisami prawa budowlanego projekt budowlany fundamentu, w przypadku konieczności jego wykonania – do wglądu.

3. Instrukcja eksploatacji, o której mowa w ust. 2 pkt 9, powinna zawierać co najmniej:

1) ogólny opis urządzenia, jego przeznaczenie i charakterystykę techniczną;

2) opis budowy, działania i regulacji mechanizmów napędowych oraz ich zespołów i elementów wyposażenia (mechanicznego, elektrycznego, hydraulicznego lub pneumatycznego);

3) opis budowy, działania i regulacji zastosowanych urządzeń zabezpieczających;

4) opis czynności przy obsłudze urządzenia, opis działania urządzeń sterowniczych i sygnalizacyjnych, wskazań przyrządów pomiarowo-kontrolnych wraz z rysunkami rozmieszczenia tych urządzeń i przyrządów, sposób i zasady sterowania oraz obowiązki operatora i jego czynności przed, w czasie i po zakończeniu pracy;

5) wymagania dotyczące bezpiecznej eksploatacji urządzenia NO, w zależności od jego przeznaczenia i warunków pracy;

6) informacje dotyczące wymaganych kwalifikacji i uprawnień osób zajmujących się obsługą i konserwacją urządzenia NO;

7) zasady wykonywania czynności konserwacyjnych, z podaniem rodzajów i terminów przeprowadzanych przeglądów, oraz czynności wykonywane przez konserwatora, należące do zakresu jego obowiązków;

8) instrukcję smarowania, zawierającą określenie miejsc – punktów smarowania; rodzajów stosowanych środków używanych do smarowania, w szczególności olejów i smarów, oraz okresów smarowania;

9) wykaz usterek lub nieprawidłowości, które mogą wystąpić podczas eksploatacji urządzenia NO, z podaniem przyczyn i sposobu ich usunięcia;

10) terminy planowanych przeglądów technicznych, o charakterze zapobiegawczym, określane na podstawie czasu efektywnej pracy, z podaniem zakresu czynności przeglądu i wykazu elementów podlegających wymianie po danym okresie eksploatacji urządzenia;

11) własności przeładowywanego towaru;

12) określenie strefy pracy i strefy alarmowej urządzenia NO wykonanego z elementów sztywnych;

13) szczególne dane projektowe, związane z czasem życia urządzenia, w szczególności w przypadku:

a) pełzania – projektowaną liczbę godzin pracy urządzenia w określonych temperaturach,

b) zmęczenia – projektowaną liczbę cykli przy określonych poziomach naprężeń,

c) korozji – projektowany naddatek na korozję.

4. Niezbędny zakres instrukcji eksploatacji urządzenia NO określa projektant.

1) opis urządzenia NO zawierający jego rodzaj i przeznaczenie, miejsce zamontowania, rok budowy, numer fabryczny, dopuszczalne ciśnienie robocze i obliczeniowe, zakres dopuszczalnych temperatur roboczych, maksymalną przepustowość, średnicę nominalną elementów rurowych, długość całkowitą i gabaryty urządzenia dla charakterystycznych stanów pracy, rodzaj napędu, rodzaj prądu i napięcie zasilania, opis ochrony przeciwporażeniowej, rodzaj wyłączników krańcowych, opis urządzeń sygnalizacyjnych i awaryjnych, masę głównych elementów i masę całkowitą;

2) dokumenty dostarczane przez wytwarzającego wraz z elementami i osprzętem urządzenia NO, określone w przepisach dotyczących oznakowania CE albo w specyfikacjach technicznych uzgodnionych z TDT, w zakresie istotnym dla oceny wyjściowego poziomu bezpieczeństwa urządzenia;

3) rysunki zestawieniowe urządzenia NO w czytelnej skali z naniesionymi głównymi wymiarami oraz zwymiarowanymi strefami awaryjną i roboczą urządzenia lub zespołu urządzeń;

4) rysunek strefy pracy z zaznaczeniem położenia urządzeń, usytuowaniem urządzeń kabiny sterowniczej, zaworów rozdzielczych łączących rurociągi magistralne i innych urządzeń znajdujących się w strefie pracy urządzenia NO;

5) schemat instalacji hydraulicznej i pneumatycznej, w przypadku ich zastosowania;

6) schemat instalacji grzewczej, w przypadku jej zastosowania;

7) schemat elektryczny napędu i sterowania, w przypadku ich zastosowania;

8) instrukcję obsługi, konserwacji i napraw w języku polskim, w przypadku urządzeń importowanych;

9) świadectwa i poświadczenia:

a) poświadczenie prawidłowego wykonania i zbadania wystawione przez wytwórcę urządzenia NO,

b) poświadczenie prawidłowego zmontowania urządzenia NO i przeprowadzenia przez zakład montujący prób po montażu urządzenia NO,

c) poświadczenie z przeprowadzonych badań nieniszczących (radiograficznych lub ultradźwiękowych) odpowiedzialnych spawanych złączy montażowych, w przypadku ich zastosowania,

d) świadectwo według PN-EN 10204 dla lin, w przypadku ich zastosowania,

e) protokoły z pomiarów elektrycznych, w przypadku zastosowania instalacji elektrycznej,

f) atesty dla urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym, jeżeli takie urządzenia są zastosowane,

g) wykaz materiałów użytych do budowy urządzenia NO wraz ze świadectwami według PN-EN 10204,

h) pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego.

2. W przypadku braku projektanta i producenta wykorzystanie urządzenia NO do przeładunku innego towaru niż przewidziany w dokumentacji technicznej wymaga zgody TDT.

1) dziennik obsługi przeznaczony do zapisów czynności wykonywanych przez obsługującego urządzenie;

2) dziennik konserwacji przeznaczony do zapisów czynności konserwacyjnych.

1) badanie odbiorcze – badanie po montażu na miejscu eksploatacji;

2) badanie okresowe – badanie wykonywane w toku eksploatacji, mające na celu sprawdzenie aktualnego stanu technicznego urządzenia NO;

3) badanie doraźne – badanie wynikające z doraźnych potrzeb i sytuacji eksploatacyjnych oraz w ramach nadzoru i kontroli eksploatacji urządzenia NO.

1) badanie budowy, polegające na sprawdzeniu zgodności urządzenia NO z przedłożoną dokumentacją rejestracyjną, o której mowa w § 47;

2) próby ciśnieniowe, z tym że:

a) wszystkie elementy ciśnieniowe urządzenia NO powinny być poddane próbie hydraulicznej przy ciśnieniu wynoszącym 1,5 x maksymalne ciśnienie robocze przez okres nie krótszy niż 30 minut; podzespoły ciśnieniowe powinny być poddane próbie hydraulicznej u producenta przed ich zabezpieczeniem antykorozyjnym lub założeniem izolacji cieplnej,

b) hydrauliczna próba ciśnieniowa całego urządzenia powinna być wykonana po całkowitym jego montażu,

c) próba hydrauliczna z użyciem wody w wyjątkowych przypadkach i za zgodą TDT może być zastąpiona próbą z zastosowaniem innej cieczy lub gazu;

3) sprawdzenie urządzeń zabezpieczających, w tym blokad ryglujących, w przypadku ich zastosowania;

4) sprawdzenie działania urządzeń wyłączających krańcowych i końcowych, w przypadku ich zastosowania;

5) sprawdzenie stanu cięgien, ich zamocowań oraz elementów zawieszenia, w przypadku ich zastosowania;

6) sprawdzenie działania mechanizmów napędowych w przypadku ich zastosowania;

7) sprawdzenie prędkości ruchów roboczych;

8) sprawdzenie stanu i działania złącza awaryjnego rozłączania, z wyjątkiem złączy jednorazowego zastosowania;

9) próbę działania zaworu szybkozamykającego;

10) sprawdzenie protokołów pomiarów elektrycznych (rezystancji izolacji, skuteczności ochrony przeciwporażeniowej i odgromowej, rezystancji kołnierza izolacyjnego), w przypadku zastosowania w urządzeniu NO instalacji przeciwporażeniowej i odgromowej;

11) sprawdzenie szczelności przy ciśnieniu roboczym podczas czynności przeładunkowych.

1) sprawdzenie dziennika obsługi, dziennika konserwacji oraz protokołów określonych w § 55 pkt 10;

2) sprawdzenie, czy zrealizowano zalecenia z poprzedniego badania;

3) przeprowadzenie prób i badań, o których mowa w § 55 pkt 3–9 i 11;

4) przeprowadzenie próby szczelności elastycznych przewodów przeładunkowych.

2. W ramach badania okresowego hydrauliczną próbę ciśnieniową urządzenia NO i elastycznych przewodów przeładunkowych przeprowadza się co pięć lat w sposób określony w § 55 pkt 2. W czasie próby należy sprawdzić, czy nie występują odkształcenia elementów oraz nieszczelności urządzenia.

1) eksploatacyjne przeprowadzane na wniosek eksploatującego po naprawie lub modernizacji;

2) kontrolne przeprowadzane przez TDT w celu kontroli przestrzegania warunków technicznych określonych niniejszym rozporządzeniem oraz warunków technicznych dozoru technicznego;

3) poawaryjne lub powypadkowe przeprowadzane przez TDT w przypadku wystąpienia niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z eksploatacją urządzenia NO.

2. Zakres badania doraźnego określa inspektor TDT przeprowadzający badanie.

2. Każde portowe ramię przeładunkowe powinno być wyposażone w złącze awaryjnego rozłączania.

3. Uruchomienie złącza awaryjnego rozłączania powinno być możliwe w przypadku uszkodzenia lub zaniku zasilania elektrycznego.

4. Złącze awaryjnego rozłączania powinno być wyposażone w układ blokady, wykluczający możliwość jego otwarcia się w przypadku uszkodzenia układu zasilania lub spadku ciśnienia.

5. W momencie zadziałania złącza awaryjnego rozłączania wymaga się, aby siłowniki hydrauliczne zmiany wysięgu rury wewnętrznej i zewnętrznej były zablokowane i utrzymały napełnione ładunkiem ramię w pozycji niezmiennej – oprócz ruchu obrotowego.

6. Układ instalacji hydraulicznej lub pneumatycznej uruchamiający złącze awaryjnego rozłączania powinien być tak skonstruowany, aby niemożliwe było jego przypadkowe włączenie.

2. Hydrauliczne urządzenie ryglujące może być stosowane pod warunkiem zastosowania dodatkowych zaworów zamykanych ręcznie.

3. Mechanizm ryglujący w położeniu spoczynkowym powinien być tak skonstruowany, aby zapobiegać możliwości włączenia się mechanizmu blokującego w czasie, gdy ramię przeładunkowe znajduje się w położeniu roboczym lub podczas manewrowania.

2. Rezystancja kołnierza izolacyjnego powinna być równa lub większa niż 10 000 ohmów, mierzona przed i po zamontowaniu ramienia na stanowisku przeładunkowym.

2. Układ alarmowy powinien się uruchamiać samoczynnie, gdy ramię swobodnie wodzone przekroczy granicę strefy pracy.

2. Sygnał optyczny powinien mieć charakter impulsowy o częstotliwości 90 impulsów na minutę z tolerancją +30.

3. Alarmowy sygnał akustyczny powinien być przerywany i powinien być wyraźnie słyszalny w promieniu minimum 40 m przy wietrze 7° w skali Beauforta w najmniej korzystnym kierunku i prędkości dopuszczalnej dla stanu pracy ramienia.

2. W przypadku braku dokumentacji w zakresie, o którym mowa w ust. 1, może być sporządzona dokumentacja uproszczona zawierająca co najmniej:

1) opis i charakterystykę techniczną;

2) rysunek zestawieniowy z podaniem głównych wymiarów urządzenia wraz z informacją o odległości od obiektów znajdujących się na stanowisku przeładunkowym oraz zastosowanych połączeniach i uszczelnieniach;

3) instrukcję obsługi i konserwacji urządzenia lub całego stanowiska uzgodnioną ze służbami BHP, organami ochrony środowiska i Państwową Strażą Pożarną – jeżeli wymagają tego przepisy odrębne;

4) dokument potwierdzający wykonanie i zbadanie urządzenia, jeżeli taki dokument został wystawiony;

5) dokumenty dostarczane przez wytwarzającego elementy i osprzęt urządzenia NO, określone w przepisach dotyczących oznakowania CE – w przypadku urządzeń wprowadzonych do obrotu po dniu 1 maja 2004 r.;

6) dokumenty kontroli jakości dla zastosowanych materiałów, o ile takie dokumenty istnieją, lub wykaz zastosowanych materiałów;

7) protokoły ważnych pomiarów elektrycznych;

8) oświadczenie eksploatującego urządzenie NO o dotychczasowej pracy tego urządzenia z uwzględnieniem jego awaryjności, przeprowadzonych modernizacji i zmian konstrukcji.

Minister Transportu: J. Polaczek

¹⁾ Minister Transportu kieruje działem administracji rządowej – transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Transportu (Dz. U. Nr 131, poz. 923).

²⁾ Niniejsze rozporządzenie zostało notyfikowane Komisji Europejskiej w dniu 1 marca 2006 r. pod numerem 2006/0117/PL, zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), które wdraża dyrektywę nr 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., z późn. zm.).

³⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 170, poz. 1217.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Transportu
z dnia 20 września 2006 r. (poz. 1335)

TERMINY BADAŃ OKRESOWYCH URZĄDZEŃ NO