Dzienniki Urzędowe - rok 2008 nr 11 poz. 169

Na podstawie § 31 ust. 2 rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie wypadków i incydentów lotniczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 35, poz. 225), w związku z zarządzeniem nr 14 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie wprowadzenia klasyfikacji grup przyczynowych zdarzeń lotniczych (Dz. Urz. ULC z 2006 r. Nr 10, poz. 43) ogłasza się, co następuje:

1. Wypadek lotniczy, który wydarzył się w dniu 22 lipca 2006 r. na szybowcu SZD-48 Jantar Std 2, pilotowanym przez pilota szybowcowego, lat 26, klasyfikuję do kategorii:

„Czynnik ludzki”
w grupie przyczynowej „Błędy proceduralne - H4”

oraz do kategorii:
„Czynnik organizacyjny”
w grupie przyczynowej „Inne - 012”.

2. Opis okoliczności wypadku:

Podczas zawodów szybowcowych, pilot na szybowcu o znakach VT, po minięciu linii mety, zauważył, że szybowiec o znakach IL, lecący zbieżnie do toru pilotowanego przez niego szybowca, wykonał nieznaczną zmianę kierunku w lewo. Ocenił, że w zaistniałej sytuacji może dojść do zderzenia. Na wysokości około 10m otworzył hamulce aerodynamiczne, w celu szybszego przyziemienia, a natychmiast po przyziemieniu, chcąc uniknąć zderzenia z szybowcem IL zmienił kierunek dobiegu w lewo. W wyniku gwałtownej zmiany kierunku doszło do zaczepienia lewym skrzydłem o powierzchnię lotniska, następnie uderzenie kadłubem o ziemię, odbicie i obrót szybowca w powietrzu o około 200°. Pilot nie doznał żadnych obrażeń, szybowiec został poważnie uszkodzony.

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych, zwana dalej „PKBWL”, w trakcie badania zdarzenia ustaliła, że:

- organizator Mistrzostw niewłaściwie monitorował zmiany warunków pogodowych w czasie trwania ósmej konkurencji;

- organizator Mistrzostw wyznaczył kierunek lądowania szybowców na wschód, co przy wietrze wiejącym z zachodu powodowało konieczność lądowania z wiatrem i stanowiło poważne utrudnienie;

- szybowiec IL przeleciał nad linią mety pod kątem 45°, zamiast zalecanego prostopadłego kierunku;

- konkurencje były rozgrywane przy wysokich temperaturach powietrza, powodujących nadmierne zmęczenie zawodników.

3. Przyczyna wypadku:

PKBWL ustaliła, że przyczyną wypadku była destrukcja samolotu w powietrzu spowodowana:

- niedostosowaniem prędkości przez pilota szybowca VT do prędkości poprzedzającego go szybowca IL podczas przelatywania linii mety;

- nieumiejętnym wykonaniem manewru zmiany kierunku w celu ominięcia szybowca IL, lądującego zbieżnie do toru lądowania szybowca VT.

Okolicznościami sprzyjającymi zaistnieniu wypadku lotniczego były:

- przelatywanie linii mety pod różnymi kątami odbiegającymi od nakazanego prostopadłego;

- wyznaczenie przez organizatora kierunku lądowania powodującego konieczność wykonania lądowania z tylno-bocznym wiatrem;

- zmęczenie zawodników, spowodowane przeprowadzeniem ósmej konkurencji Mistrzostw bez dnia odpoczynku. Odpowiedzialnym za wyznaczanie konkurencji jest kierownik sportowy mistrzostw i powinien uwzględnić tę niedyspozycję uczestników;

- wysoka temperatura, mająca dodatkowy wpływ na zmęczenie pilotów.

4. Zalecenia profilaktyczne PKBWL:

4.1. Wymagać od zawodników przestrzegania prawidłowego kierunku przelatywania przez linię mety oraz dostosowywania własnej prędkości do prędkości poprzednika.

4.2. Podczas organizowania zawodów szybowcowych należy przestrzegać zasady wyznaczania kierunku lądowania zgodnego z aktualnie panującymi warunkami meteorologicznymi.

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego Grzegorz Kruszyński