Biura rachunkowe mogą korzystać ze zwolnienia z VAT – zmiana stanowiska MF

– mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT na zasadach określonych w art. 113 ustawy o VAT, oraz

– nie są objęte bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania w kasie rejestrującej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (obowiązek ewidencjonowania sprzedaży powstaje u nich na zasadach ogólnych).

(...)

Polecamy: Biuletyn VAT

I. Zwolnienie z podatku VAT wykonywania czynności doradztwa podatkowego

(...) biorąc pod uwagę wykładnię językową terminu „doradztwo” oraz potoczne rozumienie tego terminu, jak również brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o doradztwie podatkowym, należy zauważyć, iż doradztwo podatkowe sensu stricte obejmuje czynności polegające na udzielaniu porad z zakresu podatków czy też wskazywaniu sposobu postępowania w sprawie związanej z podatkami, w tym również na opracowaniu pewnej koncepcji czy strategii, którą podmiot, np. podatnik, może wykorzystać w prowadzonej przez siebie działalności, np. do podjęcia lub zaniechania konkretnego działania. Tym samym z katalogu czynności uznawanych za doradztwo podatkowe w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym, do celów stosowania przepisu art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT, za czynności o charakterze doradczym powinny zostać uznane tylko czynności polegające na udzielaniu takim podmiotom, jak: podatnicy, płatnicy i inkasenci, osoby trzecie odpowiedzialne za zaległości podatkowe oraz następcy prawni podatników, płatników lub inkasentów, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami. Powyższe znajduje również potwierdzenie w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 maja 2007 r., sygn. K 42/05.

Zwolnienie podmiotowe z VAT w 2017 roku

Natomiast czynności polegające na prowadzeniu ksiąg i ewidencji podatkowych z istoty swej bliskie są działalności zawodowej osób uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, czyli czynnościom księgowym, a czynności polegające na sporządzaniu deklaracji i zeznań podatkowych mają w znacznej mierze charakter techniczny, a nie prawny, choćby z tego względu, że sporządzane są na podstawie innych dokumentów, w szczególności ksiąg rachunkowych (vide uzasadnienie ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego). Tym samym czynności te nie stanowią doradztwa, o którym mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT, niezależnie od tego, że zostały uznane za czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym (art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 tej ustawy).

(...) Podsumowując, w sytuacji gdy podmiot (niezależnie od jego statusu czy też posiadania określonych uprawnień) będzie świadczył wyłącznie usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych lub też sporządzania (wypełniania) zeznań i deklaracji podatkowych i nie będzie świadczył usług doradczych lub prawniczych (takich jak wskazane w art. 2 ust. 1 pkt 1 lub pkt 4 ustawy o doradztwie podatkowym), nie znajdą zastosowania przepisy art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a lub b ustawy o VAT. Podmiot taki będzie zatem mógł korzystać ze zwolnienia z podatku VAT (chyba że zajdą inne niż omawiane przesłanki wyłączające ze zwolnienia określonego w art. 113 ustawy o VAT). Jeżeli natomiast dany podmiot (niezależnie od jego statusu czy też posiadania określonych uprawnień) będzie świadczył usługi o charakterze doradczym lub prawniczym (np. wskazane w art. 2 ust. 1 pkt 1 lub pkt 4 ustawy o doradztwie podatkowym), znajdą zastosowanie odpowiednio przepisy art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a lub lit. b ustawy o VAT.

Na co zwrócić uwagę wykupując polisę OC dla biura rachunkowego

W konsekwencji podmiotowi temu nie będzie przysługiwało prawo do korzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.

II. Obowiązek ewidencjonowania na kasie rejestrującej czynności doradztwa podatkowego

(...) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, stanowiące wypełnienie tej delegacji, określa zakres zwolnień od ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na lata 2015–2016. Zgodnie z regulacjami § 4 pkt 2 lit. g i h ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, o których mowa w § 2 i § 3 rozporządzenia, nie stosuje się w przypadku świadczenia usług prawniczych (z wyłączeniem czynności notarialnych) i usług doradztwa podatkowego.

Pojęcie usług doradztwa podatkowego użyte w regulacjach ww. rozporządzenia należy rozumieć w taki sam sposób, jaki został przyjęty na potrzeby interpretacji pojęcia „doradztwo” zawartego w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT i przedstawiony wyżej w niniejszej interpretacji ogólnej.

Mając powyższe na uwadze, jeżeli dany podmiot (niezależnie od jego statusu czy też posiadania określonych uprawnień) będzie świadczył usługi doradztwa podatkowego lub prawnicze (np. wskazane w art. 2 ust. 1 pkt 1 lub 4 ustawy o doradztwie podatkowym) na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o VAT, znajdą zastosowanie odpowiednio przepisy § 4 pkt 21 lit. g lub h ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r.

Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.

Tym samym dany podmiot będzie obowiązany do prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących przy świadczeniu przedmiotowych usług. Przepis § 4 pkt 2 lit. h ww. rozporządzenia nie będzie miał natomiast zastosowania wobec podmiotów wykonujących usługi związane wyłącznie z obsługą rachunkowo-księgową, takie jak m.in. wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o doradztwie podatkowym, np. prowadzenie ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych, czy też wypełnianie deklaracji podatkowych.

Źródło: interpretacja ogólna Ministra Finansów z 9 kwietnia 2015 r., sygn. PT3/8101/2/2015/AEW/16; komunikat MF z 10 kwietnia 2015 r. w związku z interpretacją ogólną Ministra Finansów z 9 kwietnia 2015 r. w zakresie stosowania tzw. zwolnienia podmiotowego z VAT oraz obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wobec podmiotów wykonujących m.in. usługi związane z obsługą rachunkowo-księgową – opubl. na www.mf.gov.pl

Od redakcji:

Przypomnijmy, że Ministerstwo Finansów twierdziło dotychczas, że biura rachunkowe utraciły z dniem 10 sierpnia 2014 r. prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Zdaniem MF było to efektem wejścia w życie ustawy z 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych. Deregulacja miała być też powodem objęcia biur rachunkowych bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania w kasie rejestrującej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych (pisaliśmy o tym na łamach Mk nr 3/2015). Takie stanowisko MF spowodowało, że biura rachunkowe przestały korzystać ze zwolnienia podmiotowego oraz wprowadziły kasy rejestrujące.

Interpretacja ogólna MF z 9 kwietnia 2015 r. zmienia co prawda stanowisko MF, jednak nie wskazuje, co powinny zrobić te biura rachunkowe, które kierując się poprzednimi wyjaśnieniami MF, zrezygnowały ze zwolnienia podmiotowego i od 1 marca 2015 r. kupiły kasę rejestrującą. Problem ten częściowo rozwiązał komunikat MF z 10 kwietnia 2015 r., w którym MF poinformował, że ze względu na „zasadę zaufania do państwa” podmioty, które zrezygnowały ze zwolnienia podmiotowego z VAT, mogą do niego powrócić już od 1 maja 2015 r. (pod warunkiem złożenia stosownego zawiadomienia na formularzu VAT-R w terminie do 8 maja 2015 r.). Zgodnie z treścią komunikatu powrót do zwolnienia będzie więc w przypadku tych podmiotów możliwy wcześniej, niż dopuszczają to przepisy ustawy o VAT (art. 113 ust. 11). Podatnicy zainteresowani powrotem do zwolnienia będą mogli to uczynić już od 1 maja 2015 r. Podatnicy powracający do zwolnienia podmiotowego od 1 maja 2015 r. powinni zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 8 maja 2015 r. Wspomniany komunikat nie rozwiązał natomiast kwestii kas rejestrujących wprowadzonych od 1 marca 2015 r. w biurach rachunkowych. W tym przypadku bowiem przepisy nie przewidują powrotu do zwolnienia.

Należy podkreślić, że interpretacja MF potwierdziła prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego i zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży w kasie tylko wobec biur rachunkowych, które świadczą wyłącznie usługi związane z obsługą rachunkowo-księgową, tzn. usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych lub też sporządzania (wypełniania) zeznań i deklaracji podatkowych. MF przyznał bowiem, że tego rodzaju usługi nie są „doradztwem podatkowym”. Doradztwo podatkowe to świadczenie usług polegających na udzielaniu klientom (podatnikom, płatnikom, inkasentom, następcom prawnym) porad, opinii i wyjaśnień w sprawach podatkowych, celnych i egzekucji administracyjnej. Biura rachunkowe, które świadczą tak zdefiniowane usługi doradztwa podatkowego, nie mają prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego oraz są zobowiązane do prowadzenia ewidencji sprzedaży w kasie rejestrującej.

Monitor Księgowego

Ewa Sławińska

redaktor naczelna „MONITORA księgowego”, ekspert w zakresie VAT

Jeżeli w tym artykule nie znalazłeś rozwiązania swojego problemu – napisz redakcja2@inforfk.pl

Podyskutuj o tym na naszym FORUM