Unieważnienie małżeństwa
Zobacz serwis: Małżeństwo
Przyczyny
Przyczynami unieważnienia małżeństwa są (muszą występować w chwili zawarcia):
a) brak wymaganego wieku do zawarcia małżeństwa – brak ukończonych 18 lat, albo 16 lat dla kobiety, której sąd opiekuńczy udzielił zgody na zawarcie małżeństwa;
b) ubezwłasnowolnienie całkowite – jeśli dana osoba jest ubezwłasnowolniona całkowicie, o ile ubezwłasnowolnienie nie zostało w czasie trwania małżeństwa uchylone lub zmienione na częściowe;
c) bigamia (pozostawanie w ważnym związku małżeńskim) – każdy kto ma w tym interes prawny może żądać unieważnienia małżeństwa z tego powodu (jednakże nie można unieważnić małżeństwa bigamicznego, jeśli poprzednie małżeństwo ustało, chyba że stało się to przez śmierć bigamisty);
d) powinowactwo (w linii prostej) – unieważnienia z tego powodu mogą żądać tylko małżonkowie;
e) przysposobienie (chyba że zostało rozwiązane);
f) wady oświadczenia woli – można żądać unieważnienia małżeństwa, jeśli małżonek zawierając małżeństwo znajdował się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli, działał pod wpływem błędu co do tożsamości współmałżonka, znajdował się pod wpływem bezprawnej groźby; unieważnienie z powyższych przyczyn może żądać wyłącznie małżonek, który złożył wadliwe oświadczenie; unieważnienia z powyższych przyczyn można żądać tylko w ciągu 6 miesięcy od ustania stanu wyłączającego swobodne wyrażenia woli, od wykrycia błędu, lub ustania obawy wywołanej groźbą – jednak nie dłużej niż do 3 lat od zawarcia związku;
g) brak zezwolenia sądu na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika albo gdy pełnomocnictwo było nieważne lub ważnie odwołane – z tych przyczyn unieważnienia małżeństwa może żądać mocodawca, o ile małżonkowie nie podjęli wspólnego pożycia.
Właściwość sądu, opłata
Pozew o unieważnienie małżeństwa składa się do sądu okręgowego, właściwego ze względu na miejsce, w którym małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, o ile choć jedno z nich nadal w tym okręgu przebywa. Jeśli ta podstawa nie zachodzi, wówczas właściwy jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego, a w braku takiej podstawy, sąd miejsca zamieszkania powoda. Opłata od pozwu wynosi 200 zł (opłata stała).
Zobacz: Unieważnienie małżeństwa
Podstawa prawna: Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28.7.2005 r. (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.)