REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy przedsiębiorca może odmówić sprzedaży towaru lub usługi?

Portal  Procesowy
Wydawcą portalu jest kancelaria Wardyński i Wspólnicy.
Czy sprzedawca może odmówić sprzedaży rzeczy?
Czy sprzedawca może odmówić sprzedaży rzeczy?

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorcy, w nadziei na zarobek, tolerują najróżniejsze zachowania klientów. Czasem jednak, gdy zachowanie klienta jest wyjątkowo nieodpowiednie, zdarza im się odmówić takiemu klientowi sprzedaży towaru lub wykonania usługi. Czy wolno im tak robić?

REKLAMA

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedsiębiorcy i ich zachowania pozostają w sferze prawa prywatnego. Dlatego też mogą oni działać w sposób dowolny, o ile nie nadużywają swoich praw ani nie naruszają praw innych osób i przepisów bezwzględnie obowiązujących. Przedsiębiorca zatem, w przeciwieństwie do organów administracji publicznej, nie musi dla swoich poczynań szukać podstawy prawnej. Musi jedynie być świadom ewentualnych ograniczeń wynikających z norm prawa prywatnego i publicznego, oraz skutków prawnych swych działań. Jak się jednak okazuje, w kwestii sprzedaży towarów lub usług (i szerzej: kontaktów z klientami) przedsiębiorca nie ma dużej swobody.

REKLAMA

Celowo nie został tu użyty termin „konsument”, gdyż poniższe zastrzeżenia odnoszą się do relacji między sprzedawcą a kupującym lub między usługodawcą a usługobiorcą. Kupującym albo usługobiorcą może być zarówno konsument w rozumieniu art.221 Kodeksu cywilnego (osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową), jak i przedsiębiorca w rozumieniu art. 431 Kodeksu cywilnego.

Zobacz: Ochrona praw autorskich majątkowych

Z perspektywy prawa wykroczeń

Polskie prawo zawiera szczegółowe regulacje dotyczące odmowy sprzedaży towaru. Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 135 Kodeksu wykroczeń (k.w.) kto, zajmując się sprzedażą towarów w przedsiębiorstwie handlu detalicznego lub w przedsiębiorstwie gastronomicznym, ukrywa przed nabywcą towar przeznaczony do sprzedaży lub umyślnie, bez uzasadnionej przyczyny, odmawia sprzedaży takiego towaru, podlega karze grzywny. Przepis ten pochodzi z lat 70. ubiegłego wieku i w zamyśle ówczesnego ustawodawcy miał przeciwdziałać procederowi tzw. sprzedaży spod lady i powstawaniu alternatywnego obrotu towarami.

REKLAMA

Na początku należy stwierdzić, że za to wykroczenie odpowiedzialna będzie konkretna osoba – sprzedawca, który odmówił sprzedaży towaru, a nie np. spółka prowadząca w ramach swojej działalności dany sklep i będąca z reguły pracodawcą konkretnego sprzedawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z normy art. 135 k.w. wynika, że bezwzględnie nie wolno towaru ukrywać, a odmówić sprzedaży towaru można jedynie, gdy ma się ku temu uzasadnioną przyczynę. Chodzi zawsze o towar przeznaczony do sprzedaży, a nie przykładowo o wyposażenie sklepu. W sytuacjach, w których mogą powstać wątpliwości, co jest np. wyłącznie dekoracją, a co oferowanym towarem, przedmioty nieprzeznaczone na sprzedaż należy odpowiednio oznaczyć.

Ukrywanie oznacza chowanie towaru i inne zachowania, które powodują, że klient nie ma świadomości, że dany towar jest w sklepie. Zabronionym ukrywaniem jest również wprowadzanie potencjalnego nabywcy w błąd, że konkretny towar nie jest w danym sklepie dostępny.

Odmowa sprzedaży nie stanowi wykroczenia, gdy jest ona oparta o uzasadnioną przyczynę. Co zatem może takową uzasadnioną przyczynę stanowić? Nie budzi wątpliwości, że uzasadnieniem dla odmowy sprzedaży jest sytuacja, w której jej dokonanie byłoby sprzeczne z prawem. Zatem

odmowa sprzedaży alkoholu osobie nieletniej czy leku na receptę osobie jej nieposiadającej albo też odmowa sprzedaży broni osobie bez wymaganego zezwolenia będzie odmową uzasadnioną. Jednakże w komentarzach jak i orzecznictwie brak przykładów przewidujących odmowę sprzedaży bez istnienia podstawy prawnej. Według art. 135 k.w. odmowa sprzedaży stanowi wykroczenie, gdy jest nieuzasadniona, a nie bezprawna Pozwala to przyjąć, że sprzedawca ma prawo odmówić sprzedania klientowi towaru także w innych przypadkach niż te, w których sprzedaży wprost zabraniają obowiązujące przepisy.

Wydaje się zatem, że można odmówić sprzedaży danego towaru konkretnemu klientowi w sytuacji, gdy jego sprzedaż mogłaby bezpośrednio prowadzić do powstania zagrożenia bezpieczeństwa osób i mienia. Każdy bowiem ma prawo do ochrony życia, dóbr osobistych (takich jak zdrowie czy godność), nietykalności cielesnej oraz mienia swojego i innych. Dodatkowo na sprzedawcy – pracowniku ciąży ustawowy obowiązek dbania o dobro zakładu pracy i jego mienie. W efekcie za uzasadnioną odmowę sprzedaży towaru można by uznać odmowę w sytuacji, gdy sprzedaż takiego towaru mogłaby prowadzić do zagrożenia wymienionych dóbr. Przykładowo uzasadniona mogłaby być odmowa sprzedaży ostrych, niebezpiecznych narzędzi osobie znajdującej się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających albo osobie agresywnej, grożącej pracownikom lub innym klientom.

Uzasadnienie odmowy obsłużenia klienta  może też mieć inne podstawy. Otóż sprzedawca może odmówić sprzedania danego egzemplarza towaru w sytuacji, gdy wcześniej z innym klientem umówił się, że tę rzecz dla niego zarezerwuje („odłoży”). Uzasadnieniem dla odmowy w takim przypadku będzie zawarcie z inną osobą przedwstępnej umowy sprzedaży danej rzeczy. Takie „odłożenie” nie będzie również karalnym ukryciem towaru, gdyż dana rzecz utraci, na mocy zawarcia umowy przedwstępnej, status rzeczy przeznaczonej do sprzedaży.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że podstawa odmowy może opierać się nie tylko na przepisach prawa, ale także na racjonalnej ocenie. Przyczyna uzasadniająca odmowę sprzedaży musi jednak dotyczyć samej sprzedaży lub konkretnego towaru, nie może zaś być formą penalizacji negatywnych zachowań osoby, która daną rzecz chciałaby nabyć.

Należy mieć przy tym na uwadze, że to na sprzedawcy zawsze spoczywa ciężar udowodnienia, że odmowa sprzedaży była uzasadniona.

Zobacz: Doliczanie lat zerowych do emerytury

Z perspektywy prawa cywilnego

Spójrzmy teraz na sprzedaż towaru od strony cywilistycznej. Przedsiębiorcy, co wynika z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r., są zobowiązani do podawania cen towarów przeznaczonych do sprzedaży, głównie poprzez umieszczanie ich na wywieszkach obok lub bezpośrednio na towarze. W myśl art. 543 Kodeksu cywilnego wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży. Zatem sprzedawca, wystawiając towar wraz z ceną, składa nieoznaczonemu kręgowi adresatów ofertę zawarcia umowy sprzedaży danej rzeczy. Sprzedaż dochodzi do skutki z inicjatywy kupującego poprzez przyjęcie przez niego oferty. Oferta zostaje przyjęta i umowa sprzedaży zawarta wraz z dojściem do sprzedawcy oświadczenia woli o jej przyjęciu. Wolę zakupu można oświadczyć przez każde zachowanie, które dostatecznie ją wyraża. Skoro umowa zostaje zawarta poprzez zaakceptowanie oferty, to czy z cywilistycznego punktu widzenia sprzedawca może odmówić sprzedania towaru, tj. odmówić zawarcia umowy sprzedaży?

W niektórych przypadkach sprzedawca składający ofertę będzie mógł uchylić się od zawarcia umowy z tego powodu, że nie zostały spełnione warunki określone w treści oferty, determinowane m.in. przez bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa publicznego. Przykładem może być wystawienie w sklepie alkoholu opatrzonego ceną, co będzie uznane za ofertę sprzedaży alkoholu osobom pełnoletnim. Oświadczenie przez niepełnoletniego woli nabycia alkoholu nie będzie więc skutkowało zawarciem umowy.

Podsumowując; przepisy prawa publicznego nakazują przedsiębiorcom umieszczanie cen na towarach przeznaczonych do sprzedaży. Z kolei z perspektywy cywilistycznej wystawienie towaru opatrzonego ceną stanowi ofertę sprzedaży rzeczy. Przyjęcie tej oferty (czyli zawarcie umowy sprzedaży) zależy tylko od woli potencjalnego nabywcy, a zatem sprzedawca poza nielicznymi wyjątkami nie jest władny sprzeciwić się dojściu umowy do skutku.

W świetle tych rozważań problematyczna pozostaje kwestia odmowy sprzedaży z przyczyn słusznościowych (czyli np. odmowa sprzedaży ostrego przedmiotu osobie agresywnej). Nie ulega też wątpliwości, że konieczność zawarcia umowy sprzedaży stanowi istotny problem ograniczania swobody umów, czy szerzej wolności działalności gospodarczej.

Zobacz: Interpretacje podatkowe od A do Z

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wyliczenia ZUS: Emerytury w dół od 1 kwietnia 2024 r. Kiedy o 103 zł i 136 zł? Kiedy obniżka o 27 zł i 19 zł?

    Obniżki dotyczą nowych emerytur i wynikają z nowych tablic GUS. ZUS wyliczył kwoty obniżek dla osób z kapitałem 700 000 zł i 500 000 zł.

    Wyciek danych pacjentów wrocławskiej kliniki. Prezes UODO monitoruje sprawę

    Wyciekły dane pacjentów jednej z wrocławskich klinik. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zna sprawę i podejmie odpowiednie działania w ramach przysługujących mu uprawnień i zadań.

    Rada Ministrów: Rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie sygnalistów

    Po świętach rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli tzw. sygnalistów. Projekt przewiduje, że sygnaliści będą mieli prawo do pełnego odszkodowania w razie dopuszczenia się wobec nich działań odwetowych.

    Rodzicom kończy się czas na skorzystanie z ważnego uprawnienia. Pozostał już tylko kilka tygodni. Sprawdź, czy o tym pamiętasz.

    Katalog uprawnień związanych z rodzicielstwem w ostatnich latach systematycznie się powiększa. Jednak im starsze jest dziecko, tym mniej uprawnień przysługuje rodzicom. Warto więc pamiętać o tych niewielu, z których rodzice mogą skorzystać także na starsze dzieci.

    REKLAMA

    Rząd: Premie i wszelkie dodatki zostaną wyjęte z pensji minimalnej? Czy to oznacza podwyżki?

    Dajemy pytajniki w tytule bo jest to propozycja minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk. Płaca minimalna nie ma zawierać żadnych dodatków i premii. Musi to zaakceptować premier Donald Tusk.

    Zmiany w szkołach. Mydło, papier toaletowy i papierowe ręczniki w każdej łazience? Znowelizowane przepisy nie pozostawiają wątpliwości.

    Gdyby ktoś miał wątpliwości co do tego, jakiego rodzaju środki higieniczne szkoły powinny zapewnić uczniom, to już niedługo stanie się to jasne. Procedowane są zmiany w przepisach, w wyniku których w każdej szkolnej łazience mają być dostępne co najmniej papier toaletowy, mydło do rąk i papierowe ręczniki.

    Można leczyć zęby za darmo „na NFZ”. Jaki zakres świadczeń w 2024 roku? Badania kontrolne, leczenie próchnicy, także kanałowe, protezy, usuwanie kamienia i inne

    Warto wiedzieć, że cały czas istnieje możliwość wyleczenia w Polsce zębów bezpłatnie. W ramach ubezpieczenia zdrowotnego z refundacją NFZ. Niestety nie każdy dentysta ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, bo tylko w takim gabinecie można skorzystać z darmowego leczenia. Ministerstwo Zdrowia chce zwiększyć zakres gwarantowanych świadczeń stomatologicznych. Właśnie ukazał się projekt rozporządzenia w tej sprawie.

    Ulga na dziecko. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”

    Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej, a nie samo jej posiadanie. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

    REKLAMA

    Bon energetyczny to jednorazowe świadczenie. Co jak ktoś będzie miał problemy z prądem za pół roku?

    Znamy pierwsze szczegóły dofinansowania od rządu dla osób, które będą miały kłopoty po podwyżce cen prądu. Nosi nazwę "bon energetyczny". Niestety to jednorazowe świadczenie, a nie stała pomoc dla osób ubogich.

    Nowe regulacje dotyczące cen energii w Polsce

    Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, zapowiedziała w Polsat News, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Obecnie ceny energii, gazu oraz ciepła są zamrożone w ramach wprowadzonych przez poprzedni rząd tarcz antyinflacyjnych; przepisy wygasają w połowie roku.

    REKLAMA