REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

Śledztwo i dochodzenie

Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail

Jak powinno prawidłowo przebiegać okazanie?

Okazania można dokonać podczas przesłuchiwania zarówno w odniesieniu do wizerunku osoby podejrzanej bądź oskarżonej jak również stosunku do rzeczy w celu jej rozpoznania. Należy przeprowadzić okazanie w sposób wyłączający wszelkie sugestie. Jakie warunki techniczne powinny być spełnione przy okazaniu?

Elektroniczny materiał dowodowy – część 1

W obecnych czasach aktywność społeczeństwa w głównej mierze przenosi się do cyberprzestrzeni. Każdy zostawiony ślad w Internecie może stanowić dowód elektroniczny w materiale dowodowym. Czy takie dowody nadają się do spraw sądowych?

Więcej uprawnień dla osoby zawiadamiającej o przestępstwie

Od 23 lipca 2013 r. osoba, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie nie będąc pokrzywdzonym może wnieść zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, jeżeli wskutek przestępstwa doszło do naruszenia jej praw. Przysługuje jej ponadto zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa.

Areszt i prawa zatrzymanego w UK

Każdej osobie zatrzymanej przysługuje prawo do darmowej porady adwokata przed i podczas przesłuchania. Policja ma prawo zatrzymać podejrzanego na 24 godziny.

REKLAMA

Cele postępowania przygotowawczego

Postępowanie przygotowawcze ma dwie formy: śledztwo i dochodzenie. W świetle przepisów kodeksu postępowania karnego ustawodawca zdefiniował jakie cele mają przyświecać prowadzeniu postępowania przygotowawczego, przy czym najnowsza nowelizacja (modyfikująca te cele) została dokonana ze szkodą dla całego postępowania karnego.

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. W postępowaniu przygotowawczym prokurator udzielając zezwolenia na porozumiewanie się może w szczególnie uzasadnionym wypadku zastrzec, że będzie przy tym obecny sam lub osoba przez niego upoważniona oraz zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą. Podkreślenia wymaga jednak, że wskazane obostrzenia nie mogą być utrzymywane ani dokonane po upływie 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.

Merytoryczna kontrola aktu oskarżenia

Merytoryczna kontrola aktu oskarżenia oznacza zasadniczo kontrolę przez sąd zasadności i słuszności aktu oskarżenia. Kontrola taka może mieć dwojaki charakter: może być kontrolą uprzednią (dokonaną przed otwarciem przewodu sądowego tj. przed odczytaniem aktu oskarżenia) lub kontrolą następczą (dokonywaną w toku postępowania sądowego). Należy mieć też na uwadze, że sam wyrok wydawany przez sąd również jest odniesieniem się do treści i zarzutów aktu oskarżenia.

Brak faktycznych podstaw oskarżenia

Po otrzymaniu aktu oskarżenia Prezes Sądu dokonuje jego analizy pod kątem wymagań formalnych (tzw. kontrola formalna) a następczo dokonuje tzw. kontroli merytorycznej aktu oskarżenia. Polega to na jego analizie w kontekście zebranego w sprawie materiału dowodowego. Prezes Sądu może wydać zarządzenie o skierowaniu sprawy na posiedzenie celem sprawdzenia, czy sprawy nie należy umorzyć z powodu oczywistego braku podstaw oskarżenia.

REKLAMA

Kto prowadzi dochodzenie?

Jedna z różnic pomiędzy śledztwem a dochodzeniem zasadza się na podziale podmiotów, które mogą prowadzić wskazane formy postępowań przygotowawczych. Analiza kto może prowadzić dochodzenie zostanie przedstawiona poniżej.

Instytucja zwrotu sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia śledztwa lub dochodzenia

Instytucja zwrotu sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia przez niego dochodzenia lub śledztwa jest uprawnieniem sądu, z którego może skorzystać po wpłynięciu aktu oskarżenia a przed rozpoczęciem postępowania. Jest jednym z możliwych elementów tzw. uprzedniej merytorycznej kontroli aktu oskarżenia.

Związanie sądu treścią aktu oskarżenia

Sąd nie jest związany w sposób mechaniczny pełną treścią aktu oskarżenia, tzn. kwalifikacją prawną zarzutów lub opisem czynu i może te elementy aktu oskarżenia zmodyfikować. Tym co wiąże Sąd jest natomiast samo zdarzenie historyczne będące podstawą tego aktu.

W jakich sprawach prowadzi się śledztwo?

Śledztwo jest główną (podstawową) formą prowadzenia postępowania przygotowawczego. W stosunku do dochodzenia jest bardziej sformalizowane i zajmuje się sprawami o “cięższym rodzaju gatunkowym”. Niniejsze opracowanie przedstawia, w jakich sprawach prowadzone jest śledztwo.

W jakich sprawach prowadzi się dochodzenie?

Ustawodawca wyróżnia dwie formy prowadzenia postępowania przygotowawczego tj. śledztwo i dochodzenie. Różnią się one zakresem podmiotowym spraw. Celem niniejszego opracowania jest wyjaśnienie, kiedy w sprawie może być prowadzone dochodzenie.

Istotne decyzje śledczych w dochodzeniu nie wymagające uzasadnienia

Dochodzenie z założenia jest uproszczoną i szybką formą postępowania przygotowawczego (w stosunku do głównej jego formy tj. śledztwa). W związku z powyższym ustawodawca przewidział wiele różnic formalnych oraz wiele uproszczeń dla śledczych prowadzących sprawę w trybie dochodzenia. Jednym z przejawów tych proceduralnych uproszczeń jest wydawanie przez śledczych istotnych decyzji procesowych bez konieczności ich uzasadniania.

Czas trwania postępowania przygotowawczego

Jednym z problemów, który pojawia się często w praktyce jest to, jaki jest możliwy czas trwania postępowania przygotowawczego i czy są jakieś możliwości jego przyśpieszenia.

Kontrola formalna aktu oskarżenia

Każdy akt oskarżenia wnoszony przez oskarżyciela podlega wstępnej kontroli tzw. formalnej, która weryfikuje czy spełnia on wszystkie ustawowe formalne wymogi pod rygorem zwrotu aktu oskarżenia w celu uzupełnienia braków.

Czym jest umorzenie rejestrowe?

Umorzenie rejestrowe jest instytucją z kodeksu postępowania karnego. To jeden ze sposobów zakończenia postępowania przygotowawczego.

Następcza merytoryczna kontrola aktu oskarżenia

Merytoryczna następcza kontrola aktu oskarżenia polega na tym, iż sąd rozpoznaje zasadność i słuszność aktu oskarżenia oraz jego dowodowe podstawy już w toku postępowania (tj. po rozpoczęciu przewodu sądowego – odczytaniu aktu oskarżenia). Ten aspekt odróżnia tę formę merytorycznej kontroli od kontroli uprzedniej – dokonywanej przez rozpoczęciem postępowania.

Wstępna kontrola aktu oskarżenia

Merytoryczna uprzednia kontrola aktu oskarżenia polega na tym, że sąd jeszcze przed wyznaczeniem terminu rozprawy (i dalszym procedowaniem) dokonuje swoistej kontroli względem treści aktu oskarżenia. To właśnie ów etap kontroli sądowej wyróżnia ją od kontroli następczej (która następuje w już w toku postępowania sądowego).

Komputerowe sekcje zwłok już wkrótce w Polsce

Wirtualne sekcje zwłok do tej pory były rzadkością. Ma to zmienić nowe centrum badawczo-rozwojowe powstające w Łodzi.

Wniosek o ściganie przestępstwa

W Kodeksie karnym część przestępstw została określona przez ustawodawcę jako wnioskowe, co oznacza, iż ściganie tych przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego (co wynika z charakteru wskazanych przestępstw). Złożenie wskazanego wniosku powoduje wszczęcie przez organy śledcze postępowania z urzędu, z tym, że istnieje możliwość cofnięcia wniosku o ściganie (z wyjątkiem przestępstwa gwałtu) za zgodą odpowiednio prokuratora lub sądu.

Obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

Zgodnie z treścią przepisu art. 304 § 1 Kodeksu postępowania karnego, każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. Użyte określenie oznacza, iż jest to moralny obowiązek każdego praworządnego człowieka. Z uwagi na to, iż jest to moralny obowiązek, to za jego naruszenie (tj. nie zgłoszenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa) nie grozi żadna kara, za wyjątkiem wyraźnie prawem przewidzianych szczególnych sytuacji.

Czym są czynności sprawdzające?

Zagadnienie prowadzenia czynności sprawdzających reguluje art. 307 Kodeksu postępowania karnego. Są to czynności, które mogą być podejmowane po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie, mające na celu zweryfikowanie wstępne czy zachodzi konieczność wszczęcia postępowania. Czynności te są obligatoryjne, jeśli zawiadomienie o przestępstwie jest anonimowe. Można je również przeprowadzić w celu weryfikacji tzw. informacji własnych organu ścigania.

Czy można przeprowadzić przeszukanie w nocy?

Przeszukanie jest czynnością przykrą i uciążliwą dla osób rewidowanych. W związku z tym, co do zasady, nie można jej dokonywać w pomieszczeniach zamieszkałych w porze nocnej, czyli od godziny 22 do godziny 6. Przeszukanie w porze nocnej można przeprowadzić tylko w przypadkach nie cierpiących zwłoki i tylko przy poszukiwaniu osób podejrzanych o przestępstwo poważniejsze, lub dowodów takiego przestępstwa.

Kiedy śledztwo a kiedy dochodzenie?

W przypadku popełnienia przestępstwa w zależności od jego rodzaju, a ściślej od zagrożenia sankcją karną wszczęte będzie z urzędu, bądź na wniosek pokrzywdzonego śledztwo (przez prokuratora) lub dochodzenie(przez Policję)

Czy można uczestniczyć w czynnościach śledztwa?

Postępowanie przygotowawcze może być prowadzone w formie śledztwa lub dochodzenia. Stroną tego postępowania jest pokrzywdzony i w związku z tym przysługują mu określone prawa. Może on żądać dopuszczenia do każdej czynności dowodowej, składać wnioski o dokonanie czynności śledztwa, a także przeglądać akta dotyczące sprawy.

Znaczenie aktu oskarżenia

Sporządzenie aktu oskarżenia przez prokuratora (lub inny uprawniony organ) jest jednym ze sposobów zakończeniem prowadzonego postępowania przygotowawczego. Kierunek tej decyzji procesowej jest jednoznaczny – oznacza skierowanie danej sprawy do sądu z żądaniem ukarania sprawcy za wskazany w akcie oskarżenia czyn. Tym samym skierowanie aktu oskarżenia do sądu oznacza przeniesienie prowadzonego postępowania na etap sądowy i powoduje zmianę pozycji procesowej podejrzanego, który staje się oskarżonym.

Formalne wymogi aktu oskarżenia

Wniesienie aktu oskarżenia to czynność procesowa kończąca postępowanie przygotowawcze i uruchamiające kolejny etap postępowania karnego – postępowanie sądowe. Jest to wyraz procesowego żądania oskarżyciela aby skazać osobę oskarżoną za przypisane jej w akcie oskarżenia czyny. Każdy akt oskarżenia musi spełniać kilka podstawowych warunków formalnych.

Jaki jest termin wniesienia aktu oskarżenia?

Akt oskarżenia wnoszony jest przez prokuratora w ciągu 14 dni od zamknięcia śledztwa lub w ciągu 14 dni od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję (w przypadku jego zatwierdzenia lub zmiany przez prokuratora). Jeżeli podejrzany jest aresztowany wskazany termin jest krótszy i wynosi 7 dni. Są to terminy instrukcyjne, których przekroczenie nie skutkuje bezskutecznością czynności wniesienia aktu oskarżenia.

Organy prowadzące postępowanie przygotowawcze

Polska ma bardzo rozbudowany aparat organów ścigania. Wynika to z faktu, iż postępowanie przygotowawcze może być prowadzone przez dużą grupę organów ścigania. W zależności od formy postępowania przygotowawczego mogą je prowadzić różne organy - od wyspecjalizowanych w tych czynnościach prokuratury, czy ABW (w przypadku śledztwa) poprzez organy instytucji, których głównym celem nie jest prowadzenie tych postępowań takich jak organy Inspekcji Handlowej, czy Straży Leśnej Lasów Państwowych (w przypadku dochodzenia).

Zaznajomienie z materiałami postępowania przygotowawczego

Czynność końcowego zaznajomienia podejrzanego oraz jego obrońcy z materiałami postępowania przygotowawczego jest czynnością zamykającą to postępowanie, której przeprowadzenie oznacza, iż organ ścigania podjął już decyzję o wniesieniu aktu oskarżenia w sprawie. Przeprowadzenie tej czynności jest fakultatywne i zależy od tego, czy podejrzany (lub jego obrońca) złożyli wniosek o jej przeprowadzenie. Po dokonaniu tej czynność podejrzany wraz z obrońcą mogą składać wnioski dowodowe o uzupełnienie śledztwa (lub dochodzenia).

Kto ma dostęp do akt w postępowaniu przygotowawczym?

W toku postępowania przygotowawczego stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta (oraz umożliwia sporządzanie odpisów i kserokopii, w tym uwierzytelnionych) jedynie za zgodą prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Za zgodą prokuratora akta mogą być udostępniane w wyjątkowych przypadkach osobom trzecim. Jest to realizacja tzw. zasady tajności akt postępowania przygotowawczego.

Jak długo trwa postępowanie przygotowawcze?

Polska procedura karna zawiera określenie czasu trwania postępowania przygotowawczego. Jest to odpowiednio 2 miesiące dla dochodzenia oraz 3 miesiące dla śledztwa. Wskazać jednak należy, iż są to jednak terminy jedynie instrukcyjne i mogą być one w określony ustawowo sposób wydłużane aż do czasu zgromadzenia materiału dowodowego pozwalającego na podjęcie decyzji, co do sposobu zakończenia postępowania przygotowawczego. Na bezczynność (przewlekłość) postępowania przygotowawczego przysługuje stronie skarga.

Odpowiedzialność za wypadek komunikacyjny

Odpowiedzialność za wypadek komunikacyjny przewiduje artykuł 177 Kodeksu karnego. Przepis ten chroni bezpieczeństwo w komunikacji, a także najbardziej fundamentalne wartości jakimi są zdrowie i życie człowieka.

REKLAMA