REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zachowek i dział spadku - vademecum

Anna Winczakiewicz
Zachowek przysługuje ściśle określonemu kręgowi osób. Jego wysokość zaś uzależniona jest od osoby spadkobiercy oraz dokonanych darowizn, zapisów i poleceń.
Zachowek przysługuje ściśle określonemu kręgowi osób. Jego wysokość zaś uzależniona jest od osoby spadkobiercy oraz dokonanych darowizn, zapisów i poleceń.

REKLAMA

REKLAMA

Komu przysługuje zachowek, czym jest niegodność dziedziczenia i jak przeprowadzić umowny dział spadku? W poradniku wszystko o zachowku i dziale spadku.

Prawo do zachowku

REKLAMA

Zachowek polega na zapewnieniu określonym w ustawie osobom pewnej korzyści pieniężnej ze spadku. Pominięcie w testamencie małżonka, dziecka czy rodzica lub zminimalizowanie ich udziału w spadku prowadzi do uzyskania przez nich prawa do zachowku.

Osoby takie w ciągu 5 lat od ogłoszenia testamentu bądź otwarcia spadku – dla wyrównania wysokości zachowku, mogą dochodzić swoich praw. Po tym czasie uprawnienie ulega przedawnieniu.

Zobacz również: Czym jest zachowek

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli spadkobiercy nie chcą wypłacić zachowku, sprawę należy skierować do sądu cywilnego. Właściwym sądem będzie sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, czyli ten sam co w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku.

Zobacz również: Jak dochodzić zachowku

Zobacz również: Krok po kroku - jak napisać pozew o zachowek?

Krąg uprawnionych

Przesłanką nabycia prawa do zachowku jest dziedziczenie według ustawy. Zakres osób, którym przysługuje zachowek jest ograniczony, oparty jest na więzi rodzinnej między uprawnionym a spadkobiercami. Uprawnieni są przede wszystkim dzieci i małżonek, w dalszej kolejności wnuki, prawnuki i rodzice testatora. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, prawo do zachowku przechodzi na jego dzieci, czyli wnuki spadkodawcy. W przypadku braku zstępnych spadkodawcy, do zachowku są uprawnieni jego rodzice. Analogicznie należy traktować sytuację, w której dane osoby żyją, jednak są traktowani tak, jakby nie dożyli otwarcia spadku (zostali uznani za niegodnych dziedziczenia, odrzucili spadek, zrzekli się dziedziczenia po spadkodawcy).

Zobacz również: Zachowek dla najbliższych krewnych

Zobacz również: Kiedy zachowek przysługuje przy dziedziczeniu ustawowym

Jedną z przyczyn pozbawienia zachowku jest niegodność dziedziczenia. Ma ona miejsce gdy krewny popełnił ciężkie umyślne przestępstwo przeciwko spadkodawcy lub nakłonił go podstępem lub groźbą do sporządzenia lub odwołania testamentu; ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił, przerobił testament bądź świadomie skorzystał z takiego fałszywego testamentu.

Inną możliwością jest wyłączenie małżonka, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji a żądanie to było uzasadnione.

Zobacz również: Czy można pozbawić spadkobiercę zachowku

Zobacz również: Pozbawienie spadku krewnego – cz. 1

Zobacz również: Pozbawienie spadku krewnego – cz. 2

Wysokość zachowku

Wyliczając zachowek należy ustalić jaki udział przypadałby danej osobie, jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu.

Wysokość zachowku nie ma stałej wartości. Jest też uzależniona od wieku oraz charakterystyki spadkobiercy ustawowego. Co do zasady zachowek wynosi 1/2 tego, co dana osoba otrzymała by gdyby dziedziczyła ustawowo. Jednakże wobec osób trwale niezdolnych do pracy oraz osób małoletnich zachowek wynosi 2/3 tego, co otrzymaliby przy dziedziczeniu ustawowym.

Zobacz również: Jak wylicza się zachowek

Zobacz również: Kiedy wyższy zachowek

Zobacz również: Jak obliczyć zachowek dla dzieci wydziedziczonego

Osoba ubiegająca się o zachowek musi pamiętać o tym, iż na zachowek zalicza jej się wszystko to co otrzymała od spadkodawcy zarówno w formie darowizny przed śmiercią, jak i w formie zapisu bądź polecenia w testamencie.

Zobacz również: Jak bronić się przed zapłatą zachowku

Zobacz również: Jaki podatek od zachowku

Zaliczanie darowizn do zachowku

Wyliczywszy wartość należy się następnie zastanowić, czy i jak spadkodawca zadbał za życia o uprawnionych do zachowku. Pod uwagę bierze się wszystkie darowizny dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku. W sytuacji gdzie uprawnionymi są dzieci spadkodawcy do zachowku zalicza się koszty wychowania, oraz wykształcenia, które poniósł spadkodawca, jeśli przekroczyły przeciętną wartość w danym środowisku. Jeśli zaś uprawnionymi do zachowku są potomkowie zstępnego spadkodawcy, na poczet zachowku zalicza się darowizny udzielone ich rodzicom.

Zobacz również: Darowizny doliczane do zachowku

Zobacz również: Zaliczenie darowizny na schedę spadkową a zachowek

Zobacz również: Zachowek a darowizna

Wydziedziczenie spadkobiercy

Prawa do zachowku nie nabywa osoba, która zrzekła się dziedziczenia na drodze umowy ze spadkodawcą oraz osoba skutecznie wydziedziczona.

Wydziedziczenie jest pozbawieniem prawa do zachowku, który przysługiwałby spadkobiercom na podstawie dziedziczenia ustawowego.

Zobacz również: Czym jest wydziedziczenie

Zobacz również: Kiedy można wydziedziczyć spadkobiercę

Aby wydziedziczenie było ważne, z treści testamentu musi wynikać również przyczyna wydziedziczenia. Może to być sytuacja, gdzie spadkobierca:

  1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
  2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, lub wolności albo rażącej obrazy czci;
  3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Skutkiem wydziedziczenia jest pozbawienie prawa do zachowku, który jednak przysługuje zstępnym uprawnionego, czyli jego dzieciom, wnukom.

Zobacz również: Wydziedziczenie spadkobiercy niedopełniającego obowiązków rodzinnych

Przyczyną pozbawienia prawa do zachowku może być również przedawnienie się roszczenia – okres ten wynosi 3 lata od ogłoszenia spadku.

Dział spadku

Zobacz również: Jak dzielić spadek?

Zobacz również: Jak napisać wniosek o dział spadku

Zobacz również: Jakie są zasady działu spadku

W ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku spadkobiercy powinni złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku lub odrzuceniu go. W tym celu spadek należy oszacować i określić jakie przedmioty i prawa wchodzą w jego skład.

Umowny dział spadku

W sytuacji, w której wszyscy spadkodawcy są zgodni co do zakresu i szczegółów podziału majątku wchodzącego w skład masy spadku, mogą oni sporządzić umowę regulującą zasady podziału spadku. Będzie ona skuteczna, jeżeli umowę podpiszą wszyscy spadkodawcy. Przepisy nie precyzują formy umowy, chyba że w skład spadku wchodzi nieruchomość – wtedy konieczna jest forma aktu notarialnego.

Zobacz również: Umowny dział spadku

W umownym dziale spadku spadkobiercy mogą dokonać podziału spadku w naturze, przyznać cały spadek jednemu ze spadkobierców lub kilkorgu z nich albo sprzedać spadek osobie nie będącej spadkobiercą.

Możliwa jest sprzedaż spadku, jego części jak i udziału spadkowego. Instytucja sprzedaży spadku wiąże się nie tylko z przeniesieniem własności rzeczy i praw należących do spadku – ale także z przejściem praw i obowiązków spadkodawcy.

Zobacz również: Sprzedaż spadku

Zobacz serwis: Zachowek i dział spadku

Zobacz również: Bezpłatne porady prawne na naszym Forum

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rada Ministrów: Rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie sygnalistów

    Po świętach rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli tzw. sygnalistów. Projekt przewiduje, że sygnaliści będą mieli prawo do pełnego odszkodowania w razie dopuszczenia się wobec nich działań odwetowych.

    Rodzicom kończy się czas na skorzystanie z ważnego uprawnienia. Pozostał już tylko kilka tygodni. Sprawdź, czy o tym pamiętasz.

    Katalog uprawnień związanych z rodzicielstwem w ostatnich latach systematycznie się powiększa. Jednak im starsze jest dziecko, tym mniej uprawnień przysługuje rodzicom. Warto więc pamiętać o tych niewielu, z których rodzice mogą skorzystać także na starsze dzieci.

    Rząd: Premie i wszelkie dodatki zostaną wyjęte z pensji minimalnej? Czy to oznacza podwyżki?

    Dajemy pytajniki w tytule bo jest to propozycja minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk. Płaca minimalna nie ma zawierać żadnych dodatków i premii. Musi to zaakceptować premier Donald Tusk.

    Zmiany w szkołach. Mydło, papier toaletowy i papierowe ręczniki w każdej łazience? Znowelizowane przepisy nie pozostawiają wątpliwości.

    Gdyby ktoś miał wątpliwości co do tego, jakiego rodzaju środki higieniczne szkoły powinny zapewnić uczniom, to już niedługo stanie się to jasne. Procedowane są zmiany w przepisach, w wyniku których w każdej szkolnej łazience mają być dostępne co najmniej papier toaletowy, mydło do rąk i papierowe ręczniki.

    REKLAMA

    Można leczyć zęby za darmo „na NFZ”. Jaki zakres świadczeń w 2024 roku? Badania kontrolne, leczenie próchnicy, także kanałowe, protezy, usuwanie kamienia i inne

    Warto wiedzieć, że cały czas istnieje możliwość wyleczenia w Polsce zębów bezpłatnie. W ramach ubezpieczenia zdrowotnego z refundacją NFZ. Niestety nie każdy dentysta ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, bo tylko w takim gabinecie można skorzystać z darmowego leczenia. Ministerstwo Zdrowia chce zwiększyć zakres gwarantowanych świadczeń stomatologicznych. Właśnie ukazał się projekt rozporządzenia w tej sprawie.

    Ulga na dziecko. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”

    Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej, a nie samo jej posiadanie. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

    Bon energetyczny to jednorazowe świadczenie. Co jak ktoś będzie miał problemy z prądem za pół roku?

    Znamy pierwsze szczegóły dofinansowania od rządu dla osób, które będą miały kłopoty po podwyżce cen prądu. Nosi nazwę "bon energetyczny". Niestety to jednorazowe świadczenie, a nie stała pomoc dla osób ubogich.

    Nowe regulacje dotyczące cen energii w Polsce

    Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, zapowiedziała w Polsat News, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Obecnie ceny energii, gazu oraz ciepła są zamrożone w ramach wprowadzonych przez poprzedni rząd tarcz antyinflacyjnych; przepisy wygasają w połowie roku.

    REKLAMA

    Jakie będą emerytury od kwietnia 2024? ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS

    Od kwietnia 2024 roku ZUS będzie korzystać z nowej tablicy GUS do obliczania wysokości nowo przyznawanych emerytur. Najnowsza tablica dalszego trwania życia powoduje obliczenie emerytury osoby w wieku 60 lat niższej o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż na podstawie poprzedniej tablicy.

    Kilka dodatków osłonowych na jeden adres. Jak z tym było w dodatku węglowym?

    Jeszcze przez miesiąc można składać wnioski o dodatek osłonowy. Stałym problemem jest złożenie kilku wniosków z jednego adresu. Częsta sytuacja, gdy w domu na parterze mieszkają teściowie, na piętrze młode małżeństwo z dzieckiem.

    REKLAMA