REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych

Aleksandra Pajewska
Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych/ Fot. Fotolia
Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ograniczenie dziedziczenia długów spadkowych tylko do wysokości majątku spadku to główna zmiana wprowadzona nowelizacją kodeksu cywilnego. Zgodnie z przyjętym przez rząd projektem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ma być od 2015 r. zasadą prawa spadkowego.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw została przyjęta przez rząd w dniu 12 sierpnia 2014 r. Nowe rozwiązania mają na celu ochronę spadkobierców przed nieoczekiwaną i dolegliwą odpowiedzialnością za długi spadkowe. Wskazane poniżej zmiany wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ich w Dzienniku Ustaw.

REKLAMA

Koniec dziedziczenia długów spadkowych

Przyjęcie spadku

Zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 ze zm.) w prawie spadkowym zostały przewidziane dwa sposoby przyjęcia spadku:

  • proste przyjęcie spadku,
  • przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Rozróżnienie to dotyczy w dużej mierze zakresu odpowiedzialności ponoszonej przez spadkobiercę za długi spadkowe, tzn. takie które zmarły zaciągnął za życia.

REKLAMA

W pierwszym przypadku spadkobierca ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za długi. Wierzyciele zmarłego są więc uprawnieni do żądania spłaty długów z całego majątku spadkobiercy. W obecnym stanie prawnym właśnie ta forma jest preferowaną przez ustawodawcę.  Istnieje domniemanie przyjęcia spadku wprost (tzw. milczące przyjęcie spadku).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dużo bardziej korzystna (dla spadkobiercy, nie dla wierzycieli) jest druga, przewidziana prawem opcja. Tutaj odpowiedzialność spadkobiercy za długi jest ograniczona tylko do wysokości otrzymanego majątku. Wierzyciele mogą żądać spłaty zobowiązań wyłącznie do wysokości majątku spadkowego. Obdarowany nie jest więc zobowiązany do uiszczania ich z majątku pozaspadkowego (osobistego). Ta opcja, tak jak odrzucenie spadku, wymaga stosownego oświadczenia ze strony samego zainteresowanego.

Wartość stanu czynnego spadku wynosi 50 tys. zł. Dług zmarłego jest natomiast równy kwocie 100 tys. zł. W przypadku prostego przyjęcia spadku wierzyciel będzie mógł domagać się zapłaty całej kwoty (100 tys.). Gdy spadkobierca zdecyduje się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, wierzyciel uzyska spłatę jedynie 50 tys. zł.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Zgodnie ze znowelizowaną treścią art. 1015 § 2 kodeksu cywilnego brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w  § 1  jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił lub podał nie istniejące długi (art. 1031 kc).

Prawo spadkowe na nowych zasadach

Odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe zmarłego została więc ograniczona jedynie do wysokości masy spadkowej.

Termin złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku

Termin na złożenie stosownego oświadczenia to 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Ustawodawca przyjmuje więc domniemanie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Testament ustny – zmiany w prawie spadkowym

REKLAMA

Na temat terminu na złożenie oświadczenia o przyjęciu/ odrzuceniu spadku wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 15 stycznia 1991 r. (III CZP 75/90) SN jednoznacznie stwierdził, że termin ten rozpoczyna się - zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych - z dniem, w którym dowiedzieli się oni z właściwego źródła o tym, że testament z uwagi na niezachowanie prawem przepisanej formy jest nieważny. Od tej chwili liczy się termin sześciomiesięczny.

Z kolei w wyroku z 13 grudnia 2012 r. (V CSK 18/12) SN wskazał, że termin ten ma charakter zawity. Ukształtowanie w art. 1015 § 1 k.c. terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jako terminu zawitego prawa materialnego oznacza, że z chwilą jego upływu wygasa uprawnienie do skorzystania z tego prawa podmiotowego, a oświadczenie złożone po upływie terminu nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Upływ terminu uwzględniany jest z urzędu, nie ma żadnych możliwości jego przedłużenia, a w art. 1015 § 2 k.c. przewidziane zostały konsekwencje biernego zachowania się spadkobiercy, w postaci prostego przyjęcia spadku (w tym zakresie wyrok straci aktualność wraz z wejściem w życie znowelizowanych przepisów). A ponadto jego bieg jest oddzielnie liczony zarówno, co do każdego spadkobiercy, jak i co do każdego z tytułów powołania.

Domniemanie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Dotychczas w prawie spadkowym także występowało domniemanie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Dotyczyło jednak wyłącznie ustawowo wskazanego katalogu osób. Do uprzywilejowanych z tego tytułu należeli spadkodawcy:

  • którzy nie mieli pełnej zdolności do czynności prawnych,
  • wobec których istniała podstawa do całkowitego ubezwłasnowolnienia,
  • będący osobami prawnymi.

Ustawodawca chronił więc interesy pewnych grup spadkobierców m.in.: osób małoletnich.

Proste przyjęcie spadku

Zasadą było domniemanie prostego przyjęcia spadku. Co oznaczało, że spadkobierca ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za długi zaciągnięte przez spadkodawcę przed śmiercią. Jako przykład takich zobowiązań wskazać można kredyty bankowe, zaciągnięte pożyczki, zaległości z tytułu czynszu za najem mieszkania. W praktyce częste były więc przypadki, w których obdarowany spadkiem nie uzyskał z tego tytułu żadnych korzyści majątkowych, co gorsza musiał wyłożyć środki finansowe pochodzące z innych źródeł (np. wynagrodzenia za pracę lub sprzedaży własnego samochodu czy domu) na pokrycie zobowiązań zmarłego. Niezłożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ustawowo wskazanym terminie pociągało za sobą negatywne konsekwencje finansowe.

Zmiany mają na celu ochronę obywateli przed niekorzystnymi skutkami braku złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. W tym przypadku więc nieznajomość prawa nie zaszkodzi obywatelom.

Polecamy serwis: Sprawy rodzinne

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 ze zm.).

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 24 lipca 2014 r.).

Wyrok SN z dnia 15 stycznia 1991 r. (III CZP 75/90).

Wyrok SN z 13 grudnia 2012 r. (V CSK 18/12).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(1)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • ewa
    2022-10-29 17:40:17
    To jest właściwy temat dla notariusza. Osobiście w razie potrzeby korzystam z porad notariusz Cejrowskiej i nigdy się nie zawiodłam.
    0
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS już wypłacił "trzynaste" emerytury pierwszym emerytom i rencistom. Kiedy dostaną następni?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wypłaty trzynastych emerytur. Do blisko 913 tys. osób trafiło łącznie ponad 1,6 mld zł - poinformował PAP rzecznik ZUS Paweł Żebrowski. Kolejny termin wypłaty trzynastek przypada na 5 kwietnia.

Świadczenie pielęgnacyjne w 2024 r. według “starych” i “nowych” zasad. Wymogi co do uprawnionych, zbieg uprawnień i inne problemy

Od początku 2024 roku weszły w życie “nowe” zasady ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne, ale niezależnie od tego świadczenie to może być nadal przyznane według “starych” zasad. Na czym polega różnica i jakie wnioski płyną z analizy orzecznictwa sądowego w tym zakresie?

Dziś w Kościele katolickim Wielki Piątek. Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego wiernych obowiązuje post ścisły

W Wielki Piątek, zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, wiernych obowiązuje nie tylko wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, ale post ścisły, czyli trzy posiłki, przy czym tylko jeden do syta, a dwa lekkie. Prawem o wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły 14. rok życia, prawem zaś o poście są związane wszystkie osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia 60. roku życia. Z przestrzegania wstrzemięźliwości zwolnione są osoby chore oraz te, które nie mają możliwości wyboru pokarmu (dotyczy m.in. punktów zbiorowego żywienia), przy czym wyjątek ten nie dotyczy postu ścisłego w Środę Popielcową i Wielki Piątek.

Prace domowe: Nauczyciele nie wiedzą jak stosować definicje z rozporządzenia [1 kwietnia 2024 r.]

Rozporządzenie wprowadza zakaz prac domowych dla młodszych uczniów. Jednocześnie dopuszcza - z ograniczeniami - zadawanie takich prac w klasach IV-VIII szkoły podstawowej. 

REKLAMA

Wybory samorządowe - głosowanie przez pełnomocnika. Ostatni dzień na złożenie wniosku [np. niepełnosprawni, seniorzy]

Piątek 29 marca 2024 r. jest ostatnim dniem, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

Czy można w trakcie roku szkolnego wypisać dziecko z religii? Sprawdź, jakie informacje znajdą się na świadectwie.

Decyzja o zapisaniu dziecka na lekcje religii organizowanie w szkole nie dla wszystkich rodziców jest łatwa. Zdarza się, że już w trakcie roku szkolnego dochodzą do wniosku, że nie była ona właściwa i chcieliby zmienić.

W Wielki Piątek 29 marca 2024 r. niektóre markety spożywcze otwarte dłużej

W jakich godzinach zrobimy zakupy w Wielki Piątek i Wielką Sobotę? Prezentujemy przydatne zestawienie popularnych placówek handlowych.

Infor.pl: Byłym policjantom chyba nie podobają się rządowe zachęty powrotu do służby

Rząd proponuje nowelizację ustawy o Policji. Jej celem jest zachęcenie do powrotu do służby byłym policjantem. Ci odnieśli się do propozycji w internetowych komentarzach. W większości internauci wyrażają negatywne opinie.

REKLAMA

Wyliczenia ZUS: Emerytury w dół od 1 kwietnia 2024 r. Kiedy o 103 zł i 136 zł? Kiedy obniżka o 27 zł i 19 zł?

Obniżki dotyczą nowych emerytur i wynikają z nowych tablic GUS. ZUS wyliczył kwoty obniżek dla osób z kapitałem 700 000 zł i 500 000 zł.

Wyciek danych pacjentów wrocławskiej kliniki. Prezes UODO monitoruje sprawę

Wyciekły dane pacjentów jednej z wrocławskich klinik. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zna sprawę i podejmie odpowiednie działania w ramach przysługujących mu uprawnień i zadań.

REKLAMA