Prawo karne wykonawcze

Rzecznik praw obywatelskich kontynuuje starania w celu zapewnienia osadzonym w zakładach karnych prawa do dostępu do stron internetowych instytucji unijnych. Po raz drugi RPO wystąpił w tej sprawie do kierownictwa Służby Więziennej.

Osadzeni w zakładach karnych powinni mieć zapewniony dostęp do stron internetowych instytucji unijnych. Służba Więzienna zapewniała kiedyś skazanym szerszy dostęp do stron internetowych niż obecnie. Obejmował on nie tylko strony BIP poszczególnych polskich instytucji, ale istotne dla osób pozbawionych wolności strony Europejskiego Trybunału Praw Człowieka czy instytucji Unii Europejskiej. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje w tej sprawie do Służby Więziennej.

Wbrew pozorom zakłady karne nie są jednakowe, gdyż dzielą się one pod względem rygorów jakie w nich panują jak również pod względem tego, dla kogo są przeznaczone. Jak zatem dzieli się zakłady karne?

Kontrola osobista więźnia stanowi przedmiot zmian w Kodeksie karnym wykonawczym. Przepisy regulujące kontrolę osobistą przeprowadzaną przez Policję, Straż Graniczną, straż gminną, ABW i CBA powinny odnosić się także do Straży Więziennej. Muszą określać granice tej kontroli oraz przewidywać możliwości zaskarżenia jej do sądu.

Względem skazanego na karę ograniczenia wolności, który odbył co najmniej połowę orzeczonej kary ograniczenia wolności, sąd może orzec o zwolnieniu go z reszty kary, jeśli skazany przestrzegał w tym czasie porządku prawnego. W tym celu skazany, jego obrońca lub kurator sądowy powinni złożyć do sądu wniosek o skrócenie kary ograniczenia wolności.

Jeżeli natychmiastowe wykonanie grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny ciężkie skutki, sąd może rozłożyć grzywnę na raty. Należy jednak pamiętać o tym, że sąd może swoją decyzję odwołać w uzasadnionych przypadkach. Jak powinien wyglądać wzorcowy wniosek o rozłożenie grzywny na raty?

Obok instytucji znanych w postępowaniu wykonawczym jak odroczenie wykonania kary lub przerwa w karze w konkretnie wskazanych w kodeksie karnym wykonawczym przypadkach może dojść do zawieszenia postępowania wykonawczego.

Więźniowie będą mogli pracować na rzecz samorządu terytorialnego, spółek prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, a także gminy, powiatu lub województwa. Takie zmiany przewidziane zostały w ustawie o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz ustawie o ustanowieniu „Programu modernizacji Służby Więziennej w latach 2017–2020”.

Nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego wprowadziła zmiany w zakresie szczególnej ochrony skazanego, którego życie lub zdrowie jest poważnie zagrożone. Jakie warunki muszą być spełnione, by skazany został objęty ochroną? Kto może o nią wnioskować?

Istnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej w systemie polskiego prawa karnego wykonawczego ma uświadamiać osoby skazane oraz pokazywać, że każde naruszanie przez nich zakazów i nakazów związanych z odbywaniem kary pozbawienia wolności powodować będzie szybką i zdecydowaną reakcję władz zakładu karnego. Sytuacja taka z założenia ma kształtować osobowość oraz postawę osób osadzonych i jednocześnie ułatwiać kierowanie jednostkami penitencjarnymi.

W polskiej procedurze karnej wyróżniamy trzy stadia postępowania. Polskie postępowanie karne dzieli się na postępowanie przygotowawcze, sądowe (jurysdykcyjne) oraz wykonawcze.

Na gruncie prawa karnego wykonawczego wszelkie procedury oraz zachowania zarówno podmiotów postępowania jak i organów wykonujących orzeczenia, a także podstawowe prawa i obowiązki skazanego określone są przez Kodeks karny wykonawczy oraz rozporządzenia wydane na jego podstawie.

Jedną z podstawowych wartości polskiego prawa karnego wykonawczego są jednoznaczne zasady jakie żądzą skomplikowanym procesem wykonywania orzeczeń.

Uczestnictwo przedstawicieli społeczeństwa w procesie wykonywania orzeczeń stanowi stosunkowo nową zasadę w polskim prawie karnym wykonawczym. Ustawodawca wprowadzając ją do Kodeksu karnego wykonawczego zdecydował o większej niż dotychczas jawności procesu wykonywania orzeczeń.

Zasada sądowego nadzoru procesu wykonywania orzeczeń stanowi jedną z podstawowych zasad polskiego prawa karnego wykonawczego. W tym zakresie obowiązujący Kodeks karny wykonawczy definitywnie zniósł prokuratorski nadzór penitencjarny.

Zasad humanitaryzmu stanowi podstawową zasadę polskiego prawa karnego wykonawczego. W tym zakresie przepisy karne wykonawcze stanowią uzupełnienie oraz dopełnienie przepisów Konstytucji.

Przepisy kodeksu karnego wykonawczego z 1997 r. były nowelizowane już przeszło 20 razy. Najnowsze zmiany dotyczą w szczególności wykonywania kary ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności. Nowelizacja precyzuje także wykonanie środka zabezpieczającego w postaci umieszczenia sprawcy przestępstwa skierowanego przeciwko wolności seksualnej, popełnionego w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, w zakładzie zamkniętym albo skierowania na leczenie ambulatoryjne. Nowe przepisy dookreślają także zakres prawa do widzenia tymczasowo aresztowanego przez osoby najbliższe.

RPO: Dlaczego osadzeni nie mają dostępu do stron z domeny europa.eu?

Osadzeni muszą mieć dostęp do stron instytucji unijnych. RPO interweniuje

Jakie są rodzaje i typy zakładów karnych?

Kontrola osobista więźnia a prawo do sądu - RPO

Zwolnienie z reszty kary ograniczenia wolności

Wniosek o rozłożenie grzywny na raty – WZÓR

Zawieszenie postępowania wykonawczego

Więcej pracy dla więźniów

Szczególna ochrona skazanych

Dyrektywy wymiaru kar dyscyplinarnych oraz realny zbieg przekroczeń

Na czym polega postępowanie karne wykonawcze

Zasada praworządności w prawie karnym wykonawczym

Kodeksowe zasady prawa karnego wykonawczego

Zasada uczestnictwa społeczeństwa w procesie wykonywaniu orzeczeń

Zasada podporządkowania sądowi procesu wykonywania orzeczeń

Zasada humanitaryzmu w prawie karnym wykonawczym

Znowelizowany kodeks karny wykonawczy