Dziennik Ustaw - rok 1977 nr 32 poz. 140

Kierując się podstawowymi zasadami ustroju socjalistycznego, przywiązując największą wagę do poprawy warunków życia wszystkich ludzi pracy oraz uznając, że wprowadzenie systemu zaopatrzenia emerytalnego oraz innych świadczeń dla rolników i ich rodzin:

– zapewni zaopatrzenie na starość oraz na wypadek inwalidztwa tym rolnikom, którzy zwiększając produkcję rolną i sprzedając produkty rolne jednostkom gospodarki uspołecznionej aktywnie uczestniczą w realizacji programu wyżywienia narodu;

– stworzy warunki do dalszego rozwoju rolnictwa uspołecznionego oraz do korzystnej przebudowy struktury indywidualnych gospodarstw rolnych i unowocześnienia metod gospodarowania;

– będzie kolejnym doniosłym aktem realizacji sojuszu robotniczo-chłopskiego,

stanowi się, co następuje:

1) osiągnął wiek: 65 lat mężczyzna i 60 lat kobieta, a jeżeli jest kombatantem – 60 lat mężczyzna i 55 lat kobieta,

2) wytwarzał w prowadzonym gospodarstwie rolnym i sprzedawał jednostkom gospodarki uspołecznionej produkty rolne o wartości nie mniejszej niż 15.000 zł rocznie, przez okres co najmniej 25 lat mężczyzna i 20 lat kobieta, w tym nieprzerwanie przez ostatnie 5 lat prowadzenia gospodarstwa rolnego przed jego przekazaniem następcy lub Państwu; do okresów tych zalicza się również lata, w których wartość sprzedanych produktów była niższa, jeżeli spowodowane to było klęską żywiołową, wypadkiem losowym lub Innymi okolicznościami niezawinionymi przez rolnika,

3) opłacał składki na fundusz emerytalny rolników,

4) przekazał następcy lub Państwu gospodarstwo rolne, którego wartość nie uległa obniżeniu w okresie ostatnich 5 lat prowadzenia gospodarstwa przed jego przekazaniem, chyba że obniżenie wartości gospodarstwa nastąpiło z przyczyn niezawinionych przez rolnika.

2. Warunki określone w ust. 1 pkt 2 nie są wymagane, jeżeli rolnik przekazał Państwu gospodarstwo rolne, które prowadził nieprzerwanie co najmniej przez ostatnie 5 lat przed jego przekazaniem.

1) okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego przed dniem wejścia w życie ustawy,

2) okresy pracy w innych gospodarstwach rolnych po ukończeniu 16 roku życia oraz okresy zatrudnienia równorzędne z okresami zatrudnienia i zaliczalne do okresów zatrudnienia w rozumieniu przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin – poprzedzające objęcie gospodarstwa rolnego.

2. Jeżeli rolnik spełniający warunki określone w art. 2 ust. 1 pkt 2–4 przekazał gospodarstwo rolne następcy lub Państwu przed osiągnięciem wieku emerytalnego, prawo do emerytury powstaje z dniem osiągnięcia tego wieku.

2. Do wartości sprzedanych produktów rolnych zalicza się również wartość produktów rolnych wytworzonych przez rolnika w ramach umów kooperacyjnych z jednostkami gospodarki uspołecznionej oraz' wartość drewna z lasów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, a także runa leśnego i roślin zielarskich, sprzedanych jednostkom gospodarki uspołecznionej.

3. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb:

1) ewidencji wartości produktów rolnych sprzedanych jednostkom gospodarki uspołecznionej,

2) wliczania produktów, o których mowa w ust. 2, do wartości sprzedanych produktów rolnych,

3) uznawania, że znaczne obniżenie wartości produktów rolnych sprzedanych jednostkom gospodarki uspołecznionej spowodowane zostało klęską żywiołową, wypadkiem losowym lub innymi okolicznościami niezawinionymi przez rolnika,

4) uznawania, że obniżenie wartości gospodarstwa rolnego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4, nastąpiło z przyczyn niezawinionych przez rolnika.

4. Rada Ministrów może określić w drodze rozporządzenia inne produkty sprzedane przez rolnika jednostkom gospodarki uspołecznionej, których wartość zalicza się do wartości sprzedanych produktów rolnych.

2. Jeżeli przekazane gospodarstwo rolne stanowi tylko część gospodarstwa prowadzonego przez następcę, przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury w myśl ust. 1 uwzględnia się część wartości sprzedanych produktów rolnych, odpowiadającą przejętemu gospodarstwu.

2. Rolnikowi, który przekazał gospodarstwo rolne Państwu, a nie spełnił warunków określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2, emerytura przysługuje w wysokości przewidzianej w ust. 1 dla 1 grupy sprzedaży.

1) po 200 zł za pierwszy i drugi hektar oraz po 50 zł za każdy następny hektar, nie więcej jednak niż o 700 zł,

2) za przekazane budynki:

3) za przekazane lasy wchodzące w skład gospodarstwa rolnego;

4) za zrzeczenie się prawa do bezpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarskich, przysługującego na podstawie art. 22 ust. 2, o 150 zł,

2. Wartość budynków przyjmuje się według szacunku ustalonego dla obowiązkowego ubezpieczenia przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń, a wartość drzewostanu według cen obowiązujących w państwowym gospodarstwie leśnym, przy uwzględnieniu zasad szacowania określonych w przepisach o scalaniu i wymianie gruntów; szacunek ten przyjmuje się według stawek obowiązujących w dniu przekazania budynków lub lasów,

2. Emerytura nie przysługuje jednak małżonkowi, który przez ostatnie 5 lat przed przekazaniem gospodarstwa rolnego następcy lub Państwu nie pracował w tym gospodarstwie i nie pozostawał z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym; w tym wypadku drugiemu małżonkowi przysługuje emerytura w pełnej wysokości,

3. Emerytura przysługująca obojgu małżonkom podlega podziałowi na równe części:

1) na wniosek jednego z małżonków albo

2) z urzędu – jeżeli jeden z małżonków jest uprawniony do świadczenia o charakterze rentowym na podstawie innych przepisów.

4. W razie śmierci jednego z małżonków emeryturę wypłaca się w pełnej wysokości drugiemu małżonkowi, chyba ze zachodzą okoliczności określone w ust. 2.

1) zaliczony został do I lub II grupy inwalidów,

2) wytwarzał w prowadzonym gospodarstwie rolnym i sprzedawał jednostkom gospodarki uspołecznionej produkty rolne o wartości nie mniejszej niż 15.000 zł rocznie, przez okres co najmniej ostatnich 5 lat prowadzenia gospodarstwa przed przekazaniem następcy lub Państwu,

3) opłacał składki na fundusz emerytalny rolników,

4) przekazał następcy lub Państwu gospodarstwo rolne odpowiadające warunkom określonym w art. 2 ust. 1 pkt 4.

2. Warunek określony w ust. 1 pkt 2 uważa się za spełniony, jeżeli rolnik stał się inwalidą I lub II grupy inwalidów przed ukończeniem 30 lat życia albo wskutek wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym lub wskutek choroby zawodowej i sprzedawał jednostkom gospodarki uspołecznionej produkty rolne o wartości nie mniejszej niż 15.000 zł rocznie przez cały okres prowadzenia gospodarstwa rolnego, aż do powstania inwalidztwa, choćby nawet okres ten był krótszy niż 5 lat.

3. Warunek określony w ust. 1 pkt 2 nie jest wymagany, jeżeli rolnik przekazał gospodarstwo rolne Państwu.

4. Wysokość renty inwalidzkiej ustala się według zasad przewidzianych przy ustalaniu wysokości emerytury, z tym że w wypadkach, o których mowa w ust. 2, podstawę wymiaru renty inwalidzkiej stanowi średnia roczna wartość sprzedanych produktów rolnych z całego okresu prowadzenia gospodarstwa rolnego, jeżeli okres ten jest krótszy niż 5 lat.

5. Renta inwalidzka przysługuje łącznie obojgu małżonkom, choćby inwalidą I lub II grupy był tylko jeden z nich. Przepisy art. 9 ust. 2–4 stosuje się odpowiednio.

2. Renta rodzinna nie przysługuje dziecku, które przejęło gospodarstwo rolne jako następca.

3. Wszystkim uprawnionym dzieciom przysługuje jedna łączna renta rodzinna, wynosząca 70% emerytury lub renty inwalidzkiej przysługującej rodzicom; zasady podziału renty określają przepisy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

1) rodzinne – dla dzieci, wnuków i rodzeństwa,

2) dla innych osób niż określone w pkt 1, pozostających na wyłącznym utrzymaniu osoby pobierającej emeryturę lub rentę,

3) z tytułu odznaczeń państwowych,

4) z tytułu zaliczenia do I grupy inwalidów lub osiągnięcia 80 lat życia.

1) pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem co najmniej przez 10 lat przed przekazaniem gospodarstwa rolnego następcy lub Państwu,

2) osiągnęła wiek: 65 lat mężczyzna i 60 lat kobieta albę jest inwalidą I lub II grupy,

3) nie ma prawa do emerytury, renty albo świadczenia pieniężnego określonego w art. 23 ani też innych stałych źródeł dochodu.

2. Dodatek, o którym mowa w art. 12 pkt 2, przysługuje także dożywotnikowi, choćby nie spełniał warunków określonych w ust. 1 pkt 1, jeżeli gospodarstwo obciążone dożywociem przekazane zostało Państwu.

3. Dodatek dla osoby, o której mowa w ust. 1, wynosi 500 zł miesięcznie, a dla dożywotnika – 750 zł miesięcznie.

4. Dodatek wypłaca się bezpośrednio osobie, o której mowa w ust. 1 lub 2, na jej wniosek albo z urzędu, gdy nie prowadzi ona wspólnego gospodarstwa z osobą pobierającą emeryturę lub rentę bądź w razie śmierci osoby pobierającej to świadczenie.

2. Z tytułu odznaczenia orderami lub tytułami honorowymi przysługuje tylko jeden dodatek.

2. Osobie pobierającej emeryturę lub rentę, która ukończyła 80 lat życia, dodatek w wysokości 500 zł miesięcznie przysługuje bez konieczności orzekania o inwalidztwie.

2. Jeżeli do emerytury lub renty inwalidzkiej uprawnieni są oboje małżonkowie, zawieszeniu lub zmniejszeniu ulega część świadczenia przysługująca małżonkowi osiągającemu zarobki z tytułu zatrudnienia lub dochody z innej działalności zarobkowej.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do rent rodzinnych.

2. W razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przewidzianych niniejszą ustawą z prawem do innego świadczenia o charakterze rentowym uprawnionemu wypłaca się w całości wybrane przez niego świadczenie powiększone o połowę drugiego.

3. Dodatki, o których mowa w art. 12, przysługują do świadczenia wypłacanego w całości.

4. Jeżeli do emerytury lub renty inwalidzkiej przewidzianych niniejszą ustawą uprawnieni są oboje małżonkowie, przepisy ust. 2 i 3 stosuje się do części świadczenia przysługującego małżonkowi uprawnionemu do innego świadczenia o charakterze rentowym.

2. Rolnik, który przekazał gospodarstwo rolne następcy lub Państwu wraz z budynkami, ma prawo do bezpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarskich w rozmiarze niezbędnym do zaspokojenia potrzeb rolnika i jego rodziny.

3. Uprawnienia określone w ust. 1 i 2 przysługują również dożywotnikowi, jeżeli wchodziły one w skład dożywocia i dożywotnik faktycznie z nich korzystał.

4. Jeżeli prawo do emerytury lub renty przysługuje obojgu małżonkom, uprawnienia określone w ust. 1 i 2 przysługują im łącznie.

5. Do korzystania z lokalu mieszkalnego, pomieszczeń gospodarskich oraz użytkowania działki gruntu rolnego stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o służebności mieszkania i o użytkowaniu.

2. Świadczenie przysługujące obojgu małżonkom podlega podziałowi na równe części na wniosek jednego z nich.

3. Świadczenie określone w ust. 1 przysługuje również rolnikowi, który zrzekł się własności nieruchomości rolnej na podstawie przepisów prawa cywilnego.

1) opiekę zdrowotną otwartą,

2) opiekę zdrowotną zamkniętą,

3) świadczenia stacji pogotowia ratunkowego,

4) zaopatrzenie w leki przez apteki otwarte,

5) zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczna i środki pomocnicze,

6) leczenie uzdrowiskowe.

2. Świadczenia określone w ust. 1 przysługują również członkom rodziny rolnika oraz innym osobom, które zamieszkują wspólnie z rolnikiem i pozostają na jego utrzymaniu. Wspólne zamieszkiwanie nie jest wymagane w stosunku do dzieci uczących się poza stałym miejscem zamieszkania.

3. Świadczenia, o których mowa w ust. 1 i 2, przysługują na zasadach przewidzianych dla pracowników i ich rodzin.

1) zasiłek chorobowy – za każdy dzień niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie co najmniej 30 kolejnych dni, nie dłużej jednak niż przez okres sześciu miesięcy i nie dłużej niż do czasu uzyskania renty inwalidzkiej,

2) jednorazowe świadczenie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu – na warunkach i w wysokości przewidzianych dla jednorazowego odszkodowania przysługującego pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy lub zachorował na chorobę zawodową,

3) renta inwalidzka – na warunkach i w wysokości określonych w art. 10.

2. Świadczenia określone w ust. 1 przysługują również małżonkowi rolnika, prowadzącemu z nim wspólne gospodarstwo domowe, który uległ wypadkowi przy pracy w gospodarstwie rolnym lub zachorował na chorobą zawodową.

1) zasiłek chorobowy oraz jednorazowe świadczenie określone w art. 25 ust. 1 pkt 1 i 2,

2) renta inwalidzka, jeżeli wypadek spowodował inwalidztwo I lub II grupy – w wysokości połowy kwoty przewidzianej w art. 7 ust. 1 dla 1 grupy sprzedaży.

1) jednorazowe świadczenie na warunkach i w wysokości przewidzianych dla jednorazowych odszkodowań przysługujących członkom rodziny pracownika, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,

2) renta rodzinna, na warunkach i w wysokości określonych w art. 11.

1) wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego lub w związku z wykonywaniem takich czynności,

2) wykonywania zadań zleconych przez organizacje polityczne lub społeczne bądź w związku z uczestnictwem w organizowanych przez te organizacje czynach społecznych.

2. Za choroby zawodowe uważa się choroby określone przepisami wydanymi na podstawie art. 231 pkt 2 Kodeksu pracy.

3. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy w gospodarstwie rolnym, orzekania o niezdolności do pracy lub inwalidztwie, spowodowanych wypadkiem przy pracy w gospodarstwie rolnym lub chorobą zawodową oraz wysokość i tryb przyznawania zasiłku chorobowego.

2. Zasiłek porodowy wynosi 500 zł na każde dziecko.

2. Zasiłek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje także na dziecko, które ukończyło 16 rok życia, jeżeli zostało ono zaliczone do I lub II grupy inwalidów.

3. Okoliczności określone w ust. 1 i 2 ustalają komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia.

2. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, przyznaje się na wniosek zainteresowanego.

1) świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego – rozstrzygają organy właściwe do rozpatrywania odwołań w sprawach świadczeń z powszechnego zaopatrzenia emerytalnego pracowników i ich rodzin,

2) innych świadczeń przysługujących rolnikom i członkom ich rodzin – rozstrzygają organy właściwe do rozpatrywania odwołań w sprawach świadczeń z ubezpieczenia społecznego przysługujących pracownikom i członkom ich rodzin.

1) w zakresie świadczeń emerytalnych – przepisy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin,

2) w zakresie innych świadczeń pieniężnych – odpowiednio przepisy o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego dla pracowników i ich rodzin.

2. Fundusz tworzy się ze składek opłacanych przez rolników oraz z dotacji budżetu Państwa.

3. Środki funduszu przeznacza się na wypłatę świadczeń określonych ustawą.

2. Zwrot składki, o której mowa w ust. 1. następuje w miesięcznych ratach, odpowiadających rocznej wysokości najniższej składki.

2. Przekazanie gospodarstwa rolnego kilku następcom może nastąpić, jeżeli wpłynie to na poprawę struktury obszarowej i zwiększenie produkcji towarowej gospodarstw rolnych prowadzonych przez następców.

3. Pierwszeństwo w przejęciu gospodarstwa rolnego ma następca pracujący w tym gospodarstwie, wskazany przez rolnika.

4. Następcy, który nie przejął gospodarstwa rolnego, a dla którego praca w tym gospodarstwie stanowiła wyłączne źródło utrzymania, terenowe organy administracji państwowej umożliwią zatrudnienie, a w miarę potrzeby – również przyuczenie do wykonywania określonej pracy.

5. Osobie, o której mowa w ust. 4, zalicza się okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 lat życia do okresu zatrudnienia, od którego zależy przyznanie emerytury w myśl przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, jeżeli po przekazaniu gospodarstwa przez rolnika była zatrudniona co najmniej przez 5 lat.

1) dzierżawi grunty rolne, następca wstępuje w stosunek dzierżawy,

2) wydzierżawia grunty rolne, następca wstępuje w prawa wydzierżawiającego.

2. Rolnik spełniający warunki do emerytury lub renty inwalidzkiej, który dzierżawi grunty rolne, ma prawo wypowiedzieć umowę dzierżawy z zachowaniem 6-miesięcznego terminu wypowiedzenia,

2. Jeżeli nieruchomość wchodząca w skład gospodarstwa rolnego jest obciążona na rzecz osób trzecich hipotekami lub innymi prawami oraz dożywociem, następca przejmuje gospodarstwo rolne wraz z tymi obciążeniami.

2. Budynki wyłączone przez rolnika stanowią odrębny przedmiot własności. Z odrębną własnością tych budynków związana jest służebność gruntowa w zakresie niezbędnym do korzystania z budynków.

3. Budynki, o których mowa w ust. 1, mogą być na wniosek rolnika przejęte na własność Państwa w zamian za dodatek do emerytury lub renty, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2. Decyzję o przejęciu podejmuje naczelnik gminy.

4. W razie sprzedaży budynków, o których mowa w ust. 1, Państwu przysługuje prawo pierwokupu po cenie odpowiadającej szacunkowi obowiązującemu przy ubezpieczeniu budynków przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń, a w razie darowizny lub zamiany – prawo wykupu, przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o pierwokupie. W wypadku wykonania prawa pierwokupu koszty związane z przeniesieniem własności na osobę trzecią pokrywa Państwo.

2. Przekazanie gospodarstwa rolnego Państwu następuje w drodze decyzji naczelnika gminy.

3. Umowa i decyzja, o których mowa w ust. 1 i 2, stanowią podstawę do ujawnienia stanu własności w ewidencji gruntów oraz na wniosek rolnika w księdze wieczystej.

4. Naczelnik gminy składa gminnej radzie narodowej okresowe sprawozdania z zawartych przed nim umów o przekazywaniu przez rolników gospodarstw rolnych następcom oraz o decyzjach w sprawach przejęcia gospodarstw rolnych przez Państwo za emeryturę, rentę lub odpłatnie.

2. Przejęcie nieruchomości obciążonych dożywociem uzależnione jest od zgody dożywotnika.

3. Gospodarstwo rolne może być przejęte w myśl ust. 1 również od właściciela, który spełnia warunki do emerytury lub renty inwalidzkiej na podstawie niniejszej ustawy, jeżeli nabył on prawo do emerytury lub renty na podstawie innych przepisów.

2. Jeżeli przedmiotem odpłatnego przejęcia są wszystkie nieruchomości, których obszar nie przekracza 3 ha użytków rolnych, a właściciel jest zatrudniony na stałe poza gospodarstwem, wojewoda może zezwolić na ustalenie ceny wyższej od cen, o których mowa w ust. 1; cena ta nie może być jednak wyższa od przeciętnych cen stosowanych w obrocie między rolnikami na terenie danej miejscowości lub gminy,

3. Wyplata należności następuje w ratach miesięcznych, a w szczególnych wypadkach jednorazowo.

2. Właścicielowi, który przekazał Państwu nieruchomości wraz z budynkami, przysługuje prawo do bezpłatnego:

1) korzystania z lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarskich w rozmiarze niezbędnym do zaspokojenia jego potrzeb,

2) użytkowania działki gruntu o obszarze do 0,3 ha.

W tych wypadkach stosuje się przepis art. 22 ust. 5.

2. Przeniesienie własności nieruchomości w wypadkach określonych w ust. 1 następuje w formie umowy pisemnej zatwierdzonej decyzją naczelnika gminy.

1) szczegółowe zasady i warunki przekazywania gospodarstw rolnych następcom lub Państwu oraz warunki, jakim powinien odpowiadać następca,

2) szczegółowe zasady odpowiedzialności Państwa z tytułu zadłużeń rolnika przekazującego gospodarstwo Państwu i praw osób trzecich obciążających to gospodarstwo oraz tryb ich uregulowania,

3) szczegółowe zasady i tryb spłaty należności za nabyte przez Państwo budynki,

4) szczegółowe zasady i tryb spłaty należności za gospodarstwo przejęte przez państwo odpłatnie oraz oprocentowania tych należności.

2. Rolnikowi, który do dnia 30 czerwca 1980 r. przekaże gospodarstwo następcy i osiągnie 80 lat życia albo zaliczony zostanie do I tub II grupy inwalidów, emerytura lub renta inwalidzka przysługuje od dnia spełnienia tych warunków. .

3. W wypadkach, o których mowa w ust. 2, emerytura lub renta inwalidzka przysługuje, choćby nawet rolnik sprzedał jednostkom gospodarki uspołecznionej produkty rolne o wartości mniejszej niż 15.000 zł; w tym wypadku świadczenia przysługują w wysokości przewidzianej w art. 7 ust. 1 dla 1 grupy sprzedaży.

2. Jeżeli rolnik nie podjął spłat i osiągnął wiek emerytalny lub jest inwalidą, na jego wniosek przyznaje się zamiast spłat emeryturę lub rentę inwalidzką w wysokości przewidzianej niniejszą ustawą dla rolników przekazujących gospodarstwa Państwu.

2. Począwszy od dnia 1 stycznia 1980 r. renty, o których mowa w ust. 1, nie mogą być niższe od emerytur przewidzianych w art. 7 ust. 1 dla 1 grupy sprzedaży.

3. Do rent, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 9, 12–18, 20, 30, 35 i 36.

a) w ust. 1:

– pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) mają ustalone prawo do emerytury lub renty, chyba że zgłoszą wniosek o objęcie ubezpieczeniem.”,

– pkt 4 skreśla się,

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Ubezpieczenie obejmuje jednak osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 2, jeżeli podlegają przepisom o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin.”

1) po art. 21 dodaje się art. 21a w brzmieniu:

„Art. 21a. 1. Osobom, które po dniu 31 grudnia 1977 r. przekazały gospodarstwo rolne na własność spółdzielni, przysługujące na podstawie dekretu emerytury lub renty zwiększa się:

1) z tytułu powierzchni przekazanego gospodarstwa – po 200 zł za pierwszy i drugi hektar oraz po 50 zł za każdy następny hektar, nie więcej jednak niż 700 zł,

2) za przekazane budynki:

3) za przekazane lasy wchodzące w skład gospodarstwa rolnego:

4) z tytułu zrzeczenia się prawa do korzystania z lokalu mieszkalnego I pomieszczeń gospodarskich – o kwotę 150 zł,

5) z tytułu uprzedniego użytkowania ziemi przez spółdzielnię co najmniej przez 5 lat – o kwotę odpowiadającą średniej miesięcznej rencie dzierżawnej, wypłacanej przez spółdzielnię w okresie ostatnich 5 lat przed rokiem, w którym gospodarstwo zostało przekazane na własność spółdzielni,

2. Wartość budynków przyjmuje się według szacunku ustalonego dla obowiązkowego ubezpieczenia przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń, a wartość drzewostanu – według cen obowiązujących w państwowym gospodarstwie leśnym, przy uwzględnieniu zasad szacowania określonych w przepisach o scalaniu i wymianie gruntów; szacunek ten przyjmuje się według stawek obowiązujących w dniu przekazania budynków lub lasów.”,

2) art. 23 skreśla się.

a) w ust. 1:

– pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) mają ustalone prawo do emerytury lub renty, chyba że zgłoszą wniosek o objęcie ubezpieczeniem.”,

– pkt 4 skreśla się,

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie: '

„3. Ubezpieczenie obejmuje jednak osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 2, jeżeli podlegają przepisom o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin.”

1) rolnik – rozumie się właściciela lub posiadacza gospodarstwa rolnego o powierzchni powyżej 0,5 ha gruntów rolnych i leśnych, który nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin,

2) następca – rozumie się zstępnych, rodzeństwo i dzieci rodzeństwa rolnika oraz jego pasierbów i wychowanków, którzy posiadają kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego, nie przekroczyli 55 lat życia i nie są inwalidami I lub II grupy; w razie braku takich osób następcą może być współwłaściciel gospodarstwa spełniający te warunki,

3) przekazanie gospodarstwa rolnego następcy – rozumie się nieodpłatne przeniesienie na rzecz następcy posiadania oraz własności, jeżeli rolnik jest jego właścicielem,

4) przekazanie gospodarstwa rolnego Państwu – rozumie się nieodpłatne przeniesienie na rzecz Państwa własności i posiadania gospodarstwa rolnego,

5) naczelnik gminy – rozumie się również inne terenowe organy administracji państwowej stopnia podstawowego,

6) lata, w których rolnik wytwarzał w prowadzonym gospodarstwie rolnym produkty rolne i sprzedawał je jednostkom gospodarki uspołecznionej – rozumie się lata kalendarzowe, w których nastąpiła sprzedaż tych produktów.

2. Ilekroć ustawa uzależnia prawo do świadczeń od przekazania gospodarstwa rolnego następcy lub Państwu, warunek ten uważa się za spełniony również, jeżeli gospodarstwo zostało zwrócone właścicielowi przez posiadacza.

2. Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia:

1) rozciągnąć przepisy ustawy na inne osoby, które sprzedają jednostkom gospodarki uspołecznionej wytworzone produkty rolne, określając zakres przysługujących im świadczeń, warunki wymagane do ich nabycia oraz ich wysokość,

2) zmieniać wysokość kwot określających wartość sprzedanych produktów rolnych, od której zależy prawo i wysokość świadczeń emerytalnych.

2. W razie przejęcia na własność Państwa gospodarstwa rolnego na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy, o której mowa w ust. 1, rolnikowi przysługuje emerytura lub renta inwalidzka przewidziana w niniejszej ustawie. Przy przejmowaniu stosuje się odpowiednio przepisy niniejszej ustawy o przekazywaniu gospodarstw rolnych Państwu.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Sekretarz Rady Państwa: L. Stasiak