Pojęcie winy w prawie karnym

Jeżeli więc sprawca uderzy ofiarę ciężkim przedmiotem w głowę, w przypadku jeśli działa w zamiarze ewentualnym, jest w stanie przewidzieć jakie tragicznie dla ofiary skutki mogą nastąpić.

Jak wskazuje Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 28 kwietnia 2015 r. (sygn. II AKa 50/15) ,,obniżona sprawność intelektualna nie dowodzi jeszcze braku zdolności do przewidzenia normalnych i możliwych skutków uderzenia kogoś ciężkim przedmiotem w głowę". Dlatego ocena czynu zawsze powinna być poddana testowi tzw.,,rozsądnego człowieka", pozwalająca osądzić czy dana osoba działając w określonych okolicznościach mogła przewidzieć skutki własnego postępowania. W przypadku powyższego opisu zdarzenia nikt nie powinien mieć co do tego żadnych wątpliwości.

A jeżeli sprawca nie chciał popełnić przestępstwa?

Działanie pozbawione wprawdzie zamiaru, co za tym idzie przymiotu umyślności, nie musi oznaczać, że jest jednocześnie pozbawione winy. Jak wynika z art. 9§2 k.k., popełnienie przestępstwa nieumyślnego wiąże się z ,,niezachowaniem ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo, że możliwość popełnienia czynu [sprawca] przewidywał albo mógł przewidzieć".

Przykładowo jeżeli sprawca swoim działaniem umyślnie dążył do spowodowania u pokrzywdzonego lekkiego uszczerbku na zdrowiu, a w skutek niezachowania wymaganej w danych warunkach ostrożności doprowadził do jego śmierci, to można przypisać mu nieumyślne spowodowanie śmierci - patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 września 2013 r. (sygn. II AKa 271/13).

Kwestia czy doszło do naruszenia zasad ostrożności musi być oparta na wzorcu obiektywnym. Podając ocenie jak w danej sytuacji zachowałby się rozsądny człowiek, którego zachowanie można określić jako ostrożne, należy jednocześnie skonfrontować z danym zaistniałym stanem faktycznym. Nie można jednak uznać za nieistotną okoliczność, czy dany sprawca mógł uświadomić sobie swoje nieostrożne zachowanie. W tym przypadku, uwzględniając cechy indywidualne sprawcy, jak na przykład jego możliwości umysłowe, określamy stopień winy proporcjonalnie do wagi popełnionego czynu.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 Kodeks Karny ( Dz.U.1997 Nr 88 poz.553 z późn.zm)
- wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 30 stycznia 2014 r. (sygn. akt II AKa 434/13)
- wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 kwietnia 2015 r. (sygn. akt II AKa 50/15)
- wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 września 2013 r. (sygn. akt II AKa 271/13)