REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Małżonkowie budują wspólny dom na działce żony lub męża

Niejednokrotnie małżonkowie budują wspólny dom na działce żony lub męża, która stanowi wyłączną własność jednego z małżonków, czyli wchodzi do jego majątku osobistego./Fot. Fotolia
Niejednokrotnie małżonkowie budują wspólny dom na działce żony lub męża, która stanowi wyłączną własność jednego z małżonków, czyli wchodzi do jego majątku osobistego./Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czyją własnością będzie dom wybudowany wspólnie przez małżonków na działce żony lub męża? Do jakich rozliczeń dojdzie między małżonkami po rozwodzie?

Niejednokrotnie małżonkowie budują wspólny dom na działce żony lub męża, która stanowi wyłączną własność jednego z małżonków, czyli wchodzi do jego majątku osobistego. Do czynienia z takim stanem mamy nie tylko wtedy, gdy nieruchomość została nabyta przez małżonka jeszcze przed ślubem, ale również gdy działka została nabyta w drodze darowizny lub spadkobrania w trakcie trwania małżeństwa. Wynika to z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a mianowicie z art. 33 pkt 2, zgodnie z którym do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. Oznacza to, że w przypadku, gdy z treści umowy darowizny lub testamentu nie wynika, by wolą darczyńcy lub spadkodawcy było wejście nieruchomości do majątku wspólnego małżonków to nabyta w taki sposób nieruchomość będzie stanowiła wyłączną własność jednego z nich.

REKLAMA

Polecamy: Alimenty. Jak szybko dostać pieniądze na dziecko

Wspólny dom, a własność jednak jednego z małżonków

Budowanie domu na nieruchomości, stanowiącej wyłączną własność jednego z małżonków powoduje, że również ten dom będzie stanowił własność tego małżonka. Właściciel gruntu jest bowiem również właścicielem wybudowanych na nim budynków, zgodnie z rzymską zasadą superficies solo cedit („to co jest na powierzchni przypada gruntowi”). I bez znaczenia dla prawa własności pozostaje to czy dom na działce małżonka został wybudowany wspólnymi siłami obu małżonków i za wspólne środki.

Rozliczenie nakładów na budowę domu

Brak prawa własności do domu wybudowanego na działce żony lub męża staje się problematyczny, gdy pomiędzy małżonkami dochodzi do rozwodu. Wówczas ten małżonek, który nie jest właścicielem nieruchomości chce rozliczenia środków, poniesionych przez niego na budowę rodzinnego domu. Oczywiście ma on ku temu podstawę prawną. Zgodnie bowiem z art. 45 §. 1 kro, każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Z kolei zgodnie z § 2 zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. Zasadniczo więc drogą przeprowadzenia rozliczeń między małżonkami jest sprawa o podział majątku wspólnego, jednakże w sytuacji, gdy byli małżonkowie nie posiadają majątku wspólnego, właściwym do dokonania rozliczeń będzie tryb procesowy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2000 roku, sygn.. akt I CKN 367/98, publ. LEX). Dla określenia wartości nakładów i wydatków decydujące znaczenie ma ich wartość z chwili orzekania o podziale majątku lub wcześniejszym zwrocie.

Roszczenie o przeniesienie własności gruntu

Często jednak małżonek, nie będący właścicielem nieruchomości nie jest zainteresowany rozliczeniem nakładów i uzyskaniem od drugiej strony spłaty z tytułu budowy domu. Zależy mu bowiem na tym, by być współwłaścicielem nieruchomości. W takiej sytuacji może on wystąpić z roszczeniem o przeniesienie własności gruntu, zabudowanej domem. Podstawą tego żądania będzie art. 231 § 1 k.c., zgodnie z którym samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem. Przepis ten znajduje również zastosowanie w sprawach dotyczących rozliczeń pomiędzy małżonkami. Małżonek, który wspólnie ze swoim współmałżonkiem dokonał budowy na gruncie stanowiącym majątek odrębny tego współmałżonka, może bowiem - na podstawie art. 231 k.c. - żądać przeniesienia własności udziału w tej nieruchomości na swoją rzecz (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1985 roku, sygn.. akt III CZP 7/85, publ. OSNC 1985/11/170).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przesłanki przeniesienia własności gruntu

Warto jednak pamiętać, że dla uwzględnienia przedmiotowego roszczenia konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze wartość budynku musi przewyższać wartość gruntu. Po drugie osoba czyniąca nakłady, tj. małżonek żądający przeniesienia musi pozostawać w dobrej wierze. Spełnienie tej drugiej przesłanki w przypadku rygorystycznego podejścia do dobrej wiary byłoby praktycznie niemożliwe do spełnienia. Wynika to z tego, że małżonek, który nie jest właścicielem gruntu z reguły ma świadomość tego, że buduje dom na działce małżonka, a nie wspólnej. W odniesieniu jednak do rozliczeń pomiędzy były małżonkami przyjmuje się, że na gruncie przepisu art. 231 § 1 k.c., posiadacza który był w złej wierze w chwili rozpoczęcia budowy, należy traktować tak jak posiadacza w dobrej wierze, jeżeli ze względu na szczególne okoliczności sprawy wymagają tego zasady współżycia społecznego.

Wykup gruntu tylko za wynagrodzeniem

REKLAMA

Roszczenie o wykup polega na tym, że samoistny posiadacz może żądać przeniesienia własności działki za wynagrodzeniem, a nie samego tylko przeniesienia własności działki. Odpowiednio do tego należy formułować żądanie - w procesie albo postępowaniu nieprocesowym w ramach postępowania działowego – jako żądanie przeniesienia własności działki (udziału w jej współwłasności) właśnie za wynagrodzeniem. W rezultacie rozpoznanie sprawy nie może ograniczać się tylko do przesądzenia, czy spełnione są przesłanki wykupu działki, ale obejmować musi również określenie wysokości wynagrodzenia. Wyjątek stanowi sytuacja, w której uprawniony zrezygnuje z należnego mu wynagrodzenia.

Nie można przy tym przyjmować, że wynagrodzenie mogłoby zostać uwzględnione przy ustalaniu ewentualnych spłat albo dopłat w związku z podziałem innych składników majątku wspólnego, gdyż jest ono częścią rozliczenia konkretnego nakładu w konkretny sposób i podziału między małżonków wyniku tego rozliczenia. Jest także oczywiste, że okoliczność, iż roszczenie o wykup realizowane jest jako forma rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na majątek odrębny jednego z małżonków, nie wpływa na treść tegoż roszczenia, tj. małżonek zobowiązany do przeniesienia własności działki zajętej pod budowę w części odpowiadającej udziałowi w majątku wspólnym drugiego małżonka zachowuje prawo do wynagrodzenia w tym zakresie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 roku, sygn.. akt III CSK 64/15, publ. LEX). Dodać wreszcie należy, że sąd w postępowaniu działowym może rozliczyć nakład z majątku wspólnego na majątek odrębny jednego z małżonków w drodze realizacji roszczenia o wykup wyłącznie na wniosek jednego z małżonków. Nie jest jednak związany takim wnioskiem i może w inny sposób, tj. przez zasądzenie odpowiedniej kwoty, rozliczyć dany nakład (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2010 roku, sygn.. akt III CZP 34/10, publ. OSNC 2010, nr 12, poz. 160).

Dwa sposoby rozliczenia budowy domu na działce drugiego małżonka

Podsumowując rozliczenie budowy domu na działce żony lub męża może nastąpić albo w drodze rozliczenia nakładów lub wykupu gruntu za wynagrodzeniem. Wybór jednego z ww. rozwiązań uzależniony jest od tego czy bardziej zależy nam na spłacie z tytułu wybudowania domu na działce małżonka czy też uzyskania prawa własności ww. nieruchomości.

Polecamy serwis: Małżeństwo

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    W praktyce obniżka o 80 groszy. Od 1 kwietnia dwie listy polskich leków ze zniżką. G1 (-10%) i G2 (-15%). [Wykaz producentów i leków]

    Dwie listy polskich leków ze zniżką. G1 (-10%) i G2 (-15) [Wykaz producentów i leków]. Już 1 kwietnia 2024 r.

    Min. Dziemianowicz-Bąk za skróceniem tygodnia pracy jeszcze w tej kadencji Sejmu. MRPiPS ma wyniki pierwszych analiz

    Minister rodziny, pracy i polityki społecznej liczy, że jeszcze w tej kadencji mogłoby dojść do skrócenia tygodnia pracy. Szefowa MRPiPS poinformowała w RMF24, że zleciła Centralnemu Instytutowi Ochrony Pracy analizę efektywności pracy w relacji do liczby godzin przepracowanych w tygodniu.

    Protesty rolników 20 marca 2024 r. Wrocławski magistrat zakazał ich organizacji na terenie administracyjnym Wrocławia

    Jak poinformowano, wrocławski magistrat wydał zakaz organizacji protestów rolniczych na terenie administracyjnym Wrocławia. Chodzi o blokady planowane od środy 20 marca. Prezydent Wrocławia ocenił, że zagrażają one bezpieczeństwu mieszkańców i utrudniają ruch drogowy.

    Protesty rolników 20 marca. Utrudnienia w ruchu w całym kraju. 400 blokad. Które drogi będą nieprzejezdne? [MAPA]

    Na środę zapowiedziano Ogólnopolski Strajk Generalny Rolników. Na drogach w całej Polsce spodziewane są utrudnienia w ruchu. Na mapie rolniczych blokad znalazło się ponad 400 punktów. W stolicy rolnicy zablokują m.in. trasę S2.

    REKLAMA

    Będzie więcej czasu na zakup i montaż silosów finansowanych z KPO

    Opublikowano rozporządzenie w sprawie szczegółowego przeznaczenia, warunków i trybu udzielania wsparcia w zakresie infrastruktury magazynowania służącej zwiększeniu odporności gospodarstw rolnych na kryzysy.

    Rząd: projekt ws. programów dofinansowujących pracowników pomocy społecznej [To nie są podwyżki]

    We wtorek rząd premiera Donalda Tuska zajmie się projektem ws. programów dofinansowujących pracowników pomocy społeczne

    "Portfel seniora, portfelem pełnym". Polityka senioralna jest priorytetem rządu – zapewnił wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej

    Druga waloryzacja, podwyższenie zasiłku pogrzebowego i świadczenia honorowego – takie plany mają rządzący wobec seniorów.

    Z 36.000 zł do 57.000 zł wzrośnie dofinansowanie do utworzenia jednego miejsca w żłobku. Jeszcze w marcu wznowienie naboru do programu „Maluch plus”

    Jak poinformowała w poniedziałek w Olsztynie wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Aleksandra Gajewska, jeszcze w marcu zostanie wznowiony nabór wniosków do programu „Maluch plus”. W województwie warmińsko-mazurskim jest obecnie 65 gmin, w których nie ma żadnej formy, przewidzianej przez ustawę, opieki nad dziećmi do 3. roku życia.

    REKLAMA

    Badania okresowe. Kto za nie zapłaci, gdy pracownik wykonał je w innej placówce niż ta, do której został skierowany?

    Koszty badań profilaktycznych wykonywanych przez pracownika ponosi pracodawca. Ale czy ma wpływ na to, ile za nie zapłaci, czy musi zwrócić każdą kwotę?

    Od kwietnia wraca 5 proc. VAT na żywność. Co podrożeje? [tabela]

    Od 1 kwietnia 2024 roku żywność znów będzie objęta 5% VAT. Za jakie produkty żywnościowe zapłacimy teraz więcej? Oto tabela z tymi produktami żywnościowymi.

    REKLAMA