Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r.

Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
rozwiń więcej
ustawy, zmiany, 2025, Prezydent / Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r. / Shutterstock

Na ostatniej prostej swojej prezydentury - Prezydent Andrzej Duda podpisał istotną ustawę, w szczególności dla przedsiębiorców, ale nowe regulacje odczują też pracownicy czy konsumenci. Można powiedzieć, że jest to 29 w 1: bo dotkliwe zmiany są w aż 29. ustawach na skutek tej jednej ustawy i podpisu Prezydenta w dniu 5 czerwca 2025 r.

Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r.

Podajemy tyko najważniejsze informacje i sygnalizujemy problemy o ustawie z dnia 21 maja 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (dalej jako: ustawa). Ustawa nowelizuje wiele przepisów, co ma niebagatelne znaczenie dla przedsiębiorców.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ww. ustawy: "Projekt ustawy stanowi pierwszy krok w realizacji zapowiedzi polskiego rządu dotyczącej konieczności przeprowadzenia deregulacji w zakresie prawa gospodarczego i administracyjnego, w tym w szczególności w kierunku poprawy środowiska prawnego i instytucjonalnego, w którym działają polskie firmy. Zidentyfikowano te obszary, w których można wprowadzić regulacje jeszcze skuteczniej broniące praw przedsiębiorców. Celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie uproszczeń odnoszących się do działalności gospodarczej na etapie rozpoczynania działalności przez przedsiębiorcę oraz rozwoju jego przedsiębiorstwa w kolejnych latach. Nowelizacja obejmie też przepisy dotyczące zasad stanowienia prawa gospodarczego i oceny jego funkcjonowania. W związku z tym, że przyczyną zidentyfikowanych problemów są konkretne przepisy prawne, które nakładają wymogi regulacyjne na obywateli i firmy, realizacja celu przez działania pozalegislacyjne w tym zakresie nie jest możliwa. Przeprowadzenie osobnej nowelizacji każdego z aktów prawnych, w których zidentyfikowano problemy, wydaje się działaniem nadmiarowym. Z uwagi na liczbę takowych oraz mając na względzie ekonomikę procesu legislacyjnego rekomendowanym rozwiązaniem jest ograniczenie wymogów regulacyjnych w drodze jednej ustawy o charakterze przekrojowym.

Celem proponowanych w projekcie rozwiązań jest zmniejszenie liczby zbędnych i nadmiernych wymogów regulacyjnych, co w konsekwencji przyczyni się do zmniejszenia kosztów przedsiębiorców. Rezultatem będą szybsze i sprawniejsze procedury administracyjne, co przełoży się również na efektywność pracy administracji publicznej. Przewiduje się, że podjęte działania będą stanowić pozytywny impuls dla przedsiębiorców znacząco wpływając na poprawę warunków do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Przepisy zostały zgrupowane w ramach komponentów:

  • ułatwienia przy podejmowaniu pierwszych kroków w biznesie;
  • prostsze zasady wykonywania działalności gospodarczej;
  • prawo gospodarcze przyjazne przedsiębiorcom."

Jakie zmiany w prawie?

Ustawa nowelizuje:

  1. Ustawę z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Wprowadza m.in. doręczenie zastępcze, zmiany w zakresie mediacji, umarzanie zawieszonych postępowań, decyzje hybrydowe, zmiany w zakresie pouczeń do postanowień, zmiany w zakresie decyzji autokontroli organu, związanie organu pierwszego stopnia wskazaniami organu odwoławczego, zmiany dotyczące biegu terminu przedawnienia nałożenia administracyjnej kary, zmiany w zakresie definicji zaległej administracyjnej kary pieniężnej, zmiany w zakresie wykonania kar administracyjnych oraz zaległych kar, udzielanie ulg z urzędu w zakresie administracyjnych kar pieniężnych.
  2. Ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny: dokonano zmiany polegającej na zastąpieniu formy pisemnej umowy leasingu, formą dokumentową. Umowę leasingu będzie można zawrzeć w formie dokumentowej, bez konieczności posiadania podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu.
  3. Ustawę z dnia 9 kwietnia 1968 r. o dokonywaniu w księgach wieczystych wpisów na rzecz Skarbu Państwa w oparciu o międzynarodowe umowy o uregulowaniu roszczeń finansowych - odstąpiono od zasady dwuinstancyjności.
  4. Ustawę z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - jeżeli przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, lub dokumentu, co do którego notariusz ma uwierzytelnić podpis, ma być zbycie praw do spadku albo zbycie lub obciążenie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych tytułem, określonym w art. 1, notariusz może dokonać tych czynności tylko za uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po przedstawieniu zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.
  5. Ustawę z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle- jest dostosowanie definicji rzemiosła i rzemieślnika do obecnych realiów społeczno-gospodarczych. Zmiana polega na rozszerzeniu katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła.
  6. Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców - Zmodyfikowano obowiązujący aktualnie katalog działalności i usług, których nie zalicza się do rzemiosła, przez wyłączenie usług optyków okularowych i protetyków słuchu.
  7. Ustawę z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej -zmiany w tej ustawy polegają na wyłączeniu stosowania do kontroli legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców, prowadzenia działalności gospodarczej przez cudzoziemców, powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom dodawanych w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców przepisów regulujących obowiązek publikacji okresowych analiz ryzyka oraz ograniczenia częstotliwości kontroli planowych.
  8. Ustawę z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników - Zmiana dotyczy wprowadzenia zasady, w myśl której osoby fizyczne wykonujące działalność nierejestrową będą identyfikowały się numerem PESEL, a nie numerem NIP. Natomiast w przypadku, gdy osoba fizyczna wykonująca działalność nierejestrową będzie zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług lub będzie prowadziła ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących to wówczas identyfikatorem podatkowym będzie NIP. Powyższa zmiana znajdzie zastosowanie również do podatników będących osobami fizycznymi wykonującymi działalność nierejestrową, którym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy został nadany numer identyfikacji podatkowej.
  9. Ustawę z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zmiana dotyczy odstąpienia od zasady dwuinstancyjności.
  10. Ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa: umarzanie zawieszonych postępowań, nowe elementy treści zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.
  11. Ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. Zmiana umożliwia prowadzenie rachunku wspólnego, z wyjątkami.
  12. Ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych -doprecyzowanie przepisów odnoszących się do tzw. Małego ZUS Plus i umożliwienie realizacji pierwotnych intencji projektodawców tego rozwiązania.
  13. Ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wprowadzono jednoinstancyjność postępowania wszczętego na podstawie art. 82 ust. 1 ww. ustawy, (tj. stanowiącego, że Prezes Rady Ministrów w szczególnie uzasadnionych przypadkach może przyznać emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie).
  14. Ustawę z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych. Zmiany w ustawie dotyczą odstąpienia od zasady dwuinstancyjności.
  15. Ustawę z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze. Zmiany w ww. ustawie dotyczą odstąpienia od zasady dwuinstancyjności (art. 186b, 186c, 186d oraz 186e).
  16. Ustawę z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
  17. Ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
  18. Ustawę z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy -Zmiany w ww. ustawie polegają na wyłączeniu stosowania do kontroli legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców dodawanych w Prawie przedsiębiorców przepisów regulujących obowiązek publikacji okresowych analiz ryzyka oraz ograniczenia częstotliwości kontroli planowych.
  19. Ustawę z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie.
  20. Ustawę z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami - zmiany w ww. ustawie dotyczą odstąpienia od zasady dwuinstancyjności.
  21. Ustawę z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.
  22. Ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze.
  23. Ustawę z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. Zmiana polega na modyfikacji zasad dofinansowywania kosztów kształcenia ze środków Funduszu Pracy.
  24. Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.
  25. Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców.
  26. Ustawę z dnia 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju.
  27. Ustawę z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych.
  28. Ustawę z dnia 16 lipca 2020 r. o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców. Ustawa dokonuje zmiany limitów wysokości środków budżetu państwa przeznaczonych na udzielanie pomocy publicznej przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Nadal jednak wysokość środków przeznaczonych na ten cel w budżecie państwa nie będzie mogła przekroczyć kwoty 120 000 000 zł w każdym roku.
  29. Ustawę z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich.

Kiedy ustawa wejdzie w życie?

Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkiem określonych w ustawie przepisów.

Prawo
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20
19 lip 2025

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze
19 lip 2025

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS
18 lip 2025

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek
17 lip 2025

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej
17 lip 2025

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?
17 lip 2025

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.
17 lip 2025

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość
18 lip 2025

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą! Kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać
17 lip 2025

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?
17 lip 2025

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

pokaż więcej
Proszę czekać...