Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że w dniu 7 listopada br. Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy z 9 października 2025 r. o zmianie ustawy ochronie roślin przed agrofagami oraz niektórych innych ustaw. Tym samym zakończono prace parlamentarne nad ustawą, która zostanie teraz skierowana do podpisu Prezydenta. Co się zmieni i od kiedy?
Celem tej ustawy jest:
1) ochrona życia i zdrowia obywateli poprzez wprowadzenie rozwiązań ograniczających ryzyko zatruć, w tym zatruć śmiertelnych, środkami ochrony roślin przeznaczonymi do fumigacji,
2) wprowadzenie uproszczeń i deregulacji w obszarze ochrony roślin i nasiennictwa.
Najważniejsze zmiany w przepisach
Ograniczenie ryzyka zatruć fumigantami
Ustawa stanowi odpowiedź na przypadki zatruć, w tym śmiertelnych, wynikających z niewłaściwego stosowania środków ochrony roślin służących do fumigacji. Ryzyko takich zatruć, spowodowanych przypadkowym lub, nieświadomym kontaktem z fumigantami jest szczególnie wysokie na terenach wiejskich.
W związku z tym ustawa wprowadza rozwiązania, które uniemożliwiają zakup i stosowanie szczególnie niebezpiecznych fumigantów przez osoby nieuprawnione:
1. obowiązek udokumentowania sprzedaży szczególnie niebezpiecznych fumigantów fakturą;
2. prowadzenie przez dystrybutora ewidencji osób, które nabywają szczególnie niebezpieczne fumiganty;
3. zakaz sprzedaży szczególnie niebezpiecznych fumigantów przez Internet.
Rozwiązania te będą dotyczyły wyłącznie środków ochrony roślin zawierających jedynie trzy najbardziej niebezpieczne substancje czynne, stwarzające największe zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, tj. fosforek glinu, fosforek magnezu i fluorek sulfurylu. Ustawa znacząco podniesie poziom bezpieczeństwa publicznego, przy minimalnym wpływie na rynek środków ochrony roślin.
Uproszczenia
1. wprowadzenie ułatwień przy eksporcie towarów objętych regulacjami fitosanitarnymi poprzez instytucję „zaufanego eksportera”, co ułatwi eksport takich produktów rolnych z Polski, jak jabłka, pieczarki czy niektóre warzywa;
2. usprawnienie procesu rejestracji środków ochrony roślin zapewniające szybszy dostęp rolników do nowych preparatów;
3. usprawnienie obsługi systemu integrowanej produkcji roślin, objętego wsparciem w ramach Planu Strategicznego dla WPR, co ułatwi rolnikom przystępowanie do tego systemu;
4. elektronizację Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych, umożliwiającą składanie wniosków do tych instytucji drogą elektroniczną;
5. umożliwienie kontroli drewnianych materiałów opakowaniowych poza przejściem granicznym, a także umożliwienie przeprowadzenia poza nimi zniszczenia lub zabiegów zwalczających agrofagi opakowaniowych przypadku niespełnienia wymagań dotyczących oznakowania;
6. przeniesienie kompetencji w zakresie wyznaczania fitosanitarnych punktów kontroli, innych niż punkty kontroli granicznej, z ministra właściwego do spraw rolnictwa na wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, co przyspieszy proces ich wyznaczania.
Zdaniem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi te uproszczenia będą miały realny, pozytywny wpływ na działalność rolniczą.
Kiedy zmiany przepisów wejdą w życie
Zgodnie z art. 15 omawianej nowelizacji, większość przepisów tej ustawy wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia (czyli dnia publikacji w Dzienniku Ustaw) z wyjątkiem art. 1 pkt 6 i 7, art. 4 i art. 5, które wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Podstawa prawna: ustawa z 9 października 2025 r. o zmianie ustawy ochronie roślin przed agrofagami.