Podwyżki zasiłków rodzinnych nie będzie aż do października 2025 r. Dlaczego? MRPiPS: Bo jest wiele innych świadczeń dla rodziców

• Nie będzie podwyżki (waloryzacji) świadczeń rodzinnych od 1 listopada 2024 r. Jakie są powody?
• Kwoty świadczeń rodzinnych od 1 listopada 2024 r.
• Zasada złotówka za złotówkę
• Wniosek o zasiłek rodzinny - jak złożyć

Nie będzie podwyżki (waloryzacji) świadczeń rodzinnych od 1 listopada 2024 r. Jakie są powody?

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotował projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna.
Ten projekt realizuje upoważnienia ustawowe z:
- art. 19 ust. 4 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, zwanej dalej „ustawą o świadczeniach rodzinnych”, 
- art. 10 ust. 3 ustawy z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, zwanej dalej „ustawą o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów” oraz 
- art. 63 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym, zwanej dalej „ustawą o świadczeniach świadczeniu wspierającym” w zw. z art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

Propozycje weryfikacji kwot kryteriów dochodowych i wysokości świadczeń zawartych w ustawie o świadczeniach rodzinnych, wysokości zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów oraz kwoty kryterium dochodowego i wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego zawartych w ustawie o świadczeniu wspierającym przyjęła Rada Ministrów, a następnie przekazała Radzie Dialogu Społecznego.

Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych Rada Dialogu Społecznego w terminie do 15 czerwca uzgadnia wysokość kwot zasiłków rodzinnych oraz wysokość świadczeń rodzinnych, z wyłączeniem wysokości świadczenia pielęgnacyjnego. Uzgodnione kryteria ogłasza w drodze obwieszczenia Prezes Rady Ministrów. Swoje stanowisko w ramach Rady Dialogu Społecznego przedstawiła jedynie strona pracownicza. 

W stanowisku podjętym w dniu 11 czerwca 2024 r. strona pracownicza zaproponowała podniesienie kwot kryteriów dochodowych i wysokości zasiłków rodzinnych zawartych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, które jej zdaniem gwarantują zachowanie względnego bezpieczeństwa dochodowego rodzin z dziećmi w latach 2024-2027 w następujący sposób:
1) Podwyższenie kwoty kryterium dochodowego:
- o którym mowa w art. 5 ust 1 ustawy do kwoty 1330 zł na osobę w rodzinie, (obecnie 674 zł),
- o którym mowa a art. 5 ust 2 ustawy do kwoty 1350 zł na osobę w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym (obecnie 764 zł);

2) Podwyższenie kwoty zasiłków rodzinnych:
- na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia do kwoty 140 zł (obecnie 95 zł),
- na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 r. ż. do kwoty 180 zł (obecnie 124 zł),
- na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 r. ż. do kwoty 200 zł (obecnie 135 zł).

Strona pracodawców nie przedstawiła swojego stanowiska. Z uwagi na brak stanowiska strony pracodawców Rada Dialogu Społecznego nie uzgodniła w ustalonym terminie wysokości kwot, o których mowa powyżej.

Jako, że Rada Dialogu Społecznego nie uzgodniła stanowiska, Rada Ministrów do 15 sierpnia ma obowiązek ustalić te kwoty, w drodze rozporządzenia, na poziomie nie niższym niż wynika to z propozycji przedstawionych Radzie Dialogu Społecznego.

Kwoty świadczeń rodzinnych od 1 listopada 2024 r.

Jak już wspomniano nie będzie zmian kwot zasiłków ani kryteriów dochodowych. Dlatego też od 1 listopada 2024 r.:

1) kryterium dochodowe uprawniające do zasiłku rodzinnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego wynosić będzie 674 zł, a w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności – 764 zł;

2) kryterium dochodowe uprawniające do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka wynosić będzie 1922 zł;

3) zasiłek rodzinny będzie wynosić miesięcznie:
a) 95 zł – na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia,
b) 124 zł – na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia,
c) 135 zł – na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia;

4) wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka wynosić będzie 1000 zł;

5) wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego wynosić będzie 400 zł miesięcznie;

6) wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka wynosić będzie 193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł na wszystkie dzieci;

7) wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej wynosić będzie 95 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego;

9) wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego wynosić będzie miesięcznie:
a) 90 zł – na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia,
b) 110 zł – na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia;

10) wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego wynosić będzie 100 zł na dziecko;

11) wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania wynosić będzie miesięcznie:
a) 113 zł – na dziecko w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadpodstawowej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
b) 69 zł – na dziecko w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadpodstawowej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadpodstawowej;

12) wysokość jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka wynosić będzie 1000 zł na jedno dziecko;

13) wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosić będzie 215,84 zł miesięcznie;

14) wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie art. 63 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym, wynosić będzie 620,00 zł miesięcznie;

15) wysokość świadczenia rodzicielskiego wynosić będzie 1000 zł miesięcznie;

16) wysokość zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, wynosić będzie 620 zł miesięcznie.

Zasada złotówka za złotówkę

Warto wiedzieć odnośnie ww. kryteriów dochodowych, że jeżeli te kryteria dochodowe zostały przekroczone w pewnym niewielkim zakresie, to zasiłek rodzinny będzie przyznany ale w kwocie pomniejszonej o to przekroczenie (wg tzw. zasady „złotówka za złotówkę”). 

Ta zasada jest stosowana, gdy dochód rodziny przekracza kwotę kryterium dochodowego (czyli 674 zł lub 764 zł) pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń. W takiej sytuacji zasiłek rodzinny razem z dodatkami jest obliczony jako różnica między łączną kwotą zasiłków rodzinnych z dodatkami, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny.
Ale uwaga! Jeżeli wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie - ustalona wg wyżej wskazanej zasady „złotówka za złotówkę” - jest niższa niż 20 zł, to zasiłek ani dodatki nie przysługują.
Zasada ta dotyczy także osoby uczącej się.

Wniosek o zasiłek rodzinny - jak złożyć

Aby otrzymać zasiłek rodzinny trzeba złożyć wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego na druku SR-1. Aktualny wzór wniosku SR-1 obowiązujący od 1 stycznia 2024 r. jest opublikowany na stronie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Na tej samej stronie można znaleźć załączniki do tego wniosku.

Wniosek ten składa się do urzędu miasta lub gminy (albo np. ośrodka pomocy społecznej), w której wnioskodawca mieszka. Wniosek można złożyć w zwykłej papierowej formie albo elektronicznie online na Portalu Informacyjno-Usługowego Emp@tia (https://empatia.mpips.gov.pl/ ).

Prawo do zasiłku rodzinnego ustala się od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. Aktualny okres zasiłkowy kończy się 31 października 2024 r. Nowy okres zasiłkowy rozpocznie się 1 listopada 2024 r. i potrwa do 31 października 2025 r. Wnioski o zasiłek rodzinny na nowy okres zasiłkowy 2024/2025 można składać już od 1 lipca 2024 r. online na empatia.mpips.gov.pl/ , a od 1 sierpnia 2024 r. także zwykłej formie papierowej w urzędzie gminy.

Źródło: projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna.