REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy umowa o pracę jest korzystniejsza niż zlecenie?

Czy umowa o pracę jest korzystniejsza niż zlecenie? /Fot. Fotolia
Czy umowa o pracę jest korzystniejsza niż zlecenie? /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przez wiele lat, gdy w Polsce z powodu sytuacji gospodarczej wiele osób borykało się z problemem bezrobocia, forma zatrudnienia była narzucana przez podmioty zatrudniające. Obecnie wraz z poprawą sytuacji na rynku pracy, który stał się w wielu branżach „rynkiem pracownika”, a nie pracodawcy, już aplikując o stanowisko często negocjujemy zasady współpracy. Czym tak naprawdę różni się umowa o pracę od umowy zlecenia, czy umowy o dzieło? Która jest najkorzystniejsza? - tłumaczy dr hab. Monika Lewandowicz-Machnikowska, prof. Uniwersytetu SWPS, dziekan Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej w Filii we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS.

Nie ma jednej dobrej odpowiedzi na to pytanie. Wbrew pozorom umowa o pracę, która powszechnie uważana jest za najlepszą podstawę zatrudnienia, może być niewygodna. Lektor języka obcego czy prawnik, zwłaszcza gdy nie lubi pracować w narzuconych z góry, stałych godzinach i ceni sobie możliwość samodzielnego decydowania o sposobie realizacji powierzonego mu zadania, może nie zdecydować się na ten rodzaj umowy. W zależności od wykonywanego zawodu, indywidualnych predyspozycji i potrzeb należy wybrać podstawę zatrudnienia dostosowaną do sposobu wykonywania pracy. Warto zwrócić uwagę nie tylko na wysokość wynagrodzenia, ale i na zakres swobody w wykonywaniu zadań, możliwość korzystania z urlopu, odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonywanie obowiązków, a także objęcie ubezpieczeniem społecznym.

REKLAMA

Zawarcie umowy o pracę powoduje powstanie stosunku pracy, do którego zastosowanie mają przepisy kodeksu pracy. Umowy cywilnoprawne, to znaczy umowa zlecenia (art. 734 k.c.), a częściej umowa o świadczenie usług podobna do umowy zlecenia (art. 750 k.c.) czy umowa o dzieło (art. 627 k.c.), to dokumenty regulowane przez kodeks cywilny. Wybierając rodzaj porozumienia decydujemy o tym, które przepisy będą kształtowały nasze obowiązki, a w konsekwencji – jaki zakres swobody będzie przysługiwał stronom w zakresie kształtowania wzajemnych praw i powinności.

Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie jej warunków i płacy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika (art. 11 k.p.). Pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonych zadań na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie, które zostaną przez niego wyznaczone. Natomiast pracodawca gwarantuje zatrudnienie pracownika i płatność wynagrodzenia w terminie określonym w umowie.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

W ramach umowy o pracę, pracownik wykonuje pracę osobiście bez możliwości powierzenia swoich zadań innej osobie. Zleceniobiorca czy wykonawca dzieła mogą poszukać dla siebie zastępstwa, jeśli w umowie nie ma zastrzeżenia, że wykonawcą może być jedynie osoba podpisująca umowę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik etatowy nie odpowiada za rezultat, jaki osiągnie wykonując zadania określone w umowie. Na mocy prawa jest jedynie zobowiązany do podjęcia wskazanych przez pracodawcę czynności i sumiennego ich wypełnienia. Podobnie zleceniobiorca. Natomiast wykonawca dzieła jest odpowiedzialny za ostateczny efekt, co oznacza, że zobowiązuje się do osiągnięcia określonego rezultatu. Z tego względu dzieło będące przedmiotem umowy powinno zostać wykonane zgodnie ze szczegółowym opisem zawartym w dokumencie, w wyznaczonym czasie oraz stanowić samoistny przedmiot istniejący poza osobą swojego twórcy.

Ważnym elementem, na który należy zwrócić uwagę wybierając rodzaj umowy jest kwestia odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków. W stosunku pracy, co do zasady, za szkody wyrządzone przez pracownika osobom trzecim przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych odpowiada tylko pracodawca, a nie sam pracownik (art. 120 k.p.). Po naprawieniu szkody pracodawca może domagać się zwrotu poniesionych kosztów tylko do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Takie ograniczenia odpowiedzialności nie stosują się do osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, odpowiadają oni za wyrządzone szkody na zasadach wynikających z kodeksu cywilnego.

Zobacz serwis: Praca

Warto również pamiętać, że to pracodawca zatrudniający pracownika ponosi związane z tym ryzyko ekonomiczne (np. osiągnięcie celu gospodarczego), techniczne (np. awaria urządzeń), osobowe (np. wybór osoby nieposiadającej określonych umiejętności) i socjalne (np. choroba pracownika). Oznacza to, że okoliczności związane z tymi zagrożeniami nie pozbawiają pracownika prawa do wynagrodzenia.

Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę oznacza, że pełnienie zadań na danym stanowisku zawsze będzie miało charakter odpłatny. Pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia za pracę ani przenieść tego prawa na inną osobę. Ma również gwarancję minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zleceniobiorcy i osoby wykonujące usługi korzystają z takiej ochrony tylko częściowo, od kiedy wprowadzono minimalną stawkę godzinową z tytułu wykonywania umowy zlecenia i umów o świadczenie usług.

Pracownik etatowy jest podporządkowany pracodawcy. Wykonuje pracę pod kierownictwem przełożonego, w określony sposób we wskazanym miejscu, czasie. Z przepisów regulujących umowy cywilnoprawne wynika, że między stronami nie ma zależności czy podporządkowania. Wykonawca dzieła określa samodzielnie czas, miejsce i sposób jego wykonywania, nie podlega kierownictwu zamawiającego ani nie jest związany jego poleceniami. Przyjmujący zlecenie również sam rozstrzyga o czasie i miejscu jego wykonania. Powinien stosować się do wskazówek zleceniodawcy co do sposobu wykonywania zlecenia, ale w pewnych okolicznościach może od nich odstąpić (art. 737 k.c.).

Ważne w przypadku umowy o pracę jest ubezpieczenie społeczne. Pracownik ma zapewnione ubezpieczenie emerytalne, rentowne, chorobowe i wypadkowe. W pozostałych rodzajach umów jest to dobrowolne. Osoby wykonujące umowę o dzieło nie podlegają w ogóle ubezpieczeniu społecznemu z wyjątkiem sytuacji, gdy osoba taka zawarła umowę o dzieło ze swoim pracodawcą lub wykonuje usługę na rzecz swojego pracodawcy.

Zawierając umowę warto pamiętać o tym, że to nie nazwa decyduje o jej kwalifikacji prawnej. Zatrudnienie, które faktycznie jest realizowane w warunkach określonych w kodeksie pracy jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Osoba wykonująca pracę, jak również na przykład ZUS, mogą wykazywać, że umowa nazwana przez strony umową zlecenia czy umową o dzieło jest w rzeczywistości umową o pracę. Przykładowo mimo innej nazwy umowy można mieć do czynienia z podporządkowaniem pracowniczym osoby wykonującej zlecenie lub dzieło. Ustalenie, przez ZUS w drodze decyzji lub przez sąd w orzeczeniu, że między stronami umowy cywilnoprawnej w rzeczywistości istniał stosunek pracy może powodować dotkliwe konsekwencje finansowe, wynikające z zastosowania do nich obowiązków z zakresu prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych. W szczególności pracodawca będzie musiał zapłacić składki na ubezpieczenie społeczne od stosunku pracy, a niekiedy wypłacić świadczenia ze stosunku pracy, np. nieprzedawnione wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Pracodawca może również zostać ukarany grzywną (art. 281 k.p.).

Autor: dr hab. Monika Lewandowicz-Machnikowska, prof. Uniwersytetu SWPS, dziekan Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej w Filii we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS

Zobacz: Wskaźniki i stawki

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wyciek danych pacjentów wrocławskiej kliniki. Prezes UODO monitoruje sprawę

    Wyciekły dane pacjentów jednej z wrocławskich klinik. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zna sprawę i podejmie odpowiednie działania w ramach przysługujących mu uprawnień i zadań.

    Rada Ministrów: Rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie sygnalistów

    Po świętach rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli tzw. sygnalistów. Projekt przewiduje, że sygnaliści będą mieli prawo do pełnego odszkodowania w razie dopuszczenia się wobec nich działań odwetowych.

    Rodzicom kończy się czas na skorzystanie z ważnego uprawnienia. Pozostał już tylko kilka tygodni. Sprawdź, czy o tym pamiętasz.

    Katalog uprawnień związanych z rodzicielstwem w ostatnich latach systematycznie się powiększa. Jednak im starsze jest dziecko, tym mniej uprawnień przysługuje rodzicom. Warto więc pamiętać o tych niewielu, z których rodzice mogą skorzystać także na starsze dzieci.

    Rząd: Premie i wszelkie dodatki zostaną wyjęte z pensji minimalnej? Czy to oznacza podwyżki?

    Dajemy pytajniki w tytule bo jest to propozycja minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk. Płaca minimalna nie ma zawierać żadnych dodatków i premii. Musi to zaakceptować premier Donald Tusk.

    REKLAMA

    Zmiany w szkołach. Mydło, papier toaletowy i papierowe ręczniki w każdej łazience? Znowelizowane przepisy nie pozostawiają wątpliwości.

    Gdyby ktoś miał wątpliwości co do tego, jakiego rodzaju środki higieniczne szkoły powinny zapewnić uczniom, to już niedługo stanie się to jasne. Procedowane są zmiany w przepisach, w wyniku których w każdej szkolnej łazience mają być dostępne co najmniej papier toaletowy, mydło do rąk i papierowe ręczniki.

    Można leczyć zęby za darmo „na NFZ”. Jaki zakres świadczeń w 2024 roku? Badania kontrolne, leczenie próchnicy, także kanałowe, protezy, usuwanie kamienia i inne

    Warto wiedzieć, że cały czas istnieje możliwość wyleczenia w Polsce zębów bezpłatnie. W ramach ubezpieczenia zdrowotnego z refundacją NFZ. Niestety nie każdy dentysta ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, bo tylko w takim gabinecie można skorzystać z darmowego leczenia. Ministerstwo Zdrowia chce zwiększyć zakres gwarantowanych świadczeń stomatologicznych. Właśnie ukazał się projekt rozporządzenia w tej sprawie.

    Ulga na dziecko. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”

    Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej, a nie samo jej posiadanie. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

    Bon energetyczny to jednorazowe świadczenie. Co jak ktoś będzie miał problemy z prądem za pół roku?

    Znamy pierwsze szczegóły dofinansowania od rządu dla osób, które będą miały kłopoty po podwyżce cen prądu. Nosi nazwę "bon energetyczny". Niestety to jednorazowe świadczenie, a nie stała pomoc dla osób ubogich.

    REKLAMA

    Nowe regulacje dotyczące cen energii w Polsce

    Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, zapowiedziała w Polsat News, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Obecnie ceny energii, gazu oraz ciepła są zamrożone w ramach wprowadzonych przez poprzedni rząd tarcz antyinflacyjnych; przepisy wygasają w połowie roku.

    Jakie będą emerytury od kwietnia 2024? ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS

    Od kwietnia 2024 roku ZUS będzie korzystać z nowej tablicy GUS do obliczania wysokości nowo przyznawanych emerytur. Najnowsza tablica dalszego trwania życia powoduje obliczenie emerytury osoby w wieku 60 lat niższej o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż na podstawie poprzedniej tablicy.

    REKLAMA