Waloryzacja emerytur 2026: Dlaczego tylko ustawowe minimum? Rząd tłumaczy się gospodarką i możliwościami budżetu państwa

• Rząd ustala wysokość waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku – co to oznacza dla seniorów?
• Czym jest wskaźnik waloryzacji i dlaczego jest tak istotny?
• Co zakłada projekt rozporządzenia RD216 na 2026 rok?
• Dialog społeczny bez konsensusu – co się wydarzyło?
• Dlaczego tylko ustawowe minimum? Rząd tłumaczy się gospodarką
• Kto odpowiada za projekt i kiedy zostanie przyjęty?
• Co to oznacza dla emerytów i rencistów w 2026 roku?
• Czy możliwe są jeszcze zmiany wskaźnika waloryzacji?
• Waloryzacja emerytur 2026 – co wiemy na dziś?
• Co dalej? Śledź temat waloryzacji emerytur i rent na bieżąco

Rząd ustala wysokość waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku – co to oznacza dla seniorów?

Projekt rozporządzenia Rady Ministrów dotyczący wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. (numer RD216) jest już dostępny. Choć dokument nadal czeka na formalne przyjęcie przez Radę Ministrów, jego treść wywołuje ogromne zainteresowanie wśród seniorów, ekonomistów i uczestników dialogu społecznego. Sprawa dotyczy bowiem kilkunastu milionów obywateli, których sytuacja finansowa w przyszłym roku może znacząco się zmienić.

Projekt rozporządzenia w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku został przygotowany na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 89 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis ten zobowiązuje Radę Ministrów do określenia wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji w przypadku braku uzgodnienia stanowiska w Radzie Dialogu Społecznego, uwzględniając przy tym prognozowane dane makroekonomiczne.

Czym jest wskaźnik waloryzacji i dlaczego jest tak istotny?

Waloryzacja emerytur i rent to mechanizm, który ma na celu zachowanie siły nabywczej świadczeń wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskaźnik waloryzacji co roku ustalany jest na podstawie:

• średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (czyli inflacji),
• zwiększenia o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzednim.

Mechanizm waloryzacji ma na celu zabezpieczenie świadczeniobiorców przed spadkiem wartości ich emerytur i rent w warunkach rosnących cen i inflacji. Dzięki temu rozwiązaniu emeryci i renciści zachowują przynajmniej częściowo realną wartość swoich dochodów, nawet w okresach trudnej sytuacji gospodarczej.

Co zakłada projekt rozporządzenia RD216 na 2026 rok?

Rada Ministrów, działając na podstawie art. 89 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przedstawiła propozycję dotyczącą zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na 2026 rok. Zgodnie z tym projektem, wskaźnik ten ma pozostać na poziomie ustawowego minimum, czyli wynosić 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2025 roku.

To najniższy dopuszczalny poziom, na który może zdecydować się rząd bez porozumienia w ramach Rady Dialogu Społecznego (RDS). Nie jest to jednak decyzja przypadkowa – poprzedziły ją intensywne negocjacje z partnerami społecznymi.

Dialog społeczny bez konsensusu – co się wydarzyło?

W czerwcu i lipcu tego roku miały miejsce spotkania w ramach Rady Dialogu Społecznego. Co się wydarzyło podczas tych spotkań? Otóż:

• 23 czerwca 2025 r. – wspólne posiedzenie Zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych oraz Zespołu ds. ubezpieczeń społecznych RDS. Nie osiągnięto porozumienia.
• 11 lipca 2025 r. – plenarne posiedzenie RDS również zakończyło się fiaskiem, bez uzgodnienia wspólnego stanowiska.

W efekcie Rada Ministrów została zobowiązana do samodzielnego określenia wysokości zwiększenia wskaźnika w drodze rozporządzenia. Termin na wydanie tego aktu wynosi 21 dni od zakończenia negocjacji, co oznacza, że rząd musi podjąć decyzję do początku sierpnia 2025 r.

Dlaczego tylko ustawowe minimum? Rząd tłumaczy się gospodarką

Wybór minimum ustawowego, czyli wspomnianych 20%, nie jest przypadkowy. Rząd argumentuje swoją decyzję trudną sytuacją makroekonomiczną, prognozami inflacyjnymi oraz ograniczonymi możliwościami budżetu państwa.

W ocenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS), które przygotowało projekt dotyczący wskaźnika waloryzacji na przyszły rok:

• utrzymanie dyscypliny fiskalnej w obliczu zwiększonych wydatków publicznych (np. związanych z obronnością i transformacją energetyczną),
• wzrost zadłużenia i potrzeba konsolidacji finansów publicznych,
• oraz niestabilna sytuacja globalna wymagają ostrożnych decyzji finansowych.

Kto odpowiada za projekt i kiedy zostanie przyjęty?

Za opracowanie projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. [numer RD216] odpowiada Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej , a bezpośrednio – Sebastian Gajewski, Podsekretarz Stanu.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przewiduje, że projekt rozporządzenia zostanie formalnie przyjęty przez Radę Ministrów w trzecim kwartale 2025 roku. Oznacza to, że ostateczna decyzja w tej sprawie powinna zapaść najpóźniej do końca września.

Co to oznacza dla emerytów i rencistów w 2026 roku?

W praktyce, jeśli projekt zostanie zatwierdzony bez zmian:

• Wskaźnik waloryzacji świadczeń w marcu 2026 r. wzrośnie dokładnie o inflację plus 20% realnego wzrostu płac z 2025 r.
• Ostateczny wskaźnik zostanie podany na początku 2026 roku, gdy znane będą dane Głównego Urzędu Statystycznego za cały poprzedni rok.
• Dla przykładu: jeśli inflacja za 2025 r. wyniesie 5%, a realny wzrost płac 2%, to świadczenia wzrosną o 5% + (20% z 2%) = 5,4%.

Oznacza to, że planowana waloryzacja na 2026 rok będzie miała raczej umiarkowany charakter i nie osiągnie poziomów z lat rekordowych. Dla porównania, w latach 2023 i 2024 wskaźniki waloryzacji przekraczały 14%, co stanowiło znaczący wzrost świadczeń w porównaniu do obecnych propozycji.

Czy możliwe są jeszcze zmiany wskaźnika waloryzacji?

Tak, pewne zmiany są nadal możliwe. Projekt rozporządzenia znajduje się wciąż na etapie prac rządowych, co oznacza, że przed jego ostatecznym przyjęciem wciąż istnieje przestrzeń do modyfikacji. Choć Rada Ministrów nie jest zobowiązana do uwzględniania stanowiska partnerów społecznych, to presja opinii publicznej, środowisk eksperckich, opozycji parlamentarnej czy związków zawodowych może wpłynąć na ewentualne korekty treści dokumentu.

Warto podkreślić, że niezadowolenie z obecnego kształtu projektu wyraziły już m.in. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) oraz NSZZ „Solidarność”. Obie organizacje jednoznacznie sprzeciwiły się utrzymaniu wskaźnika zwiększenia waloryzacji na minimalnym poziomie 20% realnego wzrostu wynagrodzeń. W ich ocenie, tak niska waloryzacja nie odpowiada aktualnym potrzebom świadczeniobiorców i nie odzwierciedla rzeczywistego tempa wzrostu kosztów życia. Związki postulują, aby wzrost świadczeń obejmował pełny realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia, co pozwoliłoby emerytom i rencistom lepiej znieść skutki inflacji i utrzymać dotychczasowy poziom życia.

Waloryzacja emerytur 2026 – co wiemy na dziś?

• Projekt rozporządzenia [RD216] zakłada minimum ustawowe – 20% realnego wzrostu płac.
• Brak konsensusu w RDS sprawił, że decyzja przechodzi wyłącznie na rząd.
• Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to trzeci kwartał 2025 r.
• Realne podwyżki emerytur i rent będą znane dopiero w lutym 2026 r., po publikacji danych GUS.

Co dalej? Śledź temat waloryzacji emerytur i rent na bieżąco

Sytuacja dotycząca waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku wciąż jest dynamiczna i może ulec zmianie. Choć projekt rozporządzenia zakłada minimalne ustawowe zwiększenie wskaźnika, nie można wykluczyć dalszych działań ze strony organizacji społecznych, związków zawodowych czy partii politycznych, które będą domagać się wyższego wzrostu świadczeń. Rosnące koszty życia oraz niezadowolenie społeczne mogą zmusić rząd do ponownej analizy projektu i ewentualnego złagodzenia przyjętego stanowiska. Warto więc uważnie obserwować rozwój wydarzeń i śledzić wypowiedzi przedstawicieli rządu oraz partnerów społecznych.

Na dziś jednak wszystko wskazuje na to, że waloryzacja świadczeń w 2026 roku będzie miała ograniczony charakter i utrzyma się na poziomie ustawowego minimum, czyli 20% realnego wzrostu wynagrodzeń z roku poprzedniego. To oznacza niższe podwyżki niż te, które miały miejsce w rekordowych latach 2023 i 2024, kiedy wskaźniki przekraczały nawet 14%.

Wielu emerytów i rencistów może więc odczuć rozczarowanie, zwłaszcza w kontekście utrzymującej się niepewności gospodarczej i rosnących cen podstawowych produktów i usług. Decyzja rządu będzie miała realny wpływ na budżety milionów polskich rodzin, dlatego warto na bieżąco śledzić rozwój sytuacji oraz publikacje oficjalnych komunikatów i prognoz ekonomicznych.

Tabela: Jak rosły emerytury? Wskaźniki waloryzacji w latach 2022–2026 (wraz z prognozą na 2026)

Poniżej znajduje się tabela prezentująca oficjalne wskaźniki waloryzacji emerytur i rent obowiązujące w latach 2022–2025 oraz prognozowaną wartość wskaźnika na 2026 rok, wynikającą z propozycji rządu opartej na ustawowym minimum. To ujęcie danych w formie tabelarycznej pozwala na szybkie porównanie dynamiki wzrostu świadczeń w ostatnich latach oraz ocenę, jak obecna propozycja wypada na tle rekordowych waloryzacji z poprzednich okresów.

Dane dla lat 2022–2025 oparte są na oficjalnych wskaźnikach GUS i komunikatach rządu. Warto podkreślić, że rzeczywisty wskaźnik waloryzacji w 2026 roku zostanie ogłoszony na początku przyszłego roku i zależeć będzie m.in. od ostatecznych danych o inflacji i wynagrodzeniach w 2025 roku.