REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto i kiedy może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby starszej i chorej

 Kancelaria Radców Prawnych Zdanowicz i Wspólnicy Sp.K.
Profesjonalista w zakresie szeroko rozumianego prawa gospodarczego i cywilnego
Wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby starszej i chorej. /fot. Fotolia
Wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby starszej i chorej. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W jakich sytuacjach można starać się o ubezwłasnowolnienie osób starszych lub chorych? Jakie kroki prawne należy podjąć, aby zagwarantować bezpieczeństwo najbliższym?

REKLAMA

Choroby demencyjne, trwałe schorzenia somatyczne oraz choroba Alzhaimera powodują, iż osoby nimi dotknięte z czasem tracą zdolności i możliwości działania w codziennych sprawach takich jak opłata rachunków, pobieranie emerytury, dokonywanie zakupów, zarząd swoimi sprawami osobowymi i majątkowymi. Co więcej, bardzo często choroby takie sprawiają, że zachowania chorych w sprawach życia codziennego stają się nieracjonalne i szkodzące ich interesom. Taka sytuacja jest bardzo trudna dla bliskich bowiem pomimo świadomości sytuacji nie mają żadnych podstaw do działania za chorego, który często nie ma również pełnej świadomości swoich czynów i ich skutków.

REKLAMA

Rozwiązaniem powyższego problemu jest ubezwłasnowolnienie częściowe lub całkowite osoby starszej dotkniętej chorobami trwałymi.  Przy czym istotne jest, iż ubezwłasnowolnienie jest możliwe wówczas, gdy dana osoba nie jest w stanie samodzielnie pokierować swoim postępowaniem z uwagi na chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy lub innego rodzaju zaburzenia  psychiczne. Nie jest to zatem środek prawny w sytuacjach, w których osoba jest świadoma swoich działań i zdolna do podejmowania racjonalnych decyzji wobec swojej osoby i majątku. Ubezwłasnowolnienie osoby starszej jest zatem możliwe w sytuacjach, w których osoba taka ma zaawansowane problemy z pamięcią, nieuzasadnione stany agresji, jak również w wyniku choroby traci kontakt z rzeczywistością i nie jest w stanie bez opieki i nadzoru funkcjonować w społeczeństwie, w tym załatwić podstawowych czynności życia codziennego.

Zobacz serwis: Sprawy rodzinne

REKLAMA

Postępowanie o ubezwłasnowolnienie, jako procedura najdalej posuniętej w skutkach inwazji sądu w sytuację osobistą osoby, jest zastrzeżone do prowadzenia sądowi okręgowemu, który orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych. Postępowanie to toczy się w trybie nieprocesowym, w którym sąd nie ma roli jedynie arbitra, ale przede wszystkim kreatora postępowania sądowego poprzez znaczne ograniczenie zasady kontradyktoryjności – sporności. Ponadto w sprawie o ubezwłasnowolnienie istotne znaczenie odgrywają biegli, którzy w sposób kolegialny oceniają stan zdrowia osoby objętej wnioskiem.

Podkreślenia wymaga fakt, iż wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite może zostać złożony wobec osoby, która ukończyła 13 lat przez ograniczony krąg osób. Wnioskodawcą w takim postępowaniu może być: małżonek, krewni w linii prostej (rodzice, dziadkowie, dzieci) oraz rodzeństwo, przedstawiciel ustawowy. Wniosek taki zatem nie może być zgłoszony przez osoby poboczne, tj. znajomych, sąsiadów czy dalszą rodzinę – ten krąg podmiotów może podejmować jedynie działania pośrednie w uzgodnieniu z podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku lub organizacjami społecznymi oraz prokuraturą. W postępowaniu o ubezwłasnowolnienie zawsze udział bierze prokurator, którego rolą jest ochrona praworządności, w tym praw osoby objętej wnioskiem, jak również jej małżonek, o ile nie był wnioskodawcą w sprawie.  Istotne jest, iż złożenie wniosku w złej wierze lub lekkomyślnie naraża wnioskodawcę na grzywnę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz serwis: Sprawy urzędowe

Wniosek jest składany do sądu okręgowego właściwego z uwagi na miejsce zamieszkania osoby nim objętej, a w przypadku jego braku sąd miejsca jej pobytu. Wniosek podlega opłacie sądowej w kwocie 40 zł. We wniosku należy opisać okoliczności, w tym rodzaje zachowań osoby objętej wnioskiem oraz złożyć wszelkie dokumenty medyczne uzasadniające chorobę i zachowania osoby chorej. Brak świadectwa medycznego w tym zakresie może spowodować odrzucenie wniosku. Możliwe jest również powołanie dowodu z zeznań świadków i innej dokumentacji niż medyczna. Obligatoryjnie w toku postępowania odbywa się wysłuchanie osoby objętej wnioskiem, przy czym sąd może zarządzić jej sprowadzenie do sądu lub odbyć sesję wyjazdową do miejsca jej pobytu. Obligatoryjnym dowodem w toku sprawy o ubezwłasnowolnienie jest przeprowadzenie opinii biegłego psychiatry, psychologa oraz neurologa, a razie konieczności również oddanie osoby objętej wnioskiem na obserwację do zakładu leczniczego.

Sąd rozstrzyga wniosek po przeprowadzeniu rozprawy, na której wysłuchuje uczestników postępowania. Na rozprawie słuchaniu podlega również osoba objęta wnioskiem, jednak jeżeli jej stan zdrowia nie pozwala na uczestniczenie w rozprawie, sąd ustanawia dla niej kuratora. Kuratorem najczęściej zostaje osoba bliska, inna niż wnioskodawca. Ubezwłasnowolnienie orzekane jest w drodze postanowienia, w którym sąd wskazuje czy jest to ubezwłasnowolnienie całkowite czy częściowe oraz z jakiej przyczyny (dysfunkcji zdrowotnej) zostało orzeczone. Postanowienie takie podlega zaskarżeniu apelacją, którą może złożyć samodzielnie również osoba ubezwłasnowolniona, nawet o ile ma ustanowionego kuratora lub doradcę tymczasowego. Sąd może bez wniosku osoby objętej wnioskiem ustanowić jej pełnomocnika z urzędu. Po uprawomocnieniu postanowienia o ubezwłasnowolnieniu sąd z urzędu przesyła akta do sądu opiekuńczego, tj. sądu rejonowego, wydziału rodzinnego miejsca pobytu osoby ubezwłasnowolnionej, celem ustanowienia opiekuna prawnego.

Zobacz serwis: Prawa seniora

Zwrócić uwagę należy na stosunkowo młodą regulację w zakresie postępowań o ubezwłasnowolnienie, czyli na możliwość ustanowienia dorady tymczasowego. Jest to możliwe na każdym etapie postępowania, o ile osoba objęta wnioskiem jest pełnoletnia. Ustanowienie doradcy tymczasowego powoduje, iż osoba, której wniosek dotyczy ma ograniczoną zdolność do czynności prawnej, jest traktowana jak osoba częściowo ubezwłasnowolniona. Doradcą tymczasowym ustanawiani są z reguły bliscy osoby objętej wnioskiem, może być nim wnioskodawca. Doradca tymczasowy jest przedstawicielem ustawowym osoby objętej postępowaniem do czasu oddalenia wniosku o ubezwłasnowolnienie lub ustanowienia opiekuna prawnego. Regulacja ta stanowi swoiste zabezpieczenie postępowania poprzez tymczasowe uregulowanie sytuacji prawnej osoby objętej wnioskiem w zakresie jej spraw osobowych i majątkowych.

Sprawy z zakresu ubezwłasnowolnienia są sprawami, które powinny być prowadzone co do zasady w szybkim tempie, mają bowiem na celu zabezpieczenie sytuacji osoby, która nie może samodzielnie pokierować swoim zachowaniem. Warto wobec delikatności problemu zarówno w zakresie prawnym, jak również społecznym, skontaktować się z prawnikiem, by wybrać najlepsze rozwiązanie w takiej sytuacji.

Paulina Adamczyk
Adwokat
Kancelaria Radców Prawnych Marek Zdanowicz i Wspólnicy Sp.k.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wyliczenia ZUS: Emerytury w dół od 1 kwietnia 2024 r. Kiedy o 103 zł i 136 zł? Kiedy obniżka o 27 zł i 19 zł?

    Obniżki dotyczą nowych emerytur i wynikają z nowych tablic GUS. ZUS wyliczył kwoty obniżek dla osób z kapitałem 700 000 zł i 500 000 zł.

    Wyciek danych pacjentów wrocławskiej kliniki. Prezes UODO monitoruje sprawę

    Wyciekły dane pacjentów jednej z wrocławskich klinik. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zna sprawę i podejmie odpowiednie działania w ramach przysługujących mu uprawnień i zadań.

    Rada Ministrów: Rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie sygnalistów

    Po świętach rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli tzw. sygnalistów. Projekt przewiduje, że sygnaliści będą mieli prawo do pełnego odszkodowania w razie dopuszczenia się wobec nich działań odwetowych.

    Rodzicom kończy się czas na skorzystanie z ważnego uprawnienia. Pozostał już tylko kilka tygodni. Sprawdź, czy o tym pamiętasz.

    Katalog uprawnień związanych z rodzicielstwem w ostatnich latach systematycznie się powiększa. Jednak im starsze jest dziecko, tym mniej uprawnień przysługuje rodzicom. Warto więc pamiętać o tych niewielu, z których rodzice mogą skorzystać także na starsze dzieci.

    REKLAMA

    Rząd: Premie i wszelkie dodatki zostaną wyjęte z pensji minimalnej? Czy to oznacza podwyżki?

    Dajemy pytajniki w tytule bo jest to propozycja minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk. Płaca minimalna nie ma zawierać żadnych dodatków i premii. Musi to zaakceptować premier Donald Tusk.

    Zmiany w szkołach. Mydło, papier toaletowy i papierowe ręczniki w każdej łazience? Znowelizowane przepisy nie pozostawiają wątpliwości.

    Gdyby ktoś miał wątpliwości co do tego, jakiego rodzaju środki higieniczne szkoły powinny zapewnić uczniom, to już niedługo stanie się to jasne. Procedowane są zmiany w przepisach, w wyniku których w każdej szkolnej łazience mają być dostępne co najmniej papier toaletowy, mydło do rąk i papierowe ręczniki.

    Można leczyć zęby za darmo „na NFZ”. Jaki zakres świadczeń w 2024 roku? Badania kontrolne, leczenie próchnicy, także kanałowe, protezy, usuwanie kamienia i inne

    Warto wiedzieć, że cały czas istnieje możliwość wyleczenia w Polsce zębów bezpłatnie. W ramach ubezpieczenia zdrowotnego z refundacją NFZ. Niestety nie każdy dentysta ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, bo tylko w takim gabinecie można skorzystać z darmowego leczenia. Ministerstwo Zdrowia chce zwiększyć zakres gwarantowanych świadczeń stomatologicznych. Właśnie ukazał się projekt rozporządzenia w tej sprawie.

    Ulga na dziecko. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”

    Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej, a nie samo jej posiadanie. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

    REKLAMA

    Bon energetyczny to jednorazowe świadczenie. Co jak ktoś będzie miał problemy z prądem za pół roku?

    Znamy pierwsze szczegóły dofinansowania od rządu dla osób, które będą miały kłopoty po podwyżce cen prądu. Nosi nazwę "bon energetyczny". Niestety to jednorazowe świadczenie, a nie stała pomoc dla osób ubogich.

    Nowe regulacje dotyczące cen energii w Polsce

    Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, zapowiedziała w Polsat News, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Obecnie ceny energii, gazu oraz ciepła są zamrożone w ramach wprowadzonych przez poprzedni rząd tarcz antyinflacyjnych; przepisy wygasają w połowie roku.

    REKLAMA