REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie dowodowe pod nieobecność oskarżonego

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
Chmielniak Adwokaci Spółka Partnerska Adwokatów i Radców Prawnych
Kancelaria prawna specjalizująca się w sprawach karnych gospodarczych i karnych skarbowych
Możliwość prowadzania postępowania dowodowego pod usprawiedliwioną nieobecność oskarżonego oraz jego obrońcy budzi wiele kontrowersji./Fot. Shutterstock
Możliwość prowadzania postępowania dowodowego pod usprawiedliwioną nieobecność oskarżonego oraz jego obrońcy budzi wiele kontrowersji./Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja procedury karnej zbliża się wielkimi krokami. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta RP w dniu 14 sierpnia 2019 r. Dnia 4 września 2019 r. ogłoszono ją z kolei w Dzienniku Ustaw. Większość przepisów wchodzi w życie po 30 dniach, wobec czego już w początkach października sądy karne będą procedować na nowych zasadach. Jedną z istotniejszych zmian, które budzić mogą wątpliwości z punktu widzenia prawa oskarżonego do obrony, jest możliwość prowadzania postępowania dowodowego pod usprawiedliwioną nieobecność oskarżonego, a niekiedy także jego obrońcy. Podstawowym celem jest tu rzecz jasna przyśpieszenie postępowania.

Dotychczasowa regulacja

Tytułem wstępu warto przybliżyć obecną regulację. Zasada jest następująca: czynności procesowej nie przeprowadza się pod nieobecność osoby uprawnionej, jeżeli należycie usprawiedliwiła ona swoje niestawiennictwo i wniosła o nieprzeprowadzanie czynności bez jej obecności. Należyte usprawiedliwienie w przypadku choroby oznacza zaświadczenie wystawione przez lekarza sądowego. Zasada ta znajduje zastosowanie także w przypadku rozprawy i usprawiedliwionej nieobecności oskarżonego bądź jego obrońcy. W procesach, gdzie po stronie oskarżonych występuje większa liczba osób, sprawne procesowanie może się wydawać utrudnione. W praktyce kluczowa jest jednak obecność obrońcy – wówczas oskarżony niekoniecznie będzie wnosił o odroczenie rozprawy.

REKLAMA

Polecamy: Serwis Inforlex Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – procedury

Nowelizacja KPK

Zgodnie z nowym art. 378a § 1 k.p.k., sąd – w szczególnie uzasadnionych wypadkach – będzie mógł przeprowadzić postępowanie dowodowe pod nieobecność oskarżonego lub obrońcy nawet jeśli należycie usprawiedliwili oni swoje niestawiennictwo. Możliwość tę odnosi ustawodawca zwłaszcza do przesłuchania świadków, którzy stawili się w danym dniu na rozprawę. Oskarżonemu i obrońcy przysługuje prawo do zawnioskowania o „uzupełniające przeprowadzenie dowodu przeprowadzonego podczas jego nieobecności”. We wniosku należy wykazać, że sposób przeprowadzenia dowodu podczas nieobecności oskarżonego lub obrońcy naruszał gwarancje procesowe, w szczególności – prawo do obrony. Wniosek ten będzie można złożyć najpóźniej na następnym terminie rozprawy – później prawo to wygasa. Na dalszym etapie postępowania strona nie będzie mogła podnosić zarzutu naruszenia prawa do obrony.

Zasada szybkości vs. Prawo do obrony

REKLAMA

Czy wprowadzone zmiany rzeczywiście przyśpieszą postępowanie karne? Przedmiotem postępowania dowodowego powinny być tylko okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, w przypadku sprawy karnej – kwestia odpowiedzialności karnej oskarżonego. Przeprowadzenie jakiegokolwiek dowodu pod nieobecność oskarżonego lub jego obrońcy co do zasady będzie zatem godzić w prawo do obrony, uzasadniając „uzupełniające przeprowadzenie dowodu”. Stwierdzić należy konsekwentnie, że co do zasady konieczny będzie dodatkowy termin rozprawy. Z tej perspektywy, przyśpieszenie postępowania może być tylko wynikiem przeoczenia terminu do złożenia wniosku – ku temu istnieć bowiem będą postawy. Nie jest to zabieg fair play ze strony ustawodawcy.

Chociaż dotychczasowa regulacja dawała możliwość przeciągania postępowania sądowego z powodu choroby oskarżonego, tak gwarancją poszanowania z jednej strony prawa do obrony, z drugiej strony dobra wymiaru sprawiedliwości i zasady szybkości, jest właśnie wymóg zaświadczenia lekarza sądowego. Jeśli w tym zakresie ustawodawca dopatruje się pewnych nadużyć w praktyce, to nie jest to powód, aby ograniczać prawo oskarżonego do obrony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uwagi końcowe

Możliwość prowadzania postępowania dowodowego pod usprawiedliwioną nieobecność oskarżonego oraz jego obrońcy budzi wiele kontrowersji. Wprowadzana regulacja daje przy tym sądowi tylko możliwość, nie obowiązek procedowania. Z uwagi na doniosłość zasady prawa oskarżonego do obrony, sądy karne rzadko powinny korzystać z tego uprawnienia. Co więcej, uzasadnienie decyzji o nieuwzględnieniu wniosku o uzupełniające przesłuchanie świadka z powołaniem się na okoliczność, iż in concreto nie doszło do naruszenia prawa oskarżonego do obrony, będzie bardzo trudne. Jaka będzie praktyka? Zobaczymy począwszy od 5 października 2019 r.

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
arychlewskahotel@chmielniak.com.pl
T: 509123683

Polecamy serwis: Prawo karne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Od 1 kwietnia dwie listy polskich leków ze zniżką. G1 (-10%) i G2 (-15%) [Wykaz producentów i leków]

    Dwie listy polskich leków ze zniżką. G1 (-10%) i G2 (-15) [Wykaz producentów i leków]

    Min. Dziemianowicz-Bąk za skróceniem tygodnia pracy jeszcze w tej kadencji Sejmu. MRPiPS ma wyniki pierwszych analiz

    Minister rodziny, pracy i polityki społecznej liczy, że jeszcze w tej kadencji mogłoby dojść do skrócenia tygodnia pracy. Szefowa MRPiPS poinformowała w RMF24, że zleciła Centralnemu Instytutowi Ochrony Pracy analizę efektywności pracy w relacji do liczby godzin przepracowanych w tygodniu.

    Protesty rolników 20 marca 2024 r. Wrocławski magistrat zakazał ich organizacji na terenie administracyjnym Wrocławia

    Jak poinformowano, wrocławski magistrat wydał zakaz organizacji protestów rolniczych na terenie administracyjnym Wrocławia. Chodzi o blokady planowane od środy 20 marca. Prezydent Wrocławia ocenił, że zagrażają one bezpieczeństwu mieszkańców i utrudniają ruch drogowy.

    Protesty rolników 20 marca. Utrudnienia w ruchu w całym kraju. 400 blokad. Które drogi będą nieprzejezdne? [MAPA]

    Na środę zapowiedziano Ogólnopolski Strajk Generalny Rolników. Na drogach w całej Polsce spodziewane są utrudnienia w ruchu. Na mapie rolniczych blokad znalazło się ponad 400 punktów. W stolicy rolnicy zablokują m.in. trasę S2.

    REKLAMA

    Będzie więcej czasu na zakup i montaż silosów finansowanych z KPO

    Opublikowano rozporządzenie w sprawie szczegółowego przeznaczenia, warunków i trybu udzielania wsparcia w zakresie infrastruktury magazynowania służącej zwiększeniu odporności gospodarstw rolnych na kryzysy.

    Rząd: projekt ws. programów dofinansowujących pracowników pomocy społecznej [To nie są podwyżki]

    We wtorek rząd premiera Donalda Tuska zajmie się projektem ws. programów dofinansowujących pracowników pomocy społeczne

    "Portfel seniora, portfelem pełnym". Polityka senioralna jest priorytetem rządu – zapewnił wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej

    Druga waloryzacja, podwyższenie zasiłku pogrzebowego i świadczenia honorowego – takie plany mają rządzący wobec seniorów.

    Z 36.000 zł do 57.000 zł wzrośnie dofinansowanie do utworzenia jednego miejsca w żłobku. Jeszcze w marcu wznowienie naboru do programu „Maluch plus”

    Jak poinformowała w poniedziałek w Olsztynie wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Aleksandra Gajewska, jeszcze w marcu zostanie wznowiony nabór wniosków do programu „Maluch plus”. W województwie warmińsko-mazurskim jest obecnie 65 gmin, w których nie ma żadnej formy, przewidzianej przez ustawę, opieki nad dziećmi do 3. roku życia.

    REKLAMA

    Badania okresowe. Kto za nie zapłaci, gdy pracownik wykonał je w innej placówce niż ta, do której został skierowany?

    Koszty badań profilaktycznych wykonywanych przez pracownika ponosi pracodawca. Ale czy ma wpływ na to, ile za nie zapłaci, czy musi zwrócić każdą kwotę?

    Od kwietnia wraca 5 proc. VAT na żywność. Co podrożeje? [tabela]

    Od 1 kwietnia 2024 roku żywność znów będzie objęta 5% VAT. Za jakie produkty żywnościowe zapłacimy teraz więcej? Oto tabela z tymi produktami żywnościowymi.

    REKLAMA