REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieświadomość bezprawności a odpowiedzialność karna

ŻAKIEWICZ ADWOKACI Żakiewicz Górczak Gawińska Sp. k.
Ekspert prawa karnego, karno-skarbowego oraz procedury karnej
Nieświadomość bezprawności a odpowiedzialność karna. /Fot. Fotolia
Nieświadomość bezprawności a odpowiedzialność karna. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Nie popełnia przestępstwa ten, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

W polskim Kodeksie karnym wyróżnia się trzy rodzaje błędu, które mają znaczenie z punktu widzenia odpowiedzialności sprawcy, a mianowicie:

REKLAMA

  • błąd co do znamion typu czynu zabronionego – art. 28 kk,
  • błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność czynu albo winę– art. 29 kk,
  • błąd co do bezprawności czynu – art. 30 kk.

Zgodnie z treścią art. 30 kodeksu karnego nie popełnia przestępstwa ten, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Jeżeli więc błąd jest usprawiedliwiony, to wyłącza on odpowiedzialność karną, jeżeli jest zawiniony, to z uwagi na zmniejszenie stopnia winy przewiduje się nadzwyczajne złagodzenie kary. Unormowanie błędu co do prawa w kodeksie karnym, przenosi zagadnienie świadomości bezprawności na obszar oceny, czy sprawcy danego czynu można postawić zarzut popełnienia przestępstwa. Aby w zupełności uniknąć odpowiedzialności za popełniony czyn, koniecznym jest wykazanie, usprawiedliwionej okolicznościami konkretnej sprawy, nieświadomości jego bezprawności. Pamiętać należy, że nie ma ogólnego obowiązku znajomości przepisów prawa. Przedmiotem świadomości sprawcy nie musi być jednak konkretny artykuł znajdujący się w ustawie. Dla uznania, że  dane zachowanie miało charakter bezprawny wystarczające jest wykazanie, iż sprawca wiedział, że swoim postępowaniem narusza pewną regułę postępowania, którą obowiązany był przestrzegać.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Organy prowadzące postępowanie, starając się ustalić tą kwestię, powinny przeanalizować wszystkie czynniki (obiektywnych i subiektywnych), które mogły mieć ewentualny wpływ na kształtowanie się owego błędnego przekonania. Najczęściej stosowanym kryterium oceny dotyczącym usprawiedliwienia nieświadomości bezprawności jest kryterium obiektywne. W takim przypadku dochodzi do posłużenia się figurą abstrakcyjnego obywatela, który miałby być wskaźnikiem dla ewentualnego usprawiedliwienia błędu tzn. dochodzi do porównania  zachowanie sprawcy do zachowania „modelowego obywatela” i badania czy obywatel, będący w określonej sytuacji, miałby pełną świadomości co do bezprawności swojego czynu, czy mógłby on błędu uniknąć. Jeśli „wzorcowy” obywatel zachowałby się tak samo jak sprawca, to jego błąd należy uznać za usprawiedliwiony.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Do okoliczności, które mają wpływ na przyjęcie, iż nieświadomość bezprawności miała charakter usprawiedliwiony, zalicza się w szczególności: poziomu wykształcenia sprawcy, wykonywany przez niego zawód, zdolności prawidłowego wnioskowania przez sprawcę na podstawie uzyskanych informacji, błędne informacje o prawie, które sprawca uzyskał od osoby trzeciej albo z mediów, stopień uświadomienia w społeczeństwie zakazu lub nakazu zawartego w typie czynu zabronionego, którego błąd dotyczy. Sąd Najwyższy w wyroku  z dnia 10 maja 2005 roku (sygn. akt WA 11/05) podał, iż: "Nie można skutecznie powoływać się na niezawinioną nieznajomość prawa, jeżeli z ustalonych faktów wynika, że sprawca nie tylko nie starał się w sposób należyty zapoznać z obowiązującym uregulowaniem, choć miał możność to uczynić u przedstawicieli właściwych organów, ale wręcz w sposób wyraźny z takiej możliwości zrezygnował. Sprawca nie starał się zapoznać z obowiązującymi uregulowaniami, choć miał możność to uczynić w jednostkach, w których pełnił służbę, a jednocześnie w oparciu o te akty prawne ubiegał się o korzyści finansowe. W tej sytuacji nie można jego zachowania uznać za działanie w usprawiedliwionej nieświadomości bezprawności czynu zabronionego".

Każda sytuacja jest inna a okoliczności konkretnej sprawy determinują możliwość powołania się na powyżej wskazane unormowanie.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Można leczyć zęby za darmo „na NFZ”. Jaki zakres świadczeń w 2024 roku? Badania kontrolne, leczenie próchnicy, także kanałowe, protezy, usuwanie kamienia i inne

    Warto wiedzieć, że cały czas istnieje możliwość wyleczenia w Polsce zębów bezpłatnie. W ramach ubezpieczenia zdrowotnego z refundacją NFZ. Niestety nie każdy dentysta ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, bo tylko w takim gabinecie można skorzystać z darmowego leczenia. Ministerstwo Zdrowia chce zwiększyć zakres gwarantowanych świadczeń stomatologicznych. Właśnie ukazał się projekt rozporządzenia w tej sprawie.

    Ulga na dziecko. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”

    Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej, a nie samo jej posiadanie. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

    Bon energetyczny to jednorazowe świadczenie. Co jak ktoś będzie miał problemy z prądem za pół roku?

    Znamy pierwsze szczegóły dofinansowania od rządu dla osób, które będą miały kłopoty po podwyżce cen prądu. Nosi nazwę "bon energetyczny". Niestety to jednorazowe świadczenie, a nie stała pomoc dla osób ubogich.

    Nowe regulacje dotyczące cen energii w Polsce

    Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, zapowiedziała w Polsat News, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Obecnie ceny energii, gazu oraz ciepła są zamrożone w ramach wprowadzonych przez poprzedni rząd tarcz antyinflacyjnych; przepisy wygasają w połowie roku.

    REKLAMA

    Jakie będą emerytury od kwietnia 2024? ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS

    Od kwietnia 2024 roku ZUS będzie korzystać z nowej tablicy GUS do obliczania wysokości nowo przyznawanych emerytur. Najnowsza tablica dalszego trwania życia powoduje obliczenie emerytury osoby w wieku 60 lat niższej o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż na podstawie poprzedniej tablicy.

    Kilka dodatków osłonowych na jeden adres. Jak z tym było w dodatku węglowym?

    Jeszcze przez miesiąc można składać wnioski o dodatek osłonowy. Stałym problemem jest złożenie kilku wniosków z jednego adresu. Częsta sytuacja, gdy w domu na parterze mieszkają teściowie, na piętrze młode małżeństwo z dzieckiem.

    Afera Funduszu Sprawiedliwości. Przedstawicielowi Fundacji Profeto usłyszał zarzuty

    W kontekście śledztwa dotyczącego Funduszu Sprawiedliwości, prokuratura postawiła zarzuty przedstawicielowi Fundacji Profeto, organizacji kościelnej działającej od 2014 roku. Zarzuty wynikają z faktu, że fundacja otrzymała ponad 66 milionów złotych, mimo że jej projekt nie spełniał wymogów formalnych ani merytorycznych.

    Byli mundurowi mogą wrócić do policji. Korpus oficerów młodszych bez limitu czasu na decyzję [Nowelizacja ustawy o Policji]

    Rząd ułatwi powrót do służby policjantom, którzy z niej odeszli. Zmieni ustawę o Policji.

    REKLAMA

    Podwyższenie limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do PE

    Podwyższenie limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego zakłada projekt rozporządzenia Ministra Finansów.

    Podwyżka dla nauczycieli WF-u dorabiających po godzinach i w weekendy

    Dodatkową pracę oferuje minister sportu i prowadzony przez niego program "Aktywna szkoła". Program promuje udostępnianie sportowych obiektów szkolnych po godzinach pracy szkoły. 

    REKLAMA