REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi – analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k.

Katarzyna Drążek
 Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi –  analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k./ fot. Fotolia
Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi – analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce podobnie jak we wszystkich innych państwach europejskich, fałszowanie pieniędzy jest przez prawo zakazane. W polskim prawie karnym przestępstwo to jest określane jako zbrodnia. Prawnymi środkami płatniczymi są emitowane przez NBP znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej.

Pieniądz na początku swojego rozwoju był towarem wymienianym na inny towar np. zboże było wymieniane na bydło, natomiast drewno na odzież, lecz z czasem zaczęto poszukiwać łatwiejszego, wygodniejszego oraz powszechnie akceptowanego środka wartości za określone dobra. Fenicjanie rozwiązali ten problem ,,stemplując” grudki kruszcu określeniem wagi oraz sygnaturą władcy. Z biegiem czasu doprowadziło to do pojawienia się monety w takiej formie, jaką znamy obecnie.

REKLAMA

Bezpośrednim przedmiotem ochrony jest:

  1. Bezpieczeństwo obrotu środkami płatniczymi
  2. Interes obywateli uczestniczących w obrocie gospodarczym
  3. Interes całego obrotu gospodarczego w stosunku wewnątrzkrajowym oraz międzynarodowym
  4. Autentyczność polskiego pieniądza obiegowego

REKLAMA

Ustawodawca wskazuje określone podstawy do prawidłowego obrotu pieniędzmi i papierami wartościowymi. Do podstaw należy zaliczyć wiarygodność pieniędzy i papierów wartościowych, związanych z zaufaniem uczestników obrotu do ich autentyczności. Ubocznym przedmiotem ochrony jest również wiarygodność.

Jeżeli chodzi o rodzajowy przedmiot ochrony nie jest jednolity, w istocie odnosi się on do obrotu:
- Polskimi i obcymi pieniędzmi, innymi środkami płatniczymi i papierami wartościowymi,

- urzędowymi znakami wartościowymi,
- zalegalizowanymi narzędziami pomiarowymi lub probierczymi.

Strona podmiotowa i przedmiotowa przestępstwa

Strona przedmiotowa polega na podrobieniu lub przerobieniu polskiego lub obcego pieniądza, usunięciu znaku umorzenia, natomiast strona podmiotowa polega na umyślności w postaci zamiaru bezpośredniego.

Definicja podrobienia i przerobienia

REKLAMA

Podrobienie polega na wytworzeniu przedmiotu imitującego pieniądz, przy czym przepis nie wymaga, by wytworzenie to miało na celu puszczenie go w obieg. Dowolna jest przy tym technika dokonanych naniesień. Może być to druk, rysunek, malowidło, odbitka kserograficzna bądź faksowa, wydruk komputerowy, zdjęcie, odcisk pieczęci, itd. (Wyrok SN z 01.02.1998r.,IIKR 7/88). Wystarczy takie podobieństwo do stwierdzenia podrobienia, że człowiek niedoświadczony nie jest w stanie od razu go rozpoznać. Nie musi to być więc łudząca podobizna.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przerobienie natomiast polega na zmianie dokonywanej w autentycznych banknotach lub monetach, z reguły na nadaniu mu wyglądu pieniądza o wyższym nominale. Przestępstwo uważa się za dokonane z chwilą wykonania przerobionego banknotu lub monety. Nie musi towarzyszyć zamiar puszczania do obrotu. (SN z 05.01.1982r., IVKR 283/81) Zarówno przestępstwo podrobienia jak i przerobienia dokonane jest przez wytworzenie co najmniej jednego fałszywego pieniądza.

Pojęcie pieniądza, środków płatniczych oraz dokumentów uprawniających do otrzymania sumy pieniężnej

Pojęciem polskiego pieniądza posługuje się ustawa z 29.08.1997r. o Narodowym Banku Polskim. Nie budząc wątpliwości głosi, iż pieniądzem polskim w świetle art. 310 KK są znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej. Prawnymi środkami płatniczymi są emitowane przez NBP znaki pieniężne, tj. banknoty i monety, które opiewają na złote i grosze. Pod pojęciem polskiego pieniądza o którym mowa w art. 310 KK należy wyłącznie rozumieć znaki pieniężne RP emitowane przez NBP, które znajdują się w obiegu. Przedmiotem ochrony nie będą objęte pieniądze wycofane z obiegu, chociażby podlegały wymianie bankowej, gdyż przestały być prawnym środkiem płatniczym (por. uchw. SN z 15.05.1997r., I KZP 9/97, Biul. SN 1997, Nr 5, poz. 10)

W kodeksie karnym brakuje wyjaśnienia definicji środków płatniczych. Środki płatnicze powinny stanowić ekwiwalent pieniądza obiegowego. W świetle art. 310 KK środkami płatniczymi będą tylko takie walory posiadające funkcję płatniczą, którymi w obrocie można posługiwać się zamiast pieniędzy.


Bezgotówkowy pieniądz bankowy oraz pieniądz elektroniczny razem z ich nośnikami stanowią środek płatniczy. Bezgotówkowy pieniądz płatniczy nie jest emitowany przez NBP. Bankom przysługuje jedynie prawo wydania i zarządzania pieniądzem bankowym. Pieniądz bezgotówkowy istnieje jedynie w postaci zapisu na rachunku bankowym. Nie występuje w postaci materialnej, co oznacza, iż nie można go porobić ani przerobić, a tym bardziej usunąć znaku umorzenia. Przedmiotem fałszerstwa w tym przypadku może być nośnik na którym jest zapisana wartość pieniądza bezgotówkowego.

Obcy pieniądz to z kolei prawny środek płatniczy dowolnego państwa, w tym także euro Unii Europejskiej, od chwili wprowadzenia go do obrotu. Prawo do emisji euro przysługuje Europejskiemu Systemowi Banków Centralnych, który składa się z Europejskiego Banku Centralnego i narodowych banków centralnych państw, które wchodzą w skład Unii Gospodarczej i Walutowej.

Dokumentem według jego definicji zawartej w kodeksie karnym art. 115 § 14 jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

Dzieląc dokumenty należy wyróżnić trzy rodzaje:

  1. Dokumenty uprawniające do otrzymania określonej kwoty pieniężnej
  2. Umożliwiające bezpośrednią realizację przysługującego na ich podstawie prawa majątkowego np. bony pieniężne, obligacje oraz losy, a także pożyczki zobowiązujące do wypłaty sumy pieniężnej w wyznaczonym czasie, książeczki oszczędnościowe wystawione przez kasy i banki, żetony gier losowych zamieniane na gotówkę.

Kolejnym rodzajem są dokumenty zobowiązujące do wypłacenia osobom nimi dysponującym kapitału, odsetek udziału w zyskach. Zdaniem autora J, Makarewicza jako przykłady takich dokumentów wymienia akcje na okaziciela i listy zastawne, natomiast J. Ćwiąkalski dodaje także polisy ubezpieczeniowe na życie, zapisy komputerowe, kupon dywidendy oraz świadectwo założycielskie będące formą wynagrodzenia osób uczestniczących w zakładaniu spółki na których podstawie zobowiązuje się do wypłacenia tym osobom udziału w zyskach.

Następną kategorię dokumentów stanowią papiery wartościowe, rozumiane jako dokumenty uosabiające prawa majątkowe ich właścicieli.

Opracowano na podstawie:

  • Lech G., Prawo karne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2013
  • Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny, komentarz, tom II, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1987.
  • Bogdan G., Buchała K., Ćwiąkalski Z., Dąbrowska – Kardas M., Kardas P., Majewski J., Rodzynkiewicz M., Szewczyk M., Wróbel W., Zoll A., Komentarz do kodeksu karnego, tom III, Kantor Wydawniczy, Zakamycze 1999.
  • Góral R., Kodeks karny, praktyczny komentarz, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 1998.
  • 4. Sławik K., Fałszerstwa krajowych i obcych znaków pieniężnych w Polsce w latach 1973 - 1977, Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW, Warszawa 1979.
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Zwrot części podatku rolnego za 2024 rok - jest projekt ustawy!

    W projekcie ustawy o zwrocie części podatku rolnego za 2024 rok proponuje się zwrot części podatku rolnego w kwocie stanowiącej iloczyn różnicy w cenie przyjętej do naliczania podatku rolnego w 2024 r. i przyjętej w 2023 r. oraz ilości ha przeliczeniowych określonych w nakazie podatkowym lub deklaracji podatkowej.

    RCB uruchomiło stronę z poradami na temat zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiacyjnych, nuklearnych i zagrożenia eksplozją

    RCB, czyli Rządowe Centrum Bezpieczeństwa uruchomiło stronę internetową, zawierającą podstawowe informacje na temat zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiacyjnych, nuklearnych i zagrożenia eksplozją. Celem inicjatywy jest zwiększenie świadomości społecznej o zagrożeniach CBRNE i prawidłowych sposobach postępowania w sytuacji, gdy będziemy mieli z nimi do czynienia.

    Regularnie zapraszaj kominiarza do przeglądu i czyszczenia komina, bo nie dostaniesz odszkodowania! Co trzeba wiedzieć o przeglądzie kominiarskim - terminy, koszty, wymogi prawne

    Przegląd komina (przewodów kominowych), to obowiązek, o którym zapomina wielu właścicieli i zarządców budynków. Przepisy określają dokładnie jak często trzeba wykonywać przegląd kominiarski? Jak sprawdzić uprawnienia kominiarza? W jakiej formie powinien być sporządzony protokół z przeglądu? Ile to kosztuje? Jakie kary grożą za brak przeglądu? Dlaczego warto robić przegląd kominiarski z powodu ubezpieczenia domu? 

    “Pucheroki”, “turki”, “dziady śmiguśne” czy “śmiergust” to wielkanocne tradycje, występujące w niektórych regionach Polski

    “Pucheroki”, “turki”, “dziady śmiguśne”, “śmiergust” to mniej znane wielkanocne tradycje, utrzymujące się w niektórych regionach Polski.

    REKLAMA

    W Wielki Piątek sklepy są otwarte dłużej. A jak będą czynne w Wielką Sobotę?

    W Wielki Piątek, 29 marca można zrobić zakupy w marketach nawet do godz. 23. Niektóre sklepy jednak czynne będą krócej, czyli do godziny 22. Natomiast w Wielką Sobotę, 30 marca większość sieci będzie czynna do godz. 13.

    ZUS już wypłacił "trzynaste" emerytury pierwszym emerytom i rencistom. Kiedy dostaną następni?

    Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wypłaty trzynastych emerytur. Do blisko 913 tys. osób trafiło łącznie ponad 1,6 mld zł - poinformował PAP rzecznik ZUS Paweł Żebrowski. Kolejny termin wypłaty trzynastek przypada na 5 kwietnia.

    Świadczenie pielęgnacyjne w 2024 r. według “starych” i “nowych” zasad. Wymogi co do uprawnionych, zbieg uprawnień i inne problemy

    Od początku 2024 roku weszły w życie “nowe” zasady ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne, ale niezależnie od tego świadczenie to może być nadal przyznane według “starych” zasad. Na czym polega różnica i jakie wnioski płyną z analizy orzecznictwa sądowego w tym zakresie?

    Dziś w Kościele katolickim Wielki Piątek. Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego wiernych obowiązuje post ścisły

    W Wielki Piątek, zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, wiernych obowiązuje nie tylko wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, ale post ścisły, czyli trzy posiłki, przy czym tylko jeden do syta, a dwa lekkie. Prawem o wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły 14. rok życia, prawem zaś o poście są związane wszystkie osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia 60. roku życia. Z przestrzegania wstrzemięźliwości zwolnione są osoby chore oraz te, które nie mają możliwości wyboru pokarmu (dotyczy m.in. punktów zbiorowego żywienia), przy czym wyjątek ten nie dotyczy postu ścisłego w Środę Popielcową i Wielki Piątek.

    REKLAMA

    Prace domowe: Nauczyciele nie wiedzą jak stosować definicje z rozporządzenia [1 kwietnia 2024 r.]

    Rozporządzenie wprowadza zakaz prac domowych dla młodszych uczniów. Jednocześnie dopuszcza - z ograniczeniami - zadawanie takich prac w klasach IV-VIII szkoły podstawowej. 

    Wybory samorządowe - głosowanie przez pełnomocnika. Ostatni dzień na złożenie wniosku [np. niepełnosprawni, seniorzy]

    Piątek 29 marca 2024 r. jest ostatnim dniem, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

    REKLAMA