Tematy - Prawo - Areszt tymczasowy, Skazany

Kandydat skazany, ale nie wpisany do Krajowego Rejestru Karnego, bierze udział w wyborach, chyba że sam zrezygnuje - poinformował PAP dyrektor delegatury Krajowego Biura Wyborczego w Białymstoku Marek Rybnik.

Resocjalizacja to proces, który ma na celu przywrócenie jednostce, która popełniła przestępstwo, funkcjonowania zgodnego z normami społeczeństwa. To wieloetapowe działanie ma zapobiegać powtarzalności przestępstw poprzez zmianę postaw, zachowań i umiejętności osoby skazanej.

W niniejszym artykule będzie mowa o możliwości świadczenia pracy przez osoby wykonujące karę pozbawienia wolności. Pokrótce opiszę o zasadach wynagrodzenia takich pracowników i zasadach przyznawania pracy.

To część druga serii artykułów na temat obrazu życia więźniów za murami zakładu karnego. W dzisiejszej części przyjrzymy się kolejnym zagadnieniom związanym z pobytem osadzonych w jednostkach penitencjarnych.

Niejednokrotnie można usłyszeć, że przestępcom w zakładach karnych jest zbyt dobrze. Pojawiają się głosy, że powinni być surowiej traktowani i że zakłady karne oferują im „cieplarniane” warunki. O tym jak jest naprawdę mogą zaświadczyć w zasadzie jedynie sami osadzeni lub nadzorująca ich Służba Więzienna, natomiast ze swojej strony, jako adwokat oraz sympatyk kwestii związanych z więziennictwem w Polsce i podkulturą więzienną, chciałabym przedstawić czytelnikom tegoż artykułu kilka interesujących – mam nadzieję – faktów z „życia za murami”.

Tymczasowe aresztowanie jest problemem zarówno dla pracownika jak i dla jego pracodawcy, ponieważ pracownik nie może świadczyć pracy, zaś pracodawca nie może skorzystać z usług swojego pracownika i w rezultacie dochodzi do wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę. Niestety zdarza sie, że pracownik był niesłusznie tymczasowo aresztowany i wówczas pojawia się pytanie co może zrobić pracownik a co pracodawca.

Zatarcie skazania jest pewnego rodzaju nagrodą dla skazanego, który w przeszłości popełnił przestępstwo, wykonał karę i od tej chwili przestrzega porządku prawnego. Dzięki kodeksowej możliwości zatarcia skazania ustawodawca pozwala na usunięcie danych skazanego z rejestru skazanych i posługiwanie się mianem niekaranego.

Względem skazanego na karę ograniczenia wolności, który odbył co najmniej połowę orzeczonej kary ograniczenia wolności, sąd może orzec o zwolnieniu go z reszty kary, jeśli skazany przestrzegał w tym czasie porządku prawnego. W tym celu skazany, jego obrońca lub kurator sądowy powinni złożyć do sądu wniosek o skrócenie kary ograniczenia wolności.

Z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe; wpis o skazaniu usuwany jest z rejestru skazanych. Na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat. Jak powinien wyglądać wniosek o zatarcie skazania?

Co do zasady, kara pozbawienia wolności powinna zostać wykonana niezwłocznie po uprawomocnieniu się wyroku skazującego. W wyjątkowych sytuacjach wskazanych w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego, możliwe jest odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności. Jak powinien wyglądać wniosek o odroczenie kary?

W razie zaistnienia przesłanek określonych w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego, sąd ma prawo lub obowiązek odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności. Kiedy sąd może, a kiedy musi odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności? Czy możliwe jest odwołanie odroczenia?

Przepisy Kodeksu karnego wykonawczego przewidują możliwość umorzenia grzywny w całości lub w części. Instytucja umorzenia grzywny, choć w praktyce rzadko stosowana, może zostać wykorzystana, jeżeli skazany, z przyczyn od niego niezależnych, nie uiścił grzywny, a wykonanie tej kary w innej drodze okazało się niemożliwe lub niecelowe. Jak powinien wyglądać wzór wniosku o całkowite lub częściowe umorzenie grzywny?

Rośnie liczba skazanych za przestępstwa zniesławienia i znieważenia. Dane ministerstwa sprawiedliwości wskazują, że w ub. roku sądy rejonowe wydały łącznie 729 takich wyroków, a w I połowie 2018 r. było ich już 387. Najczęściej zasądzaną karą za popełnienie tgo typu czynu zabronionego była grzywna - w wielu przypadkach warunkowo umarzano postępowanie, rzadziej zasądzano prace społeczne.

Obecność w postępowaniu karnym możliwości ugodowego jego zakończenia jest obecnie zjawiskiem powszechnym w procedurach karnych wielu krajów. Pierwowzorem skazania bez rozprawy, jakie funkcjonuje od 1997 r. w prawie polskim była instytucja patteggiamento, istniejąca od 1981 roku we Włoszech.

Sprawa Tomasza Komendy, który spędził w więzieniu 18 lat mimo, że był niewinny, wstrząsnęła opinią publiczną. Rzecznik Praw Obywatelskich odniósł się do tej sprawy jednocześnie wskazując dziewięć najczęstszych pomyłek sądowych, które mogą przyczynić się do skazania niewinnych osób.

Odbywanie kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym wiąże się z obowiązkiem przestrzegania reguł wynikających nie tylko z ustaw ale także i z regulaminu wewnętrznego danego zakładu karnego. Więzień, który nie przestrzega ustalonych zasad może otrzymać od dyrektora zakładu jedną z licznych kar dyscyplinarnych.

Liczba widzeń przysługujących skazanemu oraz zasady ich przeprowadzania uzależnione są od przede wszystkim od rodzaju zakładu karnego w jakim skazany odbywa karę. Możemy wyróżnić zakłady karne zamknięte, półotwarte oraz otwarte. Skazany może widzieć się nie tylko z rodziną i osobami najbliższymi, ale także i ze swoim obrońcą lub inną osobą za zgodą dyrektora zakładu karnego.

Możliwość ,,wyjścia na przepustkę’’ jest bardzo ceniona przez więźniów. Otrzymanie przepustki jest uzależnione nie tylko od zachowania więźnia w trakcie odbywania kary ale także od rodzaju zakładu karnego w jakim przebywa.

Jeżeli grzywna nie przekracza 120 stawek dziennych i jej egzekucja okaże się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby bezskuteczna to istnieje możliwość zamiany tej grzywny na prace społecznie użyteczną. Decyzje w tym zakresie podejmuje sąd. Odmowa wykonania orzeczonych przez sąd prac społecznych lub uchylanie się od nich może skończyć się więzieniem.

Odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest formą odbywania kary w warunkach wolnościowych. Po spełnieniu szeregu przesłanek skazany może starać się o odbywanie kary w domu, z zastosowaniem tzw. elektronicznej „bransolety”. Jednym z elementów wniosku o udzielenie zgody na dozór elektroniczny jest załączony przez skazanego harmonogram czy też plan dnia dozoru elektronicznego.

Dozór elektroniczny jest stosunkowo nową formą wykonywania kary pozbawienia wolności w Polsce. Służy on kontrolowaniu przy pomocy urządzeń elektronicznych zachowań skazanego, w szczególności wykonywania nałożonych przez sąd obowiązków.

Ulgi dla przedsiębiorców zatrudniających więźniów, budowa hal produkcyjnych przy zakładach karnych oraz poszerzenie możliwości nieodpłatnej pracy skazanych na rzecz samorządów - to główne rozwiązania wprowadzone przez ustawę o zatrudnieniu osób pozbawionych wolności.

Tymczasowe aresztowanie jest jednym z najuciążliwszych środków zapobiegawczych. W jakich przypadkach sąd może zastosować ten środek?

Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada zmiany w funkcjonowaniu dozoru elektronicznego. Kluczową zmianą będzie rozszerzenie dozoru elektronicznego na osoby skazane na kary do półtora roku więzienia.

Od 2016 r. prowadzony jest program Praca dla więźniów. Zwiększył on zatrudnienie więźniów w Polsce o 32 proc.

1 stycznia 2017 r. wszedł w życie program modernizacji Służby Więziennej na lata 2017-2020. Program przewiduje m.in. zakup nowego sprzętu, remonty, modernizację systemów informatycznych oraz podwyżki dla funkcjonariuszy i pracowników.

Prezydent RP podpisał dwie ustawy, które mają zrewolucjonizować Służbę Więzienną w najbliższych latach. Głównym celem jest poprawa bezpieczeństwa zakładów karnych i aresztów śledczych.

W Kodeksie pracy przewidziane są trzy sytuacje, w których umowa o pracę wygaśnie. Wygaśnięcie umowy o pracę następuje po śmierci pracownika lub pracodawcy. Stosunek pracy z pracownikiem tymczasowo aresztowanym także ustanie.

Oprócz kontaktu telefonicznego, przepisy dopuszczają osobisty i korespondencyjny kontakt z osobą tymczasowo aresztowaną. Od lipca 2015 r. doprecyzowano przepisy w zakresie kontaktu z osobą tymczasowo aresztowaną.

Środki zapobiegawcze a więc tymczasowe aresztowanie, dozór Policji, zakaz opuszczania kraju połączony z zatrzymaniem paszportu, poręczenie majątkowe, poręczenie społeczne, nakaz opuszczenia zajmowanego lokalu czy zawieszenie w wykonywanych czynnościach służbowych albo powstrzymanie się od prowadzenia działalności gospodarczej mają na celu zapewnienie prawidłowego toku postępowania karnego.

Tymczasowe aresztowanie można zastosować jedynie w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania (wyjątkowo celu zapobiegnięcia popełnieniu ciężkiego przestępstwa). Stosowanie aresztu musi zapobiegać realnym obawom ucieczki, ukrywania się lub matactwa. Areszt może zabezpieczyć tok postępowania karnego w stosunku do osoby, która nie ma stałego miejsca pobytu w Polsce lub takiej, której grozi surowa kara (przy zbrodniach i najcięższych przestępstwach) lub zachodzi obawa, że dana osoba popełni ciężkie przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu.

W obecnym stanie prawnym brak jest określenia maksymalnego okresu trwania aresztowania tymczasowego w postępowaniu karnym. Dnia 20 listopada tego roku przepisami wprowadzającymi tak szeroką dowolność w stosowaniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania zajął się Trybunał Konstytucyjny.

Zakaz rozmów telefonicznych aresztowanego z obrońcą jest – zdaniem Trybunału Konstytucyjnego – niekonstytucyjny. W wyroku K 54/13 (z 25 listopada 2014 roku) TK potwierdził prawo tymczasowo aresztowanego do telefonicznych rozmów z obrońcą.

Zakaz telefonicznego kontaktu aresztowanego z obrońcą jest – zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Prokuratora Generalnego – niekonstytucyjny. 25 listopada 2014 roku zagadnieniem prawa aresztowanego do telefonicznego kontaktu z obrońcą zajmie się Trybunał Konstytucyjny.

Zatrudnianie osób pozbawionych wolności jest – zgodnie z polskim porządkiem prawnym – dopuszczalne. Jak zatrudnić osobę pozbawioną wolności, jakie korzyści z tytułu zatrudnienia ma pracodawca?

Ochrona dóbr osobistych przysługuje każdemu człowiekowi, także skazanemu, na gruncie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93). Do ochrony dóbr osobistych (godności i prywatności) odniósł się Trybunał Konstytucyjny w wyroku K 22/10. Naruszeniem godności skazanego jest obligatoryjna obecność funkcjonariusza w trakcie badania lekarskiego.

22 stycznia 2014 roku weszła w życie ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Przewiduje ona dwie możliwości: oddanie osób stwarzających zagrożenie nadzorowi policji lub przymusowego skierowania ich do specjalnego ośrodka izolacyjnego.

Dozór elektroniczny polega na kontrolowaniu zachowań skazanego przebywającego poza zakładem karnym przy użyciu odpowiednich urządzeń elektronicznych. Jakie są warunki udzielenia zezwolenia na dozór elektroniczny? Jakie są obowiązki skazanego?

Brunon. K., pracownik Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, podejrzany jest o przygotowanie zamachu na prezydenta, rząd oraz Sejm. Jaka kara grozi podejrzanemu?

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. Zgodę musi wyrazić prokurator.

Areszt wydobywczy to pojęcie, które nie znajduje uregulowania w żadnym z obowiązujących przepisów procedury karnej lub też ogólnie prawa. Pojęcie to jednak zostało sformułowane przez media i uczestników procesu na tle poszczególnych spraw sądowych.

Pojęcie zagrożenia surową karą można rozumieć dwojako – w sensie potocznym oraz w sensie prawniczym. W sensie potocznym to po prostu obawa, że sąd wymierzy oskarżonemu wysoką (jak dla niego karę). W sensie prawnym pod pojęciem surowej kary rozumie się karę nie niższą niż 3 lata pozbawienie wolności. Jest to jedna z przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania.

Kodeks postępowania karnego określa warunki (przesłanki) zastosowania aresztu tymczasowego oraz warunki jego rozpatrywania. Konstrukcja określenia czasu trwania aresztu w toku postępowania karnego zawiera określenie pewnych reguł czasu trwania aresztu, ale też i wyjątki, których stosowanie sprawia, że de facto brak jest ustawowo określonych górnych granic czasowych stosowania tymczasowego aresztowania.

Regulacje kodeksu postępowania karnego określają warunki (przesłanki) zastosowania aresztu tymczasowego oraz warunki jego rozpatrywania. Konstrukcja określenia czasu trwania aresztu w toku postępowania przygotowawczego – dochodzenia lub śledztwa – pozornie zawiera pewne “graniczne punkty” ich trwania, ale też wyjątki od tych reguł. Wyjątki te są o tyle ciekawe, że nie określają górnego pułapu czasu trwania tymczasowego aresztu.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania podejrzanego jest środkiem tzw. ostatecznej konieczności (tzw. ultima ratio) i powinien być stosowany w wyjątkowych przypadkach i wyłącznie na czas naprawdę niezbędny. Kodeks postępowania karnego reguluje zasady trwania tymczasowego aresztowania, przy czym (co jest wysoce problematyczne) nie określa jednoznacznie górnych norm czasu trwania takiego aresztu.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa tzw. “matactwa” to jedna z przesłanek tymczasowego aresztowania.

Jedną z przesłanek zastosowania aresztu tymczasowego (ujętą przez ustawodawcę wprost jako “wyjątkowa”) jest sytuacja, w której zachodzi obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie umyślnej zbrodni lub występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza, gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa ukrywania się lub ucieczki sprawcy to jedna z przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania.

Zastosowanie tymczasowego aresztowania zawsze należy do sądu, niezależnie od tego czy postępowania karne jest na etapie postępowania przygotowawczego czy też na etapie postępowania sądowego. Jak powinno “wyglądać” postanowienie o tymczasowym aresztowaniu danej osoby?

Areszt tymczasowy, Skazany

KBW: kandydat skazany, ale nie wpisany do KRK, może brać udział w wyborach, chyba że zrezygnuje

Resocjalizacja – ważny proces reintegracji osób skazanych

Życie więzienne, czyli o tym jak wygląda życie za murami zakładu karnego – część 6

Życie więzienne, czyli o tym jak wygląda życie za murami zakładu karnego – część 4

Życie więzienne, czyli o tym jak wygląda życie za murami zakładu karnego – część 2

Życie więzienne, czyli o tym jak wygląda życie za murami zakładu karnego – część 1

Czy pracodawca musi przywrócić do pracy tymczasowo aresztowanego pracownika?

Zatarcie skazania w rozumieniu Kodeksu karnego

Zwolnienie z reszty kary ograniczenia wolności

Wniosek o zatarcie skazania – WZÓR

Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności – WZÓR

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności

Wniosek o całkowite lub częściowe umorzenie grzywny – WZÓR

Rośnie liczba skazań za zniesławienia i znieważenia

Ugoda z prokuratorem, czyli skazanie bez rozprawy. Kiedy jest to możliwe?

Dlaczego w Polsce skazuje się osoby niewinne? Sprawa Tomasza Komendy

Kary dyscyplinarne dla więźniów

Widzenia w zakładzie karnym – jakie zasady obowiązują?

Kiedy więzień może starać się o przepustkę?

Zamiana grzywny na prace społecznie użyteczną + wniosek

Jak zmienić harmonogram dozoru elektronicznego?

Warunki dozoru elektronicznego

Praca dla więźniów w 2017 r.

Przesłanki tymczasowego aresztowania

Zmiany w dozorze elektronicznym

Zwiększa się liczba zatrudnionych więźniów

Program modernizacji Służby Więziennej na lata 2017-2020

Zmiany w Służbie Więziennej od 2017 r.

Kiedy wygaśnie umowa o pracę?

Kontakt z osobą tymczasowo aresztowaną - zmiany

Jak uchylić środki zapobiegawcze?

Tymczasowe aresztowanie – to jeszcze nie wyrok

Czas trwania tymczasowego aresztowania

Zakaz rozmów telefonicznych aresztowanego z obrońcą – niekonstytucyjny

Telefoniczny kontakt aresztowanego z obrońcą

Jak zatrudnić osobę pozbawioną wolności?

Ochrona dóbr osobistych skazanego

Osoba stwarzająca zagrożenie

Dozór elektroniczny skazanych

Na jaką karę może zostać skazany Brunon K.?

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Czym jest areszt wydobywczy?

Zagrożenie surową karą jako przesłanka tymczasowego aresztowania

Ile może trwać areszt tymczasowy w sądzie?

Ile może trwać areszt tymczasowy w śledztwie?

Ile maksymalnie może trwać tymczasowe aresztowanie?

Obawa matactwa a tymczasowe aresztowanie

Obawa ponownego popełnienia przestępstwa jako przesłanka tymczasowego aresztu

Obawa ucieczki lub ukrywania się podejrzanego a areszt tymczasowy

Kto wydaje postanowienie o tymczasowym aresztowaniu?