Zabezpieczenie, Zachowek

Zachowek daje ochronę prawną członkom rodziny spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie lub w wyniku dziedziczenia ustawowego. Czy otrzymane środki pieniężne tytułem zachowku podlegają opodatkowaniu?

Na czym polega umowa o dożywocie? Czy prawo do dożywocia przechodzi na spadkobierców? Co z zachowkiem? Prezentujemy najważniejsze informacje. 

Dyrektor KIS potwierdził, że otrzymanie środków pieniężnych tytułem zachowku, czy też – zamiast środków pieniężnych – udziału w nieruchomości lub ruchomości – w ramach tzw. świadczenia w miejsce wykonania – będzie korzystało ze zwolnienia z PSD na podstawie art. 4a ustawy o PSD.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że kaucja nie podlega opodatkowaniu ani nie stanowi przychodu, zaś jej zwrot nie jest rozchodem. 

Do wejścia w życie ustawy o fundacji rodzinnej (22 maja 2023 r.) został niecały miesiąc. Wokół ustawy i instytucji fundacji rodzinnej narosło sporo mitów. Niektórzy wskazują na krzywdzącą rolę fundacji rodzinnej w kontekście uprawnień wynikających ze spadkobrania w związku ze zmiana w zakresie zachowku. Czy to prawda?

Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie czeka w 2023 r. poważna zmiana. Osoby dotknięte przemocą otrzymają nowe narzędzia obrony. Policja i – w niektórych przypadkach – Żandarmeria Wojskowa uzyskają nowe uprawnienia. Na czym polegają zmiany przepisów antyprzemocowych? Kiedy nowe regulacje wejdą w życie?

6 lutego 2023 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o fundacji rodzinnej, która ma pozwolić firmom rodzinnym na stabilną działalność po śmierci właściciela lub po jego przejściu na emeryturę. Przepisy tej ustawy wejdą w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Zachowek jest bardzo złożoną instytucją prawa spadkowego. Przepisy go regulujące zawarte są w w kodeksie cywilnym w księdze czwartej dotyczącej spadków, są one dość jasne i klarowne, jednak tylko z pozoru. Prowadząc sprawę o zachowek adwokat musi być bardzo ostrożny i przewidzieć, a przede wszystkim sprawdzić wszystkie możliwe sytuacje prawne związane ze spadkiem m.in. możliwość wydziedziczenia jednego z uprawnionych do zachowku, odrzucenie spadku, niegodność dziedziczenia, rozwód, wcześniejsza darowizna itp. Każda taka sprawa wymaga indywidualnego podejścia i dogłębnej analizy.

1 czerwca 2019 r. mają wejść w życie istotne zmiany, dotyczące zachowku. Projektowane przepisy przewidują możliwość zawarcia umowy o zrzeczenie się zachowku. Nowe rozwiązania przewidziano również dla osób zobowiązanych do zapłaty zachowku, gdy w skład spadku wchodzi przedsiębiorstwo.

Roszczenie o zachowek to roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej. Kodeks cywilny wskazuje jak liczyć przysługujący uprawnionym udział spadkowy oraz kto może domagać się zapłaty.

W jakich sytuacjach konieczne okazuje się doliczenie darowizny do spadku? Na czym polega taka operacja rachunkowa?

Dział spadku można przeprowadzić w sądzie lub zawierając umowę z pozostałymi spadkobiercami. Gdy którykolwiek ze spadkobierców nie chce zgodzić się na dział lub gdy nie ma zgody co do sposobu jego przeprowadzenia, zawarcie umowy będzie wykluczone. Wówczas pozostaje droga postępowania sądowego.

Osobom, które byłyby powołane do spadku w drodze ustawy należy się zachowek. Uprawnieni stale niezdolni do pracy bądź małoletni mają prawo do wyższego zachowku w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, który by im przypadał w drodze dziedziczenia ustawowego.

Brak wspólnych dzieci nie wystarcza do objęcia całego majątku przez małżonka. Bez sporządzenia testamentu i wydziedziczenia w nim osób uprawnionych do zachowku należy wypłacić im odpowiednie części spadku. Czy wzajemne testamenty wykluczają zachowek?

Zachowek jest uprawnieniem przysługującym najbliższej rodzinie zmarłego w sytuacji, gdy zostali oni pominięci w testamencie. Czy roszczenie o zachowek jest jednak dziedziczne?

Roszczenia osób uprawnionych z tytułu zachowku przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu. Jeżeli dochodzimy uzupełnienia zachowku od zapisobierców windykacyjnych lub obdarowanych, to wówczas termin przedawnienia biegnie od chwili otwarcia spadku.