REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy Sąd Najwyższy nakaże bankom zwracać kredytobiorcom odsetki, prowizje, opłaty? Sankcja kredytu darmowego

Karolina Pilawska
Adwokat, wspólnik w kancelarii Pilawska Zorski Adwokaci
Sąd Najwyższy
Sankcja kredytu darmowego. Czy Sąd Najwyższy każe bankom zwracać kredytobiorcom odsetki, prowizje i opłaty?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Sąd Najwyższy w Polsce stoi przed wyzwaniem rozstrzygania jednego z najważniejszych zagadnień dotyczących tzw. sankcji kredytu darmowego. Ta instytucja, wynikająca z ustawy o kredycie konsumenckim, może przynieść znaczące zmiany zarówno dla kredytobiorców, jak i dla instytucji finansowych. W obliczu rosnącej liczby sporów między bankami a konsumentami, decyzja Sądu Najwyższego w sprawie o sygn. akt III CZP 3/25, zarejestrowanej 22 stycznia 2025 roku, nabiera szczególnego znaczenia.
rozwiń >

Roczne terminy na skorzystanie z sankcji – fundamentalna wątpliwość dla kredytobiorców.

Jedno z kluczowych pytań prejudycjalnych dotyczy terminu, w jakim konsument może złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Zgodnie z ustawą, klient ma na to rok od wykonania umowy, jednak pojawia się pytanie: czy chodzi o wykonanie umowy przez kredytodawcę, czy przez obie strony?

Banki stoją na stanowisku, że termin powinien być liczony od momentu wypłaty środków przez kredytodawcę, co mogłoby znacząco ograniczyć możliwość skorzystania z sankcji i czynić te przepisy czysto iluzorycznymi. Z kolei pełnomocnicy kredytobiorców wskazują, że termin powinien być liczony od momentu pełnej spłaty kredytu, ponieważ dopiero wtedy konsument w pełni wykonuje swoje zobowiązanie.

W mojej ocenie termin powinien być liczony od momentu powzięcia przez kredytobiorcę świadomości wadliwości umowy. Warto także zaznaczyć, że roczny termin, który obowiązuje w Polsce, jest jednym z najkrótszych w całej Unii Europejskiej. W toczących się już postępowaniach sądowych w Polsce sądy bardzo różnie określają ten termin, począwszy od wypłaty kredytu lub pożyczki, od momentu całkowitej spłaty, czy chociażby od wydania weksla, jeśli stanowił zabezpieczenie umowy.

Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego w tej sprawie będzie miało kluczowe znaczenie dla tysięcy spraw sądowych dotyczących sankcji kredytu darmowego. Jeśli sąd przychyli się do stanowiska kredytobiorców, banki mogą stanąć przed koniecznością zwrotu dużych kwot, które konsumenci zapłacili w formie prowizji, opłat czy odsetek.

REKLAMA

Naliczanie odsetek od kosztów pozaodsetkowych

Drugie zagadnienie prawne dotyczy możliwości naliczania przez banki odsetek od części kredytu, która obejmuje koszty pozaodsetkowe, takie jak prowizja, opłaty administracyjne czy ubezpieczenia. Ustawa o kredycie konsumenckim oraz dyrektywa 2008/48/WE przewidują, że kredytobiorca powinien mieć jasność co do całkowitych kosztów swojego zobowiązania. Jednak w praktyce banki stosowały różne mechanizmy księgowe, które pozwalały im naliczać odsetki także od kosztów pozaodsetkowych, co podwyższało całkowity koszt kredytu. Jeżeli Sąd Najwyższy uzna, że taka praktyka jest niezgodna z prawem, banki mogą zostać zmuszone do zmiany swojej polityki kredytowej oraz zwrotu nienależnie pobranych środków. To z kolei mogłoby otworzyć drogę do masowych pozwów konsumenckich.

Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO)

Trzecia sprawa, którą zajmie się Sąd Najwyższy, dotyczy sytuacji, w której błędne podanie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO) wynika z objęcia oprocentowaniem kosztów pozaodsetkowych. Wielu konsumentów podejmowało decyzję o zaciągnięciu kredytu na podstawie informacji zawartych w umowie, w tym wysokości RRSO. Jeśli ta informacja była błędna, kredytobiorcy mogli zostać wprowadzeni w błąd co do rzeczywistego kosztu zobowiązania.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej już wcześniej wypowiadał się w tej kwestii – 23 stycznia 2025 roku w sprawie o sygn. akt C-677/23 dotyczącej słowackiego kredytobiorcy, TSUE uznał, że przedstawienie nieprawidłowych informacji o kosztach kredytu może skutkować zastosowaniem sankcji kredytu darmowego. Jeżeli Sąd Najwyższy pójdzie tym samym tropem, banki mogą zostać zobowiązane do zwrotu dużej części pobranych opłat, a kredytobiorcy uzyskają możliwość unieważnienia kosztów kredytu. 

Jakie mogą być skutki uchwały Sądu Najwyższego w sprawie sankcji kredytu darmowego.

Decyzja Sądu Najwyższego (podjęta zapewne w formie uchwały) może znacząco wpłynąć na sytuację kredytobiorców oraz instytucji finansowych w Polsce. Przede wszystkim, możliwy jest wzrost ochrony kredytobiorców, co zmusi banki do przestrzegania obowiązków informacyjnych, które są istotne dla transparentności umów kredytowych.

W związku z potencjalnym korzystnym rozstrzygnięciem dla kredytobiorców, możemy również spodziewać się fali nowych pozwów przeciwko bankom, co może przypominać sytuację z kredytami frankowymi. Dodatkowo, jeśli Sąd Najwyższy zakwestionuje możliwość naliczania odsetek od kosztów pozaodsetkowych, banki będą zmuszone do wprowadzenia zmian w swoich ofertach, co może prowadzić do przekształcenia struktury produktów kredytowych. Szacuje się, że na rynku znajduje się około 18 milionów takich umów, co czyni tę sprawę szczególnie istotną dla szerokiej grupy konsumentów w Polsce.

Kiedy decyzja Sądu Najwyższego?

Zagadnienia prawne związane z decyzją Sądu Najwyższego zostały zarejestrowane 22 stycznia 2025 roku, co oznacza, że na orzeczenie w sprawie III CZP 3/25 będziemy musieli poczekać zapewne minimum rok. W tzw. międzyczasie jednak powinniśmy uzyskać orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), które mogą mieć istotny wpływ na rozstrzyganie spraw dotyczących sankcji kredytu darmowego. Pierwsze orzeczenie w polskiej sprawie o sygn. akt C-472/23 zostanie wydane 13 lutego 2025 roku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Branża finansowa czeka z niepokojem

Branża finansowa z niepokojem czeka na decyzję Sądu Najwyższego. Dla banków może to być kolejny cios po sprawach związanych z kredytami frankowymi, które już znacząco wpłynęły na ich bilanse. Z drugiej strony, kredytobiorcy mogą zyskać szansę na odzyskanie nienależnie pobranych opłat, co może przyczynić się do większej sprawiedliwości na rynku kredytowym. W kontekście nadchodzących zmian, zarówno kredytobiorcy, jak i instytucje finansowe muszą być przygotowane na nowe realia. Warto, aby kredytobiorcy śledzili rozwój sytuacji i konsultowali swoje umowy z prawnikami, aby mieć pewność, że ich prawa są odpowiednio chronione. Decyzja Sądu Najwyższego nie tylko wpłynie na konkretne sprawy, ale także na przyszłe praktyki w sektorze finansowym. Niezależnie od wyniku, można się spodziewać, że nadchodzące miesiące będą kluczowe dla rynku kredytowego w Polsce.

adw. Karolina Pilawska
Pilawska Zorski Adwokaci
www.pzadwokaci.pl

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Mieszkania od rządu już w 2025 r. (wybudują gminy). 3 przywileje dla osób niepełnosprawnych i emerytów

8000 mieszkań komunalnych chce w 2025 r. wybudować rząd (za pośrednictwem gmin). W kolejnych latach mieszkań będzie więcej. Z mieszkaniami wiążą się przywileje dla osób niepełnosprawnych i seniorów. Przywileje dotyczą pierwszeństwa w korzystaniu z lokali oraz możliwości korzystnego „przeskoczenia” ze zbyt dużego dla np. emeryta jego mieszkania własnościowego do mniejszego wynajętego od gminy (przy zachowaniu własności własnego mieszkania – ma być wynajęte gminie).

Mieszkańcy Warszawy, Gdańska, Krakowa i Wrocław bez dopłat do zakupu mieszkania. Bo limity to 10.000 zł - 11.000 zł dla 1 m2 [Pierwsze Klucze]

Średnie ceny transakcyjne dla tych miast są w przedziale około 13 000 zł do 15 500 zł. Jest nieprawdopodobne, aby do rządowych dopłat z limitem 10 000 zł – 11 000 zł dołożyły się samorządy (rząd przewiduje taką możliwość).

GPW Benchmark: WIBOR nigdy nie był manipulowany przez banki [sprostowanie]

GPW Benchmark S.A. (dalej jako: „Spółka”, „Administrator”, „GPW Benchmark”) w nadesłanym sprostowaniu, które poniżej publikujemy - odnosi się krytycznie do niektórych fragmentów artykułu pt. „Zamiast WIBOR-u w umowie kredytu konsumenckiego - stopa referencyjna NBP. Czy to legalne?” autorstwa Pana Krzysztofa Szymańskiego. Zdaniem GPW Benchmark, wskaźnik referencyjny stopy procentowej WIBOR nigdy nie był manipulowany przez banki a Administrator stosuje w tym względzie rozwiązania podlegające nieustannej ocenie przez Komisję Nadzoru Finansowego pod kątem ich skuteczności. Rozporządzenie BMR będące podstawą opracowywania wszystkich wskaźników referencyjnych na terenie UE wprost dopuszcza ich tworzenie na podstawie danych wejściowych pochodzących od banków. Reprezentatywność wskaźnika referencyjnego WIBOR nie budzi wątpliwości, ponieważ kwestia ta została poddana dwóm niezależnym od siebie ocenom – jednej dokonanej przez GPW Benchmark, drugiej przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Opóźniony lub odwołany lot: ile wynosi odszkodowanie. Adwokat: Ten sam rejs - dwa różne wyroki. Jakie inne prawa przysługują pasażerom?

Opóźniony lub odwołany lot może pokrzyżować plany i być źródłem ogromnego stresu dla pasażerów. Dlatego w Unii Europejskiej przyznano im ochronę w postaci przepisów rozporządzenia (WE) nr 261/2004, które w takiej sytuacji gwarantuje im prawo do informacji, pomocy, opieki i odszkodowania. Komu i kiedy przysługują?

REKLAMA

Wyrok TSUE z 13 lutego 2025 r. korzystny dla konsumentów. Otwarta droga do odzyskania odsetek i prowizji dla polskich kredytobiorców

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał dziś (13 lutego 205 r.) wyrok w polskiej sprawie C-472/23 dotyczącej sankcji kredytu darmowego (SKD), który może mieć dalekosiężne skutki dla rynku kredytów i pożyczek gotówkowych w Polsce. Orzeczenie to precyzuje warunki, na jakich konsument może dochodzić swoich praw w przypadku naruszeń obowiązków informacyjnych przez banki i instytucje finansowe.

Jedno święto wykreślone z wykazu dni ustawowo wolnych? Sejmowa komisja wystosowała dezyderat do MRPiPS

Jedno święto wykreślone z wykazu dni ustawowo wolnych? Sejmowa komisja wystosowała dezyderat do MRPiPS. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dniami wolnymi od pracy są niedziele oraz 14 innych, wymienionych w ustawie dni.

Czy Twoja strona internetowa jest bezpieczna, czy nie wyciekły hasła? Można to sprawdzić (za darmo!) na moje.cert.pl

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało 12 lutego 2025 r., że każdy – zarówno osoba prywatna, mała firma, jak i duża instytucja publiczna – może sprawdzić, czy jego strona internetowa jest bezpieczna. Służy do tego bezpłatne narzędzie moje.cert.pl, przygotowane przez zespół CERT Polska, działający w Państwowym Instytucie Badawczym NASK. Serwis umożliwia skanowanie domen pod kątem zagrożeń, wysyła alerty o wyciekach danych oraz ostrzega przed potencjalnie niebezpiecznymi stronami. Korzystając z moje.cert.pl można w prosty sposób poprawić cyberbezpieczeństwo firm, instytucji i innych właścicieli domen internetowych.

348,22 zł dodatku pielęgnacyjnego od 1 marca 2025 r. Co z zasiłkiem pielęgnacyjnym?

348,22 zł dodatku pielęgnacyjnego od 1 marca 2025 r. Co z zasiłkiem pielęgnacyjnym? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podało wskaźnik waloryzacji emerytur i rent na 2025 r. Wyniesie on 105,5 proc.

REKLAMA

Od 1 marca 2025 r. najniższa emerytura i renta wynosić będą 1878,91 zł. MRPiPS ogłosiło wskaźnik waloryzacji emerytur i rent na 2025 r.

Od 1 marca 2025 r. najniższa emerytura i renta wynosić będą 1878,91 zł. Wskaźnik waloryzacji świadczeń wyniesie 105,5 proc. Resort pracy ogłosił wysokość waloryzacji emerytur i rent w 2025 r.

MRPiPS: 105,5% to wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Najniższa emerytura: 1878,91 zł brutto od 1 marca

W dniu 12 lutego 2025 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że od 1 marca 2025 roku emerytury i renty zostaną zwaloryzowane o wskaźnik 105,5%. Oznacza to, że renty i emerytury wzrosną o ok. 5,5 procent.

REKLAMA