Kodeks pracy, Obowiązki pracodawcy

Niespełna 50 lat temu uchwalono Kodeks Pracy. To niezwykle ważny akt prawny, który reguluje prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców. Kodeks był wielokrotnie nowelizowany, ponieważ realia życia społeczno-gospodarczego ciągle się zmieniają. Aktualny rynek pracy nie jest już tym samym rynkiem pracy co 10 czy 20 lat temu, a tym tym bardziej 50! Jednak na ten moment nie będzie rewolucyjnych zmian w KP, ponieważ rząd postanowił znieść funkcjonowanie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy. Szkoda, tym bardziej, że powołano nowe Komisje: Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego (KKPC), Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego (KKPK), Komisje, tj: Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego oraz Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do ministra edukacji o rozważenie zmiany przepisów Karty Nauczyciela. Chodzi o zrównanie uprawnień nauczycieli mianowanych z uprawnieniami nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, związanych z ochroną przedemerytalną i prawem do wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy w przypadku przywrócenia nauczyciela do pracy przez sąd pracy i podjęcia przez niego zatrudnienia. Barbara Nowacka, minister edukacji zapowiedziała powołanie Zespołu, który będzie analizował zgłaszane postulaty odnośnie sytuacji prawnej nauczycieli – także w zakresie ochrony przedemerytalnej i prawa do wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy w przypadku przywrócenia do pracy przez sąd pracy.

Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała, że chce, aby do końca tej kadencji (czyli do 2027 roku) wdrożone w Polsce zostały przepisy skracające czas pracy. Są dwie opcje - albo 4-dniowy tydzień pracy albo skrócenie tygodnia pracy do 35 godzin. Pracownicy są generalnie za takimi zmianami. Tym bardziej, że z danych Eurostatu wynika, że Polacy są jednym z najbardziej zapracowanych narodów Europy. A pracodawcy analizują koszty i produktywność w takim krótszym tygodniu pracy. Jest jedno kluczowe pytanie: czy da się "zrobić robotę" w 4 dni zamiast w 5? Bo na pewno nie chodzi o to by krótszy tydzień pracy wiązał się z niższymi wynagrodzeniami

Nowe przepisy w kodeksie pracy mają wyeliminować (albo ograniczyć) kontakt pracowników z takimi substancjami jak toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego czy metale – ołów, kadm, rtęć i ich związki. To tzw. substancje reprotoksyczne.

We wtorek zbierze się rząd. Zajmie się projektem usprawniającym finansowanie inwestycji z części pożyczkowej KPO i zmianami w Kodeksie pracy.

Pracodawcy muszą eliminować z miejsca pracy i procesów pracowniczych toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego czy metale – ołów, kadm, rtęć i ich związki. Będą prowadzili odpowiednie zapisy w rejestrach dotyczących tych substancji.

Spór – bo rzadko racjonalna dyskusja – o czterodniowy tydzień pracy w Polsce trwa w najlepsze. Przeciwnicy krótszego tygodnia pracy nie odrobili jednak lekcji z historii: sięgają po te same, często demagogiczne, argumenty co pół wieku temu oponenci wolnych wszystkich sobót. Tymczasem prawda jest dla nich brutalna: to trwały trend, a walka z nim to nic innego jak syndrom zawracania kijem Wisły…

Dodatkowe świadczenia gwarantowane przez prawo pracy czyli co oprócz wynagrodzenia pracodawca powinien wypłacać pracownikom w 2024 roku? Obowiązki wypłat pracodawców wynikają z przepisów dotyczących pracy zdalnej, bhp, podnoszenia kwalifikacji zawodowych, odpraw, zwolnień od pracy, PPK, zakazu konkurencji. 

Dokumentacja pracownicza musi być prowadzona i przechowywana zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Pracodawca ma obowiązek przechowywać dokumentację co do zasady przez co najmniej 10 lat po odejściu pracownika z pracy. Za niedopełnienie obowiązków związanych z przechowywaniem dokumentacji pracowniczej grozi pracodawcy kara grzywny.

Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych może być również zastąpione ryczałtem.

Nikt nie kontroluje czy pracownik faktycznie potrzebuje wolnego z powodu zdarzenia, które kwalifikuje się jako działanie wyższe. W konsekwencji wielu pracowników nowe uprawnienie traktuje jako dodatkowe dwa dni urlopu, tyle że płatne w 50 proc. Inni zaś biorą i cieszą się, że nie muszą płacić za lewe zwolnienie lekarskie, co robili wcześniej.

Pracownik może powstrzymać się od pracy w sytuacjach określonych przepisami prawa pracy. Regulacje dotyczące takich sytuacji zawiera artykuł 210 Kodeksu pracy. O jego treści pracownicy powinni być informowani w trakcie szkolenia wstępnego BHP, które jest obowiązkowe przed rozpoczęciem wykonywania pracy. Przepis ten stanowi istotny element ochrony przed niebezpiecznymi warunkami pracy. Mimo to nie jest wykorzystywany na szerszą skalę przez pracowników. Na czym polegają uprawnienia pracownicze na podstawie art. 210 Kodeksu pracy? Wyjaśniamy.

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie badań lekarskich oraz przeszkolenie pracownika w zakresie bhp. 28 grudnia 2023 r. mija termin wykonania szkoleń bhp i badań lekarskich, zawieszonych z powodu pandemii COVID-19. Za niedopełnienie tych obowiązków pracodawcy grożą konsekwencje.

Obowiązek przeprowadzania badań okresowych pracowników uległ zawieszeniu w trakcie trwania pandemii COVID-19. Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego 1 lipca 2023 r. spowodowało „odwieszenie” tego obowiązku. Pracodawcy mają czas na skierowanie pracowników na zaległe okresowe badania lekarskie do 28 grudnia 2023 r.

1 stycznia 2024 r. pracownicy nabędą prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego i już w styczniu będą mogli z niego korzystać. Terminy wykorzystania urlopu wypoczynkowego przez poszczególnych pracowników określa plan urlopów. Jak i kiedy należy sporządzić plan urlopów?

Zimą pracodawcy powinni zapewnić odpowiednie temperatury w pomieszczeniach pracy. Z powodu zimna pracownik może odmówić wykonywania pracy. Natomiast pracodawca może ponieść karę, jeśli nie utrzyma prawidłowej temperatury w pomieszczeniach pracy.

Pracownicy mają prawo do wnioskowania do pracodawcy o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony. Kiedy takie prawo przysługuje i jakie obowiązki wobec tego ma pracodawca? Podpowiadamy. 

Kiedy pracownik idzie do wojska, przepisy prawne nakładają na pracodawcę obowiązki pozwalające na łączenie służby z pracą na etacie. Kiedy pracodawca wypłaca odprawę? Kiedy udziela urlopu bezpłatnego? Czy może zwolnić pracownika będącego żołnierzem?

Długie zwolnienie lekarskie może powodować konieczność wysłania pracownika na badania kontrolne. Kiedy należy wykonać badania lekarskie po chorobie? Jak długo musi trwać niezdolność do pracy?

Wprowadzenie do Kodeksu Pracy nowego artykułu 148(1), który reguluje kwestię zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych, stanowi istotną zmianę dla pracowników w Polsce. Ten artykuł daje pracownikom prawo do zwolnienia od pracy w przypadku nagłych zdarzeń rodzinnych, takich jak choroba lub wypadek, wymagających ich natychmiastowej obecności. W tym artykule omówimy, jak pracownicy mogą korzystać z tego nowego przepisu.

Dzień wolny za 11 listopada. Chociaż tegoroczny Dzień Niepodległości wypada w sobotę, to pracownicy nie stracą prawa do wypoczynku z tego tytułu. Według obowiązujących przepisów pracodawca musi udzielić dnia wolnego od pracy w innym terminie dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę i pracujących 5 dni w tygodniu.

Regulamin pracy to inaczej wewnątrzzakładowe źródło prawa pracy, które określa organizację i porządek pracy, a także związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników. Tego typu akt regulujący poprawia działanie firmy. Pełni bowiem funkcję ochronną dla obu stron, które funkcjonują na podstawie wewnętrznych norm – określonych i opublikowanych w postaci regulaminu. 

Praca zdalna, po wygaśnięciu możliwości świadczenia pracy na warunkach telepracy to jedyna przewidziana przepisami forma wykonywania pracy poza siedzibą pracodawcy. Sytuacja, w której część pracowników zatrudnionych u pracodawcy pracuje zdalnie, a część – stacjonarnie może prowadzić do podziałów wśród personelu, a nawet nierównego traktowania pracowników przez pracodawcę. Kodeks pracy zawiera przepisy, które mają zapobiegać dyskryminacji ze względu na wykonywanie pracy zdalnej. Pracodawca, który dopuści się dyskryminacji zapłaci dyskryminowanemu pracownikowi ponad 4 tys. zł!

30 września weszło w życie nowe rozporządzenie dotyczące wykazu prac wzbronionych młodocianym pracownikom oraz warunków ich zatrudniania. Kiedy i na jakich warunkach może być zatrudniona osoba niepełnoletnia? Jakie zmiany wprowadzają nowe przepisy? 

Koniec września przynosi wiele zmian w prawie pracy, ale nie można zapominać o już istniejących obowiązkach – przypomina radca prawny Monika Jurkiewicz. To m.in. dofinansowanie do posiłków dla pracowników, zwiększona ochrona pracowników czy udzielenie zaległego urlopu do 30 września.