Księga wieczysta, Wierzytelności

Projekt noweli Prawa o notariacie przewidywał przyznanie notariuszom m.in. uprawnienie do dokonywania niektórych wpisów w księgach wieczystych, w celu przyspieszenia czasu oczekiwania na wpis.

Zgodnie z projektowanymi przepisami banki mają zwracać kredytobiorcom koszt ubezpieczenia pomostowego po wpisie hipoteki. Mimo to pisma ponaglające sąd w sprawie wpisów hipotek mogą być nadal pomocne.

Spadkobiercy często zapominają (albo po prostu nie wiedzą) o ustawowym obowiązku i nie wnioskują o wpisanie swojego prawa własności do księgi wieczystej. Powoduje, to, że część potencjalnych nabywców obawia się kupić nieruchomość jeżeli w księdze wieczystej jako właściciel nadal widnieje osoba zmarła. Jednak z przepisów wynika, że osoba zmarła widniejąca w księdze wieczystej nie jest przeszkodą dla transakcji. Ale brak aktualnego wpisu właściciela w księdze wieczystej powoduje konieczność przedstawienia notariuszowi odpowiednich dokumentów potwierdzających dziedziczenie danej nieruchomości. Dlatego spadkobiercy powinni na bieżąco aktualizować treść księgi wieczystej - zgodnie z obowiązującymi przepisami. Tym bardziej, że brak aktualizacji księgi wieczystej grozi karą grzywny od 500 zł do nawet 10 tys. zł.

Odsetki ustawowe 2022 - zmiany od 7 kwietnia. Z uwagi na podwyższenie stopy referencyjnej NBP (z 3,50% do 4,50% w skali roku), podwyższeniu uległa od 7 kwietnia 2022 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Od 7 kwietnia 2022 r. wzrosła również wysokość stopy lombardowej NBP (do 5,0% w skali roku), co spowodowało także automatyczne (z mocy prawa) podwyższenie (do 12%) stawki odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (także ze skutkiem od 7 kwietnia br). Od 7 kwietnia nie zmieniła się natomiast wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych" - do ustalenia wysokości tych odsetek (za okres od 1 stycznia do dnia 30 czerwca) stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia 2022 r.

Kredyt kupiecki to najpopularniejsza forma wymiany handlowej między kontrahentami. Firmy z sektora MŚP najczęściej odraczają swoim klientom termin płatności o 14 i 30 dni. Niestety, co 5. przedsiębiorca, czekając na pieniądze z wystawionej przez siebie faktury, sam wstrzymuje zapłatę innym dostawcom – wynika z badania Krajowego Rejestru Długów i firmy faktoringowej NFG. Patologiczną sytuację mogłoby zlikwidować zniesienie zakazu cesji w umowach. Ale na to firmy też ciągle… czekają.

Obowiązujące procedury nie przewidują automatycznej aktualizacji ksiąg wieczystych obejmującej zmianę właściciela odziedziczonej nieruchomości. Dlatego w dziale II ksiąg wieczystych dość często figurują zmarłe osoby. Jeżeli sąd wieczystoksięgowy stwierdzi, że spadkobierca nie zadbał o wpis swojego prawa własności, to może ukarać opieszałą osobę. Taki spadkobierca ponosi też odpowiedzialność wobec osób trzecich za skutki swojego zaniedbania. Praktyka pokazuje, że spadkobierca powinien już na wstępie załatwić sprawę wymaganego wpisu. To zapobiegnie późniejszym kłopotom.

Opóźnione wpisy w księgach wieczystych (dotyczące zwłaszcza hipotek) stanowią spory problem. Wyjaśniamy, czy można w związku z tym pozwać Skarb Państwa.

Ulga na złe długi. Przepisy dotyczące ulgi na złe długi funkcjonują już od dawna w ustawie o VAT, jednak w dalszym ciągu budzą szereg wątpliwości i sporów pomiędzy podatnikami a fiskusem. Jedną z osi takich sporów była do niedawna kwestia możliwości skorzystania z ulgi na złe długi w kontekście cesji wierzytelności.

Numer księgi wieczystej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu do wyroku z 5 maja 2021 r., którym oddalił skargę Głównego Geodety Kraju na decyzję Prezesa UODO, potwierdził, że numery ksiąg wieczystych są danymi osobowymi. Stwierdził również, że GGK nie miał podstaw prawnych do ujawniania tych numerów w serwisie Geoportal2 i umyślnie naruszał przepisy o ochronie danych osobowych, dlatego kara pieniężna w wysokości 100 tys. zł, jaką Prezes UODO nałożył na GGK jest uzasadniona.

Księgi wieczyste w systemie teleinformatycznym. Minister Sprawiedliwości zmienił rozporządzenie w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym. Rozporządzenie określa kody wydziałów ksiąg wieczystych sądów rejonowych, które będą obowiązywały od 1 września 2021 r.

Księga wieczysta to podstawowy dokument zawierający dane stanu prawnego nieruchomości. Jej dokumentację prowadzi wydział wieczystoksięgowy sądu rejonowego, właściwego dla lokalizacji danej nieruchomości. Można ją sprawdzić w tradycyjny sposób w przedmiotowym sądzie lub online w internecie w formie cyfrowej, czyli jako Elektroniczna Księgę Wieczystą.

Wierzytelności nieściągalne. Jakie są warunki uznania wierzytelności za nieściągalne w zakresie podatków dochodowych (PIT, CIT) i podatku od towarów i usług (VAT)? Przedsiębiorcy, którzy nie otrzymali zapłaty za zrealizowaną transakcję, mogą zaliczyć ją do kosztów podatkowych oraz skorygować VAT należny. Konieczne jest tylko spełnienie określonych warunków, innych w przypadku ustaw o podatku dochodowym i ustawy o podatku od towarów i usług.

Wierzyciele z reguły są zdeterminowani, żeby odzyskać pieniądze od dłużników, ale nie chcą ich upadku. Część firm odstępuje od natychmiastowej windykacji, stosując prolongaty długów czy rozkładając je na raty. Przedsiębiorcy są jednak ostrożni i w gospodarce postcovidowej częściej decydują się na pieczęć prewencyjną czy monitoring płatności jeszcze przed terminem zapłaty. Wśród branż zlecających windykację królują obecnie: transportowa, budowlana, farmaceutyczna oraz szkoleniowa. Nowe kategorie dłużników to tzw. branża beauty, turystyka, hotele czy restauracje.

Wydatki na zakup towarów lub usług objętych obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności (split payment), w wysokości w jakiej do ich uregulowania doszło w drodze umownego potrącenia (kompensaty), nie są objęte dyspozycją art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.

Nieruchomość bez księgi wieczystej traci na atrakcyjności. Nie oznacza to jednak, że nie można będzie jej sprzedać lub bezpiecznie kupić.

Ustawa z 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, która wchodzi w życie 1 stycznia 2020 roku wśród licznych zmian wprowadza w podatkach dochodowych tzw. ulgę na złe długi. Zapraszamy do posłuchania podcastu dot. tej ulgi.

Zajęcie wierzytelności dotyczy wszystkich rachunków przedsiębiorcy: firmowych, prywatnych i wspólnych. Bank może zrealizować zajęcie również z lokaty terminowej. Na rachunku firmowym zajęciu podlegają wszystkie środki. Co można zrobić w przypadku egzekucji z rachunku bankowego?

Żywiołowy wzrost cen nieruchomości (zwłaszcza mieszkań), który możemy zaobserwować w ostatnim czasie, motywuje wiele osób do poszukiwania cenowych okazji. W przypadku nieruchomości mieszkaniowych, niską ceną mogą kusić np. lokale nadające się do remontu albo mieszkania pozbawione księgi wieczystej. Brak ksiąg wieczystych stanowi również powód do obniżenia ceny nieruchomości gruntowych. Na zakup lokalu lub działki „bez księgi”, z pewnością nie powinny decydować się osoby, które nie do końca wiedzą, jakie skutki będzie miała taka decyzja. Eksperci portalu RynekPierwotny.pl postanowili wyjaśnić, na czym dokładnie polega ryzyko związane z zakupem nieruchomości pozbawionej księgi wieczystej.

Od 2019 roku, zgodnie z propozycjami zawartymi w projekcie zmian w ustawach podatkowych, będą obowiązywały nowe przepisy dotyczące rozliczania nabywania przez przedsiębiorców wierzytelności. Koszty nabycia wierzytelności bądź pakiety wierzytelności będą rozpoznawane „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego z niej przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku.

Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Księgi wieczyste mogą być także prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego ograniczonych praw rzeczowych takich jak: własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Faktoring, czyli inaczej zbycie wierzytelności polegające na odroczeniu terminu płatności, to coraz bardziej popularna umowa, zawierana przez różnego rodzaju przedsiębiorców. Dzięki niej, możliwe jest m.in. uniknięcie konieczności zaciągania kredytu, pozyskanie środków na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, czy odzyskanie długów od klientów. Według jednej z popularnych definicji „faktoring, określany również mianem accounts receivable financing, to sprzedawanie należności przedsiębiorstwa z dyskontem faktorowi, który przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużnika oraz któremu spłacana jest wierzytelność (...)". Trzeba jednak wiedzieć, że rozliczanie tego typu umowy na gruncie prawa podatkowego, niejednokrotnie okazuje się być skomplikowane.

Polski Związek Faktorów ocenia, że w pierwszym półroczu 2017 roku prawie 4 mln faktur wystawionych przez przedsiębiorców zostało zapłaconych przez inne podmioty niż wyszczególnieni na fakturze nabywcy. Powody są dwa: długie terminy na zapłatę faktur powszechnie stosowane w polskiej gospodarce i opóźnienia w płatnościach nabywców. Zapłata dokonywana przez firmy trzecie (nabywców wierzytelności - faktorów) poprawia płynność finansową i sprzyja rozwojowi firm.

Przedstawiamy podsumowanie najważniejszych zmian w polskich przepisach prawnych, które miały miejsce w czerwcu 2017 r. Zmiany dotyczą regulacji z zakresu prawa i postępowania cywilnego, administracyjnego, jak również zmiany dotyczące pracy tymczasowej oraz Krajowego Rejestru Sądowego.

Umorzenie części należności, np. za sprzedane towary i usługi, w niektórych przypadkach może być racjonalną alternatywą dla domagania się całego roszczenia, np. gdy dochodzenie całości zapłaty wiązałoby się ze zbyt wysokimi kosztami. Warto mieć na uwadze skutki takiego działania w podatku od towarów i usług (VAT).

W związku ze sprzedażą wierzytelności odsetkowych spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość nominalną wierzytelności z tytułu naliczonych, a niezapłaconych odsetek w kwocie nieprzekraczającej przychodu osiągniętego w związku ze sprzedażą tych wierzytelności odsetkowych.