Powództwo cywilne, Właściwość miejscowa

Wznowienie pracy sądów rejonowych w 2015 r. to efekt nowelizacji ustawy o sądach powszechnych, która zacznie obowiązywać od 15 lipca 2014 r. Ustawa precyzyjnie określa kryteria umożliwiające tworzenie i likwidację sądów rejonowych, także zasady wznowienia ich pracy.

W kontekście zabezpieczenia powództwa roszczenia dzieli się na pieniężne i niepieniężne. Przy roszczeniach niepieniężnych wnioskodawca ma większą swobodę w określeniu sposobu zabezpieczenia.

Nie w każdym postępowaniu dopuszczalna będzie przedmiotowa zmiana powództwa. Istotne jest zatem co jest, a co nie jest przedmiotową zmianą powództwa.

Sztuka pisania pozwu jest przydatna w wielu sprawach. Przy rozwodzie, alimentach, czy w sprawie o odszkodowanie postępowanie sądowe inicjuje pozew. Jak poprawnie napisać pozew sądowy? Co powinien zawierać pozew i gdzie go skierować?

Postępowanie cywilne dotyczy postępowania sądowego w sprawach z zakresu prawa cywilnego (np. sprawy dot. umów, odszkodowań), rodzinnego (sprawy małżeńskie, między rodzicami a dziećmi), opiekuńczego (kwestie opieki, kurateli), prawa pracy, ubezpieczeń społecznych oraz innych kategorii spraw, do których z mocy ustawy stosuje się regulacje dotyczące tego postępowania (np. sprawy z zakresu ochrony zdrowia psychicznego, dotyczące aktów stanu cywilnego).

Problem umownej właściwości miejscowej sądu jest w zasadzie najczęściej poruszany w kontekście obrotu konsumenckiego. Niemniej jednak uwagę na takie zapisy powinny zwracać też osoby, co do których przepisy konsumenckie nie mają zastosowania. Dlaczego?

Aby dana sprawa mogła zostać rozpoznana, sąd musi się najpierw upewnić czy ma prawo do jej rozpatrzenia. Uprawnienie do sądzenia określa się mianem jurysdykcji.

Właściwość ogólna sądu oznacza, że powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Miejsce zamieszkania określa się według przepisów Kodeksu cywilnego (miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu).

Właściwość wyłączna oznacza, że powództwo można wytoczyć tylko przed sąd określony w przepisach wskazanych poniżej.

Zamówiłem w Internecie szafę. Mieszkam w Kielcach, a przedsiębiorca ma siedzibę w Olsztynie. Niestety doszło między nami do sporu o płatność i sprzedawca grozi mi procesem. Po dokładnym przestudiowaniu regulaminu odkryłem, że zgodnie z jego postanowieniami spór ma rozstrzygać sąd w Olsztynie. Czy takie zastrzeżenie jest dozwolone?

Właściwość organu administracji publicznej to zdolność prawna organu administracji do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym.

Zażalenie jest zwykłym środkiem odwoławczym. Przysługuje stronie, jeżeli jej interesy zostały naruszone. Jego celem jest ochrona praw konkretnej osoby. Zażalenie wstrzymuje uprawomocnienia się orzeczenia oraz powoduje, co do zasady, przeniesienie sprawy do wyższej instancji.

Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu. Przesłanką uczestnictwa prokuratora w postępowaniu jest ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. W sprawach o ubezwłasnowolnienie udział prokuratora jest obligatoryjny.

Pozew wnosi się w sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania a nie zameldowania pozwanego. To drugie jest jedynie czynnością potwierdzającą stan faktyczny dla celów ewidencji ludności.

By skutecznie wnieść powództwo należy prawidłowo określić sąd, który będzie właściwy do rozpoznania sprawy. Będzie to zależeć od właściwości rzeczowej oraz miejscowej.

Decydując się na wystąpienie z powództwem przeciwko przedsiębiorcy podstawową kwestią jest prawidłowe oznaczenie właściwego sądu. Poniżej znajdują się podstawowe zasady, jakie powinniśmy znać wchodząc w spór sądowy.

Organem procesowym, który rozstrzyga sprawy o wykroczenia jest sąd. Sądami powszechnymi są sądy apelacyjne, okręgowe i rejonowe. W sprawach o wykroczenia w pierwszej instancji orzeka sąd rejonowy, zgodnie z obowiązującymi właściwościami: rzeczową, miejscową oraz funkcjonalną. Co do zasady sąd orzeka w składzie jednoosobowym.

Jak wiadomo, nie ma jednego organu administracji do załatwiania wszystkich spraw. Sprawy wchodzące w zakres terytorialny gminy rozpatrywane są przez starostę, sprawy dotyczące województwa – przez marszałka województwa itd. Nie zawsze jednak jest to takie oczywiste.

Odrzucenie i oddalenie pozwu to dwie różne sytuacje. Chociaż dla laika niczym się one nie różnią. W obydwu bowiem wypadkach postępowanie w danej sprawie się kończy. Jednak każdy prawnik wie, że nie można utożsamiać tych pojęć.

Przed wniesieniem sprawy do sądu trzeba wiedzieć jaki sąd jest właściwy dla jej rozpoznania. Nie z każdą sprawą bowiem można iść do każdego sądu. Są jednak takie rodzaje spraw dla których właściwy jest tylko jeden sąd a na dodatek nie można go zmienić postanowieniem umowy.

Często osoby decydujące się na separację lub rozwód nie wiedzą do jakiego sądu mają wnieść pozew. Zastanawiają się czy powinni wybrać sąd okręgowy czy rejonowy. 

Jeżeli przy zawieraniu małżeństwa nie wystąpiły wszystkie opisane przez prawo przesłanki konieczne, wtedy takie małżeństwo jest nieważne. Aby to stwierdzić należy wnieść pozew o ustalenie nieistnienia małżeństwa.

O tym, że dziecko powinno mieć ojca i matkę nikogo nie trzeba przekonywać. Często jednak ojciec dziecka nie chce ponosić kosztów jego utrzymania. Dlatego też nie uznaje dziecka. Instytucją, która ma przeciwdziałać takim przypadkom jest sądowe ustalenie ojcostwa.

Pozew w postępowaniu uproszczonym (niezależnie od tego, czego dotyczy konkretna sprawa w nim rozpatrywana) musi być złożony na formularzu. Ponieżej przedstawiamy wskazówki jak wypełnić formularz.