Więziennictwo, Kodeks karny wykonawczy

Szykują się podwyżki dla kolejnych grup pracowników budżetówki. Do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów trafił zapis o kolejnym projekcie rozporządzenia. Chodzi o rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek.

Nabór do służby w zakładach karnych i aresztach śledczych prowadzi mazowiecka Służba Więzienna. Poszukiwani są strażnicy, wychowawcy, kwatermistrzowie, a nawet pielęgniarki i ratownicy medyczni.

To część druga serii artykułów na temat obrazu życia więźniów za murami zakładu karnego. W dzisiejszej części przyjrzymy się kolejnym zagadnieniom związanym z pobytem osadzonych w jednostkach penitencjarnych.

Wprowadzenie minimalnych standardów rozmów telefonicznych miało być korzystne dla osadzonych, a tymczasem spowodowało, że liczba dozwolonych połączeń została ograniczona.

Kodeks karny wykonawczy jest istotnym aktem prawnym dla skazanych. Jakie prawa i obowiązki określa?

Policja, Straż Graniczna, Państwowa Staż Pożarna, Służba Ochrony Państwa i Służba Więzienna przejdą modernizację. Obejmie ona m.in. sposób powoływania do policji i mianowania. Przewiduje także rozbudowę infrastruktury i zakup dodatkowego sprzętu.

20.06.2021 weszła w życie ustawa mająca zapewnić środki na stworzenie tymczasowej placówki dla pacjentów ośrodka w Gostyninie, w którym przebywają najgroźniejsi przestępcy już po odbyciu kary. Przepisy pozwolą też na czasowe delegowanie tam funkcjonariuszy Służby Więziennej.

Nastąpił wzrost aktywności pracowniczej i społecznej więźniów oraz zwiększenie ich zdolności do zatrudnienia. Przyczynił się do tego specjalny program szkoleń, które w ramach resocjalizacji prowadziła Służba Więzienna. Choć praca osadzonych po zakończonych szkoleniach była istotą projektu, to jednak jego założenia nie gwarantowały utrwalania zdobytych umiejętności. W konsekwencji większość uczestników projektu wykonywało nieodpłatne prace porządkowe i pomocnicze na rzecz zakładów karnych. W wielu przypadkach prace te pozostawały bez związku z tematem ukończonego szkolenia a wykonywane były przez krótkie okresy. Ograniczało to skuteczność wejścia na rynek pracy po opuszczeniu jednostki penitencjarnej.

Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest pewnego rodzaju formą "odpoczynku" przez skazanego od jednostki, w której odbywa karę. Kiedy zatem może zostać udzielona, jaki jest jej wymiar i kiedy może być odwołana?

Uchylanie się od wykonania kary ograniczenia wolności skutkuje jej zamianą na karę pozbawienia wolności. Wówczas pojawia się pytanie: czy skazany może jeszcze podjąć starania o zmianę decyzji sądu, a jeżeli tak, to w jaki sposób?

Rzecznik Praw Obywatelskich interweniował w sprawie bielizny przysługującej kobiecie będącej w więzieniu. Dotychczas skazana lub aresztowana nie otrzymywała biustonosza.

Cele więzienne powinny być maksymalnie 10-osobowe. RPO wystąpił do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, który podzielił to stanowisko. Cele z większą liczbą osadzonych mają zostać zlikwidowane.

Większość proponowanych zmian w Kodeksie karnym wykonawczym zmierza do ograniczenia uprawnień osób pozbawionych wolności - przekonuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Uwagi RPO do proponowanych uregulowań zostały przedstawione Przewodniczącemu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w piśmie z dnia 12 lipca 2019 r.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że zalecenia penitencjarno-ochronne Służby Więziennej nie mogą ingerować w prawa więźniów. Nie mogą być stosowane w sposób nadmierny i nieuzasadniony.

Więzień, który otrzymuje przepustkę losową na pogrzeb bliskiej osoby, powinien zostać uprzedzony o warunkach przepustki już w decyzji o zgodzie na nią. Więźniowie jeżdżą na pogrzeb w kajdankach, odzieży więziennej i pod strażą. Taka informacja mogłaby wpłynąć na zmianę decyzji o uczestnictwie w pogrzebie.

Możliwość wymierzania kary łącznej ma zostać zlikwidowana. Zgodnie z reformą Ministerstwa Sprawiedliwości kary za wszystkie czyny będą wykonywane po kolei. Łączny wymiar kar będzie mógł zostać zmniejszony więźniowi pod warunkiem spełnienia przez niego określonych warunków.

Liczba widzeń przysługujących skazanemu oraz zasady ich przeprowadzania uzależnione są od przede wszystkim od rodzaju zakładu karnego w jakim skazany odbywa karę. Możemy wyróżnić zakłady karne zamknięte, półotwarte oraz otwarte. Skazany może widzieć się nie tylko z rodziną i osobami najbliższymi, ale także i ze swoim obrońcą lub inną osobą za zgodą dyrektora zakładu karnego.

Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Centralny Zarząd Służby Więziennej program „Praca dla więźniów” przynosi spektakularne efekty. Wśród skazanych zdolnych do pracy poziom zatrudnienia wynosi 83 proc. Przed wdrożeniem programu pracowało 36 proc. wszystkich skazanych, dziś jest to 54 proc. Powstają kolejne z 40 zaplanowanych hal produkcyjnych przy zakładach karnych

Miesięczne utrzymanie więźnia kosztuje obecnie 3150 zł. Niestety koszty te nadal wzrastają. Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało pilotażowy projekt, mający na celu aktywizację bezrobotnych więźniów.

Na podwyżki mogą liczyć funkcjonariusze oraz cywilni pracownicy więziennictwa. Szacuje się, że aż 64 mln zł ma zostać przeznaczonych na podwyżki dla funkcjonariuszy służby więziennej w 2016 r.

Kary orzeczone za popełnione przestępstwo lub wykroczenie skarbowe wykonywane są według zasad określonych kodeksem karnym skarbowym. Ustawodawca dopuszcza możliwość ich modyfikacji. Poniżej zostały przedstawione podstawowe zasady ich realizacji.

Więzienia są przepełnione i wymagają remontów, brakuje zajęć terapeutycznych, a jakość żywności jest słaba. Tak wynika z europejskiego raportu dotyczącego zakładów karnych w Polsce.

Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2009 nr 206 poz. 1589) znowelizowała art. 78 Kodeksu karnego, przewidujący warunku przedterminowego zwolnienia skazanego. Zmiana ta była korzystna dla osób pozbawionych wolności (w tym również recydywistów i mulirecydywistów).

Dnia 8 maja 2011 r. weszła w życie przeważająca część przepisów nowelizacji ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2011 r. Nr 48, poz. 245, dalej „nowelizacja”), które wprowadzają istotne zmiany w Kodeksie karnym oraz Kodeksie postępowania karnego i w tym zakresie będą przedmiotem niniejszej publikacji.

Trybunał Konstytucyjny w swoim wyroku orzekł o niekonstytucyjności art. 123 par. 2 Kodeksu karnego wykonawczego dotyczącego wynagrodzenia więźnia podejmującego pracę.