Czy depresja daje orzeczenie o niepełnosprawności, a padaczka to wystarczający powód do uzyskania świadczeń? Reumatyzm i astma to także dość powszechne, ale często bagatelizowane choroby. Sprawdź, w których sytuacjach rzeczywiście dają prawo do orzeczenia o niepełnosprawności w 2025 roku? Jak wyglądają objawy, diagnostyka i leczenie?
- Depresja – czy daje orzeczenie o niepełnosprawności?
- Padaczka – przewlekła choroba neurologiczna
- Reumatyzm – choroby stawów a orzeczenie o niepełnosprawności
- Astma – czy uprawnia do orzeczenia?
- Czy warto ubiegać się o orzeczenie o niepełnosprawności
- Jakie świadczenia można uzyskać przy orzeczeniu o niepełnosprawności?
- Jakie są stopnie niepełnosprawności i jak uzyskać orzeczenie?
- Jak uzyskać orzeczenie – krok po kroku
- FAQ – najczęściej zadawane pytania
W pierwszej części naszego cyklu analizujemy cztery jednostki chorobowe, które mogą uprawniać do orzeczenia o niepełnosprawności. Szczegółowo przyglądamy się wybranym przypadkom i sprawdzamy, kiedy realnie można liczyć na pomoc ze strony systemu.
Depresja – czy daje orzeczenie o niepełnosprawności?
Depresja to jedna z najczęstszych chorób psychicznych, która może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, pracy i życia rodzinnego. Choć objawy bywają niewidoczne na pierwszy rzut oka, ich wpływ na codzienne funkcjonowanie bywa głęboki. Sprawdź, kiedy depresja może być podstawą do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności i z jakiego wsparcia możesz skorzystać.
Objawy i wpływ na codzienne życie
Depresja to poważne zaburzenie psychiczne, które może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie, prowadząc nawet do wykluczenia społecznego i zawodowego. Do najczęstszych objawów należą:
- przewlekły smutek, zobojętnienie, brak energii,
- utrata zainteresowań i zdolności odczuwania radości,
- zaburzenia snu i apetytu,
- trudności z koncentracją i podejmowaniem decyzji,
- myśli samobójcze lub próby samobójcze.
„Czuję się, jakby w głowie panowała głusza – bez energii, bez celu, bez sensu.” – tak pacjenci opisują brak motywacji i wyczerpanie psychiczne towarzyszące ciężkiej depresji.
W przypadku depresji nawracającej, lekoopornej lub wymagającej hospitalizacji, możliwe jest uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności. Znaczenie ma tutaj ocena stopnia samodzielności oraz zdolności do pracy.
Leczenie depresji
Proces leczenia może obejmować:
- farmakoterapię (np. leki przeciwdepresyjne),
- psychoterapię,
- wsparcie społeczne i środowiskowe,
- w cięższych przypadkach – hospitalizację psychiatryczną.
Orzecznictwo bierze pod uwagę nie tylko diagnozę, ale przede wszystkim wpływ choroby na codzienne funkcjonowanie, w tym zdolność do pracy, samodzielność i relacje społeczne.
Padaczka – przewlekła choroba neurologiczna
Padaczka to jedno z najczęstszych schorzeń neurologicznych, które może występować zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Choć w wielu przypadkach udaje się ją skutecznie kontrolować, u części pacjentów choroba ma cięższy przebieg i znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie. W takich sytuacjach może stanowić podstawę do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności.
Objawy i wpływ na życie codzienne
Padaczka to przewlekłe schorzenie mózgu, które objawia się nawracającymi napadami. Mogą one przybierać formę drgawek, utraty przytomności lub sztywności mięśni. Choroba ta może prowadzić do wielu ograniczeń, takich jak:
- trudności w samodzielnym funkcjonowaniu,
- zakaz prowadzenia pojazdów,
- problemy z podjęciem lub utrzymaniem pracy,
- poczucie izolacji i wykluczenia społecznego.
„Po napadzie mam wrażenie mgły w głowie i braku kontaktu z otoczeniem przez długie minuty” – skarżą się chorzy na padaczkę, opisując stan ponapadowy.
Leczenie i orzeczenie o niepełnosprawności
Leczenie padaczki opiera się głównie na stosowaniu leków przeciwdrgawkowych. U niektórych pacjentów choroba ma charakter lekooporny, co oznacza, że napady nie ustępują mimo odpowiednio dobranej terapii. W takich przypadkach padaczka może znacząco ograniczać codzienne życie i samodzielność.
Osoby z przewlekłą, trudną do opanowania padaczką, zwłaszcza jeśli choroba trwa wiele lat i wpływa na zdolność do samodzielnego funkcjonowania, mogą ubiegać się o orzeczenie o niepełnosprawności. W zależności od stopnia nasilenia objawów i ich wpływu na życie, możliwe jest uzyskanie orzeczenia nawet o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
Reumatyzm – choroby stawów a orzeczenie o niepełnosprawności
Reumatyzm to potoczne określenie grupy chorób, które atakują stawy, mięśnie i tkanki łącznej. Choć objawy mogą się różnić w zależności od konkretnej jednostki chorobowej, wspólnym mianownikiem jest przewlekły ból, postępujące ograniczenie ruchomości oraz ryzyko trwałego uszkodzenia stawów. W zaawansowanych przypadkach choroby te mogą prowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia i uzasadniać przyznanie orzeczenia o niepełnosprawności.
Co obejmuje pojęcie "reumatyzm"?
Pod pojęciem reumatyzmu kryją się między innymi:
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK),
- łuszczycowe zapalenie stawów.
Są to przewlekłe choroby autoimmunologiczne, które prowadzą do uszkodzenia stawów i ograniczenia sprawności ruchowej.
„Poranny ból i sztywność bywają tak silne, że nie jestem w stanie zapiąć guzików ani sięgnąć po szklankę” – relacjonują osoby zmagające się z reumatoidalnym zapaleniem stawów, gdzie sztywność poranna może trwać nawet kilka godzin.
Leczenie i skutki
Terapia obejmuje stosowanie leków biologicznych, leków przeciwzapalnych, a także rehabilitację i fizjoterapię. W przypadkach, gdy dochodzi do trwałych deformacji stawów oraz znacznego ograniczenia funkcji motorycznych, uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności jest w pełni uzasadnione.
Astma – czy uprawnia do orzeczenia?
Astma oskrzelowa to przewlekła choroba układu oddechowego, która może znacząco wpływać na jakość życia. Choć u wielu osób objawy są dobrze kontrolowane dzięki leczeniu, w przypadkach umiarkowanych i ciężkich schorzenie może prowadzić do ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu. W takich sytuacjach możliwe jest uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności.
Objawy i wpływ na życie
Astma objawia się przede wszystkim:
- napadami duszności,
- świszczącym oddechem,
- kaszlem, szczególnie w nocy,
- uczuciem braku powietrza.
W astmie umiarkowanej i ciężkiej, gdy objawy utrzymują się mimo stosowania leczenia, choroba może ograniczać aktywność zawodową, społeczną i fizyczną. W takich przypadkach orzeczenie o niepełnosprawności jest możliwe i uzasadnione.
„To jak oddychanie przez cienką rurkę – klatka boli, a nie da się wypowiedzieć pełnego zdania bez przerwy na oddech.” – mówią chorzy na ciężką astmę, opisując napad duszności z ograniczeniem przepływu powietrza.
Leczenie i funkcjonowanie
Leczenie astmy obejmuje przede wszystkim stosowanie leków wziewnych, unikanie alergenów oraz regularne monitorowanie stanu zdrowia. Choć astma nie musi wykluczać samodzielności, częste zaostrzenia choroby mogą znacząco utrudniać codzienne życie i wykonywanie obowiązków zawodowych.
Czy warto ubiegać się o orzeczenie o niepełnosprawności
Jeśli depresja, padaczka, astma, reumatyzm lub inne przewlekłe schorzenie znacząco ogranicza Twoje życie zawodowe, społeczne lub prywatne, warto rozważyć złożenie wniosku o orzeczenie o niepełnosprawności. Dokument ten nie tylko potwierdza trudności w codziennym funkcjonowaniu, ale także otwiera dostęp do wielu form wsparcia.
Jakie świadczenia można uzyskać przy orzeczeniu o niepełnosprawności?
Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności to nie tylko formalność. Może ono otworzyć drogę do realnego wsparcia finansowego, prawnego i społecznego. W zależności od stopnia niepełnosprawności i indywidualnej sytuacji osoba z orzeczeniem może skorzystać z poniższych form pomocy:
- świadczenia socjalne (np. zasiłek pielęgnacyjny, renta socjalna),
- ulgi podatkowe (np. ulga rehabilitacyjna),
- świadczenie wspierające – świadczenie dla osób z wysokim poziomem potrzeby wsparcia (70–100 punktów), wypłacane przez ZUS, którego wysokość może wynosić od 40% do 220% renty socjalnej,
- wsparcie w zatrudnieniu i aktywizacji zawodowej,
- dostęp do programów rehabilitacyjnych i usług opiekuńczych,
- dofinansowanie zakupu sprzętu ortopedycznego i rehabilitacyjnego (np. wózków, kul, protez, aparatów słuchowych),
- dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, technicznych i komunikacyjnych (np. przebudowa łazienki, podjazdy, montaż windy, przystosowanie samochodu),
- uczestnictwo w programach PFRON, takich jak "Aktywny samorząd" (np. prawo jazdy, studia, komputer),
- prawo do asystenta osoby z niepełnosprawnością lub opieki wytchnieniowej (w zależności od programu gminnego lub krajowego),
- zniżki lub bezpłatne przejazdy komunikacją miejską, PKP, PKS,
- pierwszeństwo w kolejkach do lekarzy i aptek,
- prawo do karty parkingowej (w przypadku problemów z poruszaniem się).
Przykładowe świadczenia (stan na 2025 rok)
| Świadczenie | Wydający | Komu przysługuje | Kwota netto |
|---|---|---|---|
Zasiłek pielęgnacyjny | MOPS / GOPS | Osoby ze znacznym stopniem, dzieci z orzeczeniem, osoby powyżej 75. roku życia | 215,84 zł |
Dodatek pielęgnacyjny | ZUS | Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji, osoby powyżej 75. roku życia | 348,22 zł |
Renta socjalna | ZUS | Osoby pełnoletnie całkowicie niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18. roku życia, lub 25 w przypadku nauki w szkole lub w szkole wyższej także w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantskich. | 1709,81 zł |
Ulga rehabilitacyjna | Urząd Skarbowy | Osoby z orzeczeniem lub ich opiekunowie | Zgodnie z poniesionymi kosztami |
Świadczenie wspierające | ZUS | Osoby z poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 100 punktów | Od 40% do 220% renty socjalnej. Od 752 zł do 4134 zł w 2025 |
Polecamy: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy
Jakie są stopnie niepełnosprawności i jak uzyskać orzeczenie?
W Polsce system orzekania o niepełnosprawności opiera się na trzystopniowej skali, która uwzględnia wpływ choroby na codzienne funkcjonowanie, samodzielność oraz zdolność do pracy. Orzeczenie może dawać dostęp do różnych form wsparcia od ulg i świadczeń po pomoc w zatrudnieniu i rehabilitacji.
Stopnie niepełnosprawności
Wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności:
- Lekki – występują umiarkowane ograniczenia w funkcjonowaniu, ale osoba jest samodzielna, może korzystać z określonych ulg i form wsparcia, choć zazwyczaj nie są to świadczenia pieniężne w postaci zasiłków czy renty socjalnej.
- Umiarkowany – pojawiają się poważniejsze trudności w codziennym życiu lub pracy, możliwe jest uzyskanie świadczeń, takich jak zasiłek pielęgnacyjny czy ulgi podatkowe.
- Znaczny – osoba jest niesamodzielna, wymaga stałej pomocy innych osób i ma prawo do większości świadczeń i form wsparcia.
Jak uzyskać orzeczenie – krok po kroku
Aby uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności, należy:
- Złożyć wniosek do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności (PZON).
- Dołączyć wymagane dokumenty, w tym:
- wniosek (formularz dostępny online lub w urzędzie),
- zaświadczenie lekarskie (ważne 30 dni od daty wystawienia),
- dokumentację medyczną (np. wypisy ze szpitala, wyniki badań, opinie specjalistów).
- Oczekiwać na wezwanie na komisję, podczas której lekarz oraz specjalista ds. rehabilitacji ocenią stan zdrowia i zdecydują o przyznaniu (lub nie) orzeczenia oraz jego stopniu.
Więcej informacji i wzory dokumentów można znaleźć na stronie: gov.pl/web/niepelnosprawni
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące orzeczeń o niepełnosprawności oraz świadczeń, które można uzyskać w 2025 roku.
Na jakie choroby można dostać orzeczenie o niepełnosprawności?
Na każdą przewlekłą chorobę, która istotnie ogranicza codzienne funkcjonowanie, samodzielność lub zdolność do pracy. Dodatkowo, dla 208 rzadkich chorób genetycznych i zespołu Downa, wprowadzono specjalne ułatwienia w uzyskiwaniu orzeczeń, często na dłuższy okres.
Czy depresja daje podstawę do orzeczenia?
Tak. Zwłaszcza jeśli jest przewlekła, lekooporna i znacząco utrudnia funkcjonowanie w życiu codziennym lub zawodowym.
Czy padaczka to wystarczający powód do uzyskania orzeczenia?
Tak. Szczególnie w przypadku padaczki lekoopornej lub częstych napadów, które ograniczają samodzielność i bezpieczeństwo.
Czy astma kwalifikuje do orzeczenia?
Tak, jeśli ma charakter ciężki, przewlekły i mimo leczenia ogranicza aktywność życiową, zawodową lub społeczną.
W kolejnych częściach cyklu przyjrzymy się innym schorzeniom, które mogą być podstawą do uzyskania orzeczenia, w tym: cukrzycy, chorobom układu krążenia, stwardnieniu rozsianemu, chorobie Parkinsona.
Obserwuj nas, aby nie przegapić nowych publikacji – z praktycznym podejściem, aktualnymi przepisami i analizą najczęstszych przypadków.