1. prowadzić, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym;
2. okresowo ustalać lub sprawdzać drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów;
3. wyceniać aktywa i pasywa oraz ustalać wynik finansowy;
4. sporządzać sprawozdania finansowe;
5. gromadzić i przechowywać dowody księgowe oraz pozostałą dokumentację przewidzianą ustawą o rachunkowości;
6. prowadzić, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, księgi podatkowe i inne ewidencje do celów podatkowych oraz udzielać im pomocy w tym zakresie;
7. sporządzać, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznania i deklaracje podatkowe lub udzielać im pomocy w tym zakresie.
Deregulacja usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych
Ustawa o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych – wprowadzająca deregulację w zakresie wydawania certyfikatów księgowych - została ostatecznie uchwalona przez Sejm w dniu 9 maja 2014 r. i weszła w życie w dniu 10 sierpnia 2014 r. Ustawa dokonała likwidacji instytucji certyfikatu księgowego i tym samym egzaminów uprawniających do uzyskania tego certyfikatu. Przepisy przejściowe tejże ustawy w art. 23 ust. 2 umożliwiają przystąpienie do egzaminu jedynie osobom, które złożyły wniosek o zakwalifikowanie do egzaminu przed dniem wejścia w życie przepisów przedmiotowej ustawy. Planowany termin przeprowadzenia takiego egzaminu to październik 2014 r.
Od 10 sierpnia 2014 r. działalność usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych może wykonywać każdy przedsiębiorca, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które spełniają następujące przesłanki:
- mają pełną zdolność do czynności prawnych,
- nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe,
- przedsiębiorca taki jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Od 10 sierpnia 2014 r. powyższe czynności może wykonywać każdy zainteresowany. Poza wskazanymi powyżej kryteriami, na podmioty usługowo prowadzące księgi rachunkowe nie nakłada się żadnych dodatkowych obowiązków.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Trzy drogi do certyfikatu księgowego
Certyfikat księgowy uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych mogły uzyskać osoby, które przed dniem 10 sierpnia 2014 r., spełniały jeden z poniższych warunków:
1. posiadały trzyletnią praktykę w księgowości oraz posiadają wykształcenie wyższe magisterskie uzyskane na kierunku rachunkowość lub na innym kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,
2. posiadały trzyletnią praktykę w księgowości, posiadają wykształcenie wyższe magisterskie lub równorzędne na kierunku innym niż rachunkowość oraz ukończyły studia podyplomowe z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,
3. posiadały dwuletnią praktykę w księgowości i wykształcenie co najmniej średnie oraz złożą z wynikiem pozytywnym egzamin sprawdzający kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy.
Wykaz jednostek organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych zamieszczony jest na stronie: www.ck.gov.pl.
Niezbędne dokumenty
Aby ubiegać się o wydanie certyfikatu księgowego wymagane są następujące dokumenty:
1. wniosek o wydanie certyfikatu księgowego zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia z dnia 8 kwietnia 2009 r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 62 poz. 508), złożony przed datą 10 sierpnia 2014 r.,
2. informację z Krajowego Rejestru Karnego, opatrzoną datą nie wcześniejszą niż 30 dni przed złożeniem wniosku, o niekaralności za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyn określony w rozdziale 9 ustawy o rachunkowości,
3. dokumenty potwierdzające praktykę w księgowości - świadectwo pracy lub zaświadczenie wystawione przez pracodawcę,
4. dokumenty potwierdzające posiadane wykształcenie: dyplomy i świadectwa ukończenia studiów. W przypadku ukończenia studiów podyplomowych z zakresu rachunkowości wymagane jest przedłożenie również dyplomu ukończenia studiów wyższych magisterskich,
5. zaświadczenie Komisji Egzaminacyjnej o zdaniu egzaminu z wynikiem pozytywnym - dotyczy osób, które ubiegają się o wydanie certyfikatu księgowego po zdanym egzaminie.
Praktyka w księgowości
Zgodnie z art. 76b ust. 2 ustawy o rachunkowości za praktykę w księgowości uważa się wykonywanie – na podstawie stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie mniejszym niż 1/2 etatu, odpłatnej umowy cywilnoprawnej zawartej z przedsiębiorcą świadczącym usługi w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, umowy spółki lub w związku z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej – następujących czynności:
1) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym, lub
2) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego, lub
3) sporządzanie sprawozdań finansowych, lub
4) badanie sprawozdań finansowych pod nadzorem biegłego rewidenta.
Warunek praktyki w księgowości będzie spełniony jeżeli w ramach obowiązków zawodowych wykonywana była choćby jedna z w/w czynności (przy spełnieniu pozostałych przesłanek) - nie ma obowiązku wykonywania jednocześnie wszystkich wskazanych czynności.
Praktyka w księgowości musi być potwierdzona świadectwem pracy lub zaświadczeniem wystawionym przez pracodawcę, który świadczy usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych. W przypadku umowy o pracę należy wskazać wymiar pracy, nie mniejszy jednak niż ½ etatu. W przypadku wykonywania umowy cywilnoprawnej należy podać jej charakter oraz profil działalności przedsiębiorcy - czy świadczy on usługi w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Nie uznaje się natomiast za prowadzenie ksiąg rachunkowych w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości, prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, ponieważ jest to forma ewidencji podatkowej.
Okres wymaganej praktyki jest zróżnicowany, uzależniony jest on od poziomu wykształcenia osób ubiegających się o certyfikat księgowego:
1. osoby posiadające wykształcenie wyższe magisterskie uzyskane na kierunku rachunkowość lub na innym kierunku ekonomicznym muszą odbyć trzyletnią praktykę w księgowości
2. osoby posiadające wykształcenie wyższe magisterskie lub równorzędne, które ponadto ukończyły studia podyplomowe z zakresu rachunkowości muszą także odbyć trzyletnią praktykę w księgowości,
3. co najmniej dwuletnią praktyką w księgowości muszą się wykazać osoby z wykształceniem średnim, jednak dodatkowo, by uzyskać certyfikat księgowy, muszą one złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin.
Zamiast oryginałów wszystkich wyżej wskazanych dokumentów, wymaganych by uzyskać certyfikat księgowy, można składać także kopie urzędowo poświadczone (poświadczone przez notariusza lub podmiot, które je wystawił). Dokumenty należy złożyć w Departamencie Rachunkowości Ministerstwa Finansów znajdującego się na ul. Świętokrzyska 12 w Warszawie 00-916.