Syn otrzymał cztery pożyczki od rodziców w kolejno następujących po sobie miesiącach w kwocie po 9 tys. zł każda. Podatnik pyta, czy w takiej sytuacji należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych oraz czy przed obliczeniem podatku należy zsumować kwoty i uwzględnić w podstawie opodatkowania kwotę wolną, czy też od każdej umowy należy zapłacić osobny podatek? Paweł Wojciechowski, radca prawny w Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych P.J. Sowisło z Poznania, wskazuje, że ostatnia nowelizacja ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz. 450) wprowadziła zwolnienie od podatku umów pożyczek udzielanych w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami najbliższymi, o których mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), czyli należącymi do tzw. zerowej grupy podatkowej.
- Całkowitemu zwolnieniu podlegają pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej z małżonkiem, zstępnym, wstępnym, pasierbem, ojczymem, macochą oraz pomiędzy rodzeństwem - wyjaśnia ekspert. Dodaje, że przy tym zwolnieniu nie istnieją górne ograniczenia kwotowe. Warunkiem zwolnienia jest jednak złożenie właściwemu organowi podatkowemu w ustawowym terminie 14 dni deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz udokumentowanie otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy albo na rachunek prowadzony przez SKOK albo przekazem pocztowym.
- W przedstawionym stanie faktycznym syn otrzymujący pożyczki od rodziców będzie zwolniony od podatku, jeżeli spełni powyższe warunki - mówi Paweł Wojciechowski. Ekspert zwraca uwagę, że niedopełnienie ustawowych wymogów wyklucza skorzystanie ze zwolnienia, a podatnik, który mimo to nie zapłacił podatku, podlega stawce karnej opodatkowania w wysokości 20 proc.
Podkreślić należy, że w podatku od czynności cywilnoprawnych jednocześnie obowiązuje dotychczasowe zwolnienie od podatku pożyczki udzielonej na podstawie umowy zawartej pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości 9637 zł. Paweł Wojciechowski wyjaśnia, że jeżeli syn nie spełni warunków całkowitego zwolnienia, opodatkowaniu będzie podlegała nadwyżka ponad kwotę wolną, czyli 9637 zł.
- Z uwagi na fakt, iż podstawa opodatkowania stanowi przysporzenie od jednego pożyczkodawcy za ostatnich pięć lat, od każdej umowy ponad kwotę wolną należy naliczyć podatek - wskazuje ekspert.
Przypomnijmy, że deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych podatnik składa w urzędzie skarbowym bez wezwania organu podatkowego na formularzu PCC-3. Podatnik ma obowiązek samodzielnie obliczyć i wpłacić podatek. Wyjątek dotyczy przypadku, gdy strony zawierają umowę w formie aktu notarialnego, od której podatek pobiera i odprowadza notariusz.
2 proc. tyle wynosi podatek od czynności cywilnoprawnych od umowy pożyczki
MAGDALENA MAJKOWSKA