W ciągu trzech kwartałów 2007 r. Polacy odbyli w sumie 38 mln podróży, o 10% więcej niż w tym samym okresie poprzedniego roku. Na wyjazdy zagraniczne przeznaczyli 5,4 mld zł. Przy założeniu, że ubezpieczenie kosztuje około 10% opłaty za wyjazd (często jest wliczone w koszt wycieczki już w biurze podróży), towarzystwa zgarniają rocznie dzięki turystom ponad pół miliarda złotych. Prognozy wskazują na dalszy wzrost liczby wyjazdów w tym roku i w kolejnych latach, a więc na coraz większe zyski ubezpieczycieli. Według prognoz Instytutu Turystyki za sześć lat na podróże zagraniczne Polacy będą wydawać 7,5 mld zł rocznie.
Wyjazdy zagraniczne bywają fascynujące, jednak podczas tego miłego czasu mogą się zdarzyć także przykre sytuacje, bolesne w skutkach: choroba, uraz doznany podczas uprawiania rekreacji lub szkody w mieniu osób trzecich. Koszty będą szczególnie dotkliwe podczas wyjazdów zagranicznych. Niestety, nie wszyscy przed wyjazdem biorą pod uwagę taką możliwość, a przecież zabezpieczeniem finansowym i organizacyjnym przed skutkami nieszczęśliwych zdarzeń może być polisa ubezpieczenia na wyjazd zagraniczny i polisa ubezpieczenia domu czy mieszkania pozostawionego w kraju.
Zdrowi w podróży
Wybierając się w podróż, zwłaszcza zagraniczną, warto pomyśleć o dobrym ubezpieczeniu. Będziemy wtedy pewni, że w razie wypadku, choroby czy kradzieży unikniemy przykrych sytuacji i otrzymamy potrzebną nam pomoc. Co prawda ubezpieczenie kosztów leczenia wchodzi – z mocy przepisów prawnych – do ofert sprzedawanych w biurach podróży, ale zazwyczaj koszty te są ograniczone, warto więc sięgnąć po dodatkowe warianty, a już koniecznością jest to, gdy podróżuje się na własną rękę.
Ubezpieczenie z Narodowego Funduszu Zdrowia, które zapewnia pokrycie kosztów leczenia podczas podróży krajowych, upoważnia również do korzystania z publicznej służby zdrowia we wszystkich krajach Unii Europejskiej.
W takim jednak przypadku świadczenia te otrzymamy w większości odpłatnie, natomiast zwrot kosztów leczenia nastąpi dopiero w kraju. Z tego właśnie względu, wyjeżdżając do któregoś z krajów Unii, powinniśmy wykupić dodatkowe ubezpieczenie kosztów leczenia.
Przed wyjazdem z kraju trzeba w odpowiednim oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia wyrobić sobie Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (obowiązuje od stycznia 2006 r., zastąpiła wydawany wcześniej formularz E111). Karta stanowi dowód, że dana osoba jest upoważniona do świadczeń zdrowotnych w ramach systemu zabezpieczenia społecznego w swoim kraju.
Wystawiając kartę, Narodowy Fundusz Zdrowia wyraża tym samym zgodę na pokrycie kosztów niezbędnego leczenia w trakcie pobytu za granicą. Karta wydawana jest maksymalnie na dwa miesiące. Wyjątkiem są emeryci i renciści – oni dostaną kartę na pięć lat, oraz bezrobotni – ich karta będzie ważna przez 30 dni. Jednak nawet posiadanie karty nie oznacza, że leczenie za granicą będzie przebiegało bezgotówkowo; należy mieć tego świadomość.
– Nawet jeśli będziemy mieć Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), uprawniającą do leczenia w krajach unijnych, to jesteśmy zobowiązani do wyłożenia środków własnych na leczenie, a ich refundacja nastąpi dopiero po powrocie do kraju i tylko w wysokości 70% ww. wydatków. Poza tym na podstawie EKUZ można korzystać z pomocy medycznej tylko w publicznych placówkach. Jeśli natomiast wykupiliśmy polisę ubezpieczeniową, w razie nagłego wypadku nie mamy takich ograniczeń. Możemy skorzystać z pomocy najbliższej, także prywatnej, placówki medycznej lub prywatnego lekarza – mówi Grażyna Bilik z Departamentu Ubezpieczeń Indywidualnych TUiR „WARTA” SA.
Jak znaleźć polisę
Towarzystwa ubezpieczeniowe prześcigają się w ofertach ubezpieczeń turystycznych. Jest ich na rynku całkiem sporo, każdy musi więc wybrać to, co najbardziej mu odpowiada. I chociaż zakres i warianty ubezpieczenia podróżnego u każdego z ubezpieczycieli są nieco inne, jednak wszędzie występuje pewien ogólnie przyjęty standard. Zazwyczaj takie produkty zawierają ubezpieczenie kosztów leczenia, OC, NNW oraz assistance.
Większość sprzedawanych w Polsce ubezpieczeń turystycznych to umowy krótkoterminowe, obejmujące zwykle jeden wyjazd. Klienci najczęściej kupują je za pośrednictwem biur podróży wraz z wycieczką. W przypadku wyjazdów niezorganizowanych pokaźna część klientów przypomina sobie o ubezpieczeniu tuż przed wyjazdem, nierzadko w ostatnim dniu. Ubezpieczyciele wychodzą im jednak naprzeciw, oferując polisy w Internecie.
Zakres ochrony jest zróżnicowany i można go płynnie zmieniać, kształtując tym samym wysokość stawki.
– Ubezpieczenia turystyczne zagraniczne oferowane przez polski rynek ubezpieczeniowy mają bardzo szeroki zakres ochrony, a jej wybór zależy od świadomości i wyobraźni osoby udającej się w jakąkolwiek podróż, szczególnie zagraniczną. Nas lub naszych bliskich może spotkać wiele przykrych zdarzeń – nieszczęśliwy wypadek, nagłe zachorowanie. Możemy spowodować szkodę osobie trzeciej (osobową i rzeczową), możemy także utracić bagaż – mówi Anna Staniszewska, ekspert z Biura Zarządzania Produktami, PZU SA.
Ubezpieczenie zapewnia szybką pomoc, szczególnie w wariancie assistance, i wypłatę świadczeń po powrocie. Z punktu widzenia klienta najistotniejsze są warunki obejmujące koszty leczenia za granicą. – Polisa powinna obejmować przede wszystkim pokrycie kosztów leczenia związanych z nagłym zachorowaniem lub nieszczęśliwym wypadkiem, koszty transportu medycznego do Polski poszkodowanego lub zwłok ubezpieczonego, pokrycie kosztów poszukiwania, pokrycie kosztów ratownictwa. Warto również posiadać ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków – dodaje Staniszewska.
Składka w przypadku podstawowej ochrony nie jest wysoka. Wyjeżdżając bez polisy, ryzykujemy znacznie więcej. Są to koszty rzędu 20–40 zł. Wyjeżdżając z dziećmi, warto wykupić wariant poszerzonej ochrony OC. Zdarza się bowiem, że pociecha np. zniszczy ogródek, uszkodzi łazienkę lub wybije szybę w oknie. Ochrona odpowiedzialności cywilnej zapewni pokrycie kosztów napraw i uchroni klienta przed dodatkowymi wydatkami.
Na urlop z walizką lub bez
Stres związany z bagażem zna chyba każdy turysta podróżujący liniami lotniczymi. Zagubienia bagażu zdarzają się nawet największym przewoźnikom. Prawdopodobieństwo wzrasta, jeśli podczas podróży mamy wiele przesiadek. Przy czarterach jest minimalne. Warto pamiętać, że za zgubiony bagaż, do czasu znalezienia, odpowiada linia lotnicza, której przedstawicielstwo zobowiązane jest do wypłaty określonej sumy na poczet zakupu niezbędnych rzeczy (np. bielizny, środków czystości).
Zewnętrzne ubezpieczenie bagażu jest najczęściej zawarte w pakiecie obejmującym również ubezpieczenie kosztów leczenia oraz ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków. Polisa tego rodzaju ma chronić przede wszystkim przed kradzieżą, rabunkiem, a także przed utratą bagażu wskutek pożaru, huraganu, powodzi, uderzenia pioruna, nawalnego deszczu, gradu, lawiny oraz katastrofy lub wypadku środka komunikacji. – Klient ma możliwość objęcia ubezpieczeniem (podczas podróży zagranicznej) nie tylko utraty bagażu tradycyjnego (torba, walizka, plecak itp. – do 100% wartości sumy ubezpieczenia), ale również – na wypadek rabunku – przenośnego sprzętu elektronicznego (telefon, sprzęt fotograficzny, komputerowy, kamera wideo itp. – do 50% sumy ubezpieczenia) – mówi Paweł Wróbel, rzecznik Towarzystwa Ubezpieczeniowego Generali.
Trzeba jednak pamiętać, że odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia bagażu możemy dostać dopiero po powrocie do kraju i po udowodnieniu, że kradzież rzeczywiście miała miejsce. W tym celu musimy okazać ubezpieczycielowi dokumenty z policji lub hotelu poświadczające ten fakt.
Podczas urlopu licho nie śpi
Co prawda policja twierdzi, że nie ma lepszego sposobu na złodziei niż dobrzy sąsiedzi, jednak nie tylko przestępcy mogą sprawić przykrą niespodziankę podczas urlopu.
– Czas wakacji to także jeden z najlepszych momentów na zawarcie umowy ubezpieczenia mieszkania i znajdujących się w nim ruchomości. Wyjeżdżając w odległe zakątki świata na odpoczynek, zwykle musimy pozostawić dorobek naszego życia bez odpowiedniej opieki lub nadzoru naszych bliskich – podkreśla Paweł Wróbel.
Polisy chroniące mienie są ważne przez cały rok, ale w sezonie urlopowym warto je poszerzyć, np. o mienie ruchome oraz dodatkowy pakiet ochrony odpowiedzialności cywilnoprawnej, który np. zabezpieczy koszty zalania sąsiadów z powodu pękniętej rury w łazience.
– Polisy chroniące nieruchomości są konieczne przede wszystkim dlatego, że podczas urlopu mieszkanie lub dom zostawiamy bez opieki. Wtedy może zostać okradzione lub zdewastowane. Jest również narażone na działanie żywiołów – ognia, wiatru i wody. Warto również dodać, że wiele towarzystw wraz z ubezpieczeniem mieszkania oferuje ubezpieczenie OC w życiu prywatnym. Jeżeli podczas nieobecności w domu, np. w wyniku awarii kanalizacji w naszym mieszkaniu, nastąpi zalanie mieszkania sąsiada, wówczas ubezpieczyciel pokryje ewentualne szkody – mówi Bogdan Białoruski, rzecznik prasowy Commercial Union Polska.
– Mówiąc o ubezpieczeniu mieszkania, trzeba rozróżnić dwie kwestie: ubezpieczenie nieruchomości oraz ubezpieczenie ruchomości domowych znajdujących się w lokalu mieszkalnym lub budynku mieszkalnym. Właściciele budynków i lokali mieszkalnych powinni je ubezpieczyć na taką sumę ubezpieczenia, żeby w razie szkody całkowitej (np. wskutek pożaru albo eksplozji gazu) można było odbudować ubezpieczony budynek (biorąc pod uwagę aktualne ceny materiałów i usług budowlanych) lub kupić podobny lokal mieszkalny (biorąc pod uwagę aktualne ceny metra kwadratowego mieszkań o podobnym standardzie i lokalizacji) – dodaje Wojciech Dzięcioł, ekspert z Biura Zarządzania Produktami, PZU SA.
Ubezpieczenia nieruchomości znakomicie znają wszyscy kredytobiorcy, którzy zdecydowali się na pożyczkę pod zastaw hipoteki. Ubezpieczenie jest wtedy jednym z wymogów. Zazwyczaj wybierane są podstawowe ryzyka, jednak ciekawym rozwiązaniem, nie tylko na wakacje, są ubezpieczenia all risk, które można zawrzeć krótkoterminowo, np. na okres wakacji, i które oferują znacznie bogatszy wachlarz ochrony. – All risk oznacza przyjęcie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela za wszystkie zdarzenia powodujące szkodę, chyba, że dany ich rodzaj został zawarty w katalogu wyłączeń ochrony. Co to oznacza w praktyce?
Bardzo szeroki zakres ochrony obejmujący np. szkody spowodowane przez wiatr, bez względu na jego siłę, każdy rodzaj przepięcia, nie tylko spowodowanego uderzeniem pioruna, ale także np. z winy elektrowni czy zetknięcia się przewodów, szkody spowodowane przez zwierzęta, napór śniegu, bez względu na jego siłę itd.
W katalogu wyłączeń znajdują się np. szkody, które wyrządzimy sobie umyślnie lub pod wpływem alkoholu, szkody powstałe na skutek nieprzestrzegania okresowych przeglądów, np. kominiarskich, szkody w budynkach wybudowanych bez stosownych pozwoleń – mówi Ewa Dołowy z Departamentu Ubezpieczeń Indywidualnych TUiR „WARTA” SA.
Przy ubezpieczeniu nieruchomości, a szczególnie mieszkań, nie sposób nie wspomnieć o ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym, które często jest oferowane w pakietach i dotyczy wtedy pobytu na terytorium RP.
Warto pamiętać, że jeżeli z naszej winy (np. z powodu niezakręconego zaworu) zalejemy wodą swoje mieszkanie i sąsiadów pod nami, to będziemy mieć na głowie nie tylko problemy związane z pokryciem własnych strat, ale dodatkowo finansowe roszczenia osób trzecich. To samo zdarzyć się może, gdy bawiące się na podwórku dzieci uszkodzą przypadkowo parkujący pod domem samochód sąsiada. Wykupienie ubezpieczenia OC może wtedy ochronić budżet domowy przed nieoczekiwanymi wydatkami.
Samochodem bez strachu
Polisy motoryzacyjne najczęściej są oferowane w pakietach łącznie z ubezpieczeniem assistance oraz NNW, a jeszcze do niedawna z Zieloną Kartą, która upoważniała do podróży zagranicznych i oznaczała w skrócie ważność działania polskiej polisy ubezpieczeniowej poza granicami kraju. Po wejściu do UE zielone karty na ogół nie są konieczne na terytorium państw członkowskich (w niektórych krajach są nadal obowiązkowe).
Warto też zwrócić uwagę na zakres ochrony NNW oraz OC, zwłaszcza przy podróży za wschodnie granice.
Polacy kupują coraz więcej nowych aut i ich stan techniczny jest coraz lepszy, jednak zawsze długa podróż samochodem niesie ze sobą dozę niepewności. Nie ma nic bardziej stresującego niż nerwowa naprawa na poboczu drogi.
– W przypadku wyjazdu za granicę nie ma co oszczędzać na ubezpieczeniu assistance. Warto wykupić pakiet zawierający opcję noclegu lub przewiezienia pasażerów i kierowcy do miejsca przeznaczenia lub zamieszkania, pomoc w przypadku awarii pojazdu oraz pakiet pomocy medycznej (hospitalizacja, transport sanitarny, opieka nad nieletnimi pasażerami) – mówi Bogdan Białorucki.
Rafał Broniarek