Coroczna waloryzacja emerytur, będąca w rzeczywistości wyrównaniem inflacji, tradycyjnie przypada na marzec i jest z niecierpliwością wyczekiwana przez seniorów. Pojawia się pytanie: kiedy dokładnie oraz o ile wzrosną świadczenia? Znane są już pierwsze szacunki dotyczące tej kwoty, a rząd zapowiedział też dodatkową nowość dla emerytów. Oto szczegóły.
- Cel i mechanizm waloryzacji emerytur i rent
- Waloryzacja emerytur - terminy i podstawa prawna
- Prognozowana wysokość wskaźnika waloryzacji i zmiany w 2026 roku
- Gwarantowany wzrost i "Godna emerytura"
- Zakres objętych świadczeń
Cel i mechanizm waloryzacji emerytur i rent
Waloryzacja to kluczowy mechanizm mający za zadanie ochronę siły nabywczej emerytur w kontekście rosnących kosztów życia. Jest to forma wyrównania inflacyjnego, a nie tradycyjna podwyżka. Wysokość świadczeń jest co roku automatycznie dostosowywana w oparciu o poziom inflacji oraz dynamikę wzrostu przeciętnych wynagrodzeń.
Waloryzacja emerytur - terminy i podstawa prawna
Najbliższa waloryzacja emerytur i rent nastąpi 1 marca 2026 roku. Obowiązek ten wynika bezpośrednio z przepisów zawartych w Ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z nimi, ZUS (lub inny właściwy organ) mnoży kwotę świadczenia z końca lutego przez wskaźnik waloryzacji. Dzięki temu wyższe kwoty trafią do emerytów i rencistów już w marcu, co ma zaktualizować ich dochody i częściowo zachować realną wartość świadczeń. Należy zaznaczyć, że przewiduje się, iż waloryzacja ta będzie mniej spektakularna niż w poprzednich latach, co jest efektem stopniowego wyhamowywania zarówno inflacji, jak i tempa wzrostu płac.
Prognozowana wysokość wskaźnika waloryzacji i zmiany w 2026 roku
Waloryzacja polega na pomnożeniu obecnego świadczenia przez wskaźnik obliczany na podstawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz ułamka realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. W związku z tym wskaźnik jest inny każdego roku. Aktualne szacunki wskazują, że w 2026 roku wskaźnik waloryzacji wyniesie 4,88 proc. To jest jednak prognoza – ostateczną wartość poznamy w lutym, po ogłoszeniu przez GUS wyników inflacji i wynagrodzeń za 2025 rok.
Gwarantowany wzrost i "Godna emerytura"
Obecna minimalna emerytura wynosi 1878,91 zł brutto. Przy szacowanym wskaźniku wzrosłaby ona do około 1970 zł brutto. Jednak, po podpisaniu przez prezydenta Karola Nawrockiego projektu ustawy o "Godnej emeryturze", wprowadzono gwarancję: najniższe świadczenie nie może wzrosnąć w wyniku waloryzacji o mniej niż 150 zł. Oznacza to, że osoby pobierające minimalną emeryturę otrzymają na konta 2030 zł brutto (1847,30 zł na rękę) już od 1 marca 2026 roku, niezależnie od finalnego wskaźnika. To samo gwarantowane minimum dotyczy trzynastek i czternastek. Pozostali emeryci otrzymają wyrównanie zgodne z oficjalnie podanym wskaźnikiem, co szacunkowo przełoży się na podwyżkę do około 193 zł netto miesięcznie.
Zakres objętych świadczeń
Waloryzacja od 1 marca 2026 roku obejmie szeroki krąg świadczeniobiorców. Dotyczy ona nie tylko emerytów ZUS i KRUS, ale także:
- Emerytur mundurowych.
- Rencistów z tytułu niezdolności do pracy.
- Osób korzystających z rent rodzinnych i socjalnych.
- Osób pobierających świadczenia przedemerytalne.
Wzrostowi ulegną również liczne dodatki i świadczenia uzupełniające wypłacane wraz z rentą lub emeryturą, w tym dodatek pielęgnacyjny, kombatancki, dla sieroty zupełnej oraz ryczałt energetyczny. Cały proces przeliczenia i wypłaty nowych kwot zostanie przeprowadzony automatycznie przez ZUS lub KRUS.