Jak opodatkowane są dochody uzyskiwane przez obcokrajowców

Kwestie opodatkowania dochodów osiąganych przez obcokrajowców na terenie Polski należy zawsze rozpatrywać na styku obcych i polskich aktów prawnych, a także umów międzynarodowych.

Osoby zagraniczne prowadzące działalność na terenie Polski, określając swój obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych, muszą uwzględnić trzy główne akty prawne:
• ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązującą na terenie Polski,
• odpowiednim aktem prawnym obowiązującym na terenie kraju, w którym podatnik jest rezydentem,
• umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą pomiędzy Polską a krajem rezydencji.
Najistotniejszym elementem w ustaleniu sposobu opodatkowania jest określenie miejsca rezydencji. Podstawowym kryterium w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania jest miejsce zamieszkania. Najogólniej mówiąc, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawsze odnoszą się w kwestii rezydencji do wewnętrznych aktów prawnych. W umowach międzynarodowych, których stroną jest Polska, określono, że osoba ma miejsce zamieszkania w tym kraju, w którym podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Obowiązek ten natomiast ustala się zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Działalność w formie zakładu
Istotne dla określenia miejsca i sposobu opodatkowania jest ustalenie, czy osoba zagraniczna prowadzi swoją działalność na terenie Polski w postaci zakładu. To jedno z pojęć definiowane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. W ramach typowych uregulowań przyjmuje się, że wyrażenie „zakład” oznacza stałą placówkę, w której całkowicie lub częściowo wykonuje się działalność przedsiębiorstwa. Z takiej definicji wynikają następujące wnioski:
• działalność musi być prowadzona w stałej placówce, co oznacza, że najważniejszy jest tutaj element ciągłości (wykluczają uznanie placówki za zakład sytuacje, w których wykonuje się jakąś czynność jednorazowo),
• placówka taka musi w ogóle istnieć fizycznie (może to być np. wynajęte biuro, warsztat, fabryka),
• w placówce tej musi być faktycznie prowadzona działalność.
W artykułach określających pojęcie „zakład” pojawiają się również tzw. definicje negatywne. Jeśli jednak założymy, że osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w innym kraju prowadzi na terenie Polski działalność gospodarczą za pomocą zakładu, to należy się odwołać bezpośrednio do uregulowań typowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania dotyczących opodatkowania zysków z przedsiębiorstw osiąganych za pomocą zakładu.
Opodatkowanie zysku
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowią, że „zyski z przedsiębiorstwa umawiającego się państwa mogą podlegać opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim umawiającym się państwie przez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim umawiającym się państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi”.
Najkrócej rzecz ujmując, osoba zagraniczna mająca miejsce zamieszkania poza terytorium Polski, prowadząca na tym terytorium działalność gospodarczą, będzie mogła opodatkować dochody osiągane za pomocą zakładu tylko w Polsce, jednak jedynie w takim zakresie, w jakim dotyczą o­ne zakładu. I tu może pojawiać się problem związany z przypisaniem osiąganych dochodów do zakładu (w przypadku istnienia poza krajem źródła przedsiębiorstwa macierzystego). Przy ich ustalaniu należy mieć na względzie nadrzędną zasadę ochrony interesów państwa źródła (opodatkowanie tych dochodów, które zostały osiągnięte dzięki aktywności zakładu), jak i zasadę niezależności. Polega o­na na przypisaniu zakładowi takich zysków, które mógłby osiągnąć będąc samodzielną jednostką. Nie wdając się w głębszą analizę tego problemu, należy stwierdzić, że ma o­n kapitalne znaczenie w opodatkowaniu dochodów osiąganych z działalności gospodarczej, należy jednak zawsze dokonywać ustaleń indywidualnie, biorąc pod uwagę specyfikę prowadzonej działalności.
Umowy dwustronne między państwami
Kluczowe dla określenia zasad opodatkowania jest nie tylko odwołanie się do przepisów rozdzielających prawo dwóch państw do nałożenia podatku. Należy również dokonać analizy ustanowionych przez dwustronne umowy międzynarodowe metod unikania podwójnego opodatkowania. Zasadniczo można wyróżnić dwie metody: wyłączenia i zaliczenia. Metoda zaliczenia w opisywanym przypadku nie będzie miała zastosowania z uwagi na to, że stosuje się ją w przypadku, gdy dany dochód jest opodatkowany w obu państwach. Metoda wyłączenia zakłada, że dochody opodatkowane w jednym państwie są zwolnione z opodatkowania w drugim. Wyłączenie to może być pełne (całkowite wyłączenie od opodatkowania) bądź z zastrzeżeniem progresji (dochody opodatkowane w jednym państwie nie podlegają opodatkowaniu w drugim, a jedynie wpływają na ustalenie stawki podatkowej). W analizowanej sytuacji, podatnik osiągający dochody z działalności gospodarczej prowadzonej w formie zakładu na terenie Polski będzie płacił podatek w Polsce, zaś w kraju swego zamieszkania będzie ujmował ten dochód jako całkowicie zwolniony z opodatkowania bądź zwolniony i wpływający na określenie stawki podatkowej. Będzie to zależało od tego, jak uregulowała to umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta pomiędzy Polską a krajem zamieszkania podatnika.
SŁOWNICZEK
NIEOGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY – oznacza, że opodatkowaniu podlega całość uzyskanych dochodów i dotyczy podatników, którzy mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski.
OGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY – oznacza, że w Polsce opodatkowane są tylko te dochody, które podatnik tutaj osiąga, i dotyczy podatników mających miejsce zamieszkania poza terytorium Polski.
Iwona Paprocka


Infor.pl
[Sejm na żywo] Posiedzenie Sejmu 11 czerwca 2025 r.: wotum zaufania
11 cze 2025

11 czerwca o godz. 9:00 zostaną wznowione obrady Sejmu. Pierwszym punktem obrad będzie Rozpatrzenie wniosku Prezesa Rady Ministrów o wyrażenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wotum zaufania Radzie Ministrów.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii od 1 czerwca 2025 r., co miesiąc
11 cze 2025

W dniu 1 czerwca 2025 r. weszła w życia ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa reguluje szereg uprawnień dla osób bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy, osób z niepełnosprawnościami. W związku z wejściem przepisów w życie pojawiła się możliwość uzyskania aż 518 zł premii, od 1 czerwca 2025 r. co miesiąc za staż.

Nawet 1200 złotych dopłaty do prądu. Będzie bon energetyczny po nowemu. Kto dostanie pieniądze
11 cze 2025

Bon energetyczny po nowemu i to nawet 1200 złotych? Taki roczny zastrzyk gotówki mogą wkrótce otrzymać emeryci z najniższymi dochodami. Skąd te zmiany? Bo rząd pracuje nad rozwiązaniami, mającymi zrekompensować wzrost kosztów energii, po wejściu nowej opłaty od emisji dwutlenku węgla, którymi mają być obciążone także gospodarstwa domowe.

Świadczenie wspierające od 60 pkt w decyzji WZON? OzN mają sporo propozycji zmian
10 cze 2025

Osoby z niepełnosprawnościami proponują kilka ważnych nowości w zasadach przyznawania świadczenia wspierającego. Wśród postulatów znalazła się m.in. obniżka liczby punktów uprawniających do uzyskania pomocy.

Więcej inwestycji bez pozwolenia na budowę i inne zmiany w prawie budowlanym w 2025 r. [projekt deregulacyjny]
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (tzw. projekt deregulacyjny). Nowelizacja ma na celu dalsze uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Wydłuży się m.in. lista inwestycji budowlanych, na które nie trzeba będzie uzyskiwać pozwolenia na budowę.

Likwidacja godzin dostępności nauczyciela w szkole. Nowelizacja Karty Nauczyciela
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (UDER54). Celem tej nowelizacji jest uchylenie przepisów dotyczących tzw. godzin dostępności nauczyciela w szkole. Rada Ministrów ma przyjąć ten projekt w lipcu 2025 r. Zmiany wejdą w życie najprawdopodobniej od nowego roku szkolnego 2025/2026.

W Sejmie: Wysokie opłaty za świadczenie wspierające. Płacą osoby niepełnosprawne. Co z tym zrobi rząd? {stopień znaczny}
10 cze 2025

24 804 zł to opłata zapłacona przez osobę niepełnosprawną kancelarii pośredniczącej w uzyskaniu świadczenia wspierającego. System przyznawania tego świadczenia jest w ocenie osób niepełnosprawnych (w mojej także) tak patologiczny, że w naturalny sposób pojawiły się firmy pomagające osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Osoby niepełnosprawne nie radzą sobie same. Dodatkowo są krzywdzone na poziomie WZON. No bo jak inaczej ocenić sytuację, gdy osoba niewidoma otrzymuje w WZOB 61 punktów, osoba sparaliżowana od pasa w dół (20 lat na wózku) 43 punkty. To są jawne pokrzywdzenia tych osób niepełnosprawnych przez WZON. Więc pokrzywdzeni zwracają się o pomoc do prawników. A ci wystawiają wysokie rachunki.

Rodzice nie będą musieli przedstawiać zaświadczeń o niekaralności aby uczestniczyć w wycieczkach, czy innych zajęciach szkolnych. Zmiany w "ustawie Kamilka" w 2025 r.
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz ustawy – Prawo oświatowe. Projekt nowelizuje m. in przepisy wprowadzone w lutym 2024 r. tzw. ustawą Kamilka.

Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.
10 cze 2025

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Co się stało w Austrii? Ogłoszono 3 dniową żałobę
10 cze 2025

Co się stało w Austrii? Ogłoszono 3 dniową żałobę. Doszło do tragicznego wydarzenia! Co gorsza takich zdarzeń jest coraz więcej w Europie, nie tylko w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

pokaż więcej
Proszę czekać...