Klient ma prawo wybrać sąd

Małgorzata Kryszkiewicz
rozwiń więcej
inforCMS
Przedsiębiorstwa często w umowach narzucają klientom sąd, który rozpatrzy ewentualny spór. Tym samym naruszane są prawa konsumentów. Oznacza to, że klient może wybrać sąd według zasad ogólnych.

 

Przedsiębiorcy często we wzorcach umownych wyłączają stosowanie przepisów prawa wyznaczających sąd, przed którym ma się toczyć spór. Najczęściej narzucają klientom sąd, w okręgu którego mają siedzibę. Zdarza się również, że w ogóle wyłączają możliwość skierowania sprawy do sądu powszechnego, wskazując, że ewentualny spór ma być rozstrzygany przed sądem polubownym. Takie działania są oczywiście niezgodne z prawami konsumentów.

Zasady wyboru

Zasady wyboru sądu właściwego do rozpatrzenia sporu regulują przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z nimi istnieją trzy rodzaje właściwości miejscowej sądu - ogólna, przemienna oraz wyłączna.

- Ta ostatnia zarezerwowana jest przede wszystkim dla sporów związanych z prawami rzeczowymi na nieruchomościach, dziedziczeniem oraz stosunkami pomiędzy rodzicami a dziećmi - tłumaczy Andrzej Nentwig, prawnik zespołu prawa konkurencji w Kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr.

W przypadku konfliktu między przedsiębiorcą a konsumentem zazwyczaj mamy do czynienia z właściwością ogólną lub przemienną.

- Ta ostatnia daje konsumentowi możliwość wyboru pomiędzy sądem właściwości ogólnej a innym określonym w przepisach w zależności od tego, który jest dla niego dogodniejszy - tłumaczy Andrzej Nentwig.

Tak więc przepisy dają powodowi możliwość wybrania dogodniejszego dla niego sądu.

- Powództwo o ustalenie istnienia umowy, jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, jak też odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania - tłumaczy Konrad Gruner z biura prasowego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Przemienność wyłączona

Niestety firmy często pozbawiają swoich klientów możliwości takiego wyboru.

- Bardzo często przedsiębiorcy w stosowanych wzorcach umownych próbują wyłączać możliwość stosowania przepisów kodeksu postępowania cywilnego i nakazują rozstrzyganie ewentualnych sporów przed sądem, który zgodnie z ustawą nie jest miejscowo właściwy. Jest to duże utrudnienie dla dochodzenia roszczeń przez konsumentów - mówi Konrad Gruner.

Takie działania są więc sprzeczne z interesami klientów takich firm.

- W wielu sytuacjach skorzystanie z prawa wyboru sądu może okazać się dla konsumenta znacznie korzystniejsze, na przykład ze względu na położenie sądu właściwego dla miejsca wykonania umowy - tłumaczy Andrzej Nentwig.

Dodaje, że z tych powodów nie można z góry zmuszać konsumenta do poddania się jurysdykcji danego sądu, jeśli przysługuje mu w tym zakresie prawo wyboru.

Narzucanie konsumentom właściwości sądowej innej niż ta, która wynika z przepisów, jest także sprzeczne z prawem.

- Należy uznać, że właściwość umowna zostaje konsumentowi narzucona wtedy, gdy wynika ona z wzorca umowy, na której treść konsument nie ma wpływu - wyjaśnia Joanna Rudnicka, prawnik z Kancelarii Radców Prawnych Skoczyński Wachowiak Strykowski.

Narzucony sąd polubowny

Lista grzechów popełnianych przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest jednak dłuższa.

- Zdarza się, że przedsiębiorcy w ogóle wyłączają możliwość skierowania sprawy do sądu powszechnego i wskazują, że ewentualny spór może być rozstrzygnięty tylko przed sądem polubownym - mówi Konrad Gruner.

Takie postanowienia także są sprzeczne z prawami konsumentów, a ponadto zostały już uznane przez prezesa UOKiK za niedozwolone.

Klauzule niedozwolone

- Za klauzule abuzywne wpisane do Rejestru Klauzul Niedozwolonych prowadzonego przez UOKiK uznane zostały takie postanowienia umowne, które wszelkie spory wynikające z realizacji umowy poddają rozstrzygnięciu przez sąd właściwy miejscowo dla kontrahenta konsumenta oraz postanowienia umowne przewidujące wyłączenie właściwości sądów powszechnych i poddanie się wyłącznej jurysdykcji sądu arbitrażowego - informuje Joanna Rudnicka.

Dodaje, że zgodnie z kodeksem cywilnym nie wiążą one konsumenta, a więc w przypadku umownego określenia właściwości sądu, w sposób naruszający interesy konsumenta, może on żądać wyłączenia zastosowania tych postanowień umownych i przekazania sprawy do sądu właściwości ogólnej.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Właściwość sądów


MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ

malgorzata.kryszkiewicz@infor.pl

Infor.pl
[Sejm na żywo] Posiedzenie Sejmu 11 czerwca 2025 r.: wotum zaufania
11 cze 2025

11 czerwca o godz. 9:00 zostaną wznowione obrady Sejmu. Pierwszym punktem obrad będzie Rozpatrzenie wniosku Prezesa Rady Ministrów o wyrażenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wotum zaufania Radzie Ministrów.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii od 1 czerwca 2025 r., co miesiąc
11 cze 2025

W dniu 1 czerwca 2025 r. weszła w życia ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa reguluje szereg uprawnień dla osób bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy, osób z niepełnosprawnościami. W związku z wejściem przepisów w życie pojawiła się możliwość uzyskania aż 518 zł premii, od 1 czerwca 2025 r. co miesiąc za staż.

Nawet 1200 złotych dopłaty do prądu. Będzie bon energetyczny po nowemu. Kto dostanie pieniądze
11 cze 2025

Bon energetyczny po nowemu i to nawet 1200 złotych? Taki roczny zastrzyk gotówki mogą wkrótce otrzymać emeryci z najniższymi dochodami. Skąd te zmiany? Bo rząd pracuje nad rozwiązaniami, mającymi zrekompensować wzrost kosztów energii, po wejściu nowej opłaty od emisji dwutlenku węgla, którymi mają być obciążone także gospodarstwa domowe.

Świadczenie wspierające od 60 pkt w decyzji WZON? OzN mają sporo propozycji zmian
10 cze 2025

Osoby z niepełnosprawnościami proponują kilka ważnych nowości w zasadach przyznawania świadczenia wspierającego. Wśród postulatów znalazła się m.in. obniżka liczby punktów uprawniających do uzyskania pomocy.

Więcej inwestycji bez pozwolenia na budowę i inne zmiany w prawie budowlanym w 2025 r. [projekt deregulacyjny]
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (tzw. projekt deregulacyjny). Nowelizacja ma na celu dalsze uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Wydłuży się m.in. lista inwestycji budowlanych, na które nie trzeba będzie uzyskiwać pozwolenia na budowę.

Likwidacja godzin dostępności nauczyciela w szkole. Nowelizacja Karty Nauczyciela
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (UDER54). Celem tej nowelizacji jest uchylenie przepisów dotyczących tzw. godzin dostępności nauczyciela w szkole. Rada Ministrów ma przyjąć ten projekt w lipcu 2025 r. Zmiany wejdą w życie najprawdopodobniej od nowego roku szkolnego 2025/2026.

W Sejmie: Wysokie opłaty za świadczenie wspierające. Płacą osoby niepełnosprawne. Co z tym zrobi rząd? {stopień znaczny}
10 cze 2025

24 804 zł to opłata zapłacona przez osobę niepełnosprawną kancelarii pośredniczącej w uzyskaniu świadczenia wspierającego. System przyznawania tego świadczenia jest w ocenie osób niepełnosprawnych (w mojej także) tak patologiczny, że w naturalny sposób pojawiły się firmy pomagające osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Osoby niepełnosprawne nie radzą sobie same. Dodatkowo są krzywdzone na poziomie WZON. No bo jak inaczej ocenić sytuację, gdy osoba niewidoma otrzymuje w WZOB 61 punktów, osoba sparaliżowana od pasa w dół (20 lat na wózku) 43 punkty. To są jawne pokrzywdzenia tych osób niepełnosprawnych przez WZON. Więc pokrzywdzeni zwracają się o pomoc do prawników. A ci wystawiają wysokie rachunki.

Rodzice nie będą musieli przedstawiać zaświadczeń o niekaralności aby uczestniczyć w wycieczkach, czy innych zajęciach szkolnych. Zmiany w "ustawie Kamilka" w 2025 r.
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz ustawy – Prawo oświatowe. Projekt nowelizuje m. in przepisy wprowadzone w lutym 2024 r. tzw. ustawą Kamilka.

Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.
10 cze 2025

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Co się stało w Austrii? Ogłoszono 3 dniową żałobę
10 cze 2025

Co się stało w Austrii? Ogłoszono 3 dniową żałobę. Doszło do tragicznego wydarzenia! Co gorsza takich zdarzeń jest coraz więcej w Europie, nie tylko w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

pokaż więcej
Proszę czekać...