Przypomnijmy, że podatek akcyzowy według podwyższonej stawki był pobierany od samochodów (starszych niż dwuletnie) sprowadzanych do Polski w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 listopada 2006 r. Przepisy o podatku akcyzowym, ustalające podwyższoną stawkę akcyzy dla takich samochodów, zostały zmienione od 1 grudnia 2006 r. ze względu na niezgodność takiej praktyki z prawem unijnym. Niezgodność z prawem podwyższonej stawki akcyzy potwierdził ETS w wyroku z 18 stycznia 2007 r. w sprawie C-313/05 Maciej Brzeziński/Dyrektor Izby Celnej w Warszawie.
Po uchwaleniu ustawy o zwrocie podatnicy, którzy nadpłacili podatek akcyzowy od sprowadzanych samochodów osobowych, mogą:
• wystąpić o zwrot nadpłaty, jeżeli dotychczas nie występowali z wnioskiem o zwrot nadpłaty, lub
• złożyć wniosek o wznowienie postępowania - jeżeli w sprawie zwrotu nadpłaty akcyzy otrzymali już decyzję odmowną albo decyzję określającą zwrot w niższej wysokości niż wynikająca z ustawy o zwrocie (dotyczy to również odsetek naliczonych w niższej wysokości niż wynikająca z ustawy o zwrocie).
Ważne!
Wniosek o wznowienie postępowania należy złożyć bezwzględnie przed upływem 30 dni po opublikowaniu ustawy o zwrocie w Dzienniku Ustaw, czyli najpóźniej do 20 sierpnia 2008 r. Złożenie wniosku o wznowienie postępowania po upływie tego terminu będzie bezskuteczne.
Komu przysługuje zwrot nadpłaty akcyzy
Zwrot przysługuje podatnikowi podatku akcyzowego, jeżeli:
• nabył wewnątrzwspólnotowo lub zaimportował samochód osobowy,
• nabycie lub import samochodu nastąpiły po upływie 2 lat kalendarzowych od roku produkcji (wliczając rok produkcji).
Jak wyliczyć kwotę zwrotu
Ustawa wprowadza wzór, według którego należy obliczyć kwotę zwrotu nadpłaty. Jest on następujący:
Z = a - n
gdzie:
Z - oznacza kwotę zwrotu nadpłaty,
a - oznacza podatek akcyzowy zapłacony z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego,
n - oznacza podatek akcyzowy zawarty w cenie samochodu osobowego zarejestrowanego na terytorium kraju, ustalany:
- dla samochodów osobowych o pojemności skokowej silnika powyżej 2000 cm3 zgodnie ze wzorem:
n = (średnia wartość rynkowa samochodu : 1,22 : 1,136) x 0,136
- dla pozostałych samochodów osobowych zgodnie ze wzorem:
n = (średnia wartość rynkowa samochodu : 1,22: 1,031) x 0,031
Jak wynika z przedstawionego wzoru, podstawą wyliczenia jest średnia wartość rynkowa samochodu. Zgodnie z ustawą jest to średnia notowana na rynku krajowym cena samochodu tej samej marki, modelu, roku produkcji (jeżeli jest to możliwe - z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym) z miesiąca powstania obowiązku podatkowego lub z miesiąca zapłaty akcyzy (gdy nie jest możliwe ustalenie miesiąca powstania obowiązku podatkowego).
Podwyższoną akcyzę podatnicy płacili według faktycznej ceny zakupu. Zgodnie z ustawą nadpłata zostanie wyliczona według średniej ceny samochodu notowanej na rynku krajowym. Przy założeniu, że sprowadzane samochody z zasady były tańsze niż te same samochody notowane na rynku krajowym, oznacza to również zaniżenie kwoty zwrotu nadpłaty. Przedstawia to przykład.
PRZYKŁAD
Podatnik sprowadził z Niemiec samochód osobowy o pojemności silnika większej niż 2000 cm3. Samochód był 5-letni. Stawka akcyzy wyniosła 49,6%. Cena nabycia samochodu wynosiła w przeliczeniu na PLN 15 000 zł, akcyza 7440 zł. Średnia cena samochodu osobowego notowana na rynku krajowym wynosiła 28 000 zł.
Gdyby podstawą wyliczenia nadpłaty była cena faktycznie zapłacona, nadpłata wyniosłaby: 7440 zł (zapłacona akcyza) - [15 000 zł (cena nabycia) : 1,22 : 1,136] x 0,136 = 7440 zł - 1471,90 zł = 5968,10 zł
Natomiast nadpłata wyliczona na podstawie średniej ceny rynkowej tego samochodu notowanej na rynku krajowym wyniesie zgodnie z ustawą: 7440 zł - (28 000 zł : 1,22 : 1,136) x 0,136 = 7440 zł - 2747,60 zł = 4692,40 zł
Wniosek o zwrot
Podatnik, występując o zwrot nadpłaty akcyzy, powinien złożyć wniosek o zwrot nadpłaty. Nie musi jednak składać korekty deklaracji (art. 6 ustawy o zwrocie).
Podatnik, wnioskując o zwrot nadpłaty, musi określić wysokość zwrotu. Powinien przy tym kierować się, jak wynika z ustawy, średnią krajową wartością rynkową tego samochodu, a nie wartością samochodu wynikającą z faktury zakupu. Urzędy celne w wydawanych decyzjach o zwrocie nadpłaty będą weryfikowały kwoty zwrotu, posługując się prawdopodobnie tabelami średnich cen samochodów. W przypadku gdy prawidłowość wyliczonej przez podatnika kwoty zwrotu nie będzie budzić wątpliwości urzędu celnego, podatnik otrzyma zwrot. W przypadku gdy wyliczona przez podatnika kwota zwrotu nie będzie się pokrywała z wyliczeniami urzędu celnego, urząd wyda decyzję określającą wysokość nadpłaty. Od decyzji będzie można się odwołać do dyrektora izby celnej, a następnie zaskarżyć ją do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Wzór wniosku o zwrot nadpłaty przedstawiamy na str. 22.
Odsetki od nadpłaty
We wniosku o zwrot nadpłaty podatnicy nie powinni również zapomnieć o odsetkach. Przysługują one w wysokości odsetek od zaległości podatkowych (tabela odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych jest publikowana w comiesięcznym dodatku do „MONITORA księgowego” - „WSKAŹNIKI i stawki”).
Ustawa o zwrocie wprowadza korzystniejsze zasady wyliczania odsetek od dokonywanych zwrotów nadpłat niż Ordynacja podatkowa. W przepisach Ordynacji odsetki są naliczane od dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaty, natomiast ustawa o zwrocie przewiduje naliczanie odsetek od dnia powstania nadpłaty, czyli od momentu zapłaty akcyzy.
Wzór wniosku o zwrot nadpłaty
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Na podstawie ustawy o zwrocie odsetki przysługują:
• od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu - jeżeli podatnik złoży wniosek w okresie od 1 maja 2004 r. do 20 sierpnia 2008 r.,
• od dnia powstania nadpłaty do 20 sierpnia 2008 r. - jeżeli podatnik złoży wniosek o zwrot nadpłaty po 20 sierpnia 2008 r.
Przy wyliczaniu wysokości odsetek przydatny będzie kalkulator odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych dostępny na www.mk.infor.pl.
Wznowienie postępowania
Jeżeli podatnik otrzymał decyzję o odmowie zwrotu albo otrzymał zwrot lub odsetki w wysokości niższej, niż wynikałoby to z ustawy o zwrocie, powinien wystąpić o wznowienie postępowania. Dotyczy to postępowań już zakończonych, od których podatnikowi nie służy odwołanie. W przypadku postępowań, które nie zostały zakończone (trwają) w dniu wejścia w życie ustawy o zwrocie, organy celne są obowiązane stosować przepisy ustawy o zwrocie bezpośrednio. W takim przypadku podatnik nie musi występować z osobnym wnioskiem w sprawie stwierdzenia nadpłaty czy wznowienia postępowania (art. 9 ustawy o zwrocie).
Z wnioskiem o wznowienie postępowania należy wystąpić do organu, który wydał decyzję w ostatniej instancji.
Wzór wniosku o wznowienie postępowania
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Zmiany w Ordynacji podatkowej
Ustawa o zwrocie wprowadziła zmiany w Ordynacji podatkowej. Zmiany umożliwiły otrzymanie zwrotu nadpłaty wraz z oprocentowaniem na podstawie orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (art. 74 i art. 78 § 5 Ordynacji). Dotychczas taka możliwość występowała tylko w przypadku orzeczeń wydawanych przez Trybunał Konstytucyjny.
Zmiany zostały wprowadzone również w zasadach wznawiania postępowania na podstawie orzeczenia ETS. Zgodnie z nowymi przepisami Ordynacji (art. 241 § 2 pkt 2) wznowienie postępowania na podstawie wyroku ETS będzie możliwe wyłącznie wtedy, gdy podatnik złoży wniosek o wznowienie postępowania w terminie 30 dni od dnia publikacji orzeczenia ETS w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (Dzienniki Urzędowe Unii Europejskiej są dostępne na www.infor.pl).
Zmiany w podatku akcyzowym
Ustawa o zwrocie wprowadziła w ustawie o podatku akcyzowym nowe zasady weryfikacji podstawy opodatkowania w przypadku sprzedaży na terytorium kraju albo nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego, którego wartość bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego. W takich przypadkach organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej będzie wzywał do:
• zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub
• wskazania przyczyn uzasadniających podanie kwoty odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu.
W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany podstawy opodatkowania lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie podstawy opodatkowania znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej, organ podatkowy zweryfikuje wysokość podstawy opodatkowania na podstawie opinii biegłego. Jeżeli wartość samochodu ustalona przez biegłego będzie odbiegać od wartości podanej przez podatnika co najmniej o 33%, to koszty opinii biegłego będzie ponosił podatnik (art. 82a ustawy o podatku akcyzowym).
Ministerstwo Finansów w komunikacie potwierdziło, iż opisana metoda weryfikacji podstawy opodatkowania nie będzie stosowana w przypadku, gdy obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym powstał przed 19 lipca 2008 r., czyli przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy o zwrocie.
Weryfikacja podstawy opodatkowania dotyczyć będzie wyłącznie sytuacji, gdy obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym powstanie po 19 lipca 2008 r. Urzędy celne mogą jednak kwestionować kwotę zwrotu nadpłaty, jeżeli została wyliczona na podstawie wartości samochodu niższej od średniej wartości podobnego samochodu notowanej na rynku krajowym.
• ustawa z 9 maja 2008 r. o zwrocie nadpłaty w podatku akcyzowym zapłaconym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego - Dz.U. Nr 118, poz. 745
Ewa Sławińska
konsultant podatkowy