W wielu firmach, gdzie praca ma charakter sezonowy w okresie jej zwiększonego natężenia, pracodawcy zatrudniają dodatkowych pracowników albo na terminowe umowy o pracę, albo na umowy cywilnoprawne. Od ponad roku mogą też korzystać z usług agencji pracy tymczasowej. Wtedy to nie oni zatrudniają pracownika. Nie oznacza to jednak, że w związku z wykonywaniem przez niego pracy na ich rzecz nie mają wobec niego żadnych obowiązków.
Przy pracy o charakterze sezonowym, okresowym lub doraźnym, pracodawca może skorzystać z usług agencji pracy tymczasowej na zasadach określonych w ustawie z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. nr 166, poz. 1608 z późn. zm.). Ustawa ta szczegółowo reguluje zasady zatrudniania pracowników tymczasowych, w tym także określa obowiązki, jakie spoczywają na pracodawcy użytkowniku.
Bhp przede wszystkim
Wprawdzie pracownicy tymczasowi podlegają odrębnej regulacji prawnej, to jednak niektóre ich uprawnienia niczym nie różnią się od tych, które przewidziane są dla pozostałych pracowników. Dotyczy to w szczególności sfery związanej z bezpieczeństwem i higieną pracy. W tym zakresie na pracodawcy spoczywa wiele powinności doskonale znanych z kodeksu pracy. Wobec pracowników tymczasowych pracodawca jest bowiem zobowiązany m.in.:
• dostarczyć odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej,
• zapewnić napoje i posiłki profilaktyczne,
• zapewnić przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem do pracy oraz szkolenie okresowe,
• zapewnić ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, któremu uległ pracownik tymczasowy,
• informować o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz zasadach ochrony przed zagrożeniami,
• przestrzegać zakazu powierzania pracy szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 23715 k.p.
Urlop liczony inaczej
Pracownikom tymczasowym przysługują także uprawnienia urlopowe, lecz w tym zakresie ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. reguluje te kwestie nieco inaczej. Pracownikowi tymczasowemu przysługuje bowiem urlop wypoczynkowy w wymiarze dwóch dni za każdy miesiąc pozostawania w dyspozycji jednego pracodawcy użytkownika lub więcej niż jednego pracodawcy użytkownika. Urlop nie przysługuje jednak za okres, za który pracownik wykorzystał u poprzedniego pracodawcy urlop wypoczynkowy przysługujący na podstawie odrębnych przepisów. Urlopu udziela się pracownikowi tymczasowemu w dni, które byłyby dla niego dniami pracy, gdyby nie korzystał z tego urlopu.
W razie niewykorzystania urlopu w okresie wykonywania pracy tymczasowej agencja wypłaca pracownikowi ekwiwalent pieniężny w zamian za ten urlop lub niewykorzystaną jego część. Wynagrodzenie za jeden dzień urlopu lub ekwiwalent pieniężny za jeden dzień tego urlopu ustala się, dzieląc wynagrodzenie uzyskane przez pracownika tymczasowego w okresie wykonywania pracy tymczasowej przez liczbę dni pracy, za które to wynagrodzenie przysługiwało.
Przed zawarciem umowy agencja i pracodawca mogą uzgodnić wykorzystanie przez pracownika tymczasowego urlopu wypoczynkowego w całości lub w części, w okresie wykonywania pracy tymczasowej, ustalając zarazem tryb udzielenia tego urlopu.
Jeżeli okres wykonywania pracy na rzecz danego pracodawcy użytkownika obejmuje 6 miesięcy lub okres dłuższy, pracodawca jest obowiązany umożliwić pracownikowi tymczasowemu wykorzystanie w tym okresie urlopu wypoczynkowego, udzielając, w terminie uzgodnionym z tym pracownikiem, czasu wolnego od pracy w wymiarze odpowiadającym przysługującemu temu pracownikowi urlopowi wypoczynkowemu.
Pracodawca użytkownik jest obowiązany:
• zapewnić pracownikowi tymczasowemu bezpieczne i higieniczne warunki pracy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy tymczasowej,
• prowadzić ewidencję czasu pracy pracownika tymczasowego w zakresie i na zasadach obowiązujących w stosunku do pracowników,
• nie stosować do pracownika tymczasowego przepisu art. 42 par. 4 k.p. ani też nie powierzać mu wykonywania pracy na rzecz i pod kierownictwem innego podmiotu,
• informować pracowników tymczasowych, w sposób przyjęty u tego pracodawcy, o wolnych stanowiskach pracy, na których zamierza zatrudnić pracowników,
• traktować pracownika tymczasowego nie mniej korzystnie w zakresie warunków pracy i innych warunków zatrudnienia niż pracowników zatrudnionych przez tego pracodawcę na takim samym lub podobnym stanowisku pracy,
• wypełniać inne obowiązki, uzgodnione z agencją pracy tymczasowej.
Danuta Klucz