Uściśleniem art. 97 par. 2 k.p. jest par. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania. (Dz.U. 1996 r. nr 60, poz. 282). Zgodnie z jego treścią do niezbędnych informacji służących do ustalenia uprawnień pracowniczych i ubezpieczenia społecznego należą między innymi informacje o okresie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.
W przypadku nieumieszczenia przez pracodawcę stosownego zapisu pracownik będzie mógł zwrócić się do pracodawcy w terminie 7 dni o sprostowanie świadectwa pracy, a w przypadku nieuwzględnienia jego wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy (art. 97 par. 2 1 k.p.). Termin, z jakim pracownik może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy, ma charakter porządkowy - pracodawca powinien uwzględnić wniosek mimo upływu tego terminu.
Za pracę w warunkach szczególnych powszechnie uznaje się prace wykonywane w warunkach środowiska determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, mogące powodować trwałe, negatywne skutki zdrowotne, którym nie można zapobiec, stosując odpowiednie środki profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej. Konsekwencją zatrudnienia pracownika przy wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych jest więc potencjalna możliwość wystąpienia u niego choroby zawodowej, przy czym zakwalifikowanie poszczególnego schorzenia do chorób zawodowych jest dopuszczalne pod warunkiem, iż zostało one spowodowana działaniem czynników występujących w środowisku pracy, a także zamieszczenie danego typu choroby w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach. (Dz.U. 2002 r. nr 132, poz. 1115).
Obok samego faktu zatrudnienia w warunkach szczególnych w świadectwie pracy należy również wskazać okres świadczenia w tych warunkach. Obowiązek wskazania czasu takiego zatrudnienia jest z kolei usprawiedliwiony wskazanymi w rozporządzeniu okresami, w których wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej, a które to są zróżnicowane w zależności od rodzaju schorzenia. Są jednak wskazane choroby, w których tego okresu nie określono - bez względu bowiem na upływ czasu od występowania narażenia mogą wystąpić objawy kwalifikujące schorzenie do choroby zawodowej.
Pracownikowi, który doznał uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby zawodowej, przysługują świadczenia określone w art. 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 2002 r. nr 199, poz. 1673 z późn. zm.). Odpowiedzialność pracodawcy ma charakter uzupełniający i jej powstanie jest uwarunkowane ogólnymi zasadami ponoszenia odpowiedzialności uregulowanymi w k.c. Pracownik nie może zatem dochodzić odszkodowania i renty na podstawie art. 444 i 445 k.c. przed rozpoznaniem jego roszczeń o świadczenia przysługujące na podstawie przepisów wskazanej powyżej ustawy. Pracownik musi jeszcze wykazać odpowiedzialność pracodawcy z tytułu czynu niedozwolonego.
Arkadiusz Sobczyk
radca prawny Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie