Co zrobić, aby majątek trafił po naszej śmierci do osoby, której chcielibyśmy go przekazać?

Jeśli naszym zamierzeniem jest, aby spadek albo poszczególne rzeczy należące do majątku spadkodawcy trafiły po jego śmierci do konkretnej osoby, należy o tym pomyśleć jeszcze za życia.

W Polsce dziedziczenie, tj. przechodzenie praw i obowiązków majątkowych z chwilą śmierci spadkodawcy na spadkobierców, regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „k.c.”). Przewidują one dwa sposoby nabycia spadku, tj. dziedziczenie ustawowe lub testamentowe. Dziedziczenie ustawowe wskazuje kto, w jakiej kolejności i jaką cześć naszego majątku dziedziczy, nie wskazując zarazem, komu przypadną konkretne składniki tego majątku. Chcąc zatem, aby pozostawiony przez nas majątek lub jego poszczególne składniki trafiły do rąk konkretnych osób, nawet tych, które powołane byłby do spadku z mocy ustawy, należy sporządzić testament.

W polskim prawie wyróżnia się testamenty zwykłe i testamenty szczególne. Testamenty szczególne, które mogą być sporządzane jedynie w określonych przypadkach (np. wobec obawy rychłej śmierci), tracą swą ważność w terminie sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały ich sporządzenie, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego sześciomiesięcznego terminu. W związku z powyższym, jeżeli nie zachodzi żadna nadzwyczajna okoliczność, chcąc zadbać o właściwe rozrządzenie majątkiem po śmierci, należy sporządzić testament zwykły.

Testament zwykły to przede wszystkim testament w całości napisany pismem ręcznym, podpisany i opatrzony datą. Zwykłym testamentem jest również testament sporządzony w formie aktu notarialnego.

Sporządzenie testamentu pozwala spadkodawcy na powołanie określonej osoby albo kilku osób do dziedziczenia całości spadku, jego części lub konkretnych przedmiotów wchodzących w skład spadku. Aby uniknąć wątpliwości w przypadku powołania kilku osób do spadku, spadkodawca powinien wskazać, które składniki majątku i w jakiej części przypadną poszczególnym spadkobiercom.

W testamencie spadkodawca może również wydziedziczyć, tj. pozbawić prawa do zachowku, swoich zstępnych (dzieci, wnuki), małżonka oraz rodziców, jeżeli w braku testamentu dziedziczyliby po spadkodawcy z mocy ustawy. Aby jednak wydziedziczenie było skuteczne nie wystarczy sama wola spadkodawcy wyrażona w testamencie, ale konieczne jest ziszczenie się konkretnych przesłanek wymienionych w art. 1008 k.c., wśród których jest na przykład uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Jak już zostało wcześniej wskazane, testamenty zwykłe mogą zostać sporządzone w różny sposób. Spadkodawca może napisać testament w całości pismem własnoręcznym, podpisać go i opatrzyć datą. Spadkodawca może również w obecności dwóch świadków oświadczyć swoją wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie spadkodawcy spisuje się wtedy w protokole z podaniem daty. Następnie po odczytaniu protokołu podpisuje się na nim osoba, wobec której oświadczenie woli zostało złożone (np. wójt) oraz świadkowie i sam spadkodawca. Jeżeli spadkodawca nie może się podpisać, należy to zaznaczyć w protokole wraz ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.

Testament można sporządzić również przez oświadczenie woli złożone przed notariuszem, który zaprotokołuje je w akcie notarialnym. Warto wskazać, iż testament sporządzony w formie aktu notarialnego trudniej podważyć. Ponadto, oryginał testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego pozostaje zawsze w kancelarii notarialnej, przez co trudniej go zniszczyć lub sfałszować. W tym miejscu wskazać należy, iż maksymalna stawka za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego testament wynosi obecnie 50 zł, a jeżeli testament przewiduje pozbawienie uprawnionych prawa do zachowku, 150 zł.  

Podsumowując wskazać należy, iż aby majątek lub określone jego przedmioty trafiły po naszej śmierci do konkretnych osób, należy w testamencie dokładnie określić, co, komu i w jakiej części chcemy przekazać, a testament sporządzić w jednej z wyżej wskazanych form przewidzianych dla testamentu zwykłego.

Infor.pl
Nadchodzi czas pożegnań z papierowymi fakturami. Wszystko co trzeba wiedzieć o e-fakturowaniu i KSeF
15 maja 2025

Krajowy System eFaktur powstał by ułatwić życie przedsiębiorcom, ale jest też nowym obowiązkiem, którego przestrzeganie narzuca prawo. Firmy, które nie będą przestrzegać jego zasad, muszą liczyć się z dotkliwymi karami, wynoszącymi nawet 100% kwoty podatku z faktury wystawionej poza KSeF.

Dlaczego rezygnują z założenia własnej firmy: kobiety mają inny powód niż mężczyźni
15 maja 2025

Aż 47 proc. ankietowanych Polaków nie chciałoby prowadzić własnej firmy – wskazują dane z raportu „Polki i przedsiębiorczość 2024: Bariery w zakładaniu firmy”. Kobiety przed założeniem własnej firmy powstrzymuje sytuacja rodzinna, a mężczyzn – stan zdrowia. Nowe dane.

Rząd: Skarżą się na różnicowanie osób niepełnosprawnych w drugim dodatku. Dodatek ważny dla wykluczonych ze świadczenia wspierającego
15 maja 2025

Jeszcze na przełomie 2023 r. i 2024 r. obiecywano podwyżkę renty socjalnej – każdy rencista (socjalny) miał mieć 4666 zł brutto (w 2025 r.). Od samego początku było to nierealne z uwagi na brak środków w budżecie. Zamiast tej ogromnej podwyżki wprowadzono więc dodatek dopełniający, ale tylko dla rencistów mających dodatkowo orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Po tym ruchu rządu renciści z innych grup niż socjalni domagają się takiego samego dodatku do renty. Wszystko wskazuje na to, że …. będzie ten dodatek. Będzie to wielkie wsparcie dla rencistów. Trwają prace nad projektem ustawy – hamuje je jednak prawdopodobnie Ministerstwo Finansów chyba podnosząc problem braku odpowiednich środków (opinia publiczna nie jest informowana o stanowisku MF w tej sprawie.

Choroby od papierosów a prawo do renty. Czy istnieje coś takiego jak renta tytoniowa?
15 maja 2025

Nałogowe palenie tytoniu to jedna z głównych przyczyn wielu poważnych chorób, które mogą prowadzić do całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy. W polskim systemie prawnym nie istnieje pojęcie „renty tytoniowej”, jednak osoby cierpiące na schorzenia wywołane paleniem mogą ubiegać się o świadczenie rentowe na zasadach ogólnych.

Prawie połowa polskich rodziców boi się, że ich dziecko będzie ofiarą przemocy w szkole
15 maja 2025

Badanie platformy Novakid pokazuje, że 49 proc. polskich rodziców obawia się, że ich dzieci będą ofiarami przemocy rówieśniczej i nie będą wiedziały, gdzie szukać pomocy. 46% rodziców uważa, że kluczowe jest stworzenie w szkołach bezpiecznej przestrzeni, wspierającej rozwój i zdrowe relacje. Zwracają także uwagę na potrzebę większego finansowania psychologów i nauczycieli oraz wdrożenia programów przeciwdziałania agresji.

Jakie alimenty na dziecko z niepełnosprawnością?
15 maja 2025

To trudne pytanie, ponieważ – wbrew pozorom – odpowiedź nie jest tu jednoznaczna. Jakie przepisy sąd bierze pod uwagę? Od czego zależy wysokość alimentów? Ile wynoszą świadczenia z funduszu alimentacyjnego na niepełnosprawne dziecko w 2025 r.?

Oprocentowanie kredytów hipotecznych i zdolność kredytowa w maju 2025 r.
15 maja 2025

W ciągu miesiąca zdolność kredytowa trzyosobowej rodziny wzrosła o około 10% - wynika z danych zebranych przez HREIT. Jest to efekt rozbuchanych nadziei na łagodzenie polityki pieniężnej w Polsce, czemu przynajmniej częściowo zadość dało cięcie stóp procentowych NBP w maju 2025 r. To wystarczyło, aby zdolność kredytowa wzrosła do nienotowanych jeszcze nigdy poziomów.

Gotówka od matki: Czy taka darowizna jest z podatkiem? KIS wyjaśnia na konkretnym przykładzie
15 maja 2025

Czy jeśli mieszkasz w Polsce, ale nie masz jeszcze pobytu stałego, możesz legalnie przyjąć od matki dużą gotówkę – i nie zapłacić ani złotówki podatku? Najnowsza interpretacja podatkowa pokazuje, że to możliwe. Klucz tkwi w zaskakującym wyjątku zapisanym w przepisach, o którym wie niewielu cudzoziemców mieszkających w Polsce.

KSeF 2026: Koniec z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]
15 maja 2025

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku
15 maja 2025

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

pokaż więcej
Proszę czekać...