W Wielkiej Brytanii studiowanie nie jest tanie. Choć obecnie, dzięki przystąpieniu Polski do UE, jest siedmiokrotnie tańsze niż przed naszą akcesją. Od września 2006 r. wszystkie uczelnie wyższe mogą pobierać czesne, maksymalnie 3 tys. funtów rocznie, na studiach licencjackich i magisterskich. Każdy, kto się dostanie na studia, może jednak otrzymać rządową pożyczkę z odroczonym terminem spłaty. System rekrutacji na angielskie uczelnie jest długi i w porównaniu z polskim bardziej wymagający.
Długa rekrutacja
Większość uczelni angielskich nie przeprowadza egzaminów wstępnych. Nie oznacza to jednak, że o przyjęciu decydują jedynie oceny na świadectwie maturalnym i certyfikat językowy. Liczy się również jakość przedstawionych uczelni motywacji (w formie listu motywacyjnego) oraz wcześniejsze doświadczenie i działalność pozaszkolna.
Na wszystkie uczelnie brytyjskie na pierwszy rok studiów licencjackich dokumenty można składać drogą elektroniczną za pośrednictwem UCAS - Universities and College Admission Service (www. ucas. com). Na tej stronie można dowiedzieć się jak wypełnić wniosek. Większość uczelni wymaga, aby wniosek przesłać do 15 stycznia roku kalendarzowego, w którym mają się rozpocząć studia. Ale Oxford, Cambridge i inne renomowane uczelnie wymagają, aby dokumenty zostały złożone już do 15 października roku poprzedzającego rozpoczęcie studiów. Zatem, aby rozpocząć studia we wrześniu przyszłego roku, już należy zacząć myśleć o kompletowaniu dokumentów. Rekrutacja na studia magisterskie jest prowadzona bezpośrednio przez uniwersytety i również zaczyna się na rok przed rozpoczęciem studiów.
Warunkiem bezwzględnym podjęcia studiów w Anglii jest posiadanie certyfikatu językowego (CAE, CPE, IELTS, TOEFL) i świadectwa maturalnego. Niektóre dokumenty można dołączać w trakcie procesu rekrutacyjnego, już po wysłaniu aplikacji. Każdy ma prawo do wysłania tylko jednej aplikacji, ale może w niej zaznaczyć sześć kierunków, które chce studiować. Zgłoszenie jednego kierunku kosztuje 5 funtów, większej liczby - 15. UCAS przyjmuje płatności dokonane kartą kredytową lub debetową.
Referencje w cenie
To, co odróżnia angielski system rekrutacyjny od polskiego, to konieczność dołączenia dwóch rekomendacji od nauczycieli i listu motywacyjnego. Te dwa dokumenty, a także rozmowa kwalifikacyjna, często decydują o przyjęciu. W liście warto podkreślić, dlaczego chce się studiować dany kierunek i pokazać, że dotychczasowe doświadczenia (w pracy, wolontariacie) uzasadniają ten wybór. Aplikacja nie może zawierać błędów. Dlatego warto poprosić dobrze wykształconego, rodowitego Anglika lub native speakera o sprawdzenie wniosku, rekomendacji i listu.
Po wysłaniu wniosków uczelnie odpowiadają, czy wstępnie są zainteresowane przyjęciem kandydata na studia. Następnie trzeba się zdecydować na dwie uczelnie i wziąć udział w dalszym procesie. Warto pamiętać, że kandydaci na kierunki medyczne zdają BioMedical Admissions Test, na prawie wymagany jest National Admissions Test for Law, a na kierunkach artystycznych portfolio. Więcej informacji i przykładowe testy na stronach: www.bmat.org.uk, www.lnat.ac.uk.
Szkoły mogą też poprosić o przyjazd na rozmowę kwalifikacyjną. Na końcu rekrutacji może się jednak okazać, że żadna nie przyjęła kandydata w poczet studentów. Wówczas można wziąć udział w tzw. drugiej rekrutacji. Jednak wiele osób uważa, że lepiej przeczekać rok i dostać się na dobrą uczelnię i wymarzony kierunek.
Starania o pożyczkę
Od 2006 roku wszystkie publiczne uczelnie angielskie mogą pobierać czesne. Jego wysokość na studiach licencjackich i magisterskich nie może przekroczyć 3 tys. funtów rocznie. Zwykle wynosi ponad 2,5 tys. Jednak studia podyplomowe są już droższe i kosztują od 7 do 20 tys. funtów rocznie.
W Anglii, Walii i Irlandii Północnej studenci z krajów UE mogą również starać się o rządową pożyczkę na opłatę czesnego. Wniosek można złożyć równocześnie z wysłaniem aplikacji z UCAS. Warto też w aplikacji UCAS zaznaczyć, że podjęcie studiów jest uzależnione od otrzymania stypendium. Jeśli pożyczka zostanie przyznana, to czesne będzie opłacane przez rząd na początku każdego roku. Spłata pożyczki rozpoczyna się już po podjęciu pracy, ale dopiero, gdy roczne zarobki sięgną 15 tys. funtów. Wysokość rat zależy od wysokości zarobków. Na przykład jeśli pensja będzie wynosić 20 tys. funtów rocznie, rata wyniesie 37,5 funta miesięcznie. Po 25 latach od ukończenia studiów niespłacona kwota pożyczki ulega umorzeniu.
Podobną pożyczkę można też uzyskać na pokrycie kosztów utrzymania w czasie studiów. Ponadto, studenci pochodzący z rodzin o niskim dochodzie mogą ubiegać się o bezzwrotne formy pomocy: Maintenance Grant i Bursaries. Pierwsza z nich to zasiłek przeznaczony dla osób pochodzących z rodzin o dochodzie nieprzekraczającym około 17 tys. funtów rocznie.
Natomiast w Szkocji czesne może opłacać Scotish Award Agency for Scotland. Jednak o taką pomoc trzeba ubiegać się co roku. Ponadto, po skończeniu nauki należy się liczyć z koniecznością wpłacenia określonej sumy na tzw. Graduate Endownment Fund. Jej wysokość zależy od roku rozpoczęcia studiów, w roku akademickim 2006/2007 było to 2,289 funtów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie www.saas.gov.uk.
Zawsze można też ubiegać się o wsparcie finansowe z różnych instytucji. Uczelnie mogą przyznawać stypendia naukowe. Jednak zwykle otrzymują je tylko ci, którzy mają wybitne osiągnięcia pozaszkolne. Można też starać się o stypendium jakiegoś stowarzyszenia czy organizacji. British Council ma wykaz organizacji gotowych pokryć część czesnego (Grants Register). Można też skorzystać z bezpłatnego serwisu wyszukującego Educational Grants Advisory Service.
Ważne!
Świadectwo maturalne musi być zalegalizowane, czyli dopuszczone do obrotu międzynarodowego. Legalizacji dokonuje Ministerstwo Edukacji Narodowej. Opłata za nią wynosi 26 zł. Dokumenty można przesłać pocztą i dołączyć do nich dowód wniesienia opłaty
WAŻNE ADRESY
- www.scit.wlv.ac.uk/ukinfo - przewodnik po uczelniach brytyjskich
- www.ucas.com - elektroniczny system rekrutacji
- www.direct.gov.uk - wszystko o systemie edukacji, w linku szkolnictwo wyższe wszystko o systemie studiowania i pomocy materialnej
- www.britishcouncil.org/pl/poland-scholarships.html - informacje o studiach i stypendiach
- www.scholarship-search.org.uk - informacje o stypendiach
- www.saas.gov.uk - o stypendiach w Szkocji
SYSTEM STUDIOWANIA
Studia w Zjednoczonym Królestwie są dwustopniowe. Pierwszy stopień: first degree lub undergraduate kończy się uzyskaniem dyplomu Bacholer i jest podobny do polskich studiów licencjackich. Trwa trzy lub cztery lata. Drugi stopień to studia zakończone uzyskaniem dyplomu Master, czyli postgraduate. Kursy te trwają rok lub rzadziej dwa lata.
Jolanta Góra
jolanta.gora@infor.pl