W chwili obecnej, aby uzyskać alimenty od zobowiązanego przebywającego na terenie innego państwa, uprawniony, najlepiej po uzyskaniu wyroku w Polsce, wkracza na drogę egzekucji alimentów za granicą, już według prawa obcego. Organ przyjmujący wniosek podejmuje w ramach upoważnienia udzielonego mu przez uprawnionego wszelkich czynności, które są właściwe do uzyskania alimentów, czyli albo uregulowanie roszczenia w drodze ugody albo wszczęcia i prowadzenia sprawy i przeprowadzenia egzekucji z wyroku.
Zobacz: Alimenty od dziadków
Projekt ustawy, przyjęty przez Radę Ministrów ma zmienić niektóre przepisy KPC, ustawy o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
Nowelizacje mają umożliwić stosowanie w Polsce Rozporządzenia Rady i Parlamentu Europejskiego nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych.
Zobacz: Kodeks postępowania cywilnego
Obecną procedurę ubiegania się o alimenty zastąpi orzeczenie wydane w jednym z państw członkowskich UE, które będzie prawie automatycznie wykonywane w pozostałych państwach. Tym samym orzeczenia te będą podlegać na terytorium Polski wykonywaniu na zasadach identycznych jak orzeczenia wydane przez polskie sądy (wyłącznie po nadaniu im klauzuli wykonalności).
Szybsze i skuteczniejsze dochodzenie roszczeń alimentacyjnych nie naruszy praw dłużników. Przepisy mają ograniczyć wszczynanie egzekucji na podstawie wadliwych orzeczeń alimentacyjnych, wydanych w innych państwach członkowskich. Dzieje się tak, gdy dana osoba nie może się odpowiednio bronić z uwagi na okoliczności od niej niezależne, np. z powodu niedoręczenia pozwu.
Często zdarzają się sytuacje, gdy uprawniony nie posiada bliższych danych na temat dłużnika przebywającego za granicą, takich jak jego zajęcie czy miejsce zamieszkania.
Nowa ustawa ma zapewnić łatwiejszy przepływ informacji poprzez pomoc odpowiednich organów administracyjnych państw członkowskich UE w ich pozyskiwaniu.
Co więcej, Polacy dochodzący alimentów na rzecz dzieci w wieku do 21 lat uzyskają za granicą prawo do bezpłatnej pomocy prawnej.
Jak zapewnia Ministerstwo Sprawiedliwości, na nowelizacjach skorzystają szczególnie obywatele polscy mający roszczenia w stosunku do dłużników przebywających za granicą.
„Jest to szczególnie ważne w dobie masowych wyjazdów obywateli polskich związanych zwłaszcza z otwieraniem rynków pracy w kolejnych państwach członkowskich UE, w tym perspektywą otwarcia niemieckiego rynku pracy od dnia 1 stycznia.”
Projekt ustawy po przyjęciu przez Radę Ministrów, przekazany będzie pod obrady Sejmu. Według założeń Ministerstwa przepisy mają wejść w życie w czerwcu 2011r.
Ministerstwo Sprawiedliwości/Ewelina Poradowska