Umowa o dożywocie. Co warto wiedzieć zanim podpiszemy dokument

Radosław Stępień
rozwiń więcej
Umowa o dożywocie. Co warto wiedzieć zanim podpiszemy dokument / Do czego służy umowa o dożywocie? / ShutterStock

Właściciel mieszkania domu bądź gruntu może rozporządzać nieruchomością według swojego uznania. Może ją nie tylko sprzedać lub darować, lecz także wykorzystać jako zabezpieczenie swojego utrzymania w przyszłości i w tym celu użyć jako zapłaty za dożywotnią opiekę ze strony innej osoby. Służy temu umowa o dożywocie.

Umowa o dożywocie zamiast darowizny

W odróżnieniu od zwykłej darowizny umowa o dożywocie dużo lepiej zabezpiecza interesy osoby zrzekając się nieruchomości. Daje prawną gwarancję tego że osoba taka nie będzie mogła zostać wyrzucona z mieszkania, które nie jest już jej własnością (służy temu służebność mieszkania). W zależności od postanowień zawartych w umowie mogą też jej przysługiwać od nabywcy inne środki potrzebne do życia (żywność, opał, lekarstwa). 

Umowa o dożywocie nawet ze spółką z o.o.

Pomiędzy osobami zawierającymi umowę o dożywocie nie muszą istnieć więzy rodzinne. Zobowiązana do utrzymania dożywotnika może być nawet osoba prawna np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Funkcja alimentacyjna umowy o dożywocie 

Z podpisaniem umowy o dożywocie wiążą się obowiązki zarówno po stronie właściciela nieruchomości jak i jej nabywcy. Obowiązkiem dotychczasowego dysponenta domu, mieszkania, czy gruntu jest przeniesienie własności na nabywcę. Ten nie musi płacić za dom lub grunt, ale w zamian zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie w zakresie i na zasadach określonych w podpisywanej u notariusza umowie. W ten sposób umowa o dożywocie pełni w pewnym sensie funkcje alimentacyjną. 

Można oddać tylko część nieruchomości

Przedmiotem umowy o dożywocie może być każda nieruchomość, a więc przede wszystkim dom jednorodzinny, lokal mieszkalny, grunt rolny, grunt leśny, czy działka rekreacyjna. Jak wskazał sąd najwyższy w wyroku z 30 marca 1998 r. (sygn. akt III CKN 219/98), byt umowy dożywocia nie zależy od tego, by objęła ona całą nieruchomość. Przepis art. 908 §1 k.c. nie zawiera takiego wymogu. Nie budzi wątpliwości że przedmiotem umowy przewidzianej w tym przepisie może być także udział we współwłasności.

Co można wpisać do umowy o dożywocie

W umowie o dożywocie zostaje określony katalog świadczeń na rzecz dożywotnika. Ich rodzaju i zakresu nie narzuca ustawa - strony mogą uregulować go w dowolny sposób. 

W praktyce umowa o dożywocie jest często zawierana w sytuacji, gdy rodzice chcą przekazać dzieciom dom lub gospodarstwo i jednocześnie myślą o tym, by zabezpieczyć swój byt na przyszłość. W zakres umowy może wchodzić służebność mieszkania ograniczona do jednego lub kilku pomieszczeń, dostarczanie wyżywienia, opału i środków do życia w sytuacjach, gdy nie będzie w stanie zapewnić go sobie dożywotnik. Można też np. umówić się że dożywotnik będzie nadal mieszkał w mieszkaniu albo w jego części, aż do chwili śmierci albo przeniesie się do lokalu zaoferowanego przez nabywcę.

ZOBACZ: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory >>>

Prawo
pokaż więcej
Proszę czekać...