Umowa o dożywocie. Co warto wiedzieć zanim podpiszemy dokument

Radosław Stępień
rozwiń więcej
Umowa o dożywocie. Co warto wiedzieć zanim podpiszemy dokument / Do czego służy umowa o dożywocie? / ShutterStock

Właściciel mieszkania domu bądź gruntu może rozporządzać nieruchomością według swojego uznania. Może ją nie tylko sprzedać lub darować, lecz także wykorzystać jako zabezpieczenie swojego utrzymania w przyszłości i w tym celu użyć jako zapłaty za dożywotnią opiekę ze strony innej osoby. Służy temu umowa o dożywocie.

Umowa o dożywocie zamiast darowizny

W odróżnieniu od zwykłej darowizny umowa o dożywocie dużo lepiej zabezpiecza interesy osoby zrzekając się nieruchomości. Daje prawną gwarancję tego że osoba taka nie będzie mogła zostać wyrzucona z mieszkania, które nie jest już jej własnością (służy temu służebność mieszkania). W zależności od postanowień zawartych w umowie mogą też jej przysługiwać od nabywcy inne środki potrzebne do życia (żywność, opał, lekarstwa). 

Umowa o dożywocie nawet ze spółką z o.o.

Pomiędzy osobami zawierającymi umowę o dożywocie nie muszą istnieć więzy rodzinne. Zobowiązana do utrzymania dożywotnika może być nawet osoba prawna np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Funkcja alimentacyjna umowy o dożywocie 

Z podpisaniem umowy o dożywocie wiążą się obowiązki zarówno po stronie właściciela nieruchomości jak i jej nabywcy. Obowiązkiem dotychczasowego dysponenta domu, mieszkania, czy gruntu jest przeniesienie własności na nabywcę. Ten nie musi płacić za dom lub grunt, ale w zamian zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie w zakresie i na zasadach określonych w podpisywanej u notariusza umowie. W ten sposób umowa o dożywocie pełni w pewnym sensie funkcje alimentacyjną. 

Można oddać tylko część nieruchomości

Przedmiotem umowy o dożywocie może być każda nieruchomość, a więc przede wszystkim dom jednorodzinny, lokal mieszkalny, grunt rolny, grunt leśny, czy działka rekreacyjna. Jak wskazał sąd najwyższy w wyroku z 30 marca 1998 r. (sygn. akt III CKN 219/98), byt umowy dożywocia nie zależy od tego, by objęła ona całą nieruchomość. Przepis art. 908 §1 k.c. nie zawiera takiego wymogu. Nie budzi wątpliwości że przedmiotem umowy przewidzianej w tym przepisie może być także udział we współwłasności.

Co można wpisać do umowy o dożywocie

W umowie o dożywocie zostaje określony katalog świadczeń na rzecz dożywotnika. Ich rodzaju i zakresu nie narzuca ustawa - strony mogą uregulować go w dowolny sposób. 

W praktyce umowa o dożywocie jest często zawierana w sytuacji, gdy rodzice chcą przekazać dzieciom dom lub gospodarstwo i jednocześnie myślą o tym, by zabezpieczyć swój byt na przyszłość. W zakres umowy może wchodzić służebność mieszkania ograniczona do jednego lub kilku pomieszczeń, dostarczanie wyżywienia, opału i środków do życia w sytuacjach, gdy nie będzie w stanie zapewnić go sobie dożywotnik. Można też np. umówić się że dożywotnik będzie nadal mieszkał w mieszkaniu albo w jego części, aż do chwili śmierci albo przeniesie się do lokalu zaoferowanego przez nabywcę.

ZOBACZ: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory >>>

Prawo
10 dni płatnego urlopu po 25 latach pracy dla tej grupy zawodowej
10 maja 2024

To jedna z propozycji Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, która miałaby objąć opiekunów i opiekunki w żłobkach. Co jeszcze proponuje rząd?

Po wyrejestrowaniu z ZUS, pracownik ma prawo do korzystania z bezpłatnej opieki medycznej. Jak długo?
10 maja 2024

Ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe to dwa różne rodzaje ubezpieczeń. Składka zdrowotna zapewnia dostęp do bezpłatnej opieki medycznej NFZ, natomiast składka chorobowa umożliwia otrzymanie różnych świadczeń, takich jak zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek macierzyński czy zasiłek opiekuńczy. Co się dzieje z prawami pracownika po tym, jak zostanie wyrejestrowany z ZUS?

Komornik zajął zwrot z ulgi na dziecko? Sprawdź, czy miał prawo i czy zostawił na koncie tyle, ile musiał.
10 maja 2024

Świadczenia na rzecz dzieci, np. alimenty na dziecko podlegają szczególnej ochronie. Ale czy tak samo jest z ulgą na dziecko? Sprawdź, jaką część może zabrać komornik.

Rozliczenie składki zdrowotnej 2024. Do kiedy możliwa korekta? Jak złożyć wniosek o zwrot nadpłaty?
10 maja 2024

ZUS przypomina przedsiębiorcom, że do 20 maja 2024 r. część płatników składek powinna przekazać do ZUS rozliczenie składki zdrowotnej za 2023 rok. Jeśli rozliczenie wykaże nadpłatę, to przedsiębiorcy przysługuje jej zwrot, pod warunkiem, że nie miał zaległości w opłacaniu składek ani nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Sejm zaskakuje: Nowy dodatek dla osób niepełnosprawnych? Zamiast podwyżki renty socjalnej do 4300 zł brutto? [nowelizacja]
10 maja 2024

Od pół roku Sejm pracuje nad ustawą podnoszącą wartość renty socjalnej do równowartości minimalnego wynagrodzenia (od 1 lipca 4300 zł). 

500 plus dla emerytów od czerwca 2024 r.
10 maja 2024

Już wkrótce seniorzy będą mogli liczyć na dodatkowe pieniądze w związku z coroczną waloryzacją kapitału przeprowadzaną przez ZUS. W tym roku może być to nawet 500 zł. Kto nie skorzysta?

W 2024 r. od 230,00 zł do 320,00 zł dla uczniów klas I-III na powszechną naukę pływania. Sprawdź zasady.
10 maja 2024

W 2024 r. przeznaczono od 230,00 zł do 320,00 zł dla uczniów klas I-III na naukę pływania. Program powszechnej nauki pływania to propozycja uczestnictwa w dodatkowych zajęciach sportowych i jest kierowany do dzieci bez selekcjonowania na mniej lub bardziej sprawnych czy uzdolnionych ruchowo.

Ile może zająć komornik z wynagrodzenia za pracę w 2024 r. Czy coś się zmieni w drugiej połowie roku?
10 maja 2024

Od 1 lipca po raz drugi w tym roku wzrasta wysokość minimalnego wynagrodzenia. Jaka będzie zatem kwota wolna od zajęcia komorniczego w drugiej połowie roku? 

Zasiłek pogrzebowy 2024 - 7000 zł już od lipca. Dodatkowe 2 tys. zł w szczególnych sytuacjach. Od 2025 r. coroczna waloryzacja [projekt ustawy]
10 maja 2024

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Celem tej nowelizacji jest podwyższenie zasiłku pogrzebowego z obecnych 4 tys. zł do 7000 zł. Ponadto kwota tego zasiłku będzie corocznie waloryzowana o wskaźnik inflacji za poprzedni rok. Co wynika z projektu? Skutki finansowe tej nowelizacji zostały obliczone w projekcie przy założeniu, że nowa wysokość zasiłku pogrzebowego będzie obowiązywać od 1 lipca 2024 r. Ponadto w niektórych szczególnych sytuacjach będzie można otrzymać dodatkowe 2000 zł zasiłku celowego z pomocy społecznej na koszty pogrzebu.

Sejm: Nowelizacja ustawy o pomocy Ukraińcom skierowana do komisji. Nie będzie 300 zł na start, 800 plus powiązane z obowiązkiem szkolnym
10 maja 2024

W Sejmie trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Wśród proponowanych zmian jest likwidacja 300 zł świadczenia „na start” i wprowadzenie obowiązku szkolnego dla dzieci ukraińskich i powiązanie go z 800 plus.

pokaż więcej
Proszę czekać...