„Rozwód międzynarodowy” – analiza procedury rozwodowej w Polsce i na Ukrainie
Rozwody niegdyś uchodzące za rzadkość i będące powodem do wstydu, dziś są powszechne i społecznie akceptowane. Na Ukrainie rozpada się około połowa małżeństw, w Polsce – niewiele mniej.
Coraz częściej sprawami rozwodów międzynarodowych polsko-ukraińskich, ukraińskich (gdzie zarówno małżonek, jak i małżonka są obywatelami Ukrainy mieszkającymi w Polsce) zajmują się polskie sądy.
Z Ukrainą łączą Polskę umowy dwustronne, które zapewniają wzajemne uznawanie z mocy prawa wyroków rozwodowych. W przypadku gdy pozew do polskiego sądu powszechnego złożył obywatel Ukrainy (a jego żona również jest obywatelką Ukrainy) sąd w Polsce będzie zmuszony zastosować prawo ukraińskie.
Właśnie z tego powodu, w dzisiejszym artykule pokrótce dokonamy analizy porównawczej procedury rozwodu na Ukrainie oraz w Polsce.
Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)
Rozwód według prawa ukraińskiego
Alternatywa 1
Rozwód na Ukrainie może być przeprowadzony w urzędzie stanu cywilnego
Rozwodu w urzędzie stanu cywilnego udziela się na wspólny wniosek małżeństwa, jeśli małżeństwo nie posiada dzieci bądź, gdy jeden z małżonków jest niezdolny do czynności prawnych.
Małżeństwo zostaje rozwiązane niezależnie od tego czy między małżonkami trwa spór o podział majątku. Rozwód udzielony przez urząd stanu cywilnego, jest poświadczany dokumentem – świadectwem o rozwiązaniu małżeństwa.
Alternatywa 2
Proces rozwodowy przed sądem
Małżeństwo zostaje rozwiązane wskutek wniesienia pozwu o rozwód przez jednego z małżonków na podstawie wydanego przez sąd wyroku rozwodowego.
Sąd wyda postanowienie o rozwiązaniu małżeństwa po przeprowadzeniu dowodów i ich swobodnej oceny, jeśli uzna, że prawa małżonków i ich dzieci nie zostaną wskutek przedmiotowego rozwodu naruszone.
Małżonkowi, który wniósł pozew rozwodowy przysługuje miesięczny termin na wycofanie powództwa.
W przypadku rozwodu bez orzeczenia sądu organ państwowej rejestracji aktów stanu cywilnego wnosi zapis o rozwiązaniu małżeństwa po upływie jednego miesiąca od dnia złożenia wniosku o rozwód małżonków, którzy nie mają dzieci, jeśli nie została on odwołany.
Jeśli małżonkowie z uzasadnionej przyczyny nie mogą zgłosić się do wydziału rejestracji stanu cywilnego w wyznaczonym dla nich dniu, termin rejestracji (rozwodu), na pisemny wniosek małżonków może być przeniesiony na inny dzień. Przy czym termin przeniesienia rejestracji państwowej rozpadu małżeństwa nie może przekraczać jednego roku od dnia złożenia wniosku.
W przypadku rozwiązania małżeństwa przez organ państwowej rejestracji aktów stanu cywilnego małżeństwo zostaje rozwiązane w dniu rejestracji rozwodu.
W przypadku rozwiązania małżeństwa przez sąd małżeństwo kończy się w chwili uprawomocnienia się w postanowienia sądu o rozwiązaniu małżeństwa.
Ile kosztuje rozwód?
Jeśli jeden z małżonków składa pozew o rozwód do sądu, jest on zobowiązany dołączyć do pisma opłatę sądową w wysokości 40% obowiązującego na Ukrainie minimum socjalnego.
Ile czasu zajmuje rozwód? Jeśli małżonkowie oboje i za wspólną zgodą złożyli wniosek rozwodowy – procedura rozwodowa trwa do miesiąca. Proces sądowy, w przypadku braku zgody jednego z małżonków na rozwód trwa do kilku miesięcy.
Kiedy rozwód nie jest możliwy?
Rozwiązanie małżeństwa jest niemożliwe w przypadku ciąży żony oraz w ciągu jednego roku od urodzenia dziecka, chyba że:
– z aktu urodzenia dziecka wynika iż mąż nie jest jego ojcem;
– popełnienia przestępstwa w stosunku do jednego z małżonków przez drugiego z małżonka;
– inny mężczyzna uznał poczęte dziecko za swoje;
Instytucję rozwodu regulują art. 104-120 Kodeksu Rodzinnego Ukrainy.
Opisana wyżej procedura rozwodowa na Ukrainie znacznie różni się od procesu rozwodowego w Polsce
Po pierwsze rozwiązanie małżeństwa w Polsce (w przeciwieństwie do procedury rozwodowej na Ukrainie) jest możliwe tylko i wyłącznie po przeprowadzeniu przed właściwym sądem okręgowym procesu sądowego.
Aby orzec rozwód małżonkowie muszą udowodnić trwały i zupełny rozkład pożycia.
Nawet w przypadku trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, sąd nie orzeknie o rozwodzie, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków, albo orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Orzekając rozwód sąd orzeka także czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia małżeńskiego. Ponadto w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem. Brak jest takiego rozwiązania w wyroku rozwodowym na Ukrainie.
Na wniosek jednego z małżonków sąd może dokonać podziału majątku wspólnego w wyroku rozwodowym. Prawo ukraińskie nie przewiduje możliwości jednoczesnego – rozwodu, podziału majątku, rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej.
Koszt złożenia pozwu o rozwód wynosi 600 zł. Proces sądowy trwa znacznie dłużej niż na Ukrainie, a więc należy uzbroić się w cierpliwość, szczególnie jeśli w pozwie rozwodowym wnieśliśmy o jednoczesny podział majątku (takie sprawy trwają o wiele dłużej).
Od wyroku rozwodowego można w ciągu 14 dni od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem złożyć apelację (termin do złożenia apelacji na Ukrainie wynosi 10 dni).
Wydaje się, że na Ukrainie o wiele łatwiej rozwiązać małżeństwo, choćby ze względu na fakt, że rozwód można uzyskać przed organem państwowej rejestracji aktów stanu cywilnego. Być może wynika to z faktu, że według statystyk Ukraińcy rozwodzą się częściej od obywateli Polski, a rozwody tam są czymś bardziej naturalnym.
Polecamy serwis: Rozwody