Pogrzeb strażaka na koszt Państwowej Straży Pożarnej odbywa się tylko w przypadku, gdy jego śmierć nastąpiła na skutek wypadku pozostającego w związku z udziałem w akcji ratowniczej. Jeżeli strażak poniósł śmierć w czasie ćwiczeń, nie ma uroczystego pogrzebu, a rodzinie nie zwraca się jego kosztów. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o zmianę przepisów w tym zakresie – tym bardziej, że inne służby mundurowe pokrywają koszty pogrzebów również funkcjonariuszy poległych wskutek wypadków na ćwiczeniach.
Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego o podjęcie działań legislacyjnych, tak aby również rodzinom strażaków Państwowej Straży Pożarnej, którzy ponieśli śmierć w wyniku wypadków podczas ćwiczeń przysługiwało pokrycie kosztów pogrzebu przez PSP. RPO wskazał, że zmiana ustawy o Państwowej Straży Pożarnej mogłaby zawierać ujednolicenie przesłanki śmierci jako „mającej związek ze służbą lub na skutek wypadku pozostającego w związku ze służbą”, a także możliwość pokrywania kosztów pogrzebu w przypadku zgonu strażaka „wskutek choroby pozostającej w związku ze służbą".
Kiedy Straż płaci za pogrzeb strażaka
Jeżeli śmierć strażaka nastąpiła na skutek wypadku pozostającego w związku z udziałem w akcji ratowniczej, koszty pogrzebu pokrywa się ze środków właściwej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej.
Co należy się rodzinie zmarłego strażaka
W razie śmierci strażaka lub uznania go za zmarłego pozostałej po nim rodzinie przysługuje:
- zasiłek pogrzebowy,
- odprawa pośmiertna,
- rekompensata pieniężna za przedłużony czas służby,
- ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe,
- zryczałtowany ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany w danym roku przejazd.
Świadczenia te są niezależne od przyczyny śmierci strażaka.
Zasiłek pogrzebowy
W razie śmierci strażaka przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości:
- 4000 zł, jeżeli koszty pogrzebu ponosi małżonek, dzieci, wnuki, rodzeństwo lub rodzice;
- kosztów rzeczywiście poniesionych, nie wyższych jednak niż 4000 zł, jeżeli koszty pogrzebu ponosi inna osoba.
W przypadku, gdy strażak poniósł śmierć na skutek wypadku pozostającego w związku z udziałem w akcji ratowniczej i koszty pogrzebu strażaka zostały pokryte ze środków właściwej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej, zasiłek pogrzebowy ulega zmniejszeniu o połowę.
Odprawa pośmiertna
Rodzinie strażaka zmarłego przysługuje odprawa pośmiertna w takiej wysokości, w jakiej przysługiwałaby temu strażakowi odprawa, gdyby był zwolniony ze służby. Wysokość odprawy różni się w zależności od tego, czy zmarły strażak był strażakiem mianowanym na stałe, czy też odbywał służbę przygotowawczą.
W przypadku strażaka mianowanego na stałe wysokość odprawy równa jest wysokości trzymiesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnymi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym. Odprawa ulega zwiększeniu o 20% uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym za każdy dalszy pełny rok wysługi ponad 5 lat nieprzerwanej służby, aż do wysokości sześciomiesięcznego uposażenia wraz z dodatkami o charakterze stałym. Okres służby przekraczający 6 miesięcy liczy się jako pełny rok.
W przypadku strażaka w służbie przygotowawczej wysokość odprawy jest równa wysokości jednomiesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnymi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym.
Rekompensata za przedłużony czas służby
Co do zasady czas służby strażaka nie może przekraczać przeciętnie 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym, nieprzekraczającym 6 miesięcy. Czas służby w takim okresie może być jednak przedłużony do 48 godzin tygodniowo, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami służby.
Jeżeli strażakowi nie przyznano czasu wolnego od służby w tym samym wymiarze, należy mu się rekompensata pieniężna za jedną godzinę służby w wysokości wynoszącej 1/172 średniego miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego strażakowi w okresie rozliczeniowym.
W przypadku śmierci strażaka, któremu należała się taka rekompensata – otrzyma ją jego rodzina.
Ekwiwalent za przejazd
Strażakowi i członkom jego rodziny przysługuje prawo do przejazdu, na koszt właściwej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej, publicznymi środkami komunikacji raz w roku do jednej z wybranych przez siebie miejscowości w kraju i z powrotem. W razie niewykorzystania przysługującego prawa do przejazdu osoba uprawniona otrzymuje zryczałtowany równoważnik pieniężny.
W przypadku śmierci strażaka, któremu należał się taki ekwiwalent – otrzyma go jego rodzina.